Με εντατικούς ρυθμούς συνεχίζονται οι εργασίες αντικατάστασης του ψευδαργύρου με τον οποίο είναι καλυμμένοι ο μεγάλος κεντρικός τρούλος και οι τέσσερις τρουλίσκοι της οροφής του Ναού του Αγίου Θεράποντα, του ναού σήμα κατατεθέν της Μυτιλήνης.
Οι εργασίες στο υπερεκατοντάχρονο μνημείο πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του μεγάλου έργου συντήρησής του από το Υπουργείο Πολιτισμού. Το συνολικό κόστος του ξεπερνά τα δύο εκατομμύρια ευρώ.
Τα 800.000 από αυτά αφορούν το έργο της συντήρησης των λίθινων όψεων και των καλλιτεχνημάτων στα αετώματα. Το έργο αυτό υλοποιείται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου.
Άλλα περίπου 1,3 εκατομμύρια ευρώ, αφορούν τις εργασίες αντικατάστασης της κεραμοσκεπής και της ιδιαίτερης εργασίας στον τρούλο και τους τρουλίσκους.
Αυτές οι δύσκολες εργασίες πραγματοποιούνται από εξειδικευμένα συνεργεία από τη Θεσσαλονίκη με την εποπτεία κεντρικών υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού.
Στη διάρκειά τους οι πλάκες ψευδαργύρου (τσίγκου) των εξωτερικών επιφανειών αντικαθίστανται από πλάκες τιτανιούχου ψευδαργύρου.
Με το ίδιο υλικό κατασκευάζονται και επανατοποθετούνται εξωτερικά διακοσμητικά αρχιτεκτονικά στοιχεία στον τρούλο και τους τρουλίσκους, που συναποτελούν τον χαρακτηριστικό για τον Άγιο Θεράποντα ανάγλυφο διάκοσμο, όπου συνδυάζονται στοιχεία υστερογοτθικά, νεοκλασικά και μπαρόκ.
Μέχρι στιγμής έχουν αντικατασταθεί οι εξωτερικές επιφάνειες τριών από τους τέσσερις τρουλίσκους ενώ εργασίες πραγματοποιούνται στον κεντρικό μεγάλο τρούλο.
Στο σύνολο τους, πραγματοποιούνται σε μεγάλο ύψος και μερικές φορές κάτω από δύσκολες καιρικές συνθήκες.
Οι εργασίες στον τρούλο και στους τρουλίσκους του Αγίου Θεράποντα έχουν τραβήξει την προσοχή κατοίκων και επισκεπτών. Σύμφωνα με τον π. Αθανάσιο Γιουσμά πρωτοπρεσβύτερο του ναού που μίλησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, «με τις πραγματοποιούμενες εργασίες γίνεται πραγματικότητα, ένα όνειρο μιας ζωής. Από το 1989 όταν τοποθετήθηκα στο ναό, λέει, ξεκινήσαμε μια προσπάθεια να ζωθεί το μνημείο. Η προσπάθεια ολοκληρώνεται με τις εργασίες του Υπουργείου Πολιτισμού και ‘κλείνουν’ εξωτερικά το ναό και τον ασφαλίζουν για τις πολλές επόμενες δεκαετίες. Θα γλυτώσουμε αν μη τι άλλο από τα νερά που έμπαιναν στην εκκλησιά από τη στέγη όταν έβρεχε».
Ο πρωτοπρεσβύτερος του ναού τονίζει και τη χρηματοδότηση της μελέτης συντήρησης που έγινε από τη Μονή Βατοπαιδίου του Αγίου Όρους.
Ο ναός μνημείο του Αγίου Θεράποντα της Μυτιλήνης έχει μια ιστορία περί τα 130 χρόνια.
Η ανέγερσή του ξεκίνησε στα τέλη του 19ου αιώνα στη θέση παλαιότερου παρεκκλησίου που εξυπηρετούσε τις ανάγκες ασθενών του «ξενοδοχείου», φιλανθρωπικού κτηρίου εν είδει πτωχοκομείου και νοσοκομείου, που λειτουργούσε εκεί από τη Μητρόπολη Μυτιλήνης.
Το παρεκκλήσι χαρακτηρίζεται από τις πηγές της εποχής ως «ελεεινή οικοδομή». Από ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν σε παρακείμενα οικόπεδα φαίνεται ότι τόσο ο σημερινός ναός όσο και γύρω κτήρια χτίστηκαν πάνω σε ένα σημαντικό αρχαίο δημόσιο κτήριο που δεν αποκλείεται να είναι ο ναός του Ασκληπιού.
Την ανέγερση του νέου ναού αποδεικτικού της αναγέννησης της Ελληνορθόδοξης Κοινότητας της Μυτιλήνης σε συνθήκες Οθωμανικής Αυτοκρατορίας οραματίστηκε ο μητροπολίτης Μυτιλήνης Καλλίνικος, μετέπειτα Πατριάρχης Αλεξανδρείας.
Ας σημειωθεί ότι για τον σχεδιασμό του Ναού επιλέχθηκε ο Λέσβιος Αργύρης Αδαλής, βοηθός των δύο μεγαλύτερων αρχιτεκτόνων της εποχής, του Δανού Θεόφιλου Χάνσεν και του Γερμανού Ερνέστου Τσίλλερ.
Η εμπειρία του από την ανέγερση των κτιρίων της Ακαδημίας και του Ζαππείου στην Αθήνα αποδείχτηκε πολύτιμη τόσο στον σχεδιασμό του Αγίου Θεράποντα όσο και σε αυτόν του νεοκλασικού γειτονικού ιστορικού Γυμνασίου Μυτιλήνης.
Ο βασικός αρχιτεκτονικός του ρυθμός σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Πολιτισμού, είναι εγγεγραμμένος σταυροειδής με τρούλο. Εξωτερικά διακρίνεται για τα γοτθικά μορφολογικά χαρακτηριστικά, η παρουσία των οποίων οφείλεται στην επίδραση στον Αδαλή από τους δασκάλους του.
Ο εξωτερικός διάκοσμος δημιουργήθηκε από τον φημισμένο ζωγράφο και γλύπτη Νικόλαο Κεσανλή. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού, έργο του 1915 δημιουργήθηκε από το Μυτιληνιό ξυλογλύπτη Δημήτριο Κόβαλα.
Είναι χτισμένος με λαξευτούς λίθους. Στην πρόσοψη υπάρχουν δύο επάλληλες σειρές μαρμάρινων κιόνων, ιωνικού και κορινθιακού ρυθμού. Ενώ, οι τρούλοι που επιστέφουν το οικοδόμημα δίνουν εικόνα μεγαλοπρέπειας.
Το σημαντικότερο κειμήλιο που φυλάσσεται στο Ναό είναι η εικόνα του Αγίου Θεράποντος, χρονολογημένη στο έτος 1651. Εικάζεται ότι προέρχεται από το παρεκκλήσι που εξυπηρετούσε τις ανάγκες του «ξενοδοχείου».
*ΑΠΕ-ΜΠΕ