Με μία λαμπρή τελετή που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή, 12 Μαΐου 2019, στο Επιστημονικό Αναγνωστήριο της Κεντρικής Βιβλιοθήκης, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης υποδέχτηκε επίσημα το Αρχείο του Κέντρου Μελέτης και Ανάπτυξης του Ελληνικού Πολιτισμού Μαύρης Θάλασσας, και εγκαινίασε το Κέντρο Ποντιακών Ερευνών.
Η τελετή πραγματοποιήθηκε αμέσως μετά τη λήξη του Διεθνούς Συνεδρίου «Η Γενοκτονία των χριστιανικών πληθυσμών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και οι συνέπειές της (1908-1923)», που διοργανώθηκε από την Έδρα Ποντιακών Σπουδών του ΑΠΘ.
Το πολύτιμο Αρχείο, που περιλαμβάνει βιβλία, κορνίζες φωτογραφιών, εφημερίδες, περιοδικά, καρτ ποστάλ, χάρτες, φωτογραφικό, οπτικοακουστικό και άλλα τεκμήρια του 19ου και 20ου αιώνα, δώρισε στο ΑΠΘ το Κέντρο Πολιτισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.
Το Κέντρο Ποντιακών Ερευνών θα διευρύνει και θα αναπτύξει το έργο της Έδρας Ποντιακών Σπουδών, που ιδρύθηκε το 2017, συντονίζοντας την επιστημονική δραστηριότητα για ζητήματα που σχετίζονται με τον ελληνισμό του Πόντου και συμβάλλοντας στην καλύτερη ενημέρωση και επιμόρφωση του φοιτητικού πληθυσμού και του κοινού.
Τόσο η ίδρυση του Κέντρου όσο και η στέγαση του Αρχείου πραγματοποιήθηκαν με την υποστήριξη του Φιλανθρωπικού Ιδρύματος Ιβάν Σαββίδη.
Ο Πρύτανης του ΑΠΘ, Περικλής, Α. Μήτκας, επεσήμανε: «Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης συμμετέχει στον εορτασμό της 100ης επετείου του ξεριζωμού του Ποντιακού Ελληνισμού από τις πανάρχαιες πατρίδες, όπως αρμόζει σε ένα μεγάλο ερευνητικό Πανεπιστήμιο: μελετώντας την ιστορία με επιστημονική αυστηρότητα, διερευνώντας αίτια και αποτελέσματα και παρουσιάζοντας την αλήθεια με τεκμήρια και στοιχεία. Διοργανώσαμε ένα εξαιρετικού κύρους διεθνές συνέδριο για την γενοκτονία των χριστιανικών πληθυσμών στην Οθωμανική Αυτοκρατορία στις αρχές του 20ου αιώνα, ολοκληρώσαμε την μετεγκατάσταση του Αρχείου της Μαύρης Θάλασσας στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου και εγκαινιάζουμε το -εξ όσων γνωρίζω- μοναδικό Πανεπιστημιακό Κέντρο Ποντιακών Ερευνών στον κόσμο».
Από την πλευρά του ο κ. Ιβάν Σαββίδης, Πρόεδρος του ομώνυμου Φιλανθρωπικού Ιδρύματος δήλωσε: «Είμαστε υποχρεωμένοι να φτάσουμε στην παγκόσμια κοινότητα, και χρησιμοποιώντας ως παράδειγμα τη τραγωδία που βιώσαμε, να μιλήσουμε στον κόσμο για το πόσο τερατώδη μπορούν να είναι παρόμοια εγκλήματα, όπως η εξόντωση άμαχου πληθυσμού, η υποδούλωση, η βία και η απέλαση. Γυρνάνε προς τα πίσω την ιστορία ολόκληρων λαών, αλλάζουν την παγκόσμια τάξη, οδηγούν σε ανθρωπιστικές καταστροφές, φθείρουν ανώτερες αξίες, ενσωματωμένες στην ίδια την ανθρώπινη φύση. Αυτό το καθήκον είναι αδύνατο να εκπληρωθεί δίχως μία σοβαρή επιστημονική προσέγγιση στη μελέτη της μικρασιατικής καταστροφής. Και χαίρομαι που συνειδητοποιώ ότι ο λαός μας ξεκίνησε αυτή τη δημιουργική πορεία, ξεπέρασε τη δυστυχώς συνήθη σε μας τους Ποντίους αυτοαπομόνωση».