Οι πιστοί αναγνώστες του «Νέου Κόσμου», αλλά και οι περιστασιακοί, δεν υπάρχει περίπτωση να μην έχουν ακούσει το όνομα Jim Claven. Για χρόνια τώρα, ο φιλέλληνας ιστορικός έχει παρουσιάσει στις σελίδες αυτής της εφημερίδας ένα σημαντικό κομμάτι της έρευνάς του, αποκαλύπτοντας άγνωστες πτυχές της ιστορικής σχέσης Ελλάδας-Αυστραλίας, μiας σχέσης που χτίστηκε σε χρόνους χαλεπούς, όπως ήταν τα χρόνια του Α’ και Β’ Παγκόσμιου Πολέμου.

Το πάθος του ιστορικού ερευνητή, σε συνδυασμό με την βαθιά του αγάπη για την Ελλάδα, φανερές ποιότητες σε κάθε του ερευνητικό άρθρο. Ο Jim Claven δίνει εν πρώτοις την εντύπωση ότι γράφει και ερευνά ιστορίες πολέμου. Δεν είναι εξ ολοκλήρου λανθασμένη αυτή η εντύπωση, εντούτοις δεν είναι ο πόλεμος που γέννησε το ιστορικά άρτιο και μεγάλης σημασίας για την ομογένεια αλλά και την ιστορία της Αυστραλίας και τη σχέση της με την Ελλάδα, πρώτο του πνευματικό πόνημα που δεν είναι άλλο από το πρώτο του βιβλίο «Λήμνος και Καλλίπολη: Η αποκάλυψη» που μόλις κυκλοφόρησε.

Ο τίτλος του βιβλίου δεν θα μπορούσε να είναι πιο εύστοχος, όχι μόνο ως εισαγωγή για τα όσα ο αναγνώστης θα διαβάσει και θα δει όταν αρχίσει να εισέρχεται «στα άδυτα» αυτής της αξιόλογης έκδοσης, αλλά και για το πώς προέκυψε αυτή η δουλειά. Περίπου 50,000 στρατιώτες της εκστρατευτικής δύναμης των ANZACs πέρασαν από τη Λήμνο, εντούτοις οι μαρτυρίες και άλλα ιστορικά ντοκουμέντα από την δράση των ANZACs στο νησί και την επαφή τους με τους κατοίκους του νησιού, θάφτηκαν στο «παραπέτασμα» της ιστορίας.

«ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΣΤΟΝ ΤΟΙΧΟ, ΚΡΑΥΓΕΣ ΜΕ ΔΙΧΩΣ ΗΧΟ»

Σ’ αυτό το «παραπέτασμα» βούτηξε ο Jim Claven με την «μανία» και αποφασιστικότητα του δεινού ερευνητή προκειμένου να γεννηθεί αυτό το βιβλίο.

«Όλα άρχισαν από μία δύο φωτογραφίες από το στρατόπεδο των ANZACs στο Μούδρο που βρήκα ψάχνοντας για περισσότερα στοιχεία για το πέρασμά τους από τη Λήμνο. Είχαν αρχίσει οι προετοιμασίες για τον εορτασμό των 100 χρόνων από την μάχη της Καλλίπολης και μου είχε ζητηθεί από τους τότε πολιτικούς της Βικτώριας, Γιάννη Πανταζόπουλο και Λι Ταρλάμη, να εξετάσω αυτήν την πτυχή της εκστρατείας, έτσι ώστε να συμπεριληφθεί στους εορτασμούς μνήμης. Έτσι άρχισα να επισκέπτομαι βιβλιοθήκες, να βλέπω αρχεία και πραγματικά εντυπωσιάστηκα και απόρησα. Από τη μια, ενθουσιάστηκα και, από την άλλη, δεν μπορούσα να το πιστέψω, ότι όλο αυτό το υλικό ουδέποτε το είχα δει σε βιβλία για την Καλλίπολη -και, πίστεψέ με, έχω δει και διαβάσει πολλά- και παρέμενε θαμμένο. Ήταν μια αποκάλυψη για μένα. Δεν μπορώ ακόμα να βγάλω από το μυαλό μου μία από τις «θαμμένες» φωτογραφίες που πρωτοείδα και παραμένει από τις πιο αγαπημένες μου μέχρι σήμερα εκείνη ενός ιερέα με παιδιά και κατοίκους της περιοχής. Ήταν φωτογραφίες που είχαν τραβήξει και φέρει πίσω στην Αυστραλία στρατιώτες του σώματος των ANZACs».

Οι σιωπηρές «κραυγές» για τις ιστορίες πίσω από αυτές τις φωτογραφίες έστω και αν δεν μπορούσε να τις βρει σε εκείνη την φάση «μάγεψαν» σαν σειρήνες τον Claven.

Περίπου 300 από αυτές τις φωτογραφίες συμπεριλαμβάνονται σε αυτό το βιβλίο. Το «μικρόβιο» του ιστορικού ερευνητή άρχισε να τρώει την σκέψη του Jim Claven που άρχισε να σκαλίζει προσωπικά και κρατικά αρχεία για να φέρει στο φως και τις ιστορίες που κρυβόντουσαν πίσω από αυτές οι φωτογραφίες.

«ΘΑ ΣΑΣ ΠΩ ΠΟΛΛΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ»

Όπως και οι φωτογραφίες έτσι και οι ιστορίες των ανθρώπων που κατασπάραξε ο πόλεμος και άφησαν τα κόκαλά τους στη Λήμνο ή την Καλλίπολη, αυτών που έκλεισαν τα μάτια στα ταλαιπωρημένα από τις αρρώστιες και τα βόλια νεανικά κορμιά, αυτών που έζησαν μικρές χαρές στο πλάι των Λημνιών τσουγκρίζοντας ποτήρια με γλυκόπιοτο κρασί, που μαγεύτηκαν από τα αρώματα της άνοιξης στους κάμπους του Πορτιανού, που είδαν ηλιοβασιλέματα τα οποία ένιωσαν την ανάγκη να περιγράψουν με λέξεις στην αλληλογραφία τους με τις οικογένειές τους, που μύρισαν το λιβάνι στα ξωκλήσια του Κάστρου άρχισαν να ξεπηδούν από το «παραπέτασμα».

Και έρχονταν από παντού όπως λέει ο Jim Claven.

«Ο Νέος Κόσμος δημοσίευε τις ιστορίες που ξέθαβα και άλλες ερχόντουσαν και με έβρισκαν από κάθε γωνιά του πλανήτη» λέει ο ιστορικός.

Εκείνο όμως που καθιστά αυτό το βιβλίο δεν είναι μόνο το γεγονός ότι καταγράφει με ιστορική ακρίβεια την παρουσία των ANZACs στη Λήμνο αλλά και η οπτική γωνία του ιστορικού που το καταγράφει.

«Στη μέση του πολέμου, όταν όλοι αυτοί οι στρατιώτες πήγαν εκεί, παρά τις κακουχίες γυρίζουν στους δρόμους της Λήμνου, περπατούν στο πλάι των ντόπιων με τους οποίους πολύ πιθανόν να μην μπορούν καν να επικοινωνήσουν. Μέσα από τις φωτογραφίες βλέπεις την ζεστασιά της εμπειρίας τους. Αυτήν την ζεστασιά ήθελα να καταγράψω. Είναι η ειρηνική ιστορία ενός πολέμου. Όταν γράφεις ένα τέτοιο βιβλίο, αναπαράγεις την ιστορία της ζωής αυτών των ανθρώπων, τοποθετώντας τους σε ένα πλαίσιο που στην προκειμένη περίπτωση χτίστηκε με φωτογραφίες, πάνω από 400 ξεχωριστές επιστολές που διάβασα, πολλά απομνημονεύματα και ιστορίες που άκουσα. Είναι ένα δύσκολο εγχείρημα και έκανα ό,τι μπορούσα για να δικαιώσω την μνήμη αυτών των στρατιωτών, την ιστορία και τη Λήμνο. Περπάτησα εκεί που περπάτησαν αυτοί οι στρατιώτες και οι ντόπιοι για να κοινωνήσω όσο αυτό ήταν δυνατό τις εμπειρίες τους» λέει ο Jim Claven.

ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Ένα άλλο γεγονός που αποκαλύπτει ότι εκτός από την δεινότητα του ερευνητή, ο Jim Claven έγραψε αυτό το βιβλίο με περίσσια ευαισθησία, είναι το γεγονός ότι το αφιέρωσε στην μητέρα του Margaret Brownlee Dunnion Claven και τον παππού του, δεκανέα John Dunnion, που πολέμησε στο δυτικό μέτωπο.

«Θυμάμαι τον παππού μου ως μικρό παιδί. Η μητέρα μου του έτρεφε ιδιαίτερη αγάπη. Δυστυχώς, τα αρχεία του και οι φωτογραφίες του χάθηκαν. Ταξίδεψα στην Ιρλανδία, προσπάθησα να μάθω τι βίωσε, τις εμπειρίες του. Έγραψα ένα βιβλίο για στρατιώτες και τις εμπειρίες τους, συνεπώς ήταν λογικό να θέλω να μείνει κάτι γραπτό να θυμίζει τη ζωή του» λέει. Καταλήγει ευχαριστώντας τόσο τον πρόεδρο της Επιτροπής Μνήμης Λήμνος – Καλλίπολη, Λι Ταρλάμη και την αντιπρόεδρο, Χριστίνα Δεσποτέρη, για τη στήριξη στο έργο αυτό αλλά και όσους στήριξαν οικονομικά την έκδοση του βιβλίου.

Το βιβλίο «Λήμνος και Καλλίπολη: H αποκάλυψη», αποτελεί αναμφισβήτητα ένα σημαντικό ιστορικό ντοκουμέντο όχι μόνο για την ομογένεια αλλά και για την Ελλάδα. Είναι ένα βιβλίο στο οποίο μπορεί να ανατρέξει ο απλός αναγνώστης αλλά και ο ερευνητής.

Όχι μόνο οι φωτογραφίες αλλά και τα κείμενα που το συνοδεύουν μεταφέρουν τον αναγνώστη σε μία άλλη εποχή. Το «Λήμνος και Καλλίπολη: H αποκάλυψη», δεν είναι απλά μία θαυμάσια επιστημονική ιστορική δουλειά, είναι μία ιστορική έκδοση για την ομογένεια της Αυστραλίας που αναγάγει την Ελλάδα και την προσφορά της στους ANZACs σε ένα ανώτερο επίπεδο και ανοίγει νέους δρόμους στις σχέσεις των δύο χωρών.

*Το βιβλίο μπορείτε να το αγοράσετε αυτό το Σάββατο κατά την τελετή μνήμης που θα λάβει χώρα στις 11.00 το πρωί στην πλατεία Λήμνου στο Albert Park ή τηλεφωνώντας στον Λι Ταρλάμη στο τηλέφωνο 0411 553 009.