Την περασμένη Κυριακή, 17 Μαρτίου, στην αίθουσα εκδηλώσεων της Παμμακεδονικής Ένωσης, ο κ. Σπύρος Κοροσίδης, πρώην Πρόεδρος της Παμμακεδονικής Ένωσης, και σημαντικός παράγοντας άλλων ομογενειακών οργανώσεων, έδωσε ομιλία με θέμα «Η συμβολή των Μακεδόνων στην Επανάσταση του 1821».

Ομολογουμένως, το θέμα της ομιλίας του κ. Κοροσίδη δεν έχει καλυφθεί, από ό,τι γνωρίζω, σε άλλες παροικιακές εκδηλώσεις ούτε και καλύπτεται επαρκώς από τα σχολικά βιβλία.

Για τον λόγο αυτό ο ομιλητής ανέφερε τα ακόλουθα:
«Συνεπώς, είναι φτωχές οι πηγές μας για την ιστορία της Επαναστάσεως του 1821 στην Μακεδονία (εν σχέσει με άλλες περιοχές της χώρας), και υπάρχουν πολλές δυσκολίες που συνετέλεσαν ώστε να αγνοείται ή να υποτιμάται, η συμμετοχή και η συνεισφορά των Μακεδόνων…».

Στη συνέχεια ο κ. Κοροσίδης εξήγησε ως ακολούθως τους λόγους για την επιλογή του θέματος της ομιλίας του:
«Να, λοιπόν, οι λόγοι που με ώθησαν στην επιλογή αυτού του θέματος. Καθότι η Μακεδονία είχε το δικό της Σούλι, στην Αραπίτσα της Νάουσας. Όπως και το ολοκαύτωμά της, με τις επαναστάσεις στη Χαλκιδική, στη Νάουσα, στον Όλυμπο, στη Βέροια, στη Θεσσαλονίκη, και στην υπόλοιπη Κεντροδυτική και Ανατολική Μακεδονία».

Την ομιλία του ο Σ. Κοροσίδης την ταξινόμησε σε τρία χρονικά στάδια σε διαφορετικές περιοχές της Μακεδονίας:
*Στην εξέγερση στην Χαλκιδική – Άγιον Όρος και στην περιοχή Θεσσαλονίκης.
*Στην εξέγερση του Ολύμπου, Βέροιας και Πιερίας.
*Στο ολοκαύτωμα της Νάουσας.

Για την εξέγερση στην Χαλκιδική ο κ. Κοροσίδης τόνισε ότι προηγήθηκε της 25ης Μαρτίου 1821, αναφερόμενος σε βιβλιογραφία Ελλήνων ιστορικών. Κινητήρια δύναμη εκείνης της φάσης της Επανάστασης ήταν ο Εμμανουήλ Παπάς, ο οποίος είχε μυηθεί στην Φιλική Εταιρεία το 1819, και με εντολή του Αλέξανδρου Υψηλάντη είχε αναλάβει το δύσκολο έργο να εξεγείρει κατά της τουρκοκρατίας τους Έλληνες της Μακεδονίας, με βάση και ορμητήριο το Άγιον Όρος.

Ο κ. Κοροσίδης ανέφερε πως ο Εμμανουήλ Παπάς, γνωρίζοντας πως δεν ήταν εύκολη η εξέγερση των Ελλήνων της Μακεδονίας από την ξηρά, δεδομένου ότι υπήρχε μεγάλο τουρκικό στράτευμα στην Μακεδονία, σκέφτηκε να ζητήσει βοήθεια από άλλες περιοχές της Ελλάδας, και ιδίως από τα νησιά Ύδρα, Σπέτσες και Ψαρά, τα οποία έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο στην Επανάσταση του 1821, διαθέτοντας τον εμπορικό και πολεμικό τους στόλο, καθώς και αγωνιστές και χρήματα, στην υπηρεσία του Αγώνα.

Τελικά οι Τούρκοι κατόρθωσαν να καταστείλουν το κίνημα εκείνο στην Μακεδονία, και ο κ. Κοροσίδης ανέφερε τα ακόλουθα:
«Στη Θεσσαλονίκη πολλοί πρόκριτοι συνελήφθησαν, όπως και πολλοί άλλοι ύποπτοι (κατά τους Τούρκους), μεταξύ των και ιερομόναχοι. Ο Επίσκοπος Κίτρους Μελέτιος, και 11 πρόκριτοι βρήκαν τραγικό θάνατο, ενώ ο όχλος των Χριστιανομάχων δολοφόνησε εν ψυχρώ τους άοπλους συλληφθέντες άντρες και γυναικόπαιδα στην εκκλησία του Γρηγορίου Παλαμά».

Στη συνέχεια ο κ. Κοροσίδης αναφέρθηκε στο όρος Όλυμπος ως άλλη εστία των Μακεδόνων αγωνιστών, υπό την αρχηγία του Διαμαντή Νικολάου, και των συνεργατών του Γούλα Δράσκου, Κώστα Μπόνου, Μήτρου Λιάκου, και άλλων γενναίων συντρόφων του.

Ο Δήμος Νικολάου, ένας από τους αγωνιστές στον Όλυμπο, έδωσε την ακόλουθη πληροφορία:
«Εις δε την εις Μηλιάν ενικήθημεν παρά πολυαρίθμου τουρκικού στρατού, την αυτήν δε ημέραν, Απριλίου 1822, εχαλάσθησαν και οι οπλαρχηγοί Γέρο Καρατάσος και Αγγελής Γάτσος, ο δε Λογοθέτης Ζαφειράκης, και ο γιος του Καρατάσου εφονεύθησαν».

Τελευταία, είπε ο κ. Κοροσίδης, άφησε την επανάσταση στην Νάουσα, στην οποία είχαν συγκεντρωθεί πολλοί Έλληνες από τη δυτική Μακεδονία, και τόνισε πως την καταστροφή της πόλης είχε χαρακτηρισθεί ως ‘Ολοκαύτωμα’.

Την Κυριακή της Ορθοδοξίας (19-2-1822) στον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Δημητρίου της Νάουσας είχε ψαλθεί ειδική κατανυκτική δοξολογία, και εκφωνήθηκαν πατριωτικοί λόγοι. Την ίδια περίοδο είχε καταστραφεί και η Βέροια.

Για την καταστροφή της Νάουσας ο κ. Κοροσίδης έδωσε την ακόλουθη περιγραφή:
«Είναι αδύνατον να περιγραφούν, έστω και πολύ περιληπτικά, τα γεγονότα που έλαβαν χώρα, αλλά ούτε οι ηρωικές πράξεις αυτοθυσίας των αγωνιστών. Είναι γνωστή σε όλους η πράξη απελπισίας Ναουσαίων γυναικών, οι οποίες προτίμησαν τον τίμιο θάνατο, των ιδίων και των παιδιών τους, πέφτοντας στα νερά Στουμπάνων της Αραπίτσας, παρά την ατίμωση και την αλλαξοθρησκεία, παίρνοντας το παράδειγμα από τις ηρωίδες Σουλιώτισσες».

Συνοπτικά ανέφερε πως καρατομήθηκαν 170 άντρες, σκλαβώθηκαν γυναίκες και πάνω από 5.000 παιδιά.

Σημαντικό είναι το συμπέρασμα του κ. Κοροσίδη ότι η συμβολή των Μακεδόνων στην Επανάσταση του 1821 υπήρξε μεγάλη και πολύπλευρη, καθότι ο αγώνας τους καθυστέρησε, αποδιοργάνωσε, και πολλές φορές κατέστρεψε, σημαντικές δυνάμεις των Τούρκων, οι οποίες αλλιώς θα κατέβαιναν στην υπόλοιπη Ελλάδα, και θα χρησιμοποιούνταν κατά των επαναστατών των άλλων περιοχών.

Κλείνοντας την ιδιαίτερου ενδιαφέροντος ομιλία του, ο κ. Σπύρος Κοροσίδης παρατήρησε πως είναι ανάγκη εθνική η συμμετοχή των Ελλήνων της Μακεδονίας στον απελευθερωτικό αγώνα να καταλαμβάνει την πρέπουσα θέση στα σχολικά βιβλία, γιατί αποτελεί μια σημαντική πτυχή της ιστορίας της Επανάστασης του 1821.
Κυριάκος Αμανατίδης