Η τελική έκθεση της Επιτροπής Δικαιοσύνης Yoorrook, η οποία κατατέθηκε στο κοινοβούλιο της Βικτώριας, χαρακτηρίζει τα όσα υπέστησαν οι αυτόχθονες πληθυσμοί της Πολιτείας ως «γενοκτονία» και καλεί την κυβέρνηση να αποκαταστήσει τις αδικίες που προκλήθηκαν από την «αποικιακή εισβολή».
Στα συμπεράσματα της πρώτης έρευνας περί αλήθειας (truth-telling inquiry) συμπεριλαμβάνονται 100 συστάσεις για αλλαγές, μεταξύ άλλων, στην υγεία, την εκπαίδευση, το σύστημα δικαιοσύνης και τηνη προστασία των παιδιών, με στόχο την αποκάλυψη της αλήθειας, την επούλωση των πληγών (healing) και τη συμφιλίωση (reconciliation).
Πιο συγκεκριμένα, η έκθεση της Yoorrook Justice Commission αναφέρει ότι από το 1834, οι μαζικές δολοφονίες, οι ασθένειες, η σεξουαλική βία, η καταστροφή γλωσσών και πολιτισμών και η απομάκρυνση παιδιών από τις οικογένειες και τις κοινότητές τους συντέλεσαν στη «σχεδόν πλήρη φυσική καταστροφή των Πρώτων Λαών της Βικτώριας».
Η «εξόντωση» του πληθυσμού μέχρι το 1901 ήταν το αποτέλεσμα «ενός συντονισμένου σχεδίου διαφορετικών ενεργειών που αποσκοπούσαν στην καταστροφή των βασικών θεμελίων της ζωής των εθνικών ομάδων».
«Αυτό ήταν γενοκτονία», ανέφερε ένα από τα έγγραφα.
Η Επιτροπή καλεί την κυβέρνηση της Βικτώριας να αποκαταστήσει τις αδικίες που συνέβησαν «κατά τη διάρκεια και ως συνέπεια της εισβολής», συμπεριλαμβανομένης της απώλειας των παραδοσιακών εδαφών, των υδάτων και των φυσικών πόρων.
Η αποκατάσταση, σημειώνεται, θα πρέπει να λάβει τη μορφή χρηματικής αποζημίωσης, συμπεριλαμβανομένης της φορολογικής ελάφρυνσης ή άλλων οικονομικών παροχών, όπως θα διαπραγματευτεί η σχετική Συνθήκη.
Η έρευνα εξέτασε τον αντίκτυπο και το τραύμα της αποικιοκρατίας μέσω μαρτυριών. Διεξήφθησαν 67 ημέρες δημόσιων ακροάσεων, περισσότερων από 200 μαρτύρων, 1.300 δημόσιων υποβολών και περισσότερων από 10.000 δημόσιων εγγράφων.
Η έκθεση περιγράφει λεπτομερώς τους θανάτους που προκλήθηκαν από 50 «σφαγές »που καταγράφηκαν μεταξύ 1831 και 1854, στις οποίες σκοτώθηκαν τουλάχιστον 978 αυτόχθονες άνδρες, γυναίκες και παιδιά.
Οι 47 από αυτές διαπράχθηκαν από αποικιοκράτες, με μία να διαπράττεται από αυτόχθονες εναντίον αποίκων και δύο άλλες «από και εναντίον μελών των Πρώτων Λαών».
Καλείται επίσης η κυβέρνηση της Βικτώριας να συστήσει ένα όργανο για την αποκάλυψη της αλήθειας, με προτεραιότητα τη συνέχιση της δημιουργίας ενός δημόσιου αρχείου.
Ζητείται δε από το πολιτειακό υπουργείο Παιδείας να ενσωματώσει τις απόψεις των αυτοχθόνων πληθυσμών στο πρόγραμμα σπουδών και να διασφαλίσει ότι τα σχολεία είναι πολιτισμικά ασφαλή για τους μαθητές.
ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ
Η τετραετής έρευνα δεν ήταν δίχως κριτική και αντιπαραθέσεις, με αρκετά μέλη της Yoorrook Justice Commission να παραιτούνται σε αυτό το διάστημα.
Σύμφωνα μάλιστα με τις εφημερίδες του Ομίλου Nine κάποιοι που παρέμειναν σκέφτηκαν να συντάξουν μια έκθεση διαφωνίας με τα συμπεράσματα, αλλά τελικά συμφώνησαν σε έναν συμβιβασμό.
Στην έκθεση, οι επίτροποι Sue-Anne Hunter (Wurundjeri και Ngurai Illum Wurrung), Maggie Walter (Palawa) και Anthony North κατέστησαν σαφές ότι «δεν ενέκριναν τη συμπερίληψη των βασικών πορισμάτων στο τελικό ιστορικό αρχείο».
Προέτρεψαν τους αναγνώστες να διαβάσουν τα πορίσματα της έκθεσης μαζί με τα Yoorrook for Justice (2023) και Yoorrook for Transformation (2025).
Ανέφεραν ότι το έργο του Yoorrook μόλις είχε αρχίσει και ότι «έχει ακόμη πολύ δουλειά να γίνει».
Από την πλευρά του, ο συμπρόεδρος της Συνέλευσης των Πρώτων Λαών, Rueben Berg (Gunditjmara), δήλωσε ότι η τελική έκθεση Yoorrook Justice Commission αποκάλυψε τον ευρύ αντίκτυπο της αποικιοκρατίας και τον τρόπο με τον οποίο η Συνθήκη θα μπορούσε να υποστηρίξει την αλλαγή.
«Η αλήθεια και η Συνθήκη πάνε χέρι-χέρι», είπε.
«Η Συνθήκη θα αναγνωρίσει την κοινή μας ιστορία και θα αποτελέσει μια συμφωνία μεταξύ των Πρώτων Λαών και της κυβέρνησης της Βικτώριας για το πώς θα προχωρήσουμε μαζί για να διορθώσουμε τα λάθη του παρελθόντος».
«Οι κάτοικοι της Βικτώριας γνωρίζουν ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να κάνουμε τα ίδια και να περιμένουμε διαφορετικά αποτελέσματα. Όσον αφορά τα ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι Πρώτοι Λαοί, χρειαζόμαστε μια διαφορετική προσέγγιση, μια προσέγγιση που θα αξιοποιεί την εμπειρογνωμοσύνη των Πρώτων Λαών για να σχεδιάσει και να προσφέρει πρακτικές λύσεις στις τοπικές προκλήσεις».
Η πολιτειακή κυβέρνηση «απάντησε» ότι εξετάζει προσεκτικά τα τελικά πορίσματα και τις συστάσεις της Επιτροπής.
Η πρωθυπουργός, Jacinta Allan, αναγνώρισε το «τεράστιο έργο» των μελών της Επιτροπής και του προσωπικού κατά τη διάρκεια της έρευνας, καθώς και των χιλιάδων ατόμων που υπέβαλαν μαρτυρίες.
«Η διαδικασία αποκαλύψης της αλήθειας στη Βικτώρια είναι μια ιστορική ευκαιρία να ακούσουμε τις ιστορίες του παρελθόντος μας που έχουν θαφτεί – αυτές είναι ιστορίες που όλοι οι κάτοικοι της Βικτώριας πρέπει να ακούσουν», τόνισε.
Είπε ότι ευρήματα ήταν δύσκολα για κάποιον να τα διαβάσει επειδή «λένε την αλήθεια» για τον τρόπο με τον οποίο αποικίστηκε η Πολιτεία.
Ανέφερε ότι ότι καμία από τις συστάσεις, αρνούμενη ωστόσο να εγκρίνει ή να απορρίψει οποιαδήποτε συγκεκριμένα.
Ωστόσο, επισήμανε ότι οι αποζημιώσεις δεν θα συζητηθούν στο πλαίσιο των συνομιλιών για τη Συνθήκη, εν μέσω αντιδράσεων για τα ευρήματα και τις συστάσεις της Επιτροπής.
«Δε με ενδιαφέρουν οι άνθρωποι που θέλουν να διαιρέσουν τον λαό», σχολίασε.
«Θα αφιερώσουμε τον απαραίτητο χρόνο για να εξετάσουμε την έκθεση και να απαντήσουμε».
«Δε θα απαντήσω στις επιμέρους συστάσεις ή στην έκθεση στο σύνολό της μέσω μεμονωμένων ερωτήσεων σε συνέντευξη Τύπου».
«Αυτό δε θα ήταν δίκαιο για τα χρόνια εργασίας και τα αποδεικτικά στοιχεία».
Η ανεξάρτητη ομοσπονδιακή γερουσιαστής Lidia Thorpe κάλεσε την κυβέρνηση Albanese να προχωρήσει με τις διαδικασίες για την Αλήθεια και τη Συνθήκη, σε εθνικό επίπεδο.
«Η γενοκτονία δε συνέβη μόνο στη Βικτώρια, αλλά διαπράχθηκε εναντίον όλων των Πρώτων Λαών αυτού του ηπείρου», δήλωσε.
ΠΕΡΙ «ΦΩΝΗΣ»
Στο μεταξύ φαίνεται πως είναι σε εξέλιξη η καθιέρωση μιας «Φωνής» των αυτοχθόνων στο Κοινοβούλιο της Βικτώριας, αλλά δε θα ενσωματωθεί στο Σύνταγμα.
Το AAP, μεταξύ άλλων, επισήμανε ότι η Βικτώρια πρόκειται να ακολουθήσει τη Νότια Αυστραλία στη δημιουργία ενός δημοκρατικά εκλεγμένου οργάνου σε επίπεδο Πολιτείας, το οποίο θα παρέχει συμβουλές σχετικά με τους νόμους και τις πολιτικές που αφορούν τους αυτόχθονες πληθυσμούς.
Η δημιουργία του μόνιμου αυτού οργάνου βρίσκεται υπό συζήτηση από τον Ιανουάριο, στο πλαίσιο των συνομιλιών για τη Συνθήκη μεταξύ της πολιτειακής κυβέρνησης και της Συνέλευσης των Πρώτων Λαών της Βικτώριας (First Peoples’ Assembly of Victoria).
Ο αρχηγός της αντιπολίτευσης, Brad Battin, αντέδρασε.
«Η κυβέρνηση των Εργατικών της Allan συνεχίζει να έχει λάθος προτεραιότητες – και όλοι οι κάτοικοι της Βικτώριας πληρώνουν το τίμημα» επισήμανε.
«Οι κάτοικοι της Βικτώριας ψήφισαν κατά της ‘Φωνής στο Κοινοβούλιο’ και, σε αντίθεση με την Jacinta Allan, εγώ τους ακούω».
«Ενώ η πρωθυπουργός προωθεί την ιδεολογική της ατζέντα, οι οικογένειες αγωνίζονται με την κρίση του κόστους διαβίωσης, την αύξηση της εγκληματικότητας και ένα σύστημα υγείας που βρίσκεται στο χείλος της κατάρρευσης».
«Υπό την κυβέρνηση των Εργατικών, η Βικτώρια συνεχίζει να αποτυγχάνει και να υστερεί όσον αφορά τις εθνικές συμφωνίες για τη μείωση των ανισοτήτων ή την αντιμετώπιση της υπερβολικής εκπροσώπησης των αυτοχθόνων πληθυσμών στο δικαστικό σύστημα. Δεν κατάφεραν να αντιμετωπίσουν τα μειονεκτήματα των αυτοχθόνων Αυστραλών στον τομέα της υγείας και της εκπαίδευσης».
«Ο στόχος μου παραμένει η βελτίωση της ζωής όλων των κατοίκων της Βικτώριας … Χρειαζόμαστε μια κυβέρνηση που να επικεντρώνεται στην επίτευξη αποτελεσμάτων και όχι στην αναζήτηση πρωτοσέλιδων».
«Οι Φιλελεύθεροι και οι Εθνικοί της Βικτώριας δε θα υποστηρίξουν τη Συνθήκη ή τη ‘Φωνή στο Κοινοβούλιο’».
