Ηαπόφαση της Βρετανίας, του Καναδά και της Αυστραλίας να αναγνωρίσουν επισήμως παλαιστινιακό κράτος σηματοδοτεί μια ιστορική καμπή στη δυτική διπλωματία και ανοίγει τον δρόμο για αντίστοιχες κινήσεις από άλλες χώρες, με τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη να αποτελεί την επόμενη σκηνή των εξελίξεων.

 

Τι αλλάζει, όμως, στην πράξη;

Η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης είχε κηρύξει ανεξάρτητο κράτος το 1988, αναγνωρισμένο γρήγορα από την πλειονότητα του παγκόσμιου Νότου.

Σήμερα περίπου 150 από τα 193 κράτη-μέλη του ΟΗΕ το αναγνωρίζουν. Ωστόσο, πλήρης ιδιότητα στον ΟΗΕ απαιτεί έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας, όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν δικαίωμα βέτο.

Η Παλαιστινιακή Αρχή, υπό τον Μαχμούντ Αμπάς, έχει περιορισμένη αυτοδιοίκηση σε τμήματα της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης, εκδίδει διαβατήρια και διαχειρίζεται συστήματα υγείας και παιδείας.

Η Γάζα παραμένει υπό τον έλεγχο της Χαμάς από το 2007.

Διπλωματικά, περίπου 40 χώρες διατηρούν αποστολές σε Ραμάλα ή Ανατολική Ιερουσαλήμ, ανάμεσά τους Κίνα, Ρωσία, Ιαπωνία, Γερμανία και Αίγυπτος, χωρίς ωστόσο πλήρη πρεσβεία αναγνωρισμένου κράτους.

Βρετανία, Καναδάς και Αυστραλία δηλώνουν ότι η κίνηση στοχεύει να πιέσει το Ισραήλ να τερματίσει την πολεμική εκστρατεία στη Γάζα, να σταματήσει την επέκταση εποικισμών στη Δυτική Όχθη και να επαναφέρει το διάλογο για λύση δύο κρατών.

Ο Εμανουέλ Μακρόν, ο πρώτος ηγέτης μεγάλης δυτικής δύναμης που στήριξε δημόσια την αναγνώριση, έθεσε ως προϋπόθεση μεταρρυθμίσεις στην Παλαιστινιακή Αρχή ώστε να γίνει πιο αξιόπιστος εταίρος για τη μεταπολεμική διακυβέρνηση της Γάζας.

Τι αλλάζει στην πράξη

Οι επικριτές θεωρούν την αναγνώριση συμβολική, υπογραμμίζοντας ότι χώρες όπως η Κίνα, η Ρωσία ή η Ινδία, που έχουν αναγνωρίσει εδώ και δεκαετίες, δεν επηρέασαν την πραγματικότητα στο πεδίο.

Το Ισραήλ ελέγχει τα σύνορα, τις μεταφορές και την οικονομική δραστηριότητα των παλαιστινιακών εδαφών.

Ωστόσο, υποστηρικτές υποστηρίζουν ότι η αναγνώριση δίνει νέα πολιτική ισχύ.

Ο Χουσάμ Ζόμλοτ, επικεφαλής της παλαιστινιακής αποστολής στη Βρετανία, σημείωσε ότι ανοίγει τον δρόμο για «συνεργασίες ισότιμων οντοτήτων».

Ο Βρετανός πρώην διπλωμάτης Βίνσεντ Φιν εκτίμησε ότι θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμη και σε απαγόρευση προϊόντων που παράγονται σε ισραηλινούς εποικισμούς.

Οργή στο Ισραήλ, ρήξη με την Ουάσιγκτον

Η τριπλή κίνηση την αναγνώρισης προκάλεσε άμεση και οξεία καταδίκη από τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, και έφερε τρεις στενούς συμμάχους του Ισραήλ σε τροχιά σύγκρουσης με τη διοίκηση Τραμπ.

Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Κιρ Στάρμερ, μίλησε για «αναγκαίο βήμα» ώστε να διατηρηθεί ζωντανή η προοπτική της λύσης των δύο κρατών.

«Σήμερα, για να αναβιώσουμε την ελπίδα ειρήνης μεταξύ Παλαιστινίων και Ισραηλινών, το Ηνωμένο Βασίλειο αναγνωρίζει επισήμως το κράτος της Παλαιστίνης», δήλωσε, καταδικάζοντας ταυτόχρονα τη Χαμάς ως «βίαιη τρομοκρατική οργάνωση» αλλά και την «αμείλικτη και κλιμακούμενη ισραηλινή βομβαρδιστική εκστρατεία στη Γάζα» που, όπως είπε, προκαλεί «αφόρητη πείνα και καταστροφή».

Στο Τορόντο, ο πρωθυπουργός Μαρκ Κάρνεϊ τόνισε ότι η απόφαση αποσκοπεί στο να ενισχύσει όσους επιδιώκουν ειρηνική συνύπαρξη. «Δεν νομιμοποιούμε την τρομοκρατία ούτε την επιβραβεύουμε», σημείωσε.

O Αυστραλός πρωθυπουργός, Anthony Albanese, μλησε για τη μόνη οδό «βιώσιμης ειρήνης και ασφάλειας για Ισραηλινούς και Παλαιστίνιους».

 

Το Ισραήλ απορρίπτει κατηγορηματικά την αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους

Την εβδομάδα αυτή, στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, αναμένονται αντίστοιχες ανακοινώσεις από τη Γαλλία και την Πορτογαλία.

Η ισραηλινή απάντηση ήταν άμεση και σκληρή. «Έχω ξεκάθαρο μήνυμα για όσους ηγέτες αναγνωρίζουν παλαιστινιακό κράτος μετά τη σφαγή της 7ης Οκτωβρίου: δίνετε τεράστια επιβράβευση στην τρομοκρατία», δήλωσε ο Νετανιάχου.

«Και έχω άλλο ένα μήνυμα: δεν θα συμβεί. Δεν θα ιδρυθεί παλαιστινιακό κράτος δυτικά του Ιορδάνη».

Ο ίδιος προανήγγειλε μέτρα αντιποίνων, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η Ιερουσαλήμ θα προχωρήσει σε νέες επεκτάσεις εποικισμών στη Δυτική Όχθη.

Η Χαμάς χαιρέτισε την αναγνώριση, αλλά ζήτησε να συνοδευτεί από «πρακτικά μέτρα» για τον τερματισμό του πολέμου και την αποτροπή ισραηλινής προσάρτησης παλαιστινιακών εδαφών.

Ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς δήλωσε ότι πρόκειται για βήμα που ανοίγει τον δρόμο ώστε «το κράτος της Παλαιστίνης να ζήσει πλάι στο κράτος του Ισραήλ με ειρήνη και ασφάλεια».

Αντίθετα, οικογένειες Ισραηλινών ομήρων αντέδρασαν οργισμένα. Η Μάντι Νταμάρι, μητέρα της Βρετανοϊσραηλινής Έμιλι Νταμάρι που είχε απαχθεί τον Οκτώβριο του 2023 και αφέθηκε ελεύθερη, κατηγόρησε τον Στάρμερ ότι «επιβραβεύει τη Χαμάς ενώ οι όμηροι δεν έχουν επιστρέψει και ο πόλεμος δεν έχει τελειώσει».

Η Ουάσιγκτον απέφυγε να σχολιάσει άμεσα. Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει ξεκαθαρίσει ότι διαφωνεί με τέτοιες κινήσεις, τις οποίες θεωρεί εμπόδιο στις προσπάθειες απελευθέρωσης των Ισραηλινών ομήρων. «Διαφωνώ με τον πρωθυπουργό σε αυτό το ζήτημα, μία από τις λίγες μας διαφορές», είχε πει την περασμένη εβδομάδα στο Λονδίνο, δίπλα στον Στάρμερ.

Στο εσωτερικό του Ισραήλ υπάρχουν φωνές που ζητούν ακόμη πιο σκληρή απάντηση. Ο υπουργός Ασφαλείας Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ ζήτησε την προσάρτηση παλαιστινιακών εδαφών ως «προληπτικό μέτρο» απέναντι στην «απερίσκεπτη απόπειρα δημιουργίας κράτους τρόμου».

TI ΠΡΟΗΓΗΘΗΚΕ

Ο πρωθυπουργός του Καναδά Μαρκ Κάρνεϊ ανακοίνωσε την Κυριακή ότι η χώρα του αναγνώρισε το κράτος της Παλαιστίνης.

«Ο Καναδάς αναγνωρίζει το Κράτος της Παλαιστίνης και προσφέρουμε τη σύμπραξή μας στην οικοδόμηση της υπόσχεσης ενός ειρηνικού μέλλοντος τόσο για το Κράτος της Παλαιστίνης όσο και για το Κράτος του Ισραήλ», αναφέρει σε δήλωσή του ο Κάρνεϊ.

Η Αυστραλία αναγνώρισε επίσης επισήμως το Κράτος της Παλαιστίνης, σύμφωνα με δήλωση του πρωθυπουργού Anthony Albanese.

Η Αυστραλία αναγνωρίζει την Παλαιστίνη μαζί με τον Καναδά και τη Βρετανία στο πλαίσιο μας προσπάθειας για την αναβίωση της λύσης των δύο κρατών, η οποία αρχίζει με μια κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και την απελευθέρωση των ομήρων που κρατούνται εκεί, αναφέρει ο Albanese στη δήλωση που εξέδωσε από κοινού με την υπουργό Εξωτερικών Penni Wong.

Η Χαμάς δεν πρέπει να έχει ρόλο στην Παλαιστίνη, προστίθεται στη δήλωση.

Η Βρετανία «αναγνωρίζει επισήμως το Κράτος της Παλαιστίνης», ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ

Η Βρετανία, ο Καναδάς και η Αυστραλία αναγνώρισαν την Κυριακή ένα παλαιστινιακό κράτος, σε μια κίνηση η οποία προκλήθηκε από την απογοήτευση για τον πόλεμο στη Γάζα και έχει στόχο την προώθηση της λύσης των δύο κρατών, αλλά αναμένεται επίσης να εξοργίσει το Ισραήλ και τον βασικό σύμμαχό του, τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Με την απόφασή τους, οι τρεις αυτές χώρες συντάχθηκαν με περίπου 140 άλλες, οι οποίες υποστηρίζουν επίσης τη φιλοδοξία των Παλαιστινίων να δημιουργήσουν μια ανεξάρτητη πατρίδα στα κατεχόμενα από το Ισραήλ εδάφη.

Η απόφαση της Βρετανίας έχει ιδιαίτερο συμβολικό βάρος, με δεδομένο τον μείζονα ρόλο της στη δημιουργία του Ισραήλ ως σύγχρονου κράτους μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

«Σήμερα, για να αναβιώσουμε την ελπίδα της ειρήνης για τους Παλαιστινίους και τους Ισραηλινούς και μιας λύσης των δύο Κρατών, το Ηνωμένο Βασίλειο αναγνωρίζει επισήμως το Κράτος της Παλαιστίνης», έγραψε στο X ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ.

Άλλες χώρες, περιλαμβανομένης της Γαλλίας, αναμένεται να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Βρετανίας, του Καναδά και της Αυστραλίας αυτή την εβδομάδα κατά τη σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη.

Την ίδια στιγμή οι ακροδεξιοί ισραηλινοί υπουργοί Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ και Μπεζαλέλ Σμότριτς ζήτησαν να προσαρτηθεί η Δυτική Όχθη ως απάντηση στις αναγνωρίσεις αυτές.

Ο υπουργός Εθνικής Ασφαλείας Μπεν Γκβιρ δήλωσε πως οι αποφάσεις της Βρετανίας, του Καναδά και της Αυστραλίας είναι μια ανταμοιβή «δολοφόνων» – μια αναφορά στην ισλαμιστική παλαιστινιακή οργάνωση Χαμάς, η επίθεση της οποίας στο Ισραήλ, τον Οκτώβριο του 2023, προκάλεσε τον πόλεμο. Η επίθεση αυτή είχε στοιχίσει τη ζωή σε 1.200 ανθρώπους ενώ 251 είχαν συλληφθεί όμηροι και μεταφερθεί στη Γάζα.

«Η αναγνώριση ενός παλαιστινιακού κράτους από χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, ο Καναδάς και η Αυστραλία (…) επιβάλλει μια άμεση απάντηση: την άμεση προσάρτηση της Ιουδαίας-Σαμάρειας (σ.σ.: η ονομασία που χρησιμοποιεί το Ισραήλ για την κατεχόμενη Δυτική Όχθη)», ανέφερε ακόμα ο Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ σε ανακοίνωση που εξέδωσε.

Ο ίδιος ζήτησε επίσης την «πλήρη διάλυση της Παλαιστινιακής Αρχής».

Ο υπουργός Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριτς δήλωσε επίσης μέσω του X πως «η μόνη απάντηση σ’ αυτό το αντιισραηλινό διάβημα είναι η προσάρτηση των εδαφών της πατρίδας του εβραϊκού λαού στην Ιουδαία-Σαμάρεια και η οριστική εγκατάλειψη της παράλογης ιδέας ενός παλαιστινιακού κράτους».

«Κύριε πρωθυπουργέ, ήρθε η στιγμή και η απόφαση είναι στα χέρια σας», πρόσθεσε απευθυνόμενος στον Μπενιαμίν Νετανιάχου.

Η παλαιστίνια υπουργός Εξωτερικών Βαρσέν Αγαμπεκιάν Σαχίν καλωσόρισε τις αναγνωρίσεις.

«Είναι μια κίνηση που μας φέρνει πιο κοντά στην κυριαρχία και την ανεξαρτησία. Μπορεί να μη βάλει αύριο τέλος στον πόλεμο, αλλά είναι μια κίνηση προς τα εμπρός, πάνω στην οποία πρέπει να οικοδομήσουμε», δήλωσε.

Ο παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς δήλωσε από την πλευρά του ότι η αναγνώριση από δυτικές χώρες ενός παλαιστινιακού κράτους είναι ένα βήμα προς «μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη».

Ο ίδιος υπογράμμισε ότι «η αναγνώριση» από τις χώρες αυτές «του δικαιώματος του παλαιστινιακού λαού στην αυτοδιάθεση, στην ελευθερία και στην ανεξαρτησία θα ανοιξει το δρόμο προς την εφαρμογή της λύσης των δύο κρατών, επιτρέποντας στο παλαιστινιακό κράτος να ζήσει στο πλευρό του κράτους του Ισραήλ με ασφάλεια, ειρήνη και καλή συνενόηση».

Υπενθυμίζεται ότι :

Στο Ισραήλ Υπουργός προτείνει να προσαρτηθεί η Δυτική Όχθη ως απάντηση στις αναγνωρίσεις ενός παλαιστινιακού κράτους

*Ο Νετανιάχου λέει πως ένα παλαιστινιακό κράτος θα έθετε σε κίνδυνο την ύπαρξη του Ισραήλ και πως η ειρήνη με τη Συρία και το Λίβανο είναι δυνατή και τονίζει προς τους δυτικούς ηγέτες που αναγνώρισαν ένα παλαιστινιακό κράτος ότι δεν θα υπάρξει τέτοιο κράτος ενώ δηλώνει ότι θέλει να επεκτείνει τον εβραϊκό εποικισμό στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη

Τέλος ο πρόεδρος του Ισραήλ Χέρτζογκ δηλώνει ότι η αναγνώριση ενός παλαιστινιακού κράτους αποτελεί μια θλιβερή μέρα για όσους θέλουν την ειρήνη