Μολονότι διαπιστώθηκε «παύση» στα συνεχή ρεκόρ ζέστης, ο Ιούλιος του 2025 κατατάχτηκε τρίτος ως προς το επίπεδο των υψηλότερων θερμοκρασιών που έχουν καταγραφτεί κατά τη διάρκεια οποιουδήποτε αντίστοιχου μήνα στη Γη, καθώς η κλιματική αλλαγή συνεχίζεται, επισήμανε το ευρωπαϊκό παρατηρητήριο Copernicus.

Η Αθήνα και το Όσλο ξεχώρισαν μάλιστα καταγράφοντας τις μεγαλύτερες αποκλίσεις θερμοκρασίας στην Ευρώπη: +2,3°C και +2,5°C αντίστοιχα, σε σύγκριση με τον μέσο όρο της περιόδου 1991–2020 για Ιούλιο, ενώ, αντίθετα ο υδράργυρος ήταν κάτω από τα φυσιολογικά για την εποχή επίπεδα στη βόρεια και στη νότια Αμερική, στην Ινδία, σε τμήματα της Αυστραλίας και της Αφρικής, καθώς και στην Ανταρκτική.

«Δυο χρόνια μετά τον πιο θερμό Ιούνιο στα χρονικά, η πρόσφατη σειρά παγκόσμιων ρεκόρ θερμοκρασίας τελείωσε — προς το παρόν. Όμως αυτό δε σημαίνει ότι η κλιματική αλλαγή σταμάτησε», υπογράμμισε ο Κάρλο Μπουοντέμπο, ο διευθυντής της υπηρεσίας του Κοπέρνικου για την παρακολούθηση της κλιματικής αλλαγής (C3S).

Όπως και τον Ιούνιο, τον Ιούλιο καταγράφτηκε οριακή υποχώρηση. Ήταν κατά μέσον όρο 1,25° Κελσίου πιο θερμός από οποιονδήποτε Ιούλιο της προβιομηχανικής εποχής (1850-1900), λίγο κάτω από το επίπεδο του 1,5° Κελσίου, στόχου εγγεγραμμένου στη συμφωνία του Παρισιού, που ξεπερνιόταν σχεδόν κάθε μήνα τα τελευταία δυο χρόνια.

Μολαταύτα, ήταν ανάμεσα στους τρεις θερμότερους Ιουλίους στην Ιστορία.

Η μεσοσταθμική αύξηση της θερμοκρασίας, παρότι μοιάζει μικρή, αρκεί, όπως έχουν δείξει επιστήμονες, για να προκαλέσει καταιγίδες, καύσωνες, ξηρασίες και άλλα ακραία μετεωρολογικά φαινόμενα, ολοένα πιο φονικά και καταστροφικά.

Πάνω απ’ όλα, σημείωσε ο κ. Μπουοντέμπο, «συνεχίσαμε να γινόμαστε μάρτυρες των συνεπειών του κόσμου που γίνεται θερμότερος», με συμβάντα όπως «τα κύματα ακραίας ζέστης και οι καταστροφικές πλημμύρες» τον περασμένο μήνα.

Τα θερμόμετρα ξεπέρασαν τον Ιούλιο τους 50° Κελσίου όχι μόνο στον Κόλπο και στο Ιράκ, αλλά και στην Τουρκία, για πρώτη φορά· καταρρακτώδεις βροχές στοίχισαν τη ζωή σε εκατοντάδες ανθρώπους στην Κίνα και στο Πακιστάν· πυρκαγιές απανθράκωσαν χιλιάδες στρέμματα βλάστησης, κυρίως στον Καναδά.

Στην Ισπανία, πάνω από χίλιοι θάνατοι αποδόθηκαν από δημόσιο ινστιτούτο στη ζέστη τον Ιούλιο, αριθμός αυξημένος κατά περίπου 50% σε σύγκριση με το 2024.

Συνεχίζει να υπάρχει κατάσταση έκτακτης ανάγκης, σημείωσε ο κ. Μπουοντέμπο, καθώς ο κόσμος συνεχίζει να καίει περισσότερο πετρέλαιο, περισσότερο άνθρακα και αέριο. Η καύση των ορυκτών καυσίμων απελευθερώνει στην ατμόσφαιρα CO2.

«Αν δεν σταθεροποιήσουμε γρήγορα τις συγκεντρώσεις αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, θα πρέπει να αναμένουμε όχι μόνο νέα ρεκόρ θερμοκρασίας αλλά και επιδείνωση των επιπτώσεων, και θα πρέπει να προετοιμαστούμε».

Ο μέσοι όροι των θερμοκρασιών υπολογίζονται με βάση δισεκατομμύρια μετρήσεις από δορυφόρους και μετεωρολογικούς σταθμούς στη γη και στις θάλασσες. Τα ιστορικά δεδομένα του παρατηρητηρίου Κοπέρνικος άρχισαν να συγκεντρώνονται το 1940.

Τον περασμένο μήνα, 11 χώρες ή περιοχές κατέγραψαν τον πιο θερμό Ιούλιο τουλάχιστον από το 1970, επτά στην Ασία (Κίνα, Ιαπωνία, Βόρεια Κορέα, Τατζικιστάν, Μπουτάν, Μπρουνέι, Μαλαισία), κατά υπολογισμούς του Γαλλικού Πρακτορείου βασισμένους σε αυτά τα δεδομένα.

Χωρίς να σπάσουν ρεκόρ προηγούμενων καλοκαιριών, μεγάλο μέρος της Ευρώπης, ειδικά οι σκανδιναβικές χώρες, έζησαν θερινούς μήνες με θερμοκρασίες πάνω, ως πολύ πάνω, από τα συνηθισμένα επίπεδα.

Σε αυτές προστέθηκε ξηρασία-ρεκόρ σε ευρωπαϊκές χώρες και στα κράτη που βρέχονται από τη Μεσόγειο μεταξύ της 1ης και της 10ης Ιουλίου, άνευ προηγουμένου αφότου άρχισαν οι παρατηρήσεις του είδους το 2012, σύμφωνα με ανάλυση του AFP βασισμένη σε διαθέσιμα δεδομένα του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Ξηρασιών (EDO).

Στην επιφάνεια των ωκεανών ο Ιούλιος του 2025 ήταν επίσης ο 3ος θερμότερος στα χρονικά.

Κατά τόπους έσπασαν ρεκόρ: στη Νορβηγία, σε ορισμένα τμήματα της Βόρειας Θάλασσας, από τον βόρειο Ατλαντικό ως τη δυτική Γαλλία και τη Βρετανία.

Τον περασμένο μήνα η έκταση του πάγου στην Αρκτική ήταν 10% κάτω από τον μέσο όρο, στη δεύτερη χειρότερη θέση σε 47 χρόνια δορυφορικών παρατηρήσεων, ουσιαστικά ισοφάρισε το 2012 και το 2021.

Στην Ανταρκτική, η έκταση του πάγου κατατάχτηκε στην τρίτη χαμηλότερη θέση οποιουδήποτε Ιουλίου στα χρονικά.

ΞΗΡΑΣΙΑ ΡΕΚΟΡ

Στο μεταξύ, πάνω από το ήμισυ των εδαφών στην Ευρώπη και στην περιφέρεια της Μεσογείου εξακολούθησαν να πλήττονται από την ξηρασία την περίοδο από τις 11 ως τις 19 Ιουλίου 2025, σύμφωνα με την ανάλυση από το Γαλλικό Πρακτορείο των δεδομένων του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Ξηρασίας (EDO).

Αυτό το ποσοστό του 51,9%, 21 μονάδες πάνω από το μέσο όρο της περιόδου 2012-2024, είναι το πιο αυξημένο που έχει καταγραφεί σ’ αυτή την περίοδο της χρονιάς αφότου άρχισαν οι παρατηρήσεις το 2012. Η αναλογία των εδαφών που πλήττονται είναι σταθερή σε σχέση με το πρώτο δεκαήμερο του Ιουλίου.

Ο δείκτης ξηρασίας του παρατηρητηρίου του Copernicus, που βασίζεται σε δορυφορικές παρατηρήσεις, συνδυάζει τρεις παραμέτρους: βροχοπτώσεις, υγρασία των εδαφών και κατάσταση της βλάστησης. Περιλαμβάνει τρία επίπεδα ξηρασίας (παρακολούθηση, προειδοποίηση, συναγερμός).

Η ανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια πλήττονται ιδιαίτερα. Στη Σερβία, όπου σχεδόν το σύνολο (99%) των εδαφών αντιμετωπίζει λειψυδρία, το ποσοστό των εδαφών που βρίσκονται στο επίπεδο του συναγερμού φθάνει το 68%. Η κατάσταση αυτή ανησυχεί τους παραγωγούς σμέουρων (φραμπουάζ), των οποίων η χώρα είναι ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγούς.

Πάνω από το ήμισυ των εδαφών της Ουγγαρίας, της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας βρίσκονται επίσης σε κατάσταση συναγερμού, με ποσοστά 63%, 52% και 51% αντιστοίχως.

Στη δυτική Ευρώπη, η κατάσταση επιδεινώθηκε σε σχέση με το πρώτο δεκαήμερο του Ιουλίου. Με 21% των εδαφών σε συναγερμό, το Ηνωμένο Βασίλειο συνεχίζει να βρίσκεται αντιμέτωπο με ισχυρή ξηρασία, έπειτα από μια άνοιξη που ήταν η πιο ζεστή στην ιστορία του.

Στη Γερμανία, το τμήμα της χώρας που βρίσκεται σε συναγερμό αυξήθηκε πολύ, περνώντας από το 9% στο 26% από το πρώτο στο δεύτερο δεκαήμερο του Ιουλίου. Στη Γαλλία, το ποσοστό αυτό φθάνει το 19%, κυρίως στο δυτικό τμήμα της χώρας.

Η ξηρασία αυτή ευνοεί τις πυρκαγιές, όπως η ιστορικών διαστάσεων και φονική φωτιά που ξέσπασε την Τρίτη στον νομό Οντ, στη νότια Γαλλία.

Η Τουρκία βρίσκεται επίσης αντιμέτωπη με τη λειψυδρία: πάνω από τα τρία τέταρτα της χώρας (76%) αντιμετωπίζει ξηρασία. Το ποσοστό των εδαφών της που βρίσκονται στο επίπεδο του συναγερμού φθάνει το 18%.

Στην περιφέρεια της Σμύρνης, η ξηρασία αυτή ενισχύει τις συγκρούσεις για τη χρήση του νερού ανάμεσα σε τουρίστες και κατοίκους.

Αυτό είναι ένα πρόβλημα που υπάρχει και σε άλλες χώρες της μεσογειακής περιφέρειας, οι οποίες συγκεντρώνουν το 30% του παγκόσμιου τουρισμού και θα γνωρίσουν, σύμφωνα με τους κλιματολόγους, μείωση των βροχοπτώσεων στη διάρκεια των επόμενων δεκαετιών.

Αντιθέτως η Πορτογαλία και η Ισπανία έχουν χαμηλά ποσοστά ξηρασίας (10% και 7%).