«Είναι με αισθήματα βαθιάς συγκίνησης και απεριόριστου σεβασμού στην ανυπολόγιστη θυσία των ηρώων του αγνού αγώνα της ΕΟΚΑ και στη θυσία των ηρώων του Αχυρώνα που συμμετέχω, μαζί με τους Υπουργούς Ενέργειας, Μεταφορών και Δικαιοσύνης, στην εκδήλωση, για να τιμήσουμε τους ανθρώπους, στους οποίους οφείλουμε το υψηλό αγαθό της πατρίδας, της αξιοπρέπειας του λαού μας και της ύπαρξης της σημαντικότερής μας κατάκτησης που είναι η Κυπριακή Δημοκρατία».

Τα παραπάνω ανέφερε ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, κατά την ομιλία του στην εκδήλωση, «Η σκυταλοδρομία του θανάτου – Η Μάχη του Αχυρώνα».

Επαίνεσε τους διοργανωτές, τους Συνδέσμους Αγωνιστών ΕΟΚΑ, για την ανάληψη της πρωτοβουλίας της εκδήλωσης, η οποία όπως είπε, «συνιστά συνέχεια της υπόλοιπης πλούσιας δραστηριοποίησης που αναλαμβάνουν τα μέλη των Συνδέσμων, δείχνοντάς μας, μέσα από την πηγαία και ειλικρινή φιλοπατρία τους, τον δρόμο για τη διαφύλαξη της ιστορικής μας ταυτότητας και μνήμης».

«Απαραίτητα συστατικά για τη διαφύλαξη του Κυπριακού Ελληνισμού».

«Άλλωστε», συνέχισε ο κ. Χριστοδουλίδης, «η γνώση και η μελέτη του παρελθόντος και της διαδρομής της πατρίδας μας, η σπουδή στις συνειδητές πράξεις αγωνιστικότητας και πατριωτισμού των επώνυμων και ανώνυμων πρωταγωνιστών της Ιστορίας της πατρίδας μας αποτελεί αναγκαιότητα και ενέργεια εθνικής αφύπνισης».

»Ιδιαίτερα σε περιόδους δοκιμασίας και συνεχών προκλήσεων, τις οποίες καλείται να αντιμετωπίσει ο λαός μας, με την πατρίδα μας να βρίσκεται ακόμα υπό τουρκική κατοχή, η υψηλή φιλοπατρία και τα διδάγματα που απορρέουν από εκείνη την ηρωική μάχη στον Αχυρώνα του Λιοπετρίου εμπνέουν και καθοδηγούν. Εμπνέουν και καθοδηγούν για τη συνέχιση του αγώνα για την απελευθέρωση και την επανένωση της πατρίδας μας».

«Εξάλλου, αυτή η αγάπη για την ελευθερία, η τόσο μεγάλη αγάπη που έφτασε στα όρια της περήφανης αυτοθυσίας, ήταν ο κοινός παρονομαστής της πορείας της ζωής των τεσσάρων παλληκαριών, αλλά και αυτή που έμελλε να τους συνδέσει αιώνια μέσα από τον ηρωικό τους θάνατο στις 2 Σεπτεμβρίου του 1958».

«Ο Φώτης Πίττας, ο Ανδρέας Κάρυος, ο Ηλίας Παπακυριακού και ο Χρίστος Σαμάρας, αναθρεμμένοι εξίσου με τα ελληνοχριστιανικά ιδεώδη, τις αρχές και τις αξίες που καθοδήγησαν διαχρονικά το ελληνικό έθνος, ξεχώρισαν για το ήθος τους, την ευσέβεια στον Θεό, την αλληλεγγύη προς τον συνάνθρωπο και τις πλούσιες αρετές του χαρακτήρα τους. Η προετοιμασία και η έναρξη του Απελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ υπήρξε για τους ίδιους η αφορμή να αναμετρηθούν με το ένδοξο παρελθόν και να εξοφλήσουν, όπως και οι προγονοί τους, το χρέος τους απέναντι στην πατρίδα και όλους τους Έλληνες».

«Στην τετραετία του επικού αγώνα της ΕΟΚΑ ήταν που αναγνώρισαν την πιο σπουδαία επανάσταση για τον τόπο τους και τη μεγαλύτερη δική τους ώρα, για να συνδράμουν καθοριστικά στο όραμα του λαού μας να αποτινάξει τον αγγλικό ζυγό, να αναπνεύσει ελευθερία και να ικανοποιήσει την πάγια εθνική του αξίωση για την ένωση με τη μητέρα πατρίδα».

«H δράση τους ανέδειξε την τόλμη, την αντρειοσύνη, την αποφασιστικότητα και το μεγαλείο της ψυχής τους. Αυτό το μεγαλείο ψυχής ήταν που έμελλε να σμίξει και να φτάσει στο αποκορύφωμά του στον Αχυρώνα του Λιοπετρίου, αναδεικνύοντάς τον, πέρα από ιερό θυσιαστήριο, σε φάρο αντίστασης, παλληκαριάς και θάρρους. Η επική μάχη που διεξήχθη, ζωντάνεψε χωρίς καμιά δόση υπερβολής ξανά τις Θερμοπύλες και το μολών λαβέ. Συγκίνησε το παγκόσμιο και κατέστη μία από τις ενδοξότερες σελίδες στην Ιστορία της πατρίδας μας, στην Ιστορία του Ελληνισμού, συνυφαίνοντας, έκτοτε, την έννοια της ελευθερίας με την αυταπάρνηση, την ηρωική, συνειδητή θυσία, αλλά και την αγνή, άδολη φιλοπατρία των τεσσάρων αυτών παλληκαριών».

«Ο Φώτης Πίττας, ο Ανδρέας Κάρυος, ο Ηλίας Παπακυριακού και ο Χρίστος Σαμάρας, όπως και στο σύνολό τους οι αγωνιστές και οι ήρωες του έπους της ΕΟΚΑ, έδειξαν μέσα από το παράδειγμά τους ότι η Ιστορία γράφεται όταν περιφρονείς τον θάνατο, όταν τολμάς να θυσιάζεις αγέρωχα ακόμη και την ίδια τη ζωή σου».

«Το μέγεθος του δικού τους αναστήματος, η αμφισβήτηση της δουλείας και της καταπίεσης από τον κατακτητή, όπως αποτυπώθηκε μέσα από τον αγώνα της ΕΟΚΑ, υπήρξε η κορυφαία στιγμή για τον Κυπριακό Ελληνισμό, η οποία μπορεί να μην οδήγησε στον στόχο της ένωσης, αλλά οδήγησε στη μεγαλύτερή μας κατάκτηση που είναι η Κυπριακή Δημοκρατία».

«Η Κυπριακή Δημοκρατία που, παρά τα προβλήματα και τις προκλήσεις, παρά τη συνεχιζόμενη για 51 χρόνια τουρκική κατοχή, εξελίσσεται, προοδεύει, αναγνωρίζεται και καταξιώνεται ως αξιόπιστος πυλώνας σταθερότητας και ασφάλειας σε μια περιοχή ιδιαίτερης γεωστρατηγικής σημασίας. Μια Κυπριακή Δημοκρατία, που με πράξεις και όχι με λόγια, αναβαθμίζεται διεθνώς και ισχυροποιεί όλους τους παράγοντες ισχύος της, ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο τη διπλωματική της φαρέτρα προς επίτευξη της ύψιστης μας προτεραιότητας, που είναι η απελευθέρωση και η επανένωση της πατρίδας μας».

Καταλήγοντας, επισήμανε ότι η εκδήλωση αυτή «θα αναδείξει τα γεγονότα της ηρωικής μάχης του Αχυρώνα. Θα καταδείξει για άλλη μία φορά το μοναδικό σθένος, τον πατριωτισμό και την απαράμιλλη αυτοθυσία των τεσσάρων ηρώων μας. Η δική τους σκυταλοδρομία προς την αθανασία γίνεται πρόσταγμα που ορίζει τον δικό μας αγώνα, για να διασφαλίσουμε το μέλλον του Ελληνισμού σε μία ελεύθερη και επανενωμένη πατρίδα».

«Κλείνω, επαναλαμβάνοντας …  την έντονή μου πεποίθηση ότι έχουμε υποχρέωση και καθήκον να μιλάμε στα παιδιά μας και στη νέα γενιά για την ΕΟΚΑ, για τους αγώνες και τις θυσίες όλων αυτών που έδωσαν τη ζωή τους, για να υπάρχουμε εμείς σήμερα, για να υπάρχει σήμερα η Κυπριακή Δημοκρατία».

«Γιατί η αρετή και η τόλμη απαιτεί βαθιά γνώση. Και γνώση πρώτα από όλα του εαυτού σου, δηλαδή της πραγματικής Ιστορίας σου. Κάτι τέτοιο, για να προλάβω και ενδεχόμενες αντιδράσεις από κάποιους, σε καμία περίπτωση δεν λειτουργεί αρνητικά προς τις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού, αφού η βιωσιμότητα μιας ενδεχόμενης λύσης περνά σε μεγάλο βαθμό μέσα από τον σεβασμό της ιστορικής ταυτότητας του καθενός και σίγουρα όχι μέσα από την αυτοκατάργηση μας».

Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΑΧΥΡΩΝΑ

Η Μάχη στον Αχυρώνα Λιοπετρίου στην Κύπρο δόθηκε από τα μέλη της ΕΟΚΑ ενάντια στην Βρετανική αποικιοκρατία στις 2 Σεπτεμβρίου 1958.

Ο Ηλίας Παπακυριακού μαζί με τον Φώτη Πίττα και τον Ανδρέα Κάρυο είχαν πάει στη Αχερίτου, αφού τους κάλεσε ο τομεάρχης, για να τους αναθέσει νέα καθήκοντα.

Θα γινόταν αναδιοργάνωση και θα αναλάμβαναν νέες αποστολές, σε διαφορετικά μέρη. Το σχέδιο προνοούσε παραμονή του Παπακυριακού, του Πίττα, του Κάρυου, και του Σαμάρα, σε ένα μυστικό κρησφύγετο στον ποταμό Λιοπετρίου, έξω από το χωριό.

Ο Παπακυριακού είχε αποστολή να εκπαιδεύσει μέλη της ΕΟΚΑ στην χρήση των οπλικών συστημάτων και εκρηκτικών μηχανισμών.

Σύμφωνα με αφηγήσεις συναγωνιστών τους, ανέφερε το wikipedia.org έφτασαν στο Λιοπέτρι τα μεσάνυχτα της 30.08.58.

Ξημερώματα της 1ης Σεπτεμβρίου 1958, οι αγωνιστές με υπόδειξη του Χρίστου Σαμάρα, πηγαίνουν στην οικία του Παναγιώτη Καλλή.

Ο Καλλής δεν αρνήθηκε να τους προσφέρει καταφύγιο και τους υπόδειξε τον Αχυρώνα. Τους βοήθησε να κρυφτούν εκεί αφού πρώτα τους προμήθευσε με νερό και τρόφιμα…

Οι αρχικές έρευνες των Άγγλων απέβησαν άκαρπες.

Έλαβαν όμως νέα πληροφορία πως οι αγωνιστές που έψαχναν ήταν κρυμμένοι στον Αχυρώνα.

Στις 2 Σεπτεμβρίου τα μεσάνυχτα ένα στρατιωτικό απόσπασμα κτύπησε την πόρτα του Καλλή και του ζήτησαν να τους παραδώσει τους καταζητούμενους.

Εκείνος αρνήθηκε κατηγορηματικά παρόλα τα κτυπήματα που δέχτηκε.

Ο Καλλής γυρισε προς την οικογένεια του και τους είπε να προτιμήσουν τον θάνατο παρά την προδοσία των τεσσάρων.

Δεν πρόλαβε να τελειώσει την πρόταση του και οι Άγγλοι τον έσυραν στον Αχυρώνα.

Οι Άγγλοι κάλεσαν ξανά και επανειλημμένως τους αγωνιστές να παραδοθούν. Αντί αυτού οι αγωνιστές άνοιξαν πυρ φωνάζοντας «Μολών Λαβέ!»…