Στο τραπέζι συμφωνία για ειρήνη στην Ουκρανία με… ανταλλάγματα

Σε «ασκήσεις» επί του χάρτου της Ουκρανίας φαίνεται ότι επιδόθηκαν ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν και ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, κατά τη συνάντηση που είχαν στην Αλάσκα, έχοντας στο επίκεντρο της συζήτησης όχι μια καταύπαση πυρός, αλλά μια συνολική συμφωνία για ειρήνη, με… ανταλλάγματα.

«Καθορίστηκε από όλους ότι ο καλύτερος τρόπος για να τερματιστεί ο φρικτός πόλεμος ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία είναι να πάμε απευθείας σε Ειρηνευτική Συμφωνία, η οποία θα τερματίσει τον πόλεμο, και όχι σε μια απλή Συμφωνία Εκεχειρίας, οι οποίες συχνά δεν κρατούν», ανέφερε ο κ. Τραμπ σε ανάρτησή του στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης Truth Social, ενώ ετοιμάζεται να υποδεχθεί σήμερα, Δευτέρα, στον Λευκό Οίκο τον -άμεσα εμπλεκόμενο, αλλά απόντα από την Αλάσκα- πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

«Αν όλα πάνε καλά, θα προγραμματίσουμε τότε συνάντηση με τον πρόεδρο Πούτιν», πρόσθεσε.

Ο κ. Ζελένσκι επέκρινε πάντως τη Ρωσία για την άρνησή της να αποδεχθεί κατάπαυση του πυρός, υπογραμμίζοντας πως «περιπλέκει την κατάσταση» σε ό,τι αφορά την ειρηνευτική συμφωνία που επιδιώκει ο κ. Τραμπ.

«Βλέπουμε ότι η Ρωσία απορρίπτει τις πολυάριθμες εκκλήσεις για κατάπαυση του πυρός και δεν έχει αποφασίσει ακόμη πότε θα σταματήσει τους σκοτωμούς. Αυτό περιπλέκει την κατάσταση. Εάν δεν είναι διατεθειμένη να δώσει μια απλή εντολή προκειμένου να σταματήσει τις επιθέσεις, ενδεχομένως να χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια ώστε η Ρωσία να θελήσει να τηρήσει κάτι πολύ πιο σημαντικό: την ειρηνική συνύπαρξη με τους γείτονές της για δεκαετίες», ανέφερε ο πρόεδρος της Ουκρανίας σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα «Χ» πριν αναχωρήσει για την Ουάσιγκτον.

Επισήμανε επίσης ότι «μετά από μια συνομιλία με τον πρόεδρο Τραμπ, συντονίσαμε περαιτέρω τις θέσεις μας με τους Ευρωπαίους ηγέτες. Οι θέσεις είναι σαφείς. Πρέπει να επιτευχθεί μια πραγματική ειρήνη, μια που θα είναι διαρκής, όχι απλώς ακόμη μία παύση ανάμεσα σε ρωσικές εισβολές».

«Οι δολοφονίες πρέπει να σταματήσουν το συντομότερο δυνατόν, η φωτιά πρέπει να σιγήσει τόσο στο πεδίο της μάχης όσο και στον ουρανό, καθώς και εναντίον της λιμενικής μας υποδομής. Όλοι οι Ουκρανοί αιχμάλωτοι πολέμου και οι πολίτες πρέπει να απελευθερωθούν, και τα παιδιά που απήχθησαν από τη Ρωσία πρέπει να επιστραφούν. Χιλιάδες από τον λαό μας παραμένουν σε αιχμαλωσία – όλοι αυτοί πρέπει να επιστρέψουν στην πατρίδα. Η πίεση στη Ρωσία πρέπει να διατηρηθεί όσο συνεχίζεται η επίθεση και η κατοχή».

«Στη συνομιλία μου με τον πρόεδρο Τραμπ, είπα ότι οι κυρώσεις θα πρέπει να ενισχυθούν αν δεν υπάρξει τριμερής συνάντηση ή αν η Ρωσία προσπαθήσει να αποφύγει ένα έντιμο τέλος του πολέμου. Οι κυρώσεις είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο. Η ασφάλεια πρέπει να διασφαλιστεί με αξιοπιστία και μακροπρόθεσμα, με τη συμμετοχή τόσο της Ευρώπης όσο και των ΗΠΑ».

«Όλα τα ζητήματα που είναι σημαντικά για την Ουκρανία πρέπει να συζητηθούν με τη συμμετοχή της Ουκρανίας, και κανένα ζήτημα, ιδίως τα εδαφικά, δεν μπορεί να αποφασιστεί χωρίς την Ουκρανία…».

Σύμφωνα δε με την αμερικανική εφημερίδα New York Times, ο πρόεδρος των ΗΠΑ φέρεται ήδη να ενημέρωσε τους Ευρωπαίους ηγέτες ότι υποστηρίζει το σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου, με την παραχώρηση ουκρανικών εδαφών στη Ρωσία.

O κ. Πούτιν φέρεται να έχει «προσφέρει» ειρήνη, ζητώντας τον έλεγχο της περιοχής Ντονμπάς στην ανατολική Ουκρανία.

Ο κ. Ζελένσκι είχε εμφανιστεί κατηγορηματικός απέναντι στην πρόταση αυτή και εν γένει οποιαδήποτε εδαφική παραχώρηση, λέγοντας ότι δεσμεύεται από το Σύνταγμα της Ουκρανίας.

Ωστόσο, δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να συζητήσει το θέμα σε τριμερή συνάντηση (του ίδιου, του κ. Τραμπ και του κ. Πούτιν).

«Η Ουκρανία επιβεβαιώνει την ετοιμότητά της να εργαστεί με τη μέγιστη δυνατή προσπάθεια για την επίτευξη ειρήνης», ανέφερε.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, στην πλειοψηφία τους, έχουν επίσης υποστηρίξει ότι σε οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία πρέπει να γίνεται σεβαστή η «εδαφική ακεραιότητα» της Ουκρανίας και «τα διεθνή σύνορα δεν πρέπει να αλλάξουν με τη βία».

Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ανέφεραν στη Wall Street Journal ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ φέρεται να δήλωσε ότι είναι «ανοιχτός στην παροχή εγγυήσεων ασφαλείας από τις ΗΠΑ προς την Ουκρανία».

Ο κ. Πούτιν, φέρεται να είπε ο κ. Τραμπ, συμφώνησε ότι κάθε ειρηνευτική συμφωνία θα πρέπει να περιλαμβάνει την παρουσία δυτικών στρατευμάτων στην Ουκρανία.

ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ

Κληθείς να τοποθετηθεί επί των εξελίξεων, από το Περθ όπου βρέθηκε, ο ομοσπονδιακός πρωθυπουργός Anthony Albanese δήλωσε ότι η Αυστραλία θέλει μια κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία και ότι η Ρωσία δεν πρέπει να ανταμειφθεί για την παράνομη εισβολή της.

Επισήμανε δε ότι το κόκκινο χαλί για τον κ. Πούτιν στην Αλάσκα είναι «ζήτημα της κυβέρνησης των ΗΠΑ».

«Θέλουμε να δούμε μια κατάπαυση του πυρός», είπε ο κ. Albanese. «Θέλουμε να δούμε την κυριαρχία της Ουκρανίας να προστατεύεται. Είναι καλό ότι ο πρόεδρος Τραμπ είναι υπέρμαχος της ειρήνης. Αυτό που θέλουμε να δούμε είναι η κυριαρχία της Ουκρανίας να προστατεύεται και η παράνομη και ανήθικη εισβολή που πραγματοποιήθηκε από τον κ. Πούτιν και τη Ρωσία να μην ανταμειφθεί».

«Είναι καλό ότι οι άνθρωποι έχουν διάλογο. Αυτό που θέλουμε να δούμε είναι μια κατάπαυση του πυρός. Αυτό που θέλουμε να δούμε είναι το τέλος της παράνομης και ανήθικης εισβολής στην Ουκρανία, ένα κυρίαρχο κράτος, διότι είναι επίσης σημαντικό για το διεθνές κράτος δικαίου».

«Είναι επίσης σημαντικό λόγω του προηγουμένου που θέτει η εισβολή της Ρωσίας, μιας ισχυρής χώρας που εισβάλλει σε μια πολύ μικρότερη χώρα…».

Η ΑΛΛΑΓΗ

Ο κ. Τραμπ, πριν από τη συνάντηση με τον κ. Πούτιν στην Αλάσκα, είχε δηλώσει ότι βασικός στόχος ήταν να εξασφαλίσει μια κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία.

Ωστόσο, φαίνεται πλέον ότι υποστηρίζει ότι η Ουκρανία θα πρέπει να καταλήξει σε συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου.

Η επίσκεψη Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο θα είναι η δεύτερη του Ουκρανού προέδρου εκεί μετά την επεισοδιακή πρώτη επίσκεψη τον Φεβρουάριο, όπου ο κ. Τραμπ και ο αντιπρόεδρος, Τζέι Ντι Βανς, σε δημόσια επίθεσή τουςτον κατηγόρησαν μεταξύ άλλων για «αχαριστία».

Σε σχέση με την… τριμερή συνάντηση, ο κ. Πούτιν δεν έκανε καμία αναφορά για συνάντηση και με τον κ. Ζελένσκι όταν μίλησε σε δημοσιογράφους.

Ο σύμβουλος του Κρεμλίνου ,Γιούρι Ουσακόφ, είπε μάλιστα ότι δε συζητήθηκε κάτι τέτοιο ανάμεσα στον Ρώσο, τον Αμερικανό και τον Ουκρανό πρόεδρο.

Η «ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ»

Σε συνέντευξή του στον Σον Χάνιτι στο Fox News, ο κ. Τραμπ άφησε να εννοηθεί ότι αυτός και ο κ. Πούτιν συζήτησαν για ανταλλαγές εδαφών και εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία και ότι «συμφώνησαν σε μεγάλο βαθμό».

«Νομίζω ότι είμαστε πολύ κοντά σε μια συμφωνία», είπε, προσθέτοντας: «Η Ουκρανία πρέπει να συμφωνήσει. Ίσως πουν ‘όχι’».

Ερωτηθείς τι θα συμβούλευε τον κ. Ζελένσκι να κάνει, απάντησε: «Πρέπει να καταλήξουμε σε συμφωνία».

«Κοιτάξτε, η Ρωσία είναι μια πολύ μεγάλη δύναμη, και αυτοί δεν είναι», τόνισε χαρακτηριστά. «Είναι σπουδαίοι στρατιώτες».

Σύμφωνα με μη κατονομαζόμενες πηγές στο Reuters και στο Γαλλικό Πρακτορείο, οι ΗΠΑ προσέφεραν στην Ουκρανία εγγυήσεις ασφαλείας παρόμοιες με το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ -σύμφωνα με τον οποίο μια ένοπλη επίθεση σε ένα μέλος θεωρείται επίθεση σε όλα- αλλά χωρίς το Κίεβο να ενταχθεί επίσημα στην Βορειοατλαντική Συμμαχία.

Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες φέρονται να αναζητούν διευκρινίσεις σχετικά με το είδος του ρόλου των ΗΠΑ.

ΚΑΙ Η… ΜΗ ΑΛΛΑΓΗ

Από την πλευρά του, μετά τη συνάντηση με τον κ. Τραμπ, ο κ. Πούτιν δεν έδειξε καμία ένδειξη για αλλαγή στις μακροχρόνιες θέσεις της Ρωσίας για τον πόλεμο.

Συμφώνησε πάντως ότι η ασφάλεια της Ουκρανίας πρέπει να «διασφαλιστεί».

«Θα ήθελα να ελπίζω ότι η κατανόηση που έχουμε επιτύχει θα μας επιτρέψει να πλησιάσουμε περισσότερο σε αυτόν τον στόχο και να ανοίξουμε τον δρόμο για την ειρήνη στην Ουκρανία», δήλωσε στη συνέντευξη Τύπου, μετά το πέρας των συνομιλιών στην Αλάσκα, κατά την οποία κανένας από τους δύο ηγέτες δεν δέχτηκε ερωτήσεις.

«Αναμένουμε ότι το Κίεβο και οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες να δεχθούν όλα αυτά με εποικοδομητικό τρόπο και να μην δημιουργήσουν κανένα εμπόδιο. Ότι δεν θα προσπαθήσουν να διαταράξουν την αναδυόμενη πρόοδο μέσω προκλήσεων ή με ίντριγκες στο παρασκήνιο».

Για τον κ. Πούτιν, το ίδιο το γεγονός της συνάντησης με τον πρόεδρο των ΗΠΑ αποτελεί μια νίκη. Ο ηγέτης του Κρεμλίνου είχε απομονωθεί από τους δυτικούς ηγέτες από την έναρξη της εισβολής στην Ουκρανία και μόλις μια εβδομάδα νωρίτερα βρισκόταν αντιμέτωπος με απειλή νέων κυρώσεων από τον κ. Τραμπ.

Ο κ. Τραμπ δήλωσε μάλιστα ότι μπορεί να ξαναδεί «πολύ σύντομα» τον Ρώσο ομολογό του.

Ο κ. Πούντιν απάντησε στα Αγγλικά: «Την επόμενη φορά στη Μόσχα».

«Φαντάζομαι ότι θα μπορούσε να γίνει αυτό», συνέχισε ο πρόεδρος των ΗΠΑ.

ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΗΓΕΤΕΣ

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ δήλωσε ότι το τέλος του πολέμου είναι πιο κοντά από ποτέ, χάρη στον κ. Τραμπ, αλλά πρόσθεσε: «Εν τω μεταξύ, μέχρι (ο Πούτιν) να σταματήσει τη βάρβαρη επίθεσή του, θα συνεχίσουμε να επιβάλλουμε αυστηρότερα μέτρα κατά της πολεμικής του μηχανής με ακόμη περισσότερες κυρώσεις».

Επιφυλάξεις διατήρησε και ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν που ενώ είπε πως η χώρα του θα συνεργαστεί με τις ΗΠΑ και τους εταίρους για να σημειωθεί πρόοδος σε μια διαρκή ειρήνη με εγγυήσεις ασφάλειας, έκρινε επίσης ότι είναι «ουσιώδες να αντληθούν όλα τα μαθήματα των τελευταίων 30 ετών, και ιδίως η εδραιωμένη τάση της Ρωσίας να μην τηρεί τις δεσμεύσεις της».

Σε κοινό τους ανακοινωθέν οι Ευρωπαίοι ηγέτες, τόνισαν ότι η Ρωσία «δεν μπορεί να έχει» τη δυνατότητα άσκησης βέτο στην πορεία της Ουκρανίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ, και πως «η Ουκρανία πρέπει να έχει ακλόνητες εγγυήσεις ασφαλείας για να υπερασπιστεί αποτελεσματικά την κυριαρχία και την εδαφική της ακεραιότητα».

Ορισμένοι πολιτικοί και σχολιαστές εμφανίστηκαν πάντως καυστικοί.

«Ο Πούτιν πήρε την υποδοχή με κόκκινο χάλι στον από τον Τραμπ, ενώ ο Τραμπ δεν πήρε τίποτα. Όπως φοβόμασταν: καμία εκεχειρία, καμία ειρήνη», τόνισε στο «X» ο Βόλφγκανγκ Ίσινγκερ, πρώην πρέσβης της Γερμανίας στις ΗΠΑ.

«Καμία πραγματική πρόοδος – ένα ξεκάθαρο 1-0 για τον Πούτιν – καθόλου νέες κυρώσεις. Για τους Ουκρανούς: τίποτα. Για την Ευρώπη: βαθιά απογοητευτικό».

Ο ιστορικός του Ψυχρού Πολέμου Σεργκέι Ραντσένκο έγραψε: «Ο Πούτιν είναι ένας αποφασισμένος αντίπαλος και, ναι, ουσιαστικά κέρδισε αυτόν τον γύρο επειδή πήρε κάτι από το το τίποτα. Παρόλα αυτά, ο Τραμπ δεν πούλησε την Ουκρανία».

«Δυστυχώς, ο Τραμπ υιοθέτησε τη θέση του Πούτιν, και αυτή ήταν η απαίτηση του Πούτιν», δήλωσε στο Reuters ο Ολεξάντρ Μερέζκο, επικεφαλής της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων της ουκρανικής Βουλής.

ΤΙ ΘΕΛΕΙ Η ΜΟΣΧΑ

Η Ρωσία διεκδικεί ολόκληρη την περιοχή του Ντονμπάς – η οποία περιλαμβάνει τις περιφέρειες Ντονέτσκ και Λουχάνσκ στην ανατολική Ουκρανία – και αξιώνει από το Κίεβο να αποσύρει τις δυνάμεις του από περιοχές του Ντονμπάς που δεν βρίσκονται σήμερα υπό τον έλεγχο των στρατευμάτων της Μόσχας, ανέφεραν πηγές που έχουν ενημερωθεί σχετικά με τα σχέδια του Κρεμλίνου.

Σε αντάλλαγμα, οι ρωσικές δυνάμεις θα αποσυρθούν από κατεχόμενα εδάφη στις βορειοανατολικές περιφέρειες Σούμι και Χάρκοβο και «θα παγώσουν» τα μέτωπα στις νότιες περιφέρειες Χερσώνα και Ζαπορίζια.

Το περίγραμμα της πρότασης Πούτιν αποκαλύφθηκε την επομένη της συνόδου κορυφής στην Αλάσκα.

Θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο αν όχι απίθανο να αποδεχθεί το Κίεβο ορισμένες από τις αξιώσεις της Μόσχας.

Η ρωσική πρόταση αποκλείει την κατάπαυση πυρός μέχρι να επιτευχθεί συνολική συμφωνία, μπλοκάροντας μια από τις βασικές απαιτήσεις του κ. Ζελένσκι, του οποίου χώρα σφυροκοπείται καθημερινά από βαλλιστικούς πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη.

Επιπλέον, η Μόσχα επιδιώκει επίσημο καθεστώς για τη ρωσική γλώσσα στην Ουκρανία (στο σύνολο ή σε περιοχές της επικράτειας), καθώς και να επιτραπεί στη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία να δραστηριοποιείται ελεύθερα, αναφέρουν οι πηγές που επικαλείται το Reuters.

Το Κίεβο κατηγορεί την Ορθόδοξη Εκκλησία που συνδέεται με το Πατριαρχείο Μόσχας ότι ενθαρρύνει τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, διαδίδοντας φιλορωσική προπαγάνδα και υποθάλποντας κατασκόπους, κάτι που η ίδια αρνείται. Η Ουκρανία έχει υιοθετήσει νόμο που απαγορεύει θρησκευτικές οργανώσεις που συνδέονται με τη Ρωσία.