Η αθηναϊκή εφημερίδα Η Καθημερινή, στην έκδοση της 17ης Ιουνίου 2019 γράφει πως πρόσφατη έρευνα του ΟΗΕ έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το ένα τρίτο των ελληνικών εδαφών υπόκειται σε υψηλό κίνδυνο «ερημοποίησης». Με την εκτίμηση αυτήν συμφώνησε και ο διακεκριμένος περιβαλλοντολόγος και ακαδημαϊκός Χρήστος Ζερεφός, ο οποίος δήλωσε πως «Η γνώση αυτή προέρχεται τόσο από τα μοντέλα προβλέψεων για τα επόμενα 70 με 80 χρόνια, όσο και από το παρελθόν».
Κατά την άποψη του κ. Ζερεφού η κλιματική αλλαγή οφείλεται στις ανθρώπινες δραστηριότητες των τελευταίων αιώνων, ενώ στο απώτερο παρελθόν η κλιματική αλλαγή ολοκληρωνόταν σε ένα διάστημα χιλιάδων ετών. Το κλίμα πάντα άλλαζε, παρατήρησε, αλλά η ανθρώπινη παρέμβαση επέτεινε αυτές τις αλλαγές, και γι’ αυτό βλέπουμε αυτά τα φαινόμενα.
Σε άλλη του συνέντευξη ο κ. Ζερεφός εξέφρασε την άποψη πως ο άνθρωπος ευθύνεται κατά 30% με 35% για την αλλαγή του κλίματος, και πως εάν η ανθρωπότητα δεν λάβει τα απαραίτητα μέτρα, σε λίγο θα ευθύνεται κατά 70% και 80% για τις ολέθριες επιπτώσεις.
Αναφορικά με την Ελλάδα, ο κ. Ζερεφός είναι της γνώμης ότι περίπου 30% της έκτασης της Ελλάδας μπορεί να απειληθεί από ερημοποίηση, αλλά αυτό δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη συνθήκες αφρικανικής έρημου.
Ο κ. Χρήστος Γιαννακόπουλος, Διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, εξέφρασε την άποψη ότι ερημοποίηση σημαίνει υποβάθμιση των εδαφών σε τέτοιο βαθμό, ώστε να χάνουν τη γονιμότητά τους. Το έδαφος γίνεται πολύ φτωχό, και ως εκ τούτου δεν μπορεί να στηρίξει καλλιέργειες και βλάστηση. Σύμφωνα με τον κ. Γιαννακόπουλο, στην ερημοποίηση συμβάλλουν και άλλοι παράγοντες, όπως η καταστροφή των δασών από πυρκαγιές, καθώς και η υποβάθμιση του περιβάλλοντος από ανθρώπινες δραστηριότητες.
Έρευνα του ΟΗΕ καταλήγει στο συμπέρασμα πως έως το 2025 πάνω από 1,8 δισεκατομμύρια άνθρωποι θα βρεθούν αντιμέτωποι με το πρόβλημα της παντελούς έλλειψης νερού, ενώ τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού θα ζουν με την αγωνία της σταδιακής μείωσης των αποθεμάτων του νερού. Επί πλέον, σύμφωνα με την ίδια έκθεση, μέχρι το 2045 περίπου 135 εκατομμύρια άνθρωποι ενδέχεται να υποχρεωθούν σε μετακίνηση από τις περιοχές στις οποίες θα ζουν λόγω έλλειψης πόσιμου νερού.
Ο Αντόνιο Γκουτέρες, Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, επισήμανε ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες χάνουν μεγάλο μέρος από το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν τους λόγω της υποβάθμισης των εδαφών τους, και ζήτησε την έγκαιρη λήψη των απαραίτητων μέτρων για τον μετριασμό των προβλεπόμενων καταστροφικών επιπτώσεων από την ανερχόμενη θερμοκρασία του Πλανήτη μας.
ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ Η ΕΛΛΑΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ
Η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού (ΔΕΗ) της Ελλάδας έχει αρχίσει την σταδιακή αντικατάσταση του λιγνίτη για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με τη χρήση φυσικού αερίου, το οποίο λόγω της σύστασής του, κατά την καύση του έχει τη μικρότερη εκπομπή ρύπων από τα άλλα συμβατικά καύσιμα.
Όμως, σε άρθρο της η εφημερίδα Η Καθημερινή, 16/9/2019, αναφέρει ότι το οικονομικό κόστος για την ΔΕΗ από τον Ιανουάριο του 2016 έως τον Ιούνιο του 2019 εκτιμάται σε ζημιές 683 εκατομμυρίων ευρώ.
Στο ερώτημα από ποιες άλλες πηγές μπορεί η Ελλάδα να αντλεί την ηλεκτρική ενέργεια που χρειάζεται, ο ακαδημαϊκός Χρήστος Ζερεφός ανέφερε τα ακόλουθα:
«Κατ’ αρχάς η Ελλάδα έχει μεγάλο πλούτο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Στο Αιγαίο έχουμε δύο ήλιους, τον ήλιο και τον άνεμο, και μάλιστα με σταθερότητα έντασης, που βοηθάει πολύ στην απόδοση της αιολικής ενέργειας. Υπάρχει και η γεωθερμία που είναι σχεδόν ξεχασμένη. Στην Ακαδημία, και σε συνδυασμό με την Επιτροπή Μελέτης Επιπτώσεων Κλιματικής Αλλαγής της Τράπεζας της Ελλάδας, εργαζόμαστε πάνω σε ένα σχέδιο, με βάση του οποίου σε 20 χρόνια το 50% της ενέργειας θα προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας… Μικρή χώρα είμαστε, αλλά διδάξαμε δημοκρατία. Έτσι μπορούμε να γίνουμε θετικό παράδειγμα, να μεταλαμπαδεύσουμε την ιδέα για τη σωτηρία του Πλανήτη. Αυτός είναι στόχος ζωής», Η Καθημερινή, 30-9-19.
Ο δημοσιογράφος Γιάννης Ελαφρός, σε άρθρο του με τίτλο «Η Ελλάδα μπορεί να αλλάξει το κλίμα», δημοσιευμένο στην εφημερίδα Η Καθημερινή την πρώτη Οκτωβρίου 2019, μεταξύ άλλων γράφει και τα ακόλουθα:
«Μπορούμε να μετατρέψουμε την Ελλάδα σε ένα παράδειγμα προς μίμηση, όσον αφορά την απαλλαγή από το πετρέλαιο, την κυκλική οικονομία και τα μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος και του κλίματος».
Ο Σεβαστιανός Μοιρασγεντής, ερευνητής στο Αστεροσκοπείο Αθηνών, και μέλος της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή, έκανε τις ακόλουθες παρατηρήσεις:
«Η Σύνοδος του Παρισιού το 2015 έθεσε ως στόχο να συγκρατηθεί η άνοδος της θερμοκρασίας της Γης μέχρι τον 1,5 βαθμό Κελσίου, αλλά όχι συγκεκριμένους στόχους μείωσης των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ζητώντας από κάθε χώρα να τους ορίσει. Όταν συγκεντρώθηκαν τα προγράμματα από κάθε χώρα είδαμε πως οδηγούν σε άνοδο της θερμοκρασίας άνω των 3 βαθμών Κελσίου! Για να πιάσουμε τον στόχο του 1,5 Κελσίου, οι εκπομπές πρέπει να έχουν μηδενιστεί μέχρι το 2050!… Θέλουμε εξαπλασιασμό των σημερινών προσπαθειών μας, απαιτούνται ριζικές αλλαγές στο ενεργειακό μοντέλο… Σε αυτό το πλαίσιο κινούνται και οι στόχοι της Ε.Ε. και της Ελλάδας».
Η Καθημερινή τονίζει πως η Ελλάδα πέτυχε σημαντική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου την προηγούμενη δεκαετία. Από τα 132 εκατομμύρια τόνων ισοδύναμου CO2 σε ετήσια βάση το 2007, το 2016 έπεσε στα 91 εκατομμύρια τόνων. Η μείωση αυτή είναι αποτέλεσμα δύο παραγόντων. Αφενός, αλλαγών στο ενεργειακό μείγμα και, αφετέρου, κυρίως λόγω της οικονομικής κρίσης: εργοστάσια έκλεισαν, οι μισές πολυκατοικίες έμειναν χωρίς θέρμανση και οι κεντρικές θερμάνσεις έπεσαν από το 70% στο 35%.
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό Science, η Μεσόγειος ενδέχεται σταδιακά να μετατραπεί σε έρημο από την ανερχόμενη θερμοκρασία. Μεγάλα τμήματα της Νότιας Ευρώπης και της Βόρειας Αφρικής θα στεγνώσουν εξαιτίας της έλλειψης νερού, λόγω της κλιματικής αλλαγής. Αυτό αποδεικνύεται από μια μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα.
Κοινή είναι η άποψη των περιβαλλοντολόγων πως οι ενέργειες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής οφείλουν να εμπεριέχουν μια αλλαγή του υφιστάμενου αναπτυξιακού μοντέλου, προς την κατεύθυνση μιας βιώσιμης, πράσινης οικονομίας, χαμηλών ή και μηδενικών εκπομπών άνθρακα με τη χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας. Η ανάπτυξη του μοντέλου αυτού θα πρέπει να στηριχθεί στον συντονισμό των πολιτικών μετριασμού, αλλά και στην προσαρμογή στους τομείς της ενέργειας, της βιομηχανίας, της γεωργικής παραγωγής και σε πολλούς άλλους τομείς. Το κόστος του περιορισμού των εκπομπών, και της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, μπορεί να φαίνεται αρχικά υψηλό, αλλά είναι πολύ χαμηλό σε σύγκριση με το κόστος που θα αναγκασθεί η ανθρωπότητα να καταβάλει στο μέλλον, λόγω απραξίας στην εποχή μας.
Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος του ΟΗΕ προειδοποίησε ότι «χρειάζονται πρωτοφανείς αλλαγές» για να περιοριστεί η υπερθέρμανση του Πλανήτη μόνο κατά 1,5 βαθμό Κελσίου. Αυτό θα απαιτήσει να γίνουν σημαντικές αλλαγές, όπως η παύση χρήσης άνθρακα για ηλεκτρική ενέργεια, καθώς και η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Αν και μερικές από τις απαιτούμενες ενέργειες είναι ήδη δρομολογημένες, η Διακυβερνητική Επιτροπή τόνισε ότι ο κόσμος πρέπει να κινηθεί γρηγορότερα.
Πρόσφατα ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, Πρωθυπουργός της Ελλάδας, έκανε λόγο για «πλήρη απολιγνιτοποίηση της χώρας μέχρι το 2028», αναφορά την οποία επανέλαβε ο κ. Κωστής Χατζηδάκης, Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στο Συμβούλιο Υπουργών Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τονίζοντας τα ακόλουθα:
«Καμία ελληνική κυβέρνηση στο παρελθόν δεν είχε μιλήσει καν για αυτό το ζήτημα, όμως εμείς το έχουμε τοποθετήσει στην κορυφή της ατζέντας μας. Διότι θέλουμε η Ελλάδα να βρεθεί στην πρώτη γραμμή της μάχης για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής».
Αυτές είναι ελληνικές πρωτοβουλίες που θα ήταν ευχής έργο αν και άλλες, και μάλιστα μεγάλες και πλούσιες χώρες, όπως για παράδειγμα οι ΗΠΑ, η Κίνα, και η Γερμανία, τις υιοθετούσαν.