Κατά την πολυαναμενόμενη κατάθεσή του ενώπιον της επιτροπής που ερευνά τα λάθη που έγιναν στο πρόγραμμα καραντίνας σε ξενοδοχεία, ο πρωθυπουργός της Βικτώριας, Daniel Andrews, ανέφερε ότι ούτε ο ίδιος γνωρίζει τίνος απόφαση ήταν να χρησιμοποιηθούν ιδιωτικοί φρουροί για τη φύλαξη των ταξιδιωτών.

Επεσήμανε πάντως ότι το διάστημα 8 Απριλίου έως 8 Ιουλίου, το υπουργείο Υγείας, υπό την κ. Τζένη Μικάκου, ήταν υπεύθυνο για το επίμαχο πρόγραμμα.

Ο κ. Andrews, παραδέχθηκε πως το γεγονός ότι δεν υπάρχει σαφή εικόνα για τη λειτουργία του προγράμματος της καραντίνας είναι «απογοητευτικό» και «απαράδεκτο», καθώς και ότι ήταν ρίσκο να αφεθεί η ευθύνη του ελέγχου της μετάδοσης των κρουσμάτων σε χέρια ιδιωτικών εταιριών.

Ως εκ τούτου, ζήτησε συγγνώμη από όλους. «Έγιναν λάθη σε αυτό το πρόγραμμα. Και απαντήσεις απαιτούνται. Αυτά τα λάθη είναι απαράδεκτα για εμένα», είπε και ευχαρίστησε τα μέλη της επιτροπής για την εργασία τους.

«Θέλω να καταστήσω σαφές σε κάθε μέλος της κοινωνίας της Βικτώριας ότι λυπάμαι για ό,τι συνέβη εδώ. Και θέλω να ζητήσω ανεπιφύλακτα συγγνώμη μου σε όλους», υπογράμμισε.

Δήλωσε ότι περιμένει το τελικό πόρισμα της επιτροπής, ώστε «να καταλάβουμε καλύτερα τι συνέβη», ώστε ως «ηγέτης της κυβέρνησης να μπορώ να αναλάβω την κατάλληλη δράση ώστε να διασφαλίσω ότι τέτοιου είδους λάθη δε θα γίνουν ξανά».

Ερωτηθείς τι εννοεί με το έγιναν λάθη, έκανε λόγο για σαφή αποτυχία να σταματήσει τη μετάδοση των κρουσμάτων, ως παράγωγο τουλάχιστον μίας λειτουργίας του προγράμματος ή ίσως πολλαπλών. «Δεν είμαι σε θέση να περιγράφω ξεχωριστά λάθη, παραλείψεις ή ελλείψεις», είπε.

ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΥΘΥΝΕΣ

Ο κ. Andrews,  στη γραπτή του δήλωση προς την επιτροπή, ως προς το ποιους θεωρεί υπόλογους για την «Επιχείρηση Σωτηρία», όπως είχε ονομαστεί το πρόγραμμα της καραντίνας, η αποτυχία του οποίου οδήγησε εν πολλοίς στο δεύτερο κύμα της πανδημίας κορονοϊού στην Πολιτεία με εκατοντάδες θύματα, επεσήμανε ότι:

Αρχικά στο πρόγραμμα θεωρούσε τους υπουργούς Υγείας, Τζένη Μικάκου και Εργασίας, Martin Pakula.

Από τις 8 Απριλίου και έπειτα την κ. Μικάκου.

Και από τις 8 Ιουλίου την υπουργό Δικαιοσύνης, Jill Hennessy.

Ωστόσο, ανέφερε, ως πρωθυπουργός και επικεφαλής του συμβουλίου των υπουργών για την αντιμετώπιση της κρίσης, θεωρώ τον εαυτό μου τελικό υπόλογο για την κυβέρνηση της Βικτώριας και οποιεσδήποτε αποφάσεις ελήφθησαν σχετικά με τη δομή και τη λειτουργία του προγράμματος.

Ερωτηθείς σχετικά, είπε πως ο ίδιος καταλαβαίνει ότι η συλλογική λήψη αποφάσεων δεν αφαιρεί την υπευθυνότητα, ούτε καθιστά πιο δύσκολο να προσδιοριστεί ποιος έλαβε την τελική απόφαση.

Επεσήμανε ότι είναι «πολύ απογοητευτικό» πως παρότι όλοι εμπλέκονται, κανείς δε φαίνεται υπόλογος.

Η κ. Ellyard σημείωσε ότι χρησιμοποίηση ιδιωτικών φρουρών ήταν μία «ανατριχιαστική υπόθεση» στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, αλλά θα έπρεπε επίσης να είναι ανησυχητική. «Θα ήταν ακόμη πιο ανησυχητική για εμένα», είπε ο κ. Andrews.

Γι’ αυτό πρόσθεσε συστάθηκε η επιτροπή, σε μία προσπάθεια να δοθούν απαντήσεις, για το ποιος έλαβε τις αποφάσεις για το πρόγραμμα, κάτι που δεν είναι εμφανές.

Ο πρωθυπουργός σημείωσε πάντως ότι πιστεύει πως η υπουργός Υγείας, Τζένη Μικάκου, ήταν κυρίως υπεύθυνη για το πρόγραμμα από τις 8 Απριλίου, μέχρι που στις 8 Ιουλίου ανέλαβε το υπουργείο Δικαιοσύνης.

Υποστήριξε ότι δεν πρέπει να υπάρχει καμία σύγχυση για την ευθύνη του προγράμματος.

Ερωτηθείς για το αν ανησυχεί ότι η υπουργός Υγείας και η γραμματέας του Υπουργείου, φαίνεται να μη θεωρούν ότι είναι υπόλογες, όπως εκείνος λέει, απάντησε «ναι».

ΠΕΡΙΜΕΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΠΟΡΙΣΜΑ

Ο πολιτειακός πρωθυπουργός κλήθηκε να εκφράσει τη γνώμη του που έγιναν λάθη και ποιος ευθύνεται.

«Σέβομαι πολύ τη διαδικασία (της έρευνας)…δεν είμαι σε θέση» να κάνω κάτι τέτοιο, γι’ αυτό έχουμε αυτή τη διαδικασία, είπε.

Η σύμβουλος της επιτροπής, Rachel Ellyard, ξεκίνησε σχετικά με το πώς είχε η κατάσταση στα τέλη Μαρτίου, πριν εφαρμοστεί το επίμαχο πρόγραμμα για την καραντίνα στα ξενοδοχεία.

Έγινε αναφορά σε δηλώσεις του επικεφαλής της Αστυνομίας της Βικτώριας, Graham Ashton, σχετικά με περιστατικά μη συμμόρφωσης ταξιδιωτών με τις οδηγίες να απομονωθούν.

Παρουσιάστηκαν μία σειρά από μηνύματα μεταξύ του κ. Ashton και του επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Αστυνομίας, Reece Kershaw, στις 27 Μαρτίου, σχετικά με τη χρησιμοποίηση ιδιωτικής φρούρησης στην καραντίνα.

Ο κ. Andrews δήλωσε πως δε γνωρίζει προσωπικά κάτι που θα έκανε τον κ. Ashton να καταλήξει σε αυτό το συμπέρασμα, αλλά συμφώνησε ότι υπήρχε ανησυχία για τα περιστατικά μη συμμόρφωσης.

Στην ερώτηση «ποιος έλαβε την απόφαση» να εμπλέξει παρόχους ιδιωτικής φρούρησης στο πρόγραμμα καραντίνας, ο πολιτειακός πρωθυπουργός, γραπτώς, ανέφερε: «Δεν ξέρω ποιος έλαβε αυτή την απόφαση».

Μεταξύ άλλων επεσήμανε:

Αφού το Εθνικό Συμβούλιο αποφάσισε σχετικά με τη λειτουργία του προγράμματος, περίμενα ότι θα υπήρχε προσωπικό από διαφορετικές ομάδες, με διαφορετικούς ρόλους σε αυτό, συμπεριλαμβανομένων δυνάμεων της Αστυνομίας της Βικτώριας. Αλλά αυτό ήταν ένα λειτουργικό ζήτημα.

Η απόφαση να εμπλακούν ιδιωτικοί πάροχοι φρούρησης, και πολλές αποφάσεις όπως αυτή, ήταν επιχειρησιακής φύσης. Παρόμοια με τη διαχείριση σε άλλες καταστροφές. Για παράδειγμα, δεν είχα ρόλο στον καθορισμό της ομάδας προσωπικού και τις αποστολές τους κατά τις καταστροφικές πυρκαγιές.

Πίστευα ότι αυτοί που εμπλέκονταν άμεσα στο σχεδιασμό και την εφαρμογή του προγράμματος θα είχαν προσεκτικά θέσει υπόψη τα πρωτόκολλα ελέγχου μολύνσεων ως μέρος της διαδικασίας.

«Έμοιαζε μία κατάλληλη απάντηση σε ένα σημαντικό κίνδυνο τότε που προσπαθούσαμε να κερδίσουμε χρόνο για να προετοιμάσουμε το σύστημα υγείας…», είπε για την καραντίνα σε ξενοδοχεία.

Σε σχέση με οργανόγραμμα που του παρουσιάστηκε ως προς τη λετουργία του προγράμματος, είπε ότι κανονικά δε φτάνουν σε αυτόν τόσο λεπτομερείς πληροφορίες. Συμφώνησε πάντως ότι ήταν επικίνδυνο να αφεθεί η ευθύνη του ελέγχου της μετάδοσης σε χέρια ιδιωτικών εταιριών.

Η κ. Ellyard ρώτησε γιατί ο επικεφαλής των Υπηρεσιών Υγείας της Βικτώριας, Brett Sutton δεν ορίστηκε ως Πολιτειακός Ελεγκτής (State Controller), κάτι αντίθετο με το σχεδιασμό για την αντιμετώπιση μίας πανδημίας.

Η έρευνα κατέδειξε ότι ο κ. Sutton ήθελε το ρόλο αυτό ώστε να μπορεί να επιβλέπει πως οι οδηγίες για τις οποίες ήταν νομικά υπεύθυνος εκτελούνταν, αλλά δεν ανέλαβε τελικά το πόστο.

Ο κ. Andrews, είπε ότι γνωρίζει τώρα σχετικά με την άποψη αυτή του κ. Sutton, τώρα, αλλά δεν το ήξερε τότε που λαμβάνονταν οι αποφάσεις.

Συμφώνησε πάντως ότι το σχέδιο ενέχει οδηγίες με ευθύνη του υπουργείου Υγείας, να διασφαλίζει το ασφαλές περιβάλλον για όσους ήταν καραντίνα σε ξενοδοχεία, κάθε στιγμή. Ωστόσο, επανέλαβε ότι δε λάμβανε πολύ λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με την επιχειρησιακή λειτουργία.

ΠΕΡΙ ADF

Η κ. Ellyard ρώτησε τον πολιτειακό πρωθυπουργό αν γνώριζε για συζητήσεις σχετικά με αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας, με χρησιμοποίηση προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων (ADF).

«Όχι δεν το γνώριζα αυτό», είπε και επανέλαβε ότι δεν πίστευε ότι στρατιωτικό προσωπικό ήταν διαθέσιμο.

«Και πάλι, επισημαίνω ότι αυτό δεν αποτελεί κριτική, αλλά φεύγοντας από τη συνάντηση του Εθνικού Συμβουλίου, δεν είχα απολύτως καμία προσδοκία ότι στο πρόγραμμα και τη λειτουργία της καραντίνας σε ξενοδοχεία θα υπάρχει σημαντικά μεγάλη υποστήριξη από τις ADF», σημείωσε. «…δεν είχα καμία προσδοκία, καθόλου, ότι θα λαμβάναμε τέτοιου είδους υποστήριξη».

Ακόμη είπε ότι δεν είχε γνώση νωρίτερα για email από τον γραμματέα του υπουργικού συμβουλίου Chris Eccles, ο οποίος είπε στην επιτροπή ότι δε θυμάται αν δε δέχθηκε μία προσφορά για βοήθεια από τις ADF στις 8 Απριλίου.

Θα ήταν πολύ σημαντικό για εμένα να ξέρω ότι υπήρχε αυτή η προσφορά, υπογράμμισε ο κ. Andrews. Δεν μπορώ να προβλέψω το αποτέλεσμα, αλλά σίγουρα θα ήθελα να το ξέρω. Επρόκειτο για πρόσθετη στήριξη…και μπορούσαμε σίγουρα να συμφωνήσουμε σε αυτή, εκτιμώ, πρόσθεσε.

Επεσήμανε ακόμη ότι δε θυμάται να συζήτησε το πρόγραμμα καραντίνας σε ξενοδοχεία με τον ομοσπονδιακό πρωθυπουργό, Scott Morrison.

Σε σχέση με το αίτημα από τον επικεφαλής διαχείρισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης της Βικτώριας, Andrew Crisp, στα τέλη Ιουνίου, για υποστήριξη από ADF, το οποίο ωστόσο αποσύρθηκε την επόμενη, είπε πως το πρόγραμμα καραντίνας βρισκόταν σε φάση επανεκκίνησης.

Υπήρχαν κρούσματα και ήταν αναγκαίο να επανεξετάσουμε τον τρόπο λειτουργίας του, σημείωσε. Η κυβέρνηση εξέταζε το προσωπικό ποιας υπηρεσίες θα ήταν πιο κατάλληλο. Η τελική απόφαση ήταν να υπάρχει επίβλεψη από το Corrections Victoria.

Φαίνεται να υπήρξε μία «αποσύνδεση» μεταξύ της διαδικασίας που ήταν σε εξέλιξη με το αίτημα που απέστειλε ο κ. Crisp, είπε ο πρωθυπουργός.