Το ιστορικό ντοκιμαντέρ της Μαρίας Ηλιού «Η Αθήνα από την Ανατολή στην Δύση 1821-1896» (διάρκειας 90′) έκανε πρεμιέρα στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Κουμπάρη και θα προβάλλεται έως τις 26 Απριλίου, στο αμφιθέατρο του μουσείου. Παράλληλα, στην αίθουσα περιοδικών εκθέσεων του Μπενάκη, λειτουργεί και η εντυπωσιακή έκθεση φωτογραφίας, με σπάνιες γκραβούρες και φωτογραφίες της Αθήνας, εικόνες ξεχασμένες σε «κλειστά» αρχεία, 70 το σύνολο, τα οποία εντόπισε και αξιοποίησε η Μαρία Ηλιού με τους συνεργάτες της, μετά από έξι χρόνια έρευνας στην Αμερική και τον Καναδά, την Αυστραλία, την Ευρώπη και την Ελλάδα.
Η σκηνοθέτης και σεναριογράφος Μαρία Ηλιού και ο επιστημονικός σύμβουλος του ντοκιμαντέρ, ιστορικός Αλέξανδρος Κιτροέφ, που είχαν παρουσιάσει το 2012 στο Μουσείο Μπενάκη το «Σμύρνη η καταστροφή μιας κοσμπολίτικης πόλης 1900-1922» επιστρέφουν αυτή την φορά με το πρώτο, από τα συνολικά πέντε, ντοκιμαντέρ που ετοιμάζουν για την Αθήνα, με σκοπό να διατρέξουν 200 χρόνια ιστορίας της πρωτεύουσας και των ανθρώπων της, από τις αρχές του 19ου στον 20ο αιώνα έως και τις μέρες μας. Η σκηνοθέτης αφιερώνει το μεγαλόπνοο πρότζεκτ, ταινίες και εκθέσεις, στον ‘Αγγελο Δεληβοριά, αφού ήταν εκείνος που την παρότρυνε να αφοσιωθεί στη μελέτη της ιστορίας της Αθήνας, συνυφασμένης με την Ιστορία όλης της Ελλάδας.
Φουστανελάδες με φέσια, κύριοι ντυμένοι με κοστούμια και ευρωπαϊκά μπομπέ καπέλα περπατούν στην Αθήνα, ο θρυλικός μαραθωνοδρόμος Σπύρος Λούης που δεν ήταν αθλητής αλλά νερουλάς, αστική τάξη και φτωχολογιά, εικόνες αντιφατικές μια πόλης που πριν την Επανάσταση μετρούσε 8.000 κατοίκους (το 1/3 μουσουλμάνοι), στη συνέχεια άγρια πολιορκημένη και κατεστραμμένη (οι ξένοι περιηγητές περιγράφουν έναν «σωρό ερείπια») πριν αρχίσει να χτίζεται αδιάκοπα για να μεταμορφωθεί ως τα τέλη του 19ου αιώνα, σε μια πόλη νεοκλασική, ιδιότυπα ευρωπαϊκή μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Με βάση το σπάνιο οπτικό υλικό της έρευνάς της και με υψηλή αισθητική, η Μαρία Ηλιού δίνει την δική της εκδοχή για τη μεταμόρφωση της Αθήνας και της κοινωνίας της, στην διάρκεια των 70 χρόνων από το 1821 έως το 1896.
Για την ηχητική επένδυση της ταινίας η μοντέρ Αλίκη Παναγή χρησιμοποίησε ήχους εποχής προκειμένου να ζωντανέψει η ιστορία της πόλης, ενώ ο μουσικός Νίκος Πλατύραχος, βασίστηκε σε μουσική και τραγούδια από την Αθήνα και επιτυχίες της εποχής, καθώς και δική του μουσική για να συνθέσει την πρωτότυπη μουσική του.
Αφηγητές είναι ο Αλέξανδρος Κιτροέφ, ο αρχαιολόγος Jim Wright, ο δημοσιογράφος Νίκος Βατόπουλος, καθώς και οι ιστορικοί Λεωνίδας Εμπειρίκος, Χριστίνα Κουλούρη, Sir Michael Llewellyn Smith και Ελένη Μπαστέα.