Με ιδιαίτερη λαμπρότητα πραγματοποιήθηκε το Σάββατο, 20 Σεπτεμβρίου 2025, στην κατάμεστη αίθουσα της Κρητικής Αδελφότητας Μελβούρνης, το επετειακό αφιέρωμα του Συνδέσμου Ελλήνων Λογοτεχνών Αυστραλίας στους δύο κορυφαίους Έλληνες συνθέτες του 20ού αιώνα, τον Μάνο Χατζιδάκι και τον Μίκη Θεοδωράκη, με αφορμή τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από τη γέννησή τους.
Η αίθουσα αποδείχθηκε πολύ μικρή για να φιλοξενήσει το πλήθος των θεατών που προσήλθε. Η παροικία, από τους πιο ηλικιωμένους μέχρι τη νεότερη γενιά, γέμισε ασφυκτικά τον χώρο και μοιράστηκε στιγμές συγκίνησης και υπερηφάνειας, αποδεικνύοντας ότι η μουσική των δύο μεγάλων δημιουργών εξακολουθεί να αγγίζει καρδιές και να ενώνει τις γενιές.
Το προ-εισαγωγικό πρόγραμμα ξεκίνησε με ριζίτικο τραγούδι από την Άννα Τσουρδαλάκη, συνοδεία του λαούτου του Γιώργου Σεβαστάκη, και συνεχίστηκε με δυναμική εμφάνιση του Χορευτικού Τμήματος της Κρητικής Αδελφότητας στο πεντοζάλι.
Ιδιαίτερη στιγμή αποτέλεσαν οι μαντινάδες που παρουσίασε ο Αντώνης Τσουρδαλάκης, εμπνευσμένες ειδικά για τους δύο συνθέτες, μέσα από τις οποίες συνδύασε την κρητική ποιητική παράδοση με το έργο και το πνεύμα του Χατζιδάκι και του Θεοδωράκη, αναδεικνύοντας τον τρόπο που οι δημιουργίες τους συνομίλησαν με τη λαϊκή ψυχή.
Η άψογη καλλιτεχνική επιμέλεια ανήκε στον Οδυσσέα Κρυπωτό και την Ευαγγελία Μπάξα, ενώ την παρουσίαση συντόνισαν με επαγγελματισμό και ζωντάνια οι Ανθή Τζάνη και Χαρά Κογιώνη.
Σημαντική ήταν και η συμμετοχή μαθητών από τα σχολεία της Ελληνικής Κοινότητας Μελβούρνης, το Κολλέγιο «Άγιος Ιωάννης», το Σχολείο «Νέστορας» και το Oakleigh Grammar, που τραγούδησαν κλασικά έργα όπως η «Οδός Ονείρων», «Κεμάλ», τα «Παιδιά του Πειραιά» και οι «Χαρταετοί», δίνοντας νεανικό παλμό στη βραδιά.
Σύντομους, αλλά ουσιαστικούς χαιρετισμούς απηύθυναν ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Λογοτεχνών Αυστραλίας, Ιωάννης Σαχινίδης, ο πρόεδρος της Κρητικής Αδελφότητας, Μίλτος Σταματάκος, καθώς και η Γενική Πρόξενος της Ελλάδας στη Μελβούρνη Δήμητρα Γεωργαντζόγλου.
Όλοι στάθηκαν στη σημασία του έργου των δύο τιμώμενων δημιουργών και στην ανάγκη διατήρησης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς ζωντανής μέσα από την ενεργή συμμετοχή της παροικίας.
Μεστός και στοχαστικός υπήρξε ο λόγος του Σωτήρη Χατζημανώλη, ο οποίος τοποθέτησε το έργο του Χατζιδάκι σε ευρύτερο πολιτιστικό και φιλοσοφικό πλαίσιο. Ανέδειξε τον τρόπο με τον οποίο ο συνθέτης υπερέβη τα σύνορα του τραγουδιού, δίνοντας μια νέα αισθητική πρόταση για την ελληνικότητα, συνδυάζοντας το έντεχνο με το λαϊκό, το λόγιο με το καθημερινό. Η ομιλία του έφερε στο φως τον στοχαστή Χατζιδάκι, που επιδίωκε με το έργο του όχι μόνο να συγκινήσει αλλά και να μορφώσει την κοινωνία.
Αντίστοιχα, ο Ηλίας Διακολαμπριανός ανέλαβε να φωτίσει το έργο του Μίκη Θεοδωράκη μέσα από την ιστορική και πολιτική του διάσταση. Τόνισε ότι η μουσική του Μίκη έγινε ταυτοχρόνως γλώσσα αντίστασης, διαμαρτυρίας και συλλογικής μνήμης, και πως οι μελωδίες του έδωσαν φωνή σε ολόκληρους λαούς που αναζητούσαν ελευθερία και δικαιοσύνη. Η παρέμβασή του έδειξε ότι η κληρονομιά του Θεοδωράκη δεν περιορίζεται στην καλλιτεχνική πρωτοπορία, αλλά διαπερνά τον ίδιο τον κορμό της νεότερης ελληνικής ιστορίας.
Το σπουδαιότερο στοιχείο της βραδιάς ήταν η συμμετοχή των νέων, οι οποίοι υπήρξαν το κυρίαρχο στοιχείο της όλης εκδήλωσης. Δεν παρέστησαν ως απλοί θεατές ή διακοσμητικά στοιχεία, αλλά ανέλαβαν ρόλους τραγουδιστών, μουσικών και χορευτών. Μέσα από αυτήν την ενεργό συμμετοχή τους κλήθηκαν να καταθέσουν τι σημαίνει για εκείνους το έργο των δύο δημιουργών και να το οικειοποιηθούν. Το μοντέλο αυτό, που υιοθέτησε ο Σύνδεσμος Ελλήνων Λογοτεχνών Αυστραλίας, αποδείχθηκε όχι μόνο επιτυχές αλλά και ελπιδοφόρο, δείχνοντας ότι το μέλλον της παροικίας περνά μέσα από τη δημιουργική ένταξη της νεολαίας.
Η εκδήλωση υπήρξε υποδειγματική: υψηλής στάθμης, άρτια οργανωμένη και με σεβασμό στο έργο των τιμώμενων συνθετών. Πάνω απ’ όλα, όμως, ανέδειξε την ικανότητα της παροικίας της Μελβούρνης να αντλεί από τα δικά της ζωντανά κύτταρα και να παράγει πολιτισμό που συγκινεί, εμπνέει και ενώνει γενιές.
Ήταν μια βραδιά που τίμησε όχι μόνο τον Χατζιδάκι και τον Θεοδωράκη, αλλά και την ίδια την παροικία, που ξέρει να φυλάει τις μνήμες της και να τις παραδίδει ζωντανές στις νέες γενιές.
