Η βραβευμένη περιβαλλοντολόγος Natalie Kyriacou, παρουσιάζει το πρώτο της μη μυθοπλαστικό βιβλίο, γράφοντας για τη φύση με έναν τρόπο φρέσκο και πρωτότυπο.
Το «Nature’s Last Dance: Tales of Wonder in an Age of Extinction» (Ο τελευταίος χορός της Φύσης) συνδυάζει επιστήμη, πολιτική, πολιτισμό, χιούμορ, χαρά και θλίψη, σε ένα ταξίδι μέσα στην κρίση της εξαφάνισης.
Ο κόσμος βιώνει αυτή τη στιγμή το έκτο γεγονός μαζικού αφανισμού, και για πρώτη φορά στην ιστορία, το φαινόμενο δεν είναι φυσικό αλλά αποτέλεσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας.
Ελπίζει ότι οι ιστορίες του βιβλίου θα αποτελέσουν έμπνευση για να σταθεί η ανθρωπότητα απέναντι στην κρίση και να την ανατρέψει.
Η συγγραφέας αναφέρεται μεταξύ άλλων σε αληθινές ιστορίες ιπποποτάμων ενός βαρώνου ναρκωτικών, πουλιά που ερωτεύονται τα βράχια, και η κοπριά φαλαίνων που τράβηξε την προσοχή της Wall Street.
Ο «Νέος Κόσμος» μίλησε με την Kyriacou για το βιβλίο της που κυκλοφόρησε στις 26 Αυγούστου.
Τι σας ενέπνευσε να γράψετε το «Nature’s Last Dance»;
«Απλά, το γεγονός ότι νοιάζομαι. Η φύση είναι η χαρά μας, το θαύμα μας, η σανίδα σωτηρίας μας. Είναι η πηγή των ιστοριών και των συμβόλων μας, της τέχνης και της ευφυΐας μας. Μας χαρίζει υγεία, τρέφει τα σώματά μας, χτίζει τα σπίτια μας. Εμπνέει την τεχνολογία, γεννά την ιατρική, χτίζει αυτοκρατορίες.
Κάθε νήμα του πολιτισμού, κάθε επιστημονική ανακάλυψη, κάθε ανάσα που παίρνουμε έχει τις ρίζες της στον φυσικό κόσμο. Η φύση δεν είναι απλώς το σκηνικό της ζωής μας – είναι το ίδιο το σύστημα υποστήριξής της.
Κι όμως, βλέπω γύρω μου ανθρώπους να απομακρύνονται από τα περιβαλλοντικά ζητήματα. Βλέπω διχασμό. Βλέπω πολλούς να πιστεύουν πως οι προκλήσεις είναι πολύ μεγάλες, πολύ περίπλοκες, ήδη πολύ κατεστραμμένες για να διορθωθούν.
Ήθελα λοιπόν να υφάνω χιούμορ, χαρά, τραγωδία και έμπνευση σε μια αφήγηση για την ανθρωπότητα και τη φύση – με τρόπο που (ελπίζω) ξεπερνά πολιτικές και κοινωνικές αντιπαραθέσεις και μπορεί να αγγίξει διαφορετικούς ανθρώπους.
Η ελπίδα μου είναι ότι όλο και περισσότεροι θα αναγνωρίσουν την αλήθεια. Ότι η μεγαλύτερη προτεραιότητά μας πρέπει να είναι η διατήρηση του ίδιου του θεμελίου που μας επιτρέπει να υπάρχουμε – της φύσης».
Πώς επιλέξατε ποιες ιστορίες θα συμπεριληφθούν;
«Υπήρχαν τόσες πολλές ιστορίες που δεν χωρούσαν όλες στο βιβλίο – η επιλογή του ποιες θα συμπεριλαμβάνονταν ήταν πραγματική πρόκληση. Ήταν εν μέρει ένστικτο και εν μέρει μια συνειδητή προσπάθεια να φωτίσω κοινότητες και είδη που συχνά παραβλέπονται ή αποκλείονται από τις κυρίαρχες αφηγήσεις, αλλά που παίζουν καθοριστικό ρόλο στην προώθηση των περιβαλλοντικών προσπαθειών.
Το 12χρονο κορίτσι που έδωσε υπόσχεση να προστατεύσει μια κουκουβάγια σε κίνδυνο εξαφάνισης και περνά τα απογεύματά της διδάσκοντας τους μεγάλους για τα μυστικά του δάσους. Ο διασώστης άγριας ζωής που πέρασε την Παραμονή των Χριστουγέννων κρεμασμένος ανάποδα σε έναν αγωγό για να σώσει ένα πουλί. Ο γύπας, η μείωση του οποίου στην Ινδία οδήγησε στον θάνατο μισού εκατομμυρίου ανθρώπων και κόστισε στην οικονομία 350 δισεκατομμύρια δολάρια. Τα νησιωτικά έθνη του Ειρηνικού, των οποίων οι ηγέτες έχουν γίνει επιβλητικές φωνές για την περιβαλλοντική δικαιοσύνη.
Αυτές είναι ιστορίες αληθινών γιγάντων που ζουν ανάμεσά μας – κι όμως σχεδόν ποτέ δεν ακούμε τα ονόματά τους, τις φωνές τους, ή τις ιστορίες τους».
Πώς καταφέρατε να βρείτε αυτήν την ισορροπία ανάμεσα στο χιούμορ και τη θλίψη;
«Για μένα, η φύση (και η ανθρώπινη εμπειρία μέσα σε αυτή) δεν είναι ποτέ μόνο ένα πράγμα. Είναι χαρά και τραγωδία, χιούμορ και παραλογισμός, δέος και θαύμα, συχνά μπερδεμένα μεταξύ τους.
Αυτή είναι η ίδια η υφή της ζωής, και ήθελα το βιβλίο να την αποτυπώνει. Προσπάθησα να καλύψω όλο αυτό το φάσμα: το χιούμορ μας προσκαλεί και εξιτάρει την περιέργειά μας, η θλίψη φανερώνει το πραγματικό μέγεθος αυτού που κινδυνεύουμε να χάσουμε».
Γιατί ήταν σημαντικό να προσθέσετε χιούμορ σε ένα τόσο σοβαρό θέμα;
«Πρώτον, ήθελα αυτό το βιβλίο να φτάσει σε ανθρώπους που ίσως ποτέ δεν θα πάρουν στα χέρια τους ένα βιβλίο για τη φύση – σε εκείνους που νιώθουν αποσυνδεδεμένοι από τα περιβαλλοντικά θέματα, ακόμα και σε όσους μπορεί να διαφωνούν ενεργά μαζί μου. Ήθελα αυτό το βιβλίο να ξεπερνάει τις κοινωνικές και πολιτικές διαιρέσεις, και πιστεύω ότι το χιούμορ μπορεί συχνά να το καταφέρει, φωτίζοντας τον παραλογισμό της σχέσης της ανθρωπότητας με τη φύση. Για μένα, το γέλιο είναι ένας τρόπος να φέρει τους ανθρώπους κοντά και να ανοίξει τον δρόμο για ουσιαστικές συζητήσεις.
Δεύτερον, ένιωθα ότι χρειαζόμουν το χιούμορ και για τη δική μου πνευματική υγεία. Το να γράφεις για τις περιβαλλοντικές προκλήσεις μπορεί να είναι πολύ βαρύ, μερικές φορές σε παραλύει ακόμη. Το χιούμορ κράτησε τη δουλειά ευχάριστη. Μου έδωσε έναν τρόπο να διατηρήσω την ελαφρότητα ακόμα και όταν άγγιζα πολύ βαριά θέματα».
Ποιο είναι το πιο παράξενο πράγμα που ανακαλύψατε όταν γράφατε αυτές τις περίεργες ιστορίες;
«Ειλικρινά, είναι δύσκολο να διαλέξω μόνο ένα. Όλο το βιβλίο είναι γεμάτο απίστευτα παράξενες ιστορίες! Υπάρχει μια κλοπή τουαλέτας, μια εισβολή ιπποπόταμων ενός βαρώνου ναρκωτικών, ο πόλεμος ενός Ρωμαίου αυτοκράτορα με τον θεό της θάλασσας, και ιστορίες επιστημόνων που ανακαλύπτουν κενά στη θεωρία της εξέλιξης μέσω των γεννητικών οργάνων άγριων ζώων, για να αναφέρω μόνο λίγες».
Για ποιον γράψατε αυτό το βιβλίο;
«Έγραψα αυτό το βιβλίο για ένα ευρύ κοινό, ειδικά για εκείνους που συνήθως δεν ασχολούνται με περιβαλλοντικά θέματα. Ξέρω ότι για πολλούς τα ζητήματα της φύσης φαίνονται μακρινά, εξειδικευμένα ή εκτός της δικής τους εμπειρίας. Άλλοι νιώθουν κατακλυσμένοι από τη συνεχή ροή αρνητικών ειδήσεων για την κατάσταση του πλανήτη.
Ο στόχος μου ήταν να υπερασπιστώ τη φύση για όλους – όχι μόνο για όσους ασχολούνται ήδη με περιβαλλοντικά ζητήματα. Ήθελα να δείξω ότι οι ζωές μας, οι οικονομίες μας, οι ταυτότητές μας και οι κοινωνίες μας είναι βαθιά συνδεδεμένες με τον φυσικό κόσμο.
Ήθελα επίσης να αμφισβητήσω τον μύθο ότι η φύση είναι απλώς ένα τοπίο, ένα διακοσμητικό στοιχείο που θαυμάζουμε στον ελεύθερο χρόνο μας. Η κατανόηση και η προστασία της φύσης δεν αφορά μόνο λίγους εξειδικευμένους. Είναι θεμελιώδης για όλα όσα μας ενδιαφέρουν. Εξερευνώντας αυτές τις συνδέσεις, ελπίζω ότι οι αναγνώστες θα δουν ότι η φύση είναι υφασμένη σε κάθε πτυχή της ύπαρξής μας, μερικές φορές με εξαιρετικούς και χιουμοριστικούς τρόπους.
Όπως γράφω στο βιβλίο μου: “Η φύση δεν είναι το σκηνικό των ζωών μας. Είναι οι ζωές μας. Πόλεμοι έχουν διεξαχθεί γι’ αυτή, αυτοκρατορίες έχουν χτιστεί πάνω της. Ηγέτες έχουν ανέβει και έχουν πέσει εξαιτίας της. Έχει διαμορφώσει οικονομίες, σφυρηλατήσει νομικά συστήματα και τρέφει έθνη. Και όμως, σπάνια παίρνει την αναγνώριση που της αξίζει. Η φύση είναι η δύναμη που διαμορφώνει τις ζωές μας και τροφοδοτεί τον κόσμο”».
Τι εύχεστε να αντλήσουν οι αναγνώστες από το βιβλίο;
«Ελπίζω οι αναγνώστες να νιώσουν δέος και αγάπη για τον φυσικό κόσμο και τις κοινότητες που προστατεύουν τη φύση. Ελπίζω να νιώσουν αποφασισμένοι να συμμετέχουν πιο ενεργά στην προστασία της».
Έχοντας εργαστεί σε ΜΚΟ, εταιρείες και κυβερνητικούς φορείς, πού βλέπετε τις μεγαλύτερες ευκαιρίες για πραγματική περιβαλλοντική αλλαγή;
«Στο βιβλίο μου παρέχω μια λίστα δράσεων που πιστεύω ότι μπορούν να κάνουν πραγματική διαφορά. Αλλά, στην ουσία, η απάντηση βρίσκεται στην κοινότητα. Η δύναμη του ατόμου είναι τεράστια όταν πρόκειται να κινητοποιήσει, να συνδέσει και να ενισχύσει την αλλαγή μέσα σε μια κοινότητα.
Πιστεύω ότι χρειαζόμαστε σκόπιμες και συλλογικές προσπάθειες για να επανεξετάσουμε και να αναδιαμορφώσουμε τους κυρίαρχους θεσμούς, τις οικονομικές δομές, τα πολιτικά συστήματα και τις κοινωνικές και πολιτισμικές αφηγήσεις που βλάπτουν τη φύση και τις κοινότητες. Το κάθε άτομο μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στην οδήγηση αυτής της αλλαγής, ιδιαίτερα όταν η δράση του ενσωματώνεται στη συλλογική δυναμική. Όταν οι άνθρωποι συνδυάζουν τις δυνάμεις τους ως μέρος μιας κοινότητας, τα συστήματα αρχίζουν να αλλάζουν».
*Το βιβλίο της Natalie Kyriacou, «Nature’s Last Dance: Tales of Wonder in an Age of Extinction», είναι διαθέσιμο σε όλα τα μεγάλα και ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία, καθώς και στο Audible και Kindle. Μπορείτε επίσης να το προμηθευτείτε απευθείας από την ιστοσελίδα της.
