Η 20ή Ιουλίου του 1974 είναι η τραγική μέρα που άλλαξε τη ζωή των Ελληνοκυπρίων για πάντα. Η απόφαση να ενωθεί η Κύπρος με την Ελλάδα γεννήθηκε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Οι Κύπριοι, επηρεασμένοι από τον ελληνικό εθνικισμό και την Επανάσταση του 1821, επεδίωκαν την ένωση με την Ελλάδα. Τον Ιανουάριο του 1950 πραγματοποιήθηκε δημοψήφισμα με τη μορφή συλλογής υπογραφών, στο οποίο περίπου το 97% του ελληνοκυπριακού πληθυσμού τάχθηκε υπέρ της Ένωσης με την Ελλάδα. Βασικός οργανωτής του ήταν ο Μητροπολίτης Κιτίου, ο μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ’.

Η αποικιακή διοίκηση απάντησε ότι δεν υπήρχε περίπτωση αλλαγής του καθεστώτος της Κύπρου.

Στις 15 Ιουλίου του 1974, όταν η Τουρκία πληροφορήθηκε την ανατροπή του Μακαρίου από πραξικόπημα με στόχο την ένωση με την Ελλάδα, προχώρησε –στις 19 Ιουλίου– στην αποστολή πολεμικών σκαφών και περίπου 38.000 ανδρών υπό τη διοίκηση του αντιστράτηγου Νουρετίν Ερσίν. Η ελληνική πλευρά, όμως, πιάστηκε στον ύπνο και η αντίδρασή της εκδηλώθηκε με μεγάλη καθυστέρηση.

Από τις 20 μέχρι τις 22 Ιουλίου 1974 ξεκίνησε η πρώτη φάση της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο. Στις 20 Ιουλίου, η εισβολή πραγματοποιήθηκε στις 5:30 π.μ., με την κωδική ονομασία «Επιχείρηση Αττίλας». Οι Τούρκοι επιτέθηκαν με αποβατικές και αεροπορικές επιχειρήσεις, καθώς και με αλεξιπτωτιστές, παραβιάζοντας κάθε κανόνα της διεθνούς νομιμότητας, συμπεριλαμβανομένου του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.

Εκείνο το πρωί, το Κυπριακό Ραδιόφωνο (ΡΙΚ), υπό τον έλεγχο των πραξικοπηματιών της Χούντας των Αθηνών, μετέδιδε ελληνικά τραγούδια σε μια «ευχάριστη» ατμόσφαιρα, για να «σπάσει» η αφόρητη ζέστη των 40 βαθμών στη Λευκωσία. Τίποτα στους ραδιοθαλάμους του ΡΙΚ δεν προμήνυε τι θα ακολουθούσε. Την ίδια ώρα, στον τουρκοκυπριακό θύλακα της Λευκωσίας, ο παράνομος ραδιοσταθμός Μπαϊράκ άρχισε να μεταδίδει τουρκικά εμβατήρια.

Κατά τη διάρκεια αυτών των τριών ημερών, οι Τούρκοι κατέλαβαν το 3% του βόρειου τμήματος της Κύπρου, συγκεκριμένα την Κερύνεια και τα περίχωρά της.

Στις 14 Αυγούστου ξεκίνησε η δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής, με την κωδική ονομασία «Αττίλας 2» και τον βομβαρδισμό της πόλης της Αμμοχώστου. Μέχρι το απόγευμα της 16ης Αυγούστου, οι Τούρκοι είχαν καταλάβει το 37% του κυπριακού εδάφους. Μέσα σε λιγότερο από τρεις ημέρες ολοκλήρωσαν την κατάληψη της οροσειράς του Πενταδακτύλου και κατέλαβαν επίσης την πεδιάδα της Μεσαορίας, τη Μόρφου και την Καρπασία.

Δώδεκα χρόνια αργότερα, η αντίσταση συνεχιζόταν. Στις 2 Αυγούστου 1996 ξεκίνησε από την Πύλη του Βρανδεμβούργου στο Βερολίνο πανευρωπαϊκή πορεία μοτοσικλετιστών, με στόχο να καταλήξει στην Κερύνεια. Έλληνες, Κύπριοι, Γάλλοι, Φινλανδοί, Γερμανοί, Βρετανοί και Αυστριακοί μοτοσικλετιστές πέρασαν από την Πράγα, τη Βουδαπέστη, το Βελιγράδι, τον Βόλο και κατέληξαν στο λιμάνι του Πειραιά, απ’ όπου επιβιβάστηκαν σε πλοία με προορισμό την Κύπρο. Το μήνυμα της πορείας ήταν πως, μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, ήρθε η ώρα να πέσει και το τελευταίο διαχωριστικό τείχος στην Ευρώπη: αυτό της Λευκωσίας. Σύνθημα της πορείας ήταν: «Απελευθέρωση, η μόνη λύση».

Ο Τάσος Ισαάκ εκτελέστηκε εν ψυχρώ από τους «Γκρίζους Λύκους» στη διάρκεια της διαδήλωσης των μοτοσικλετιστών. Ήταν μία αποτρόπαια δολοφονία, καθώς ο νεαρός Ισαάκ εγκλωβίστηκε στο συρματόπλεγμα που χωρίζει την ελεύθερη Κύπρο από τα κατεχόμενα και δολοφονήθηκε από εγκάθετους της Άγκυρας. Ο Ισαάκ άφησε πίσω τη γυναίκα του, που ήταν έγκυος στην κόρη τους, την Αναστασία.

Ο Σολωμός Σολωμού, ξάδερφος του Ισαάκ, λίγο μετά τη δολοφονία του, παρακάμπτει όλους όσοι προσπαθούν να τον συγκρατήσουν – ακόμη και άνδρες του ΟΗΕ. Με το τσιγάρο στο στόμα, ο μαυροφορεμένος 26χρονος αρχίζει να σκαρφαλώνει στον «ιστό της φρίκης» – αυτόν που φέρει την τουρκική σημαία. Όμως, πυροβολείται τρεις φορές από Τούρκους.

Έχουν περάσει 51 χρόνια από το μαύρο εκείνο καλοκαίρι, όταν το νησί της Αφροδίτης χωρίστηκε στα δύο. Φτάνει πια η σιωπή και η αδράνεια των μεγάλων δυνάμεων και όσων μπορούν να δώσουν ένα τέλος σε αυτή την αδικία και σε αυτό το έγκλημα. Οι Κύπριοι περιμένουν 51 χρόνια να επιστρέψουν στα σπίτια τους, από τα οποία εκδιώχθηκαν παράνομα – και θα συνεχίσουν να επιμένουν μέχρι να αποδοθεί δικαιοσύνη.

Φωτεινή Γάτσιου

μαθήτρια Γ’ Λυκείου,

Sts Anargiri Greek

Language Centre