ΠΡΟΧΘΕΣ το συγκρότημα Μέσων Ενημέρωσης Fairfax και, συγκεκριμένα, η εφημερίδα «The Age» της Μελβούρνης, δημοσίευσε ένα ρεπορτάζ που έκανε για τις συνθήκες εργασίας και τους μισθούς των εργαζομένων σε πολλά εστιατόρια της πόλης μας.
ΟΠΟΙΟΣ διάβασε το ρεπορτάζ, ασφαλώς και θα αναρωτήθηκε, αν είναι δυνατόν να συμβαίνουν (όσα ανέφερε η εφημερίδα) στις μέρες μας και, ακόμα περισσότερο, σε μια πλούσια και ευημερούσα χώρα όπως η Αυστραλία, που υποτίθεται ότι έχει αυστηρούς νόμους που προστατεύουν τα δικαιώματα των εργαζομένων.
ΚΑΙ εδώ μιλάμε για δικαιώματα που δεν χαρίστηκαν από κανέναν, αλλά κερδήθηκαν σταδιακά μετά από σκληρούς (και ενίοτε αιματηρούς) αγώνες του συνδικαλιστικού κινήματος που διήρκησαν σχεδόν δύο αιώνες.
ΠΑΡ’ ΟΛΑ αυτά, στη Μελβούρνη σήμερα υπάρχουν εργοδότες, όπως οι ιδιοκτήτες εστιατορίων στην προκειμένη περίπτωση, που καταπατούν βάναυσα (και, μάλιστα, χωρίς να υφίστανται τις συνέπειες του νόμου!) τη σχετική νομοθεσία.
ΟΣΟ απίστευτο και αν φαίνεται, τόσο αλήθεια είναι ότι πολλοί εστιάτορες συμπεριφέρονται (εν έτη 2013!) όπως συμπεριφέρονταν οι άπληστοι εργοδότες στις αρχές του 19ου αιώνα!
ΣΥΜΦΩΝΑ με το ρεπορτάζ βρέθηκαν εστιάτορες που πληρώνουν ή προσφέρουν στους εργαζόμενους αμοιβή κάτω του νόμιμου κατώτερου μισθού!
ΤΟ «The Age» αναφέρει μάλιστα (ενδεικτικά) και ονόματα εστιατορίων που πληρώνουν τους υπαλλήλους τους $8 την ώρα, ενώ αναγκάζουν μαγείρους, που αμείβονται με εβδομαδιαίο μισθό, να εργάζονται… 60 ώρες την εβδομάδα!
ΑΣΕ που αναγκάζουν ανθρώπους να εργάζονται «δοκιμαστικά» (δηλαδή χωρίς πληρωμή!) για μια μέρα ή μια ολόκληρη εβδομάδα, πριν αποφασίσουν αν θα τους προσλάβουν!
ΣΤΗΝ κυριολεξία, όμως, «τη νύφη την πληρώνουν» οι οικονομικοί πρόσφυγες, που φτάνουν εδώ με τουριστικές ή φοιτητικές βίζες, όπως αρκετοί συμπατριώτες μας τα δύο τελευταία χρόνια.
ΣΕ περίπτωση που κάποιος από αυτούς παραπονεθεί, για την αμοιβή του ή τις συνθήκες εργασίας οι εστιάτορες τον απειλούν ότι θα τον «καρφώσουν» στο υπουργείο Μετανάστευσης!
ΑΝ και φτάνουν (συχνά-πυκνά) στα αυτιά μας τέτοια παράπονα από νεοφερμένους συμπατριώτες μας, δεν μπορώ να πιστέψω ότι υπάρχουν συμπάροικοι εργοδότες που συμπεριφέρονται κατ’ αυτόν τον τρόπο.
ΜΟΥ είναι (εντελώς) αδύνατο να κατανοήσω ότι άνθρωποι που έφτασαν εδώ, για τους ίδιους ακριβώς λόγους, όπως και οι νεοφερμένοι σήμερα, εκμεταλλεύονται κατ’ αυτόν τον τρόπο την ανάγκη τους να βρουν μια δουλειά και να σταθούν στα πόδια τους.
ΕΙΛΙΚΡΙΝΑ, δεν γνωρίζω τη κατάσταση επικρατεί στα ελληνικά εστιατόρια (και τις καφετέριες) και πως πληρώνουν το προσωπικό τους οι συμπάροικοι εστιάτορες.
ΣΥΝΕΠΩΣ (και επειδή δεν θέλω να αδικήσω κανέναν) δεν θα επεκταθώ στο θέμα.
ΤΟ μόνο που θα πρόσθετα (έτσι για την ιστορία) είναι ότι το φαινόμενο δεν είναι καθόλου καινούργιο «φρούτο».
ΑΠΟ τα μέσα του 19ου αιώνα, οι Έλληνες που άρχισαν να μεταναστεύουν στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, έπεφταν θύματα άγριας εκμετάλλευσης από τους εκεί συμπατριώτες τους επιχειρηματίες.
Η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, την οποία τεκμηρίωσε επιστημονικά στο «Κεφάλαιο» ο Κάρολος Μαρξ πριν 150 χρόνια, στην πραγματικότητα άρχισε όταν το ανθρώπινο είδος στάθηκε στα πόδια του και απέκτησε συνείδηση.
Η θεωρία του Μαρξ, έμπνευσε μια σειρά από κινήματα και επαναστάσεις και όπλισε θεωρητικά το συνδικαλιστικό κίνημα να αγωνιστεί προκειμένου να εξαλείψει το προπατορικό αμάρτημα της εκμετάλλευσης από την κοινωνία.
ΣΤΟ διάστημα που μεσολάβησε και μετά από τιτάνιους αγώνες βελτιώθηκαν σημαντικά οι συνθήκες εργασίας, οι αμοιβές των αργαζομένων και τα ωράρια εργασίας στις βιομηχανικά κυρίως ανεπτυγμένες χώρες της Ευρώπης και Βόρειας Αμερικής.
ΤΗΝ ίδια στιγμή, όμως, που οι εργαζόμενοι είχαν κάθε λόγο να πιστεύουν ότι μελλοντικά θα έλθουν καλύτερες μέρες, ο καπιταλισμός δεν καθόταν με σταυρωμένα τα χέρια.
ΟΙ θεωρητικοί του καπιταλιστικού συστήματος (που οφείλει την ύπαρξή του στην εκμετάλλευση) άρχισαν να επινοούν νέες ιδέες και μεθόδους παραγωγής, που ως στόχο είχαν να παρακάμψουν τα κεκτημένα δικαιώματα των εργαζομένων και την δύναμη του συνδικαλιστικού κινήματος που τα κέρδισε και τα προστάτευε.
ΑΜΕΣΩΣ μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στην καπιταλιστική μητρόπολη (την Αμερική) και, μάλιστα, σε μια περίοδο που το συνδικαλιστικό κίνημα ήταν παντοδύναμο, εφευρέθηκε το «ελαστικό ωράριο» και το «ευέλικτο εργατικό δυναμικό»!
«THE Rice of the Permanent Temporary Economy» (δηλαδή: «Η Άνοδος της Μόνιμης Προσωρινής Οικονομίας» όπως την ονόμασε ο κοινωνιολόγος, Erin Hatton) έκανε τα πρώτα νηπιακά της βήματα στις Μεσοδυτικές (Midwest) Πολιτείες της Αμερικής.
ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ, το 1947, ο William Russell Kelly, επινόησε (και έστησε) μια επιχείρηση η οποία και εξασφάλιζε φτηνά εργατικά χέρια στις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις.
ΣΤΗΝ επιχείρηση έδωσε το όνομα «Kelly Girl Services», μιας και το εργατικό δυναμικό που εξασφάλιζε στις μεγάλες εταιρίες που ήθελαν να κάνουν οικονομία σε μισθούς, ήταν νεαρές γυναίκες.
ΜΕΧΡΙ τότε οι περισσότερες γυναίκες (και στην Αμερική) ασχολούνταν με την ανατροφή των παιδιών και τις δουλειές του σπιτιού και τα προς το ζην εξασφάλιζαν οι άνδρες.
ΕΝΑΣ μισθός τότε αρκούσε να ζήσει αξιοπρεπώς μια οικογένεια και δεν υπήρχε ανάγκη (όπως έγινε αργότερα) να εργάζονται και οι γυναίκες για να τα βγάλει πέρα η οικογένεια.
ΜΕ πρόσχημα την «απελευθέρωση» των γυναικών και προκειμένου «να τις βγάλουν από την κουζίνα», το παράδειγμα του Kelly ακολούθησαν και άλλοι, με αποτέλεσμα να φυτρώνουν (σαν τα μανιτάρια στην κοπριά) τα διάφορα γραφεία στην Αμερική που προμήθευαν τις επιχειρήσεις με γυναίκες που προσφέρονταν να εργαστούν part time με χαμηλή αμοιβή και χωρίς τα νόμιμα δικαιώματα.
ΣΕ λίγο τα γραφεία αυτά άρχισαν να ανταγωνίζονται μεταξύ τους και να προσφέρουν στην αγορά όλο και φτηνότερα (γυναικεία) εργατικά χέρια.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΗ είναι και η σχετική διαφήμιση (που αναδημοσιεύω) που καταχωρούσε στις εφημερίδες της εποχής το γραφείο του Kelly με τον ευρηματικό τίτλο «The Never-Never Girl».
ΕΠΡΟΚΕΙΤΟ για κορίτσια: που ποτέ δεν ζητούσαν αύξηση μισθού, ποτέ δεν απεργούσαν, ποτέ δεν κρυολογούσαν, ποτέ δεν απουσίαζαν από τη δουλειά. ποτέ δεν παραπονούνταν, ποτέ δεν αρνούνταν να ευχαριστήσουν τον εργοδότη τους και τέλος πάντων δεν σου γίνονταν φόρτωμα, όταν η δουλειά δεν πήγαινε καλά και ποτέ δεν ζητούσαν αποζημίωση όταν τις απολύεις!
ΟΙ γυναίκες από την πλευρά τους «τσίμπησαν» για να έχουν το χαρτζιλίκι τους και να πάρουν ένα επιπλέον καινούργιο φόρεμα ή να αγοράσουν ένα γούνινο παλτό.
ΚΑΤΑ παράδοξο λόγο (και, ενδεχομένως, επειδή αναπαύονταν στις δόξες τους) τα συνδικάτα δεν αντέδρασαν με αποτέλεσμα το φαινόμενο να πάρει διαστάσεις και σε λίγα χρόνια να γίνει αποδεκτό ως κάτι το «φυσιολογικό».
ΕΤΣΙ μπήκε το «ελαστικό» ωράριο και το «ευέλικτο» εργατικό δυναμικό στη ζωή μας και έτσι φτάσαμε εδώ που είμαστε, με τα ημερομίσθια σε πολλές χώρες (όπως και στην πατρίδα μας) να υποχωρούν δραματικά και όλο και μεγαλύτερα λαϊκά στρώματα να εξαθλιώνονται ακόμα και στις πιο πλούσιες χώρες του κόσμου.
Η Αμερική και σε αυτό είναι, για άλλη μια φορά, πρωτοπόρα, δείχνοντας (όπως κάνει συνήθως) τον δρόμο και στον υπόλοιπο κόσμο. Με τις νέες εξελίξεις πάνω στο θέμα θα ασχοληθούμε και την επόμενη βδομάδα. Γεια χαρά.