Με πλήθος κόσμου και την παρουσία πολλών ομογενών πραγματοποιήθηκε το Σάββατο στο Australian National Maritime Museum, στο Σίδνεϊ, η επετειακή εκδήλωση για τη συμπλήρωση ενός έτους λειτουργίας του ζωντανού ψηφιακού μουσείου «Οἱ Ἄνθρωποί μας, οἱ Ἱστορίες τους – Our People Their Stories». Το μουσείο, που έχει χαρακτηριστεί ως «κιβωτός μνήμης», αναδεικνύει τη συλλογική ιστορία του Ελληνισμού στην Αυστραλία, προσφέροντας παράλληλα στις νεότερες γενιές τη δυνατότητα να γνωρίσουν νοερά τα μονοπάτια που χάραξαν οι πρόγονοί μας στην Πέμπτη Ήπειρο, κυρίως κατά το δεύτερο μισό του προηγούμενου αιώνα.
Ο παρουσιαστής της εκδήλωσης, καθηγητής Βρασίδας Καραλής, τόνισε ότι το μουσείο λειτουργεί σαν «μηχανή του χρόνου», ενώ χαρακτήρισε το έργο ως σημαντική παρακαταθήκη για τον Ελληνισμό της Διασποράς και την πολιτιστική μας κληρονομιά, υπογραμμίζοντας ότι η υλοποίησή του οφείλεται στον Αρχιεπίσκοπο Αυστραλίας κ.κ. Μακάριο.
Στην εκδήλωση παρευρέθηκε και η Υπουργός Πολιτισμού της Ελλάδας, Λίνα Μενδώνη, η οποία τόνισε τη συγκίνησή της για την πρόσκληση να συμμετάσχει σε αυτή την επετειακή στιγμή. Στο μήνυμά της σημείωσε ότι το μουσείο δεν αποτελεί απλώς μια ψηφιακή πλατφόρμα, αλλά ένα ζωντανό αρχείο μνήμης, μέσα από το οποίο αναδεικνύεται η δύναμη της ελληνικής ψυχής, η πίστη, η αντοχή και η διαρκής σύνδεση με τις ρίζες.
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στις δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι πρώτοι μετανάστες: γλωσσικά και πολιτισμικά εμπόδια, σκληρές συνθήκες εργασίας, καθώς και τη νοσταλγία για την πατρίδα. Παρά τις αντιξοότητες, με τόλμη, πίστη και αλληλεγγύη, κατάφεραν όχι μόνο να επιβιώσουν, αλλά και να δημιουργήσουν οικογένειες και κοινότητες, να διαπρέψουν σε επιχειρήσεις και κοινά, διατηρώντας ζωντανές τις παραδόσεις και τις αξίες τους.
Για τη σημασία του έργου μίλησε ακόμα και ο Πρέσβης της Ελλάδας στην Καμπέρα, Σταύρος Βενιζέλος.
Ο Αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας κ.κ. Μακάριος, στην ομιλία του με αφορμή τη συμπλήρωση ενός έτους λειτουργίας του μουσείου, υπογράμμισε ότι το έργο αποτελεί «κιβωτό μνήμης» για την ομογένεια. Τόνισε ότι το μουσείο επιτρέπει στις νεότερες γενιές να βαδίσουν νοερά τα μονοπάτια που χάραξαν οι πρόγονοί μας στην αυστραλιανή γη και πως η ιστορική πορεία της ελληνικής κοινότητας βασίστηκε στο πνεύμα ενότητας, συνεργασίας και αλληλεγγύης.
Ο Αρχιεπίσκοπος αναφέρθηκε στο Εθνικό Ναυτικό Μουσείο της Αυστραλίας ως ιδανικό χώρο για την εκδήλωση, δεδομένου του ρόλου του στην ανάδειξη της μεταναστευτικής κληρονομιάς. Στον εξωτερικό χώρο δεσπόζει ο Τοίχος Υποδοχής – Εθνικό Μνημείο Μετανάστευσης, όπου αναγράφονται περισσότερα από 34.000 ονόματα μεταναστών, πολλά ελληνικά, ως αναγνώριση των ανθρώπων που βρίσκονται πίσω από τις ιστορίες που συλλέγει το μουσείο.
Με έμπνευση από αυτό το όραμα, η Ιερά Αρχιεπισκοπή Αυστραλίας δημιούργησε έναν ψηφιακό «Τοίχο Υποδοχής», προσβάσιμο από όλο τον κόσμο μέσω διαδικτύου, για να τιμήσει τους Έλληνες μετανάστες και να καταγράψει τις προσωπικές τους ιστορίες.
Ο Αρχιεπίσκοπος τόνισε τους πρώτους μετανάστες, που στήριζαν ο ένας τον άλλον, μοιράζονταν δυσκολίες και προέτασσαν το «εμείς» πάνω από το «εγώ», συμβάλλοντας στην πρόοδο της ελληνικής κοινότητας στην Αυστραλία.
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στον Μάρκελλο Πετρόπουλο, ο οποίος με την αφοσίωση και το μεράκι του υπήρξε η ψυχή του έργου, καθώς και στους χορηγούς και υποστηρικτές της πρωτοβουλίας, με κορυφαία την Υπουργό Πολιτισμού της Ελλάδας, Λίνα Μενδώνη, για την πολύτιμη στήριξη και την αιγίδα του ελληνικού κράτους. Το Υπουργείο Πολιτισμού ενίσχυσε την όλη προσπάθεια με 120.000 ευρώ.
Κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους λειτουργίας του μουσείου, συλλέχθηκαν δεκάδες προφορικές αφηγήσεις και οπτικοακουστικό υλικό από Έλληνες πρώτης και δεύτερης γενιάς, οι οποίες συγκέντρωσαν περισσότερες από 11 εκατομμύρια προβολές, αποτελώντας σημαντική πηγή γνώσης και έμπνευσης για τις επόμενες γενιές.
Η εκδήλωση ανέδειξε τη διττή φύση της μετανάστευσης, ως ιστορικού κοινωνικοοικονομικού φαινομένου και ως προσωπικού, οικογενειακού έπους. Οι αφηγήσεις των πρώτων και δεύτερων γενεών αποτελούν τόσο τεκμήρια αυτού του έπους όσο και πηγή έμπνευσης για τη νέα γενιά. Η συμμετοχή των νέων στο έργο —από την έρευνα και την τεκμηρίωση έως την αφήγηση και την τεχνολογική υλοποίηση— εξασφαλίζει τη βιωσιμότητα και τη συνεχή εξέλιξη του μουσείου.
Ο Αρχιεπίσκοπος απηύθυνε μήνυμα ιδιαίτερα προς τη νέα γενιά της Ομογένειας, καλώντας τα παιδιά και τα εγγόνια των πρώτων μεταναστών να γνωρίσουν και να εμπνευστούν από τις ιστορίες τους, ώστε να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της σύγχρονης εποχής. Τόνισε ότι η αδιαφορία για την ιστορία ισοδυναμεί με ένα δέντρο που κόβει τις ρίζες του, υπογραμμίζοντας τη σημασία της μνήμης και της πολιτιστικής συνέχειας.
Ολοκληρώνοντας, ευχήθηκε ο Θεός να ευλογεί όλους όσοι συμβάλλουν στην ανάπτυξη του έργου, ώστε το μουσείο να συνεχίσει να αναδεικνύει τις ιστορίες που φωτίζουν το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της ελληνικής κοινότητας στην Αυστραλία. Η πρωτοβουλία αυτή αποτελεί ζωντανή μαρτυρία του συλλογικού αγώνα των Ελλήνων μεταναστών και της αέναης προσπάθειας της Ομογένειας να διατηρήσει τις ρίζες, την ταυτότητα και την πολιτιστική της κληρονομιά, εμπνέοντας παράλληλα τις νεότερες γενιές να συνεχίσουν αυτό το σπουδαίο έργο.
