Η παροικία γιόρτασε τα 10 χρόνια από τα αποκαλυπτήρια του εμβληματικού Μνημείου Λήμνου Καλλίπολης (Lemnos Gallipoli Memorial) στο Albert Park της Μελβούρνης, το οποίο έχει φιλοτεχνηθεί από τον Peter Corlett OAM.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Μνήμης Λήμνου Καλλίπολης, Lee Tarlamis OAM MP, ανέφερε ότι η εκδήλωση, η οποία έλαβε χώρα το περασμένο -ηλιόλουστο- Σάββατο ήταν ένας εορτασμός αντάξιος της ιστορίας και της σημασίας του Μνημείου, το οποίο αποτελεί ζωντανό δεσμό της Λήμνου με την αυστραλιανή ιστορία των Anzacs, αλλά και σημείο αναφοράς για την τοπική κοινότητα.
«Η Επιτροπή μας είναι περήφανη για όλους όσοι ήρθαν το περασμένο Σάββατο να τιμήσουν την επέτειο των αποκαλυπτηρίων. Μοιάζει σαν να ήταν μόλις χθες, τον Αύγουστο του 2015 … Είναι συγκινητικό να βλέπουμε ότι το Μνημείο παραμένει για τόσους ανθρώπους ένα αγαπημένο σύμβολο μνήμης», δήλωσε ο κ. Tarlamis.
Η δημιουργία του Μνημείου ήταν πρωτοβουλία της Επιτροπής Μνήμης Λήμνου Καλλίπολης και υλοποιήθηκε με τη στήριξη όλων των επιπέδων διακυβέρνησης, δεκάδων κοινοτικών οργανισμών και πολλών γενναιόδωρων δωρητών. Σκοπός του ήταν να αναδείξει τον καθοριστικό ρόλο της Λήμνου και των κατοίκων της στην εκστρατεία της Καλλίπολης.
Στην τελετή του Σαββάτου συγκεντρώθηκε πλήθος κόσμου. Παρευρέθηκαν πολλοί επίσημοι, εκπρόσωποι στρατιωτικών και κοινοτικών οργανώσεων, αλλά και πολλοί Ελληνοαυστραλοί που συνδέονται με τη Λήμνο. Ο Δήμος Port Phillip, θεματοφύλακας του Μνημείου, εκπροσωπήθηκε από τον δημοτικό σύμβουλο Rod Hardy, ο οποίος παρέστη εκ μέρους του δημάρχου, συνοδευόμενος από τον αντιδήμαρχο Brian Miers.
Μεταξύ των πολιτικών που παρευρέθηκαν ήταν οι Josh Burns, η Nina Taylor, ο David Davis και η Georgie Crozier. Παρών και ο πρώην πολιτειακός βουλευτής, Bruce Mildenhall.
Από τη διπλωματική αντιπροσωπεία συμμετείχαν η Γενική Πρόξενος της Ελλάδας στη Μελβούρνη, Δήμητρα Γεωργαντζόγλου, και η αναπληρώτρια πρόξενος του Ηνωμένου Βασιλείου, Oonagh Lewis.
Από τις οργανώσεις των βετεράνων, παρόντες ήταν η πρόεδρος του Παραρτήματος Νοσοκόμων της RSL Βικτώριας, συνταγματάρχης ε.α. Jan McCarthy ARRC, και ο γραμματέας του Ελληνικού Παραρτήματος της RSL Βικτώριας, ταγματάρχης ε.α. Terry Kanelos.
Η Επιτροπή είχε επίσης τη χαρά να υποδεχθεί απογόνους βετεράνων που υπηρέτησαν στη Λήμνο: την Deb Stewart (εγγονή της νοσοκόμας Evelyn Hutt του 3ου Αυστραλιανού Γενικού Νοσοκομείου – 3rd AGH), τον λοχαγό του αυστραλιανού στρατού Ryan Curtis (απόγονο του Σκωτσέζου αξιωματικού Warrant Officer Archibald Monk, επίσης του 3rd AGH), καθώς και τον ίδιο τον Lee Tarlamis, που είναι απόγονος του στρατιώτη του 4ου Τάγματος Ted Tozer από το Blackburn και γιος του Σαμ, ο οποίος γεννήθηκε στη Λήμνο. Από στρατιωτικές οργανώσεις, παρόντες ήταν η πρόεδρος του παραρτήματος RSL Νοσοκόμων Βικτώριας, συνταγματάρχης ε.α. Jan McCarthy ARRC, και ο γραμματέας του Ελληνικού Παραρτήματος RSL Βικτώριας, ταγματάρχης ε.α. Terry Kanelos.
Στην εκδήλωση παραυρέθηκαν επίσης απόγονοι βετεράνων που υπηρέτησαν στη Λήμνο, όπως η Deb Stewart (εγγονή της νοσοκόμας Evelyn Hutt, του 3ου Αυστραλιανού Γενικού Νοσοκομείου – 3rd AGH), ο λοχαγός του αυστραλιανού στρατού Ryan Curtis (απόγονος του Σκωτσέζου αξιωματικού Warrant Officer Archibald Monk, επίσης του 3rd AGH), και ο ίδιος ο Lee Tarlamis, απόγονος του στρατιώτη του 4ου Τάγματος Ted Tozer από το Blackburn και γιος του Sam, που γεννήθηκε στη Λήμνο.
Η τελετή άνοιξε με τον χαρακτηριστικό ήχο της γκάιντας, από την επίτιμη γκαϊντίστρια της Επιτροπής, Stacey Harris. Κάθε χρόνο αφιερώνει αυτό το κομμάτι στον Warrant Officer Archibald Monk, τον στρατιωτικό που τον Αύγουστο του 1915 υποδέχτηκε τις Αυστραλές νοσοκόμες στη Λήμνο, παίζοντας γκάιντα στον καταυλισμό του 3ου Αυστραλιανού Γενικού Νοσοκομείου – μια στιγμή που απαθανατίστηκε στη θρυλική φωτογραφία του δεκανέα Albert Savage.
Πρόσφατα, η Stacey έμαθε ότι διατηρεί και η ίδια έναν προσωπικό δεσμό με την ιστορία: είναι απόγονος του Donald Robert Shillito από το Ballan, στρατιώτη του 12ου Τάγματος, που έφτασε στη Λήμνο τον Μάρτιο του 1915 με το μεταγωγικό «Θεμιστοκλής» και συμμετείχε στην απόβαση στο Anzac Cove στις 25 Απριλίου, όπου σκοτώθηκε.
Λόγω της στενής σύνδεσης του Μνημείου με την παρουσία των Αυστραλών νοσοκόμων στη Λήμνο, στην τελετή παρευρέθηκαν και αρκετοί εκπρόσωποι νοσηλευτικών οργανώσεων. Ανάμεσά τους, η Ianna Ginnivan από το Australian Nursing & Midwifery Federation – Victorian Branch, που υπήρξε και βασικός χορηγός του Μνημείου, η Pru Cox, πρόεδρος του Alfred Hospital Nurses League, και η Δρ Elizabeth Lavender από το Australian Nurses Memorial Centre.
Κάθε χρόνο, σημαντικό ρόλο στην τελετή έχουν και οι σχολικές αντιπροσωπείες. Το γειτονικό στο Μνημείο Albert Park College εκπροσωπήθηκε από ομάδα μαθητών με επικεφαλής τον υποδιευθυντή Duncan Box, τον αρχηγό του σχολείου James Keating, την House Captain Alice Reid Rodrigues και τον αντιπρόεδρο του μαθητικού συμβουλίου, Oliver O’Connor.
Το Oakleigh Grammar εκπροσωπήθηκε από τη συντονίστρια Ελληνικού Πολιτισμού, Νατάσα Σπανού (Natasha Spanos) και τις μαθήτριες της Α΄ Λυκείου Elena Logan και Tijana Karac.
Πολλοί ομογενειακοί οργανισμοί έδωσαν επίσης το παρών. Ανάμεσά τους, η Ελληνική Κοινότητα Μελβούρνης, η Λημνιακή Κοινότητα Βικτώριας, ο Σύλλογος Ιμβρίων Μελβούρνης, η Κρητική Αδελφότητα, η Μέριμνα Ποντίων Κυριών Ωκεανίας, η AHEPA Victoria, η Παμμεσσηνιακή Αδελφότητα «Ο Παπαφλέσσας», η Ομοσπονδία Μεσσηνιακών Οργανισμών Μελβούρνης, το Ίδρυμα Ελληνο-Αυστραλιανού Μνημείου Μελβούρνης, η Επιτροπή Μνήμης George Treloar και το Συμβούλιο Μνήμης της Μάχης της Κρήτης και Υπόλοιπης Ελλάδας.
Μεταξύ των παρευρισκομένων ήταν και ο διακεκριμένος γλύπτης μνημείων George Petrou OAM, ο George Ballas OAM και ο Lambis Englezos AM, του οποίου το όνομα δόθηκε πρόσφατα σε μονοπάτι στο γαλλικό χωριό Fromelles, ως αναγνώριση της ακούραστης προσπάθειάς του για τον εντοπισμό των αγνοουμένων της μάχης εκεί το 1916.
Ο κ. Tarlamis, ως τελετάρχης, τόνισε τη σημασία της φετινής εκδήλωσης και το γεγονός ότι πρόκειται για το πρώτο μεγάλο μνημείο στην Αυστραλία που τιμά τον ρόλο της Λήμνου στην εκστρατεία της Καλλίπολης.
Ακολούθησαν οι ομιλίες των επισήμων. Ο Rod Hardy αναφέρθηκε στους δεσμούς του Μνημείου με την τοπική κοινωνία, θυμίζοντας ότι κάτοικοι της περιοχής υπηρέτησαν στη Λήμνο ως στρατιώτες και νοσοκόμες. Ο Josh Burns τόνισε επίσης τους τοπικούς δεσμούς με την ιστορία της Λήμνου, αλλά πρόσθεσε και τη σημασία να αναγνωρίζεται η συμμετοχή των ιθαγενών στην ιστορία των Anzacs, συμπεριλαμβανομένων όσων υπηρέτησαν στη Λήμνο. Η Nina Taylor εξέφρασε τη συνεχή στήριξη της κυβέρνησης της Βικτώριας προς το Μνημείο και την ιστορική μνήμη της Λήμνου, ενώ ο David Davis επανέλαβε την υποστήριξη της αντιπολίτευσης στο έργο της Επιτροπής.
Τόσο ο κ. Burns όσο και ο κ. Davis, εξήραν τη σημαντική δουλειά του ιστορικού της Επιτροπής, Jim Claven OAM, για λογαριασμό της Επιτροπής και της κοινότητας των βετεράνων.
Στη συνέχεια, η Γενική Πρόξενος αναφέρθηκε στη σημασία της αναγνώρισης του ελληνικού δεσμού με την ιστορία των Anzacs, ως μέρος των ισχυρών δεσμών που συνδέουν την Αυστραλία με την Ελλάδα.
Κεντρική ομιλήτρια της εκδήλωσης ήταν η Deb Stewart από την Επιτροπή Μνήμης Λήμνου Καλλίπολης, η οποία αναφέρθηκε στην πολεμική διαδρομή της γιαγιάς της, νοσοκόμας Evelyn Hutt, και για τον χρόνο που υπηρέτησε τόσο στη Λήμνο όσο και σε άλλα μέτωπα.
Ακολούθησαν οι απαγγελίες των επετειακών ποιημάτων «The Sisters on Lemnos» της Vera Brittain από τον James Keating και το «In Flanders Field» του John McRae από την Alice Reid Rodrigues. Ακολούθησε η επίσημη απαγγελία του «Όρκου Μνήμης» από τη συνταγματάρχη ε.α. Jan McCarthy, με τη συνδρομή του λοχαγού Ryan Curtis, και στη συνέχεια ακούστηκαν οι εθνικοί ύμνοι της Ελλάδας και της Αυστραλίας.
Έπειτα έγινε η κατάθεση στεφάνων και βιβλίων με την υποστήριξη των Arlene Bennett και Vicki Kyritsis από την Επιτροπή. Όσοι επέλεξαν αντί στεφάνου να προσφέρουν το βιβλίο «Lemnos & Gallipoli Revealed» στήριξαν οικονομικά το έργο της Επιτροπής και παράλληλα συνέβαλαν στη διάδοση της ιστορίας, χαρίζοντάς το σε ανθρώπους ή φορείς που το αξίζουν.
Ο κ. Tarlamis ευχαρίστησε θερμά όλους για την παρουσία τους και αναφέρθηκε στα πολλά και σημαντικά έργα της Επιτροπής Μνήμης Lemnos Gallipoli, όπως το «Australian Pier Memorial» στη Λήμνο, την έκδοση του «Lemnos & Gallipoli Revealed», το ντοκιμαντέρ «Anzac The Greek Chapter» και την προώθηση του νέου Anzac Trail στη Λήμνο.
Παρεμπιπτόντως, δύο κάτοικοι της περιοχής που παρακολούθησαν την τελετή μίλησαν για τις δικές τους οικογενειακές συνδέσεις με την ιστορία των Anzacs και την Ελλάδα. Ο ένας ήταν απόγονος Αυστραλής νοσοκόμας που υπηρέτησε στο μέτωπο της Θεσσαλονίκης κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τέτοιου είδους ελληνικοί δεσμοί με την ιστορία των Anzacs συναντώνται παντού.
