Σε κλίμα έντονης συγκίνησης πραγματοποιήθηκε στο Προεδρικό Μέγαρο, η απονομή του Μεταλλίου Εξαίρετης Προσφοράς προς την Κυπριακή Δημοκρατία στη μεγάλη Ελληνίδα ερμηνεύτρια Μαρίζα Κωχ, από τον πρόεδρο, Νίκο Χριστοδουλίδη.
«Είναι μια μέρα ιδιαίτερης ιστορικής σημασίας που στιγμάτισε τη χώρα μας και τον λαό μας», δήλωσε ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας απονέμοντας το Μετάλλιο.
«Είναι μεγάλη τιμή για μένα που είμαι ο πρώτος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας της μεταπολεμικής γενιάς, που γεννήθηκα έξι μήνες πριν από την τουρκική εισβολή του 1974».
«Εκ μέρους της κυπριακής Πολιτείας, του κυπριακού λαού, σάς απονέμω το Μετάλλιο Εξαίρετης Προσφοράς τόσο για όλα όσα έχετε κάνει για τον πολιτισμό, αλλά ιδιαίτερα για το τι έχετε κάνει για την Κύπρο μαζί με άλλους ανθρώπους των Γραμμάτων και των Τεχνών, του Πολιτισμού, σε μια δύσκολη στιγμή για τη χώρα μας και τον λαό μας, που έψαχναν ένα αποκούμπι».
«Πολλοί είχαν γυρίσει την πλάτη στην Κύπρο. Εσείς ήσασταν πρωτοστάτης στην προσπάθεια για διεθνοποίηση του Κυπριακού. Και σας τιμούμε όχι μόνο για να θυμηθούν οι παλαιότεροι, αλλά και για να μάθουν οι νεότεροι το τι είχατε κάνει το 1976 στη Χάγη με τον διαγωνισμό της Eurovision που, χωρίς καμιά δόση υπερβολής, θέσατε τη ζωή σας σε κίνδυνο, για να τραγουδήσετε για την Κύπρο και να κάνετε το πρόβλημα της εισβολής και της κατοχής γνωστό».
Υπενθυμίζεται ότι η Μαρίζα Κωχ, δύο χρόνια μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, εκπροσώπησε την Ελλάδα στη Eurovision, με ένα μοιρολόι για την Κύπρο, το «Παναγιά Μου, Παναγιά Μου».
Η ιδέα για το κομμάτι, ήταν του Μάνου Χατζιδάκι.
Επρόκειτο για ένα βαθύτατα πολιτικό τραγούδι και η κίνηση της Ελλάδας προκάλεσε την οργή της Τουρκίας, η οποία όχι μόνο απέσυρε τη συμμετοχή της από τον διαγωνισμό εκείνη τη χρονιά, αλλά η τουρκική κρατική τηλεόραση διέκοψε τη μετάδοση του διαγωνισμού την ώρα της ελληνικής συμμετοχής, βάζοντας στη θέση της, ένα εθνικό τουρκικό τραγούδι με τίτλο «Memleketim» (μητέρα-πατρίδα), το οποίο αποτέλεσε ένα από τα «σύμβολα» της, κατά την περίοδο της εισβολής.
Η Μαρίζα Κωχ δέχτηκε απειλές για τη ζωή της και οι διοργανωτές είχαν πληροφορίες ότι ένας Τούρκος ελεύθερος σκοπευτής θα βρισκόταν εντός του μεγάρου όπου θα διεξαγόταν ο διαγωνισμός.
Παρόλο που είχαν ληφθεί μέτρα ασφαλείας, η ίδια υπέγραψε ένα χαρτί με το οποίο διαβεβαίωνε τους διοργανωτές ότι θα τραγουδήσει με δική της ευθύνη και βγήκε στη σκηνή με αλεξίσφαιρο.
«Ο κυπριακός λαός, η κυπριακή Πολιτεία θα είναι παντοτινά ευγνώμονες για αυτή την τολμηρή σας απόφαση, μια απόφαση που πραγματικά τη νιώθατε, την κάνατε χωρίς να αναμένετε ποτέ το οποιοδήποτε αντάλλαγμα» είπε ο κ. Χριστοδουλίδης.
«Τόσα χρόνια μετά, 49 χρόνια μετά, η κυπριακή Πολιτεία σας απονέμει το Μετάλλιο Εξαίρετης Προσφοράς και έχω τη μεγάλη τιμή, εκ μέρους της κυπριακής Πολιτείας, να σας απονέμω αυτό το μετάλλιο και να σας ευχαριστήσω για όλα όσα κάνατε και κάνετε ακόμη για τη χώρα μας».
Από την πλευρά της η κα Κωχ δήλωσε: «Είμαι τόσο συγκινημένη που δεν μπορώ να εκφράσω τα όσα νιώθω αυτή τη στιγμή».
«Θέλω να σας πω μόνο ότι το πώς πηγάζει αυτή η αγάπη για την Κύπρο από μέσα μου, θα μπορούσα να το εξηγήσω εγώ η ίδια μόνο εάν είχαν γεννηθεί εδώ σε τούτα τα χώματα. Πριν από τη Eurovision, όταν είχαμε δικτατορία στην Ελλάδα, βρεθήκαμε μαζί με άλλους μουσικούς, όπως ο Μαρκόπουλος, ο Μάνος Λοΐζος, ο ηθοποιός Ληναίος και άλλοι στο Λονδίνο, ως καταφύγιο για να γλυτώσουμε τη σύλληψη. Εκεί, μια ομάδα νέων παιδιών της Κύπρου μάς αγκάλιασε –και εκείνα ήταν αγωνιστές εκεί– και μας εξασφάλισε ένα γεύμα την ημέρα».
Πρόσθεσε ότι η σχέση που δημιουργήθηκε με τους Κύπριους τότε ήταν πολύ δυνατή και διατηρείται μέχρι και σήμερα.
Αναφερόμενη στην εμπειρία της στη Eurovision, όπου τραγούδησε για την Κύπρο, η κα Κωχ είπε, εμφανώς συγκινημένη, ότι τίποτα δεν μπορούσε να τη σταματήσει από το να βγει στη σκηνή και να ερμηνεύσει το αγωνιστικό αυτό τραγούδι.
Ανέφερε επίσης ότι εκφράζει συναισθήματα από καρδιάς, «κάτι που δεν μπορεί να αλλάξει ούτε με τα χρόνια ούτε με το μεγάλωμα το δικό μου».
«Πιο μεγάλη τιμή (από τη σημερινή) δεν περίμενα», τόνισε.
Τέλος, χάρισε στον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας την πρώτη ηχογράφηση του «Ελένη», του Γιώργου Σεφέρη, το οποίο η μεγάλη καλλιτέχνις ηχογράφησε μόλις πρόσφατα.
