«Αν έρθουν τα Γλυπτά του Παρθενώνα στην Αθήνα δεν πρόκειται να γυρίσουν πίσω. Θα μείνουν», λέει η Elly Symons, η αντιπρόεδρος της Αυστραλιανής Επιτροπής για την επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα που αγωνίζεται για περισσότερο από δέκα χρόνια για την πολυπόθητη επιστροφή τους.

Την αισιόδοξη αυτή πρόβλεψή της θέλησε να μοιραστεί και με την ομογένεια της Αυστραλίας, η κα Elly Symons η οποία επικοίνωσε με την εφημερίδα μας, προκειμένου να μας ενημερώσει για τη συνέντευξη που έδωσε στην Αθήνα και να μας κάνει γνωστό ότι μπορούμε να την αναδημοσιεύσουμε με την άδεια της και, φυσικά, του δημοσιογράφου Κώστα Ζαλίγκα στον οποίο μίλησε, μιας και παρουσιάζει ξέχωρο ενδιαφέρον για την ομογένεια της Αυστραλίας.

Γράφει ο κ. Κ. Ζαλίγκας:

“Την συναντήσαμε στο κέντρο της Αθήνας όπου ζει κάποιους μήνες το χρόνο και λατρεύει και στη συνέντευξη που παραχώρησε στο newsbomb.gr, αφηγείται το ιστορικό των πρόσφατων συνομιλιών και υπογραμμίζει: «Θεωρώ ότι μπορεί και του χρόνου, το 2026 να δούμε τα Γλυπτά στην Αθήνα».

Να κάνουμε μια μικρή αναδρομή στο θέμα;

Η κατάσταση άλλαξε στο θέμα των Γλυπτών του Παρθενώνα όταν έγινε Πρωθυπουργός ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Πριν από αυτόν, καμία ελληνική κυβέρνηση δεν πήρε στα σοβαρά το θέμα. Δεν υπήρχε κάποια σοβαρή στρατηγική σε επίπεδο κυβέρνησης. Υπήρχε συζήτηση και οι Έλληνες παραπονιόμασταν για αυτό αλλά κανείς δεν είχε διαμορφώσει μια στρατηγική. Μετά ήρθε η κυβέρνηση Τσίπρα και η οικονομική κρίση στην Ελλάδα αλλά ούτε για εκείνον φάνηκε ότι τα Γλυπτά είχαν προτεραιότητα. Όταν ανέλαβε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο ίδιος έβαλε το θέμα στην ατζέντα.

Τον συνάντησα μια φορά πριν από τρία χρόνια, ήταν Πρωτοχρονιά και τον πλησίασα κι εκεί μου είπε ότι σχεδίαζε τη στρατηγική για την επιστροφή των Γλυπτών. Εκείνη την περίοδο ξεκίνησε και ο διάλογος σε υψηλό επίπεδο. Τα προηγούμενα χρόνια οι βρετανικές κυβερνήσεις προσπαθούσαν να υποβαθμίσουν το θέμα. Έλεγαν ότι πρόκειται για διαφορά μεταξύ δύο μουσείων και ας τα βρουν μόνα τους. Πάντα πίστευα ότι η επανένωση των Γλυπτών είναι ένα διακυβερνητικό θέμα μεταξύ δύο κρατών.

Το άφησαν στο υπουργείο Πολιτισμού και αυτό ήθελαν και οι βρετανικές κυβερνήσεις. Να μείνει το θέμα μεταξύ υπουργείων και μουσείων. Δεν μπορούσε να βρεθεί λύση έτσι γιατί το πρόβλημα είναι πολιτικό. Είναι διακρατικό ζήτημα και αφορά στις διακρατικές σχέσεις των δύο χωρών. Έχουν στην κατοχή τους την πολιτιστική μας κληρονομιά και ο μόνος τρόπος να την επιστρέψουν είναι με πολιτική βούληση. Ο Μητσοτάκης αυτό έκανε. Αναβάθμισε το θέμα σε επίπεδο πρωθυπουργών και αμέσως το αίτημα πήρε σοβαρή τροπή. Αυτή ήταν η πρώτη νίκη.

Τι ρόλο έπαιξε ο επιχειρηματίας Γιάννης Λέφας;

Παράλληλα με όλα αυτά, ένας Ελληνοκαναδός επιχειρηματίας, ο Γιάννης Λέφας θέλησε να βοηθήσει και η λογική του ήταν ότι το ζήτημα πρέπει να αντιμετωπισθεί ως project με μια στρατηγική.

Ο Γιάννης Λέφας ήρθε διαβασμένος και έτοιμος. Μίλησε απευθείας και κατά μόνας σε πολλούς βουλευτές στην Αγγλία και έφερε πολλούς από αυτούς εδώ στην Αθήνα να επισκεφθούν την Ακρόπολη και το Μουσείο για να δουν με τα ίδια τους τα μάτια περί τίνος πρόκειται. Του πήρε λίγα χρόνια μέχρι να τον ακούσουν στα σοβαρά οι ελληνικές κυβερνήσεις αλλά όταν έγινε αυτό ξεκίνησε και ο διάλογος με πρωτοβουλία του Κυριάκου Μητσοτάκη. Ο διάλογος στην αρχή ήταν μυστικός με τον Τζορτζ Όζομπορν, τον πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου και τον υπουργό Εξωτερικών, τον κ. Γιώργο Γεραπετρίτη. Προκύπτει ότι το Βρετανικό Μουσείο είχε κουραστεί από τη διένεξη, ενώ παράλληλα έχει μπροστά του την ανακαίνιση της πτέρυγας που εκτίθενται τα Γλυπτά η οποία κοστίζει ακριβά και κάπως έτσι άρχισαν να ενώνονται τα κομμάτια του παζλ. Ο Οζμπορν ήταν υπέρ της συμφωνίας και θεωρώ ότι το γενικό περίγραμμα συμφωνήθηκε πριν από δύο περίπου χρόνια σε ανώτερο επίπεδο. Και ο Κιρ Στάρμερ, ο Βρετανός πρωθυπουργός, ήταν θετικός κι έτσι αυτοί οι τρεις συμφώνησαν σε μια σειρά από αρχές και ότι ο διάλογος θα έπρεπε να καταλήξει σε συμφωνία. Η διαδικασία είχε τα πάνω και τα κάτω της, λόγω εκλογών στη Βρετανία και άλλων γεγονότων.

Θα έρθουν ως δάνειο τα Γλυπτά στην Αθήνα;

Το πρόβλημα είναι στην ιδιοκτησία των Γλυπτών και το πιθανότερο είναι ότι η Ελλάδα δεν θα δεχθεί τη λέξη δάνειο. Εκεί έχουν προταθεί διάφορες ιδέες και η καταλληλότερη νομίζω είναι αυτή που είδαμε στον επαναπατρισμό του θραύσματος Fagan από τη Σικελία πριν από τρία χρόνια. Ηταν μια κατάθεση από το Μουσείο Αντονιο Salinas της Σικελίας στο Μουσείο της Ακρόπολης σαν κι αυτές που κάνουμε στην τράπεζα. Κανείς δεν μίλησε εκεί για δάνειο ή δώρο ή οτιδήποτε άλλο. Ηταν ένας καλός μηχανισμός και ένα καλό προηγούμενο για τα Γλυπτά. Από ότι ξέρω το 95% της συμφωνίας έχει επιτευχθεί. Υπάρχουν κάποιοι που λένε ότι δεν θα επιστραφούν όλα τα Γλυπτά αλλά πιστεύουμε ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν δέχεται κάτι λιγότερο από το σύνολο των Γλυπτών.

Επίσης, ο Οζμπορν ξέρει ότι αν τελικά έρθουν τα Γλυπτά στην Ελλάδα, το πιθανότερο είναι ότι θα μείνουν εδώ. Δεν πρόκειται να επιστρέψουν στο Λονδίνο. Όλοι πρέπει να βγουν κερδισμένοι από αυτή τη συμφωνία και αυτό θα γίνει με την πολιτιστική συνεργασία μεταξύ δύο ιστορικών συμμάχων. Όλοι θέλουν να ξεπεραστεί αυτό το εμπόδιο στη σχέση των δύο χωρών, όλοι επιθυμούν μια λύση. Και εδώ υπάρχει η ευκαιρία να γίνει αυτό με μια πολιτιστική συνεργασία. Να στείλουμε εκθέματα που βρίσκονται στην Ελλάδα στο Βρετανικό Μουσείο και οι επισκέπτες του να δουν από κοντά θησαυρούς που δεν έχουν ξαναδεί ποτέ. Παράλληλα, το Βρετανικό Μουσείο μπορεί να έχει αντίγραφα των Γλυπτών σε 3D εκτυπώσεις. Μέρος της συμφωνίας, λοιπόν, θα μπορούσαν να είναι αυτά τα αντίγραφα και εκθέσεις με ελληνικά εκθέματα που θα εναλλάσσονται. Αυτή θα έπρεπε να είναι η συμφωνία και από όσο γνωρίζω είμαστε πολύ κοντά.

Πότε πιθανολογείτε ότι θα τα δούμε στην Αθήνα;

Θεωρώ ότι μπορεί και του χρόνου, το 2026 να δούμε τα Γλυπτά στην Αθήνα γιατί σύντομα θα ξεκινήσουν οι εργασίες ανακαίνισης στο χώρο που εκτίθενται τώρα στο Βρετανικό Μουσείο. Μόλις κλείσει η πτέρυγα, τα Γλυπτά θα μπουν στις αποθήκες και από εκεί πιθανότατα θα έρθουν στην Αθήνα. Πιστεύω ότι αυτός είναι ο στόχος των συνομιλιών που διεξάγονται τώρα.

Πρόσφατα η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη δήλωσε αισιόδοξη για το θέμα. Δεν το έχει ξαναπεί αυτό. Κανένας Έλληνας υπουργός δεν το έχει πει αυτό στο παρελθόν δημόσια. Άρα είμαστε πολύ κοντά σε συμφωνία. Η λέξη δάνειο πιθανότατα θα αποφευχθεί. Θα έρθουν τα Γλυπτά και σε πέντε χρόνια κανείς δεν θα θυμάται αυτή τη λέξη. Δεν πιστεύω να χρησιμοποιηθεί αυτή η λέξη αλλά τα Γλυπτά θα είναι εδώ και οι ενθουσιασμός θα είναι μεγάλος. Κανείς δεν θα ασχολείται με αυτή τη λέξη. Αν έρθουν τα Γλυπτά στην Αθήνα δεν πρόκειται να γυρίσουν πίσω. Θα μείνουν.

Πως εξηγείτε τη μεταστροφή των Βρετανών πολιτών για τα Γλυπτά τα τελευταία έτη;

Ο μέσος Βρετανός δεν γνωρίζει καν το θέμα. Οι μισοί δεν ξέρουν τι είναι τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Αν στους άλλους μισούς τους το εξηγήσεις θα συμφωνήσουν στην επιστροφή τους.

Τα Γλυπτά του Παρθενώνα δεν είναι σαν τα εκθέματα άλλων χωρών που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο. Τα Γλυπτά είναι μια μοναδική ενότητα και δεν φιλοτεχνήθηκαν για να τα βλέπουμε ξεχωριστά από το Ναό. Η ζωφόρος είναι μια ολόκληρη ιστορία της Αθήνας και δεν μπορείς να της αφαιρέσεις ένα κομμάτι.

Η Αυστραλιανή Επιτροπή είναι η ίσως η πιο ισχυρή στον κόσμο και η Βρετανική είναι η πιο σημαντική. Αλλά που είναι η Ελληνική; Που είναι ο κόσμος της Ελλάδας να εκφράσει τη βούλησή του για την επιστροφή των Γλυπτών και να πιέσει; Κάθε Ελληνας της Αυστραλίας επιθυμεί τον επαναπατρισμό. Όσο για τους Αυστραλούς, οι μισοί γνωρίζουν το θέμα αλλά είναι λαός δίκαιος που δεν του αρέσει η αδικία. Αν τους εξηγήσεις τί συμβαίνει, θα συμφωνήσουν αμέσως στην επιστροφή των Γλυπτών.

Πως αποφασίσατε να ασχοληθείτε ενεργά με την επιστροφή των Γλυπτών;

Όταν ήμουν μικρή μου άρεσε να διαβάζω αρχαία ελληνική ιστορία και αρχαιολογία και φυσικά το ήξερα το θέμα από νωρίς και ήμουν έξαλλη. Ο πατέρας μου ήταν εκείνος που μιλούσε διαρκώς για την αρχαία ελληνική ιστορία. Πάντα ήθελα να προσφέρω στην επιστροφή των Γλυπτών και όταν έμαθα ότι στην Αυστραλία υπήρχε επιτροπή, έτρεξα.

Τι σας λείπει από την Αθήνα όταν δεν βρίσκεστε εδώ;

Zω εδώ έξι χρόνια και έχω συνηθίσει. Μου λείπει η Μελβούρνη και όταν είμαι εκεί, μου λείπει η Αθήνα. Νιώθω τυχερή που προέρχομαι από δύο σπουδαίες χώρες. Δεν ήθελα να έρχομαι εδώ ως τουρίστας. Ηθελα να το ζήσω σαν Ελληνίδα και να καταλάβω την χώρα των παππούδων μου από μέσα.

Είμαι τυχερή που ζω στο κέντρο, μου αρέσει πολύ. Υπάρχουν τόσα πολλά πράγματα που μπορείς να κάνεις στο κέντρο της Αθήνας, έχει πολλά μουσεία, έχει συναυλίες, εκθέσεις, θέατρα, απίστευτα βιβλιοπωλεία. Ο κόσμος είναι έξω συνέχεια και πηγαίνουν σπίτι μόνο για ύπνο. Στην Αυστραλία μένουν σπίτι και αν θέλουν, δέχονται τους φίλους τους μέσα. Στα προάστια της Αθήνας βλέπεις παντού πλατείες, ενώ στην Αυστραλία δεν υπάρχουν. Δεν έχω πρόθεση να φύγω σύντομα.

Πηγή: newsbomb.gr