«Οι μικρές χώρες μπορούν να γίνουν μεγάλες και να κάνουν μεγάλα πράγματα» είναι το σύνθημα που στέλνει στην αποκλειστική του συνέντευξη στο «Βήμα» ο Σιμόν Πέρες. Ο πρόεδρος του Ισραήλ έφθασε στην Αθήνα και πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη ως προσκεκλημένος του Έλληνα ομολόγου του κ. Κάρ. Παπούλια.
Ο 89χρονος ισραηλινός πρόεδρος, βραβευμένος με Νομπέλ Ειρήνης για τις προσπάθειές του για την επίλυση του Μεσανατολικού και άνθρωπος που προωθεί τη δημοκρατία και την ειρήνη σε παγκόσμιο επίπεδο (πρόσφατα λειτούργησε και προσωπική του ιστοσελίδα στο facebook για τον λόγο αυτό!), θα έχει συναντήσεις με τον πρωθυπουργό, κ. Αντ. Σαμαρά, και τους κ.κ. Ευ. Βενιζέλο και Φ. Κουβέλη, αλλά όπως αναμένεται και με τον κ. Αλ. Τσίπρα.
Ο κ. Πέρες, επί σειράν ετών πρωθυπουργός και υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, επισημαίνει ότι η Ελλάδα και το Ισραήλ θα έπρεπε να έχουν συνεργαστεί στενά εδώ και πολλά χρόνια λόγω «γεωγραφικής και πολιτισμικής εγγύτητας». Επικαλούμενος την εμπειρία του προτρέπει την ελληνική κυβέρνηση να λάβει τα αναγκαία δύσκολα μέτρα για να θεραπεύσει την οικονομία της, ενώ δηλώνει ότι ισραηλινοί επενδυτές ενδιαφέρονται για την Ελλάδα.
Σημειώνει, μάλιστα, με έμφαση ότι στον σύγχρονο κόσμο μεγάλη χώρα είναι αυτή που έχει υψηλό επίπεδο ανάπτυξης και τεχνολογία, όχι πολλά εδάφη. «Η Ελλάδα έχει ψηλά βουνά που θα σας φέρουν τουρίστες, αλλά χρειάζεστε υψηλή τεχνολογία που θα σας φέρει επενδύσεις» τονίζει. Τάσσεται, δε, υπέρ της ενίσχυσης της ενεργειακής συνεργασίας των δύο χωρών, με την Ελλάδα να αποτελεί κόμβο για τη μεταφορά ισραηλινού φυσικού αερίου στην Ευρώπη, στέλνοντας εμμέσως σαφές μήνυμα και στην Τουρκία ότι «όλες οι πλευρές θα συμπεριφερθούν βάσει των όσων λέει το Διεθνές Δίκαιο».
Τα τελευταία δύο χρόνια, οι ελληνοϊσραηλινές σχέσεις έχουν αναπτυχθεί ραγδαία. Βλέπετε περιθώρια περαιτέρω εμβάθυνσής τους;
«Κατ’ αρχήν, δεν ήταν φυσιολογικό που οι σχέσεις μας δεν ήταν στενές. Πρώτον, βρισκόμαστε πολύ κοντά από γεωγραφικής άποψης. Δεύτερον, βρισκόμαστε πολύ κοντά πολιτισμικά. Η ιστορική και η γεωγραφική εγγύτητα δικαιολογούν ότι οι σχέσεις μας έπρεπε να είναι στενότερες. Τώρα πρέπει να συνεργαστούμε. Είμαστε μικρές χώρες, αλλά οι μικρές χώρες μπορούν να γίνουν μεγάλες και να κάνουν μεγάλα πράγματα. Το μέγεθος μιας χώρας δεν κρίνεται από την έκταση του εδάφους της, αλλά από το επίπεδο ανάπτυξης και την τεχνολογία της. Η Ελλάδα έχει ψηλά βουνά που θα σας φέρουν τουρίστες, αλλά χρειάζεστε υψηλή τεχνολογία που θα σας φέρει επενδύσεις• και σε αυτό μπορούμε να συνεργαστούμε. Η Ελλάδα αντιμετωπίζει σήμερα οικονομικά προβλήματα. Ήμουν πρωθυπουργός όταν η δική μας οικονομία βρέθηκε στο χαμηλότερο σημείο της, με πληθωρισμό 400%. Έπρεπε να πάρω επώδυνα μέτρα που δεν άρεσαν στον λαό. Δεν δίστασα όμως διότι πρέπει να λειτουργήσεις σαν γιατρός: αν θέλεις να θεραπεύσεις τον ασθενή, πρέπει να είσαι έτοιμος και να τον πονέσεις. Και η δημοτικότητά μου, παρά την αρχική μου εκτίμηση, αυξήθηκε σημαντικά. Λέω στον ελληνικό λαό ότι ναι μεν είναι δύσκολο, αλλά αν λάβετε τα αναγκαία μέτρα μπορείτε σύντομα να θεραπεύσετε την οικονομία σας».
Οι δύο χώρες έχουν οικοδομήσει μία πολύ στενή στρατιωτική σχέση. Ποιος είναι ο απώτερος στόχος της;
«Ο κόσμος έχει αλλάξει. Στο παρελθόν, η ασφάλεια είχε σχέση με την αντιμετώπιση εχθρών. Σήμερα, η ασφάλεια αφορά την αντιμετώπιση κινδύνων. Και κάθε χώρα είναι εκτεθειμένη σους κινδύνους που απορρέουν από την τρομοκρατία. Η Ελλάδα θα μπορούσε π.χ. να αντιμετωπίσει πρόβλημα τρομοκρατίας στον τουρισμό. Θέλει επίσης να προστατεύσει την ασφάλειά της. Οι μικρές χώρες πρέπει να συνεργάζονται».
Το Ισραήλ έχει ανακαλύψει σημαντικές ποσότητες φυσικού αερίου εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης του. Θεωρείτε ότι η Ελλάδα είναι ένας πιθανός εταίρος στην εξαγωγή του αερίου στην ευρωπαϊκή αγορά, αν αυτό επιλέξει η ισραηλινή κυβέρνηση;
«Φυσικά! Πιστεύω ότι είναι μια πολύ καλή ιδέα και πρέπει να την εξετάσουμε. Ελπίζω επίσης ότι όλες οι πλευρές θα συμπεριφερθούν βάσει των όσων λέει το Διεθνές Δίκαιο. Από όσα γνωρίζω, η ιδέα μεταφοράς του φυσικού αερίου μέσω Ελλάδος έχει εξεταστεί και μπορεί να υπάρξουν πολύ θετικά αποτελέσματα».
Η Ελλάδα επιδιώκει την προσέλκυση επενδύσεων για την επανεκκίνηση της ανάπτυξης. Υπάρχουν τομείς όπου θα μπορούσαν να υπάρξουν ισραηλινές επενδύσεις; Θα το συζητήσετε αυτό με τον κ. Σαμαρά;
«Φυσικά, γιατί όχι; Επιτρέψτε μου να σας φέρω ένα παράδειγμα. Η Ελλάδα διαθέτει περίπου 20% καλλιεργήσιμης γης. Μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα και θα ήμασταν πολύ χαρούμενοι αν μπορούσαμε να βοηθήσουμε. Αρκετοί ισραηλινοί επενδυτές θα ενδιαφέρονταν. Στο Ισραήλ έχουμε ιδιαίτερα προηγμένη γεωργική παραγωγή και είμαστε μια χώρα με περιορισμένες καλλιεργήσιμες εκτάσεις και μικρά υδάτινα αποθέματα. Παράγουμε όμως πολλά προϊόντα».
Η ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου βρίσκεται σε αναταραχή. Η Συρία βρίσκεται στο επίκεντρο της κρίσης αλλά είναι και γείτονάς σας. Βάσει της τεράστιας εμπειρίας σας πώς θα έπρεπε να αντιμετωπιστεί το συριακό πρόβλημα;
«Πρέπει να δείξουμε ηγετικό πνεύμα. Αυτό που θα έπρεπε να γίνει είναι να δοθεί η εντολή στα Ηνωμένα Έθνη να δημιουργηθεί μια μεταβατική κυβέρνηση στη Συρία για δύο χρόνια ώστε μετά ο συριακός λαός να μπορέσει να εκλέξει την κυβέρνησή του. Ο καλύτερος τρόπος θα ήταν ο Αραβικός Σύνδεσμος, στον οποίο η Συρία είναι μέλος, να κάνει αυτή τη δουλειά, αλλά χρειάζεται την υποστήριξη του ΟΗΕ. Ίσως να χρειαστεί και η αποστολή δύναμης του ΟΗΕ. Διαφορετικά, αν κάποιος άλλος επέμβει, θα θεωρηθεί ξένη επέμβαση».
Υπάρχει επίσης το ζήτημα του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν…
«Ο κίνδυνος σήμερα επικεντρώνεται στο Ιράν. Ο εχθρός μας δεν είναι ο ιρανικός λαός, είναι η σημερινή ηγεσία του που αποτελεί απειλή. Μετέτρεψε το Ιράν σε κίνδυνο για την παγκόσμια ειρήνη. Έχει στόχο να κυριαρχήσει στη Μέση Ανατολή. Σπέρνοντας τρομοκρατία σε όλον τον κόσμο, χρηματοδοτώντας την, εκπαιδεύοντας τρομοκράτες. Προσπαθούν να κατασκευάσουν πυρηνική βόμβα και, αν τα καταφέρουν, ο κόσμος θα είναι δύσκολο να κυβερνηθεί. Ο ελεύθερος κόσμος έχει ευθύνη να σταματήσει την ιρανική πυρηνική απειλή και αυτό δεν πρέπει να καθυστερήσει».
«ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΓΕΜΑΤΟ ΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ»
Έχετε μια ιδιαίτερη οικογενειακή σχέση καθώς ο πατέρας σας βρέθηκε εδώ στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο…
«Ο πατέρας μου γεννήθηκε στην Πολωνία, αλλά πολέμησε με τους Βρετανούς στην Ελλάδα στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι Γερμανοί τον έπιασαν και τον έβαλαν στη φυλακή, αλλά κατάφερε μαζί με τέσσερις συμπολεμιστές του να δραπετεύσει και κρύφτηκε σε ένα μοναστήρι. Οι άνθρωποι εκεί τους προσέφεραν καταφύγιο και φαγητό. Έμειναν εκεί περίπου έναν χρόνο. Αποφάσισαν να φύγουν και να πάνε στο Ισραήλ. Επιβιβάστηκαν σε μια βάρκα με τη βοήθεια και των μοναχών, αλλά οι Γερμανοί τους εντόπισαν. Άρχισαν να τους πυροβολούν και ένας εξ αυτών σκοτώθηκε. Ένας από τους υπολοίπους, που ήταν αυστραλός ιερέας, του είπε: “Κοίτα, πάρε την ταυτότητα του νεκρού διότι, αν οι Γερμανοί ανακαλύψουν ότι είσαι εβραίος, θα σε σκοτώσουν”. Τελικά, οι Γερμανοί τούς συνέλαβαν και ο πατέρας πέρασε πολλά χρόνια σε φυλακή της Γερμανίας. Επέζησε και μετά το τέλος του πολέμου επέστρεψε στο Ισραήλ, όπου έμαθε ελληνικά και δίδαξε στα παιδιά μου πώς να τραγουδούν ελληνικά τραγούδια. Το σπίτι μας ήταν γεμάτο ελληνική κουλτούρα».
ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕ ΜΕΓΑΛΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ
Ως το επιστέγασμα της ραγδαίας αναβάθμισης των διμερών σχέσεων θεωρούν η Αθήνα και το Τελ Αβίβ την επίσημη επίσκεψη του προέδρου του Ισραήλ Σιμόν Πέρες στην Ελλάδα, η οποία ξεκινά αύριο. Οι δύο χώρες έχουν αναπτύξει πολύ στενές σχέσεις και αυτό φάνηκε και από το γεγονός ότι αυτές δεν διεκόπησαν ή περιορίστηκαν ούτε κατά τη διάρκεια της μεταβατικής κυβέρνησης του κ. Λ. Παπαδήμου, όταν τέσσερις κορυφαίοι ισραηλινοί υπουργοί (ο υπουργός Άμυνας, Εχούντ Μπαράκ, ο υπουργός Υποδομών και Ενέργειας, Ούζι Λαντάου, η υπουργός Γεωργίας, Ορίτ Νοκέντ, και ο υφυπουργός Εξωτερικών, Ντάνι Αγιαλόν) επισκέφθηκαν την Αθήνα.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός, κ. Αντ. Σαμαράς, αποδίδει μεγάλη σημασία στις σχέσεις με το Τελ Αβίβ, καθώς πιστεύει ότι η χώρα μας έχει να κερδίσει πολλά και σε επίπεδο δημόσιας εικόνας μέσω της υποστήριξης του εβραϊκού λόμπι στις Ηνωμένες Πολιτείες (ο πρόεδρος του American Jewish Committee, μιας εκ των μεγαλύτερων αμερικανοεβραϊκών οργανώσεων, ο Ντέιβιντ Χάρις, βρέθηκε προσφάτως στην Αθήνα).
Σύμφωνα με πληροφορίες, αποτελεί ειλημμένη απόφαση και των δύο κυβερνήσεων η σχέση να αναβαθμιστεί ακόμη περισσότερο, ανεξάρτητα από λογική αξόνων και από τη στάση ξένων χωρών. Αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία, καθώς δεν είναι λίγοι όσοι βλέπουν τις ελληνοϊσραηλινές σχέσεις μόνο μέσα από το πρίσμα μιας αντιπαράθεσης με την Τουρκία.
Σε θέματα άμυνας, είναι πλέον εμφανές ότι οι δύο πλευρές επιθυμούν να διευρύνουν τη συνεργασία τους από τον αέρα στη θάλασσα. Αρχικά, υπήρξαν οι κοινές ασκήσεις των Πολεμικών Αεροποριών των δύο χωρών, με μετασταθμεύσεις και μαχητικών αεροσκαφών σε Ελλάδα και Ισραήλ. Ωστόσο, μετά και την επίσκεψη του αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού αντιναυάρχου Κ. Χρηστίδη στο Ισραήλ, δύο ισραηλινά πολεμικά σκάφη επισκέφθηκαν τον Ναύσταθμο Σαλαμίνος, ενώ πραγματοποίησαν και άσκηση στο πεδίο βολής «Καράβια».
Πολύ μελάνι έχει χυθεί για τη συνεργασία των δύο πλευρών σε θέματα ενέργειας. Η Ελλάδα φαντάζει ως η βασική πύλη για την εξαγωγή των ισραηλινών και κυπριακών κοιτασμάτων φυσικού αερίου που έχουν ανακαλυφθεί στην Ανατολική Μεσόγειο προς την Ευρώπη, εφόσον τελικά επιλεγεί αυτή η οδός. Ισραηλινές εταιρείες έχουν εκφράσει ενδιαφέρον για συμμετοχή σε ελληνικούς διαγωνισμούς για έρευνες υδρογονανθράκων νοτίως της Κρήτης, ενώ ενδιαφέρον υπάρχει και για την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ. Προοπτική υπάρχει, σύμφωνα με τους γνωρίζοντες, και για συνεργασία στην αμυντική βιομηχανία, ενώ ισραηλινές εταιρείες συμμετέχουν και σε κοινοπραξία που εξετάζει το ενδεχόμενο συμμετοχής της στη διαδικασία αξιοποίησης του Ελληνικού.
Στον οικονομικό τομέα, ο τουρισμός βρίσκεται στην κορυφή της σύσφιγξης των ελληνοϊσραηλινών σχέσεων. Υπολογίζεται ότι τα τελευταία δύο χρόνια ο αριθμός των ισραηλινών τουριστών αυξήθηκε από τις περίπου 150.000 στις 400.000. Η Ρόδος και η Κρήτη αποτελούν αγαπημένους προορισμούς, ενώ έχει δημιουργηθεί σταθερός δίαυλος με τη Θεσσαλονίκη, που έχει ιδιαίτερα συμβολική σημασία για το Ισραήλ. Το 2011 υπήρξαν περίπου 59.000 διανυκτερεύσεις ισραηλινών τουριστών στη συμπρωτεύουσα.
Οι δύο πλευρές συνομιλούν τακτικά και για όλες τις περιφερειακές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Η ανταλλαγή πληροφοριών με αφορμή την κρίση στη Συρία συνεχίζεται, ενώ δεν πρέπει να λησμονείται το γεγονός ότι η Αθήνα εξακολουθεί να θεωρείται αξιόπιστος συνομιλητής στον αραβικό κόσμο, δίνοντας έμφαση στις σχέσεις της με την Αίγυπτο αλλά και τους Παλαιστινίους.
ΘΕΡΜΗ ΥΠΟΔΟΧΗ
Εν τω μεταξύ, με κάθε επισημότητα πραγματοποιήθηκε η τελετή υποδοχής του προέδρου του Ισραήλ Σιμόν Πέρες στο Προεδρικό Μέγαρο. Τον Σιμόν Πέρες υποδέχθηκε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κάρολος Παπούλιας, παρουσία του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά και στρατιωτικής ηγεσίας της χώρας. Ο πρόεδρος του Ισραήλ θα είχε σειρά επαφών με την πολιτειακή και πολιτική ηγεσία.
«Η παρουσία σας εδώ υπογραμμίζει τη θέληση των δύο λαών για συνεργασία σε πολλούς τομείς» είπε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, υποδεχόμενος τον Σιμόν Πέρες.
«Η σύσφιξη των σχέσεων των δύο χωρών αποτελεί καλό οιωνό» είπε ο Σιμόν Πέρες και πρόσθεσε: «Πέρα από τη γεωγραφική και φιλοσοφική προσέγγιση μπορούμε να εντάξουμε και την επιστημονική συνεργασία που αποτελεί βάση ανάπτυξης της νέας εποχής. Οι Έλληνες είναι υπέροχοι άνθρωποι με υπέροχη νεολαία. Η νέα γενιά είναι εκείνη που μπορεί να φέρει την ανάπτυξη που θέλει η χώρα».
Στην ατζέντα των συνομιλιών βρίσκονται, μεταξύ άλλων, θέματα ενεργειακής συνεργασίας των δύο χωρών, καθώς και η συνεργασία στους τομείς της αγροτικής παραγωγής και της τουριστικής συνεργασίας.
Ο κ. Πέρες, που επισκέπτεται για πρώτη φορά την Ελλάδα με την ιδιότητα του αρχηγού του Κράτους του Ισραήλ, πραγματοποίησε ένα ευρύτατο κύκλο επαφών με την πολιτική και πολιτειακή ηγεσία της Ελλάδας και, μεταξύ άλλων, θα του απονεμηθεί το Χρυσό Μετάλλιο της Βουλής των Ελλήνων.
Είχε συνάντηση με τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, η οποία συνοδεύτηκε με γεύμα εργασίας.
Ο κ. Πέρες είχε κατ’ ιδίαν συναντήσεις με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης και επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξη Τσίπρα, καθώς και με τον πρόεδρο του ΠαΣοΚ, Ευάγγελο Βενιζέλο.
Την Τρίτη ο ισραηλινός πρόεδρος κατέθεσε στεφάνι στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, ενώ στη συνέχεια είχε συνάντηση με τον πρόεδρο της Βουλής Ευ. Μεϊμαράκη.
Ακολούθως, ο κ. Πέρες συναντήθηκε με μέλη της εβραϊκής κοινότητας της Αθήνας, ενώ αργότερα επισκέφθηκε το Μουσείο της Ακρόπολης, όπου θα του παρέθεσε γεύμα ο υπουργός Παιδείας, Κ. Αρβανιτόπουλος.
Χθες ο ισραηλινός πρόεδρος, μαζί με τον κ. Παπούλια, πραγματοποίησαν μονοήμερη επίσκεψη στην Ύδρα.
Η αναχώρηση του ισραηλινού προέδρου είναι προγραμματισμένη για σήμερα Πέμπτη.
*Η συνέντευξη αναδημοσιεύεται από το ΒΗΜΑ της Αθήνας.