Συμπληρώθηκαν 51 χρόνια από το τραγικό εκείνο πρωινό του Σαββάτου στις 20 Ιουλίου 1974, όταν ο Τούρκος εισβολέας καταπάτησε τα ιερά χώματα της γης μας και περιφρονώντας το διεθνές δίκαιο διχοτόμησε το νησί με τη δύναμη των όπλων και της βίας.
Ο λαός της Κύπρου, που βιώνει ακόμη τις συνέπειες εκείνης της αποφράδας μέρας, καταδικάζει σήμερα το έγκλημα και τιμά τους πεσόντες.
Οι σειρήνες ήχησαν σε όλες τις πόλεις με το σύνθημα έναρξης συναγερμού στις 5:30 το πρωί, την ώρα που η Τουρκία το 1974 εισέβαλλε στην Κύπρο παραβιάζοντας τον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
Τα διχοτομικά σχέδια της Τουρκίας σκόρπισαν τον θάνατο και εξανάγκασαν 200 χιλιάδες Ελληνοκύπριους να εγκαταλείψουν τις πατρογονικές τους εστίες.
Οι Τούρκοι βομβάρδισαν κατέστρεψαν, λεηλάτησαν, βίασαν, ρήμαξαν εκκλησίες και μοναστήρια. Το 37% του εδάφους της Κύπρου παραμένει ακόμα στα χέρια των κατακτητών.
Σε όλες τις πόλεις της ελεύθερης Κύπρου διοργανώθηκαν εκδηλώσεις μνήμης και τιμής για τους πεσόντες και δεήσεις για διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων της κυπριακής τραγωδίας.
Στα μνημόσυνα που πραγματοποιήθηκαν, την κυβέρνηση εκπροσώπησαν κυβερνητικοί αξιωματούχοι, με την κατάθεση στεφάνων, εκ μέρους του προέδρου της Δημοκρατίας, ως ακολούθως: Στη Λεμεσό, ο Διευθυντής Γραφείου Τύπου του Προέδρου της Δημοκρατίας Βίκτωρας Παπαδόπουλος, στον Μητροπολιτικό Ναό Παναγίας Παντανάσσης (Καθολική), στη Λάρνακα, ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξεως Μάριος Χαρτσιώτης, στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Κοντού, στην Πάφο, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης, στον Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Θεοδώρου και στο Παραλίμνι, ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Γιώργος Παπαναστασίου, στον Ιερό Ναό Aγίου Γεωργίου για τα μνημόσυνα των πεσόντων κατά το Πραξικόπημα και την Τουρκική Εισβολή.
Πολιτικά κόμματα και οργανώσεις πολιτών έχουν εκδώσει ανακοινώσεις καταδικάζοντας την τουρκική εισβολή και διοργανώνουν εκδηλώσεις μνήμης και τιμής για τους πεσόντες της κυπριακής τραγωδίας.
Στις 20 Ιουλίου Τούρκοι στρατιώτες αποβιβάζονται στις ακτές της βόρειας Κύπρου σε μια «ειρηνευτική επιχειρηση» στην οποία δόθηκε η κωδική ονομασία «Αττίλας».
Τουρκικά μεταγωγικά αεροπλάνα μεταφέρουν αλεξιπτωτιστές μεταξύ 5:15 και 5:20 το πρωί στην περιοχή του τουρκικού θύλακα Λευκωσίας- Αγίου Ιλαρίωνα.
Οι αλεξιπτωτιστές έπεφταν μαζικά ενώ δυνάμεις πεζικού της Τουρκίας αποβιβάζονταν στις παραλίες της Κερύνειας.
Στις 5:20 το πρωί αρχίζει η απόβαση τουρκικών δυνάμεων στο Πέντε Μίλι με τους στρατιώτες να προχωρούν προς την Κερύνεια.
Με σύνθημα «Η Αϊσέ μπορεί να πάει διακοπές», η Τουρκία έσπειρε στο νησί την καταστροφή.
Μέσα σε τρία εικοσιτετράωρα ο κατακτητής σκόρπισε τον απόλυτο όλεθρο με άγριες εκτελέσεις, βιασμούς, συλλήψεις αιχμαλώτων, καταστροφές εκκλησιών, ξεριζωμό.
Η «κυβέρνηση» των πραξικοπηματιών του Νίκου Σαμψών παραιτήθηκε υπό το βάρος των εξελίξεων στις 23 Ιουλίου 1974.
Στη Νέα Υόρκη το απόγευμα της 20ης Ιουλίου συνέρχεται το Συμβούλιο Ασφαλείας το οποίο εγκρίνει το ψήφισμα 353 με το οποίο ζητείται κατάπαυση του πυρός και αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων από την Κύπρο, τερματισμός κάθε ξένης στρατιωτικής επέμβασης και έναρξη συνομιλιών μεταξύ των τριών Εγγυητριών Δυνάμεων της Κύπρου για αποκατάσταση της ειρήνης και της συνταγματικής Κυβέρνησης στο νησί.
Στις Βρυξέλλες συνέρχεται το Συμβούλιο των Μονίμων Αντιπροσώπων χωρών- μελών του ΝΑΤΟ, το οποίο όμως αποφεύγει να πάρει ουσιαστικά θέση.
Στη Γενεύη άρχισαν πυρετώδεις διαβουλεύσεις για την εξεύρεση ειρηνικής λύσης υπό την αιγίδα του Βρετανού Υπουργού Εξωτερικών Τζον Κάλαχαν.
Η ελληνοκυπριακή πλευρά, εκπροσωπούμενη από τον Γλαύκο Κληρίδη, αξίωσε για πρώτη φορά μετά το 1963 εφαρμογή των Συνθηκών Ζυρίχης-Λονδίνου και του Κυπριακού Συντάγματος. Η Τουρκία αρνήθηκε και προέβαλε το πάγιο αίτημά της για γεωγραφικό χωρισμό του νησιού.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Τουράν Γκιουνές αντιπρότεινε σχέδιο, σύμφωνα με το οποίο η Κυπριακή Δημοκρατία θα ήταν δικοινοτικό ομοσπονδιακό κράτος πολλών καντονιών, στο οποίο οι Τουρκοκύπριοι θα έλεγχαν το 34% περίπου του νησιού.
Ο Κληρίδης ζήτησε αναβολή 36 ή 48 ωρών, για να συμβουλευτεί το Υπουργικό Συμβούλιο.
Οι Τούρκοι απέρριψαν το αίτημά του και ακολούθως σε μια προσχεδιασμένη κίνηση, αφού πρώτα στις 3:30 τα ξημερώματα της 14 Αυγούστου του 1974 απέσυρε την αντιπροσωπεία της, σε λιγότερο από 1 1/2 ώρα μετά (4:35 π.μ. της ίδιας ημέρας) προχώρησε και στο δεύτερο κύμα εισβολής υπό την κωδική ονομασία «Αττίλας 2» με την κατάληψη της Μόρφου, της Αμμοχώστου και της Καρπασίας.
Η πιο τραγική συνέπεια της τουρκικής εισβολής είναι οι αγνοούμενοι. Χιλιάδες Ελληνοκύπριοι είχαν συλληφθεί και κρατηθεί σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Κύπρο ενώ πάνω από 2.000 αιχμάλωτοι πολέμου είχαν μεταφερθεί παράνομα και κρατηθεί σε φυλακές στην Τουρκία.
Η τύχη σημαντικού αριθμού αγνοουμένων δεν έχει ακόμη εξακριβωθεί μέχρι σήμερα.
ΝΙΚΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗΣ
Η θέση της Τουρκίας δε στηρίζεται από τη διεθνή κοινότητα, ό,τι και αν λέει η τουρκική πλευρά, όσα πανηγύρια και να γίνουν σήμερα, δήλωσε ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, μετά την τελετή του μνημόσυνου των πεσόντων κατά την τουρκική εισβολή και της δέησης για απελευθέρωση της Κύπρου, στον Καθεδρικό Ναό Αποστόλου Βαρνάβα, στη Λευκωσία.
Είπε ότι η 20η Ιουλίου «είναι μέρα μνήμης και τιμής για αυτούς που θυσιάστηκαν για να υπάρχουμε σήμερα εμείς, για να υπάρχει η Κυπριακή Δημοκρατία».
«Την ίδια στιγμή», συνέχισε, «είναι μέρα για να αναλογιστούμε την πορεία μας αυτά τα 51 χρόνια, να δούμε πώς δημιουργούμε τις συνθήκες, γιατί, αν θέλουμε να τιμήσουμε πραγματικά τη μνήμη όλων αυτών που θυσιάστηκαν, θα πρέπει να πράξουμε ό,τι είναι δυνατόν, για να τερματίσουμε την κατοχή, να απελευθερώσουμε την πατρίδα μας, να επανενώσουμε την πατρίδα μας».
«Και ακριβώς μέσα σε αυτό το πλαίσιο, με ένα διεκδικητικό ρεαλισμό, αξιοποιώντας και ενισχύοντας όλους τους παράγοντες ισχύος της πατρίδας μας, εσωτερικούς και εξωτερικούς, αναβαθμίζοντας την Κυπριακή Δημοκρατία, πράττουμε ό,τι είναι δυνατόν για να πετύχουμε αυτό τον στόχο», τόνισε ο κ. Χριστοδουλίδης.
«Πενήντα ένα χρόνια μετά, ούτε συμβιβαζόμαστε ούτε ξεχνάμε το τι έγινε το 1974», σημείωσε.
«Είμαστε εδώ για να πράξουμε ό,τι είναι δυνατόν, ξέρουμε τον στόχο μας, ξέρουμε πού θέλουμε να πάμε, έχουμε στρατηγική και σχεδιασμό και παρά τις δυσκολίες, τις προκλήσεις και τα προβλήματα – που δεν τα υποβαθμίζω, δεν τα υποτιμώ – την ίδια ώρα ξέρω πολύ καλά ότι δεν συμβιβαζόμαστε με την κατοχή και παρά τους ευσεβοποθισμούς κάποιων ότι έχουμε ξεχάσει, δεν έχουμε ξεχάσει και δεν χαρίζουμε σπιθαμή γης», υπογράμμισε.
Κληθείς να σχολιάσει τα όσα έγιναν στα κατεχόμενα ανήμερα της «μαύρης επετείου» των 51 χρόνων από την τουρκική εισβολή, είπε ότι «όπως κάθε χρόνο, (γίνονται) αυτά τα πανηγύρια της ντροπής με την κάθοδο του Τούρκου προέδρου».
«Η κατοχή εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας, η κατοχή ευρωπαϊκού εδάφους, αποτρέπει την Τουρκία (από το) να πετύχει τους όποιους στρατηγικούς της στόχους, είτε αυτοί αφορούν την ευρωπαϊκή της προοπτική είτε τον ρόλο που επιθυμεί να διαδραματίσει στην περιοχή», ανέφερε, προσθέτοντας ότι «αυτό το κόστος για την Τουρκία από την κατοχή ενισχύεται συνεχώς και μέσα από τις δικές μας ενέργειες αναβάθμισης της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και την ίδια στιγμή στέλνοντας και το ξεκάθαρο μήνυμα προς την Άγκυρα, η οποία κρατά το ‘κλειδί’ της λύσης του Κυπριακού, ότι είμαστε έτοιμοι να διαπραγματευτούμε στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου».
«Και σε αυτή την προσπάθεια, αυτό που είναι ιδιαίτερα σημαντικό είναι το γεγονός ότι δεν είμαστε μόνοι. Ό,τι και αν λέει η τουρκική πλευρά, όσα πανηγύρια και να γίνουν σήμερα, όσες δηλώσεις και να γίνουν από τον κ. Ερντογάν, η θέση της Τουρκίας δεν στηρίζεται από τη διεθνή κοινότητα», τόνισε.
Τέλος, είπε ότι το διεθνές σύστημα στο οποίο ζούμε «δεν επιτρέπει στην Τουρκία να πετύχει στρατηγικούς στόχους. Άρα, η δική μας πλευρά, παρά τις δυσκολίες, παρά τα προβλήματα, με την ουσιαστική στήριξη των εταίρων μας, στην ΕΕ, θα συνεχίσουμε αυτή την προσπάθεια για να πετύχουμε τον στόχο της απελευθέρωσης και της επανένωσης».
Νωρίτερα πραγματοποιήθηκε το μνημόσυνο για τους πεσόντες κατά την τουρκική εισβολή και η δέηση για απελευθέρωση της Κύπρου, στον Καθεδρικό Ναό Αποστόλου Βαρνάβα, στην παρουσία της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας του τόπου.
Στο μνημόσυνο των πεσόντων κατά την τουρκική εισβολή παρευρέθηκαν, εκτός του Προέδρου της Δημοκρατίας, η Πρόεδρος της Βουλής, μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου και Βουλευτές, καθώς και ο Πρέσβης της Ελλάδας στην Κύπρο και τα μέλη της κοινοβουλευτικής αντιπροσωπείας της Βουλής των Ελλήνων.
Παράλληλα πλήθος κόσμου από Κύπρο και Ελλάδα, μαζί με την πολιτική ηγεσία του τόπου, καθώς και εκπροσώπους της στρατιωτικής και θρησκευτικής ηγεσίας, βρέθηκαν από νωρίς το πρωί της Κυριακής στον Τύμβο Μακεδονίτισσας στη Λευκωσία, για να μνημονεύσουν και να τιμήσουν ανήμερα της μαύρης επετείου της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, τους πεσόντες της κυπριακής τραγωδίας.
Σε κλίμα βαθιάς συγκίνησης και με κάθε επισημότητα τελέστηκε τρισάγιο και προσκλητήριο πεσόντων μπροστά στο μνημείο που στήθηκε εκεί, για να θυμίζει κάποιες από τις τραγικότερες στιγμές του πολέμου, μεταξύ των οποίων και η κατάρριψη από φίλια πυρά του ελληνικού πολεμικού αεροσκάφους που μετέφερε στην Κύπρο Έλληνες στρατιώτες για να ενισχύσουν την άμυνα απέναντι στον εισβολέα.
Ακολούθως, στεφάνια κατέθεσαν στο μνημείο ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, καθώς και ο πρέσβης της Ελλάδας στην Κύπρο, Ιωάννης Παπαμελετίου, αποτίνοντας φόρο τιμής σε όσους θυσιάστηκαν για την άμυνα της Κύπρου το 1974, αλλά και σε όλα τα θύματα της τουρκικής εισβολής.
Στη συνέχεια με λουλούδια στεφανώθηκαν τα μνήματα των πεσόντων που βρίσκονται στον χώρο του Τύμβου Μακεδονίτισσας, ενώ η τελετή ολοκληρώθηκε με την ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου και τήρηση ενός λεπτού σιγής στη μνήμη των πεσόντων.
«Οι σειρήνες της τραγωδίας ηχούν ακόμη. Δεν ξεχνούμε, δεν συμβιβαζόμαστε, δεν αποδεχόμαστε τετελεσμένα. Στόχος και επιδίωξη μας ο τερματισμός της παράνομης κατοχής, η απελευθέρωση και η επανένωση της πατρίδας μας», ανέφερε ο κ. Χριστοδουλίδης, με ανάρτησή του στο «Χ».
Ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης, ο οποίος είχε την ευκαιρία να συναντήσει και να μιλήσει με συγγενείς πεσόντων από την Κύπρο και την Ελλάδα, ξεναγήθηκε μετά την ολοκλήρωση της τελετής στο πολεμικό αεροσκάφος που φυλάσσεται στον χώρο του μνημείου.
Στο μνημείο στεφάνια κατέθεσαν επίσης εκπρόσωποι κομμάτων και οργανωμένων συνόλων, καθώς και συγγενείς θυμάτων και απλός κόσμος.
