Η ελληνική παρουσία στην Αυστραλία είναι πολυπληθής και πολυσήμαντη. Οι Έλληνες μετανάστες συμμετείχαν σε κάθε έκφανση και τομέα της καθημερινής οικονομικής, κοινωνικής, πολιτικής και πολιτιστικής ζωής αυτής της χώρας, στέριωσαν και αρκετοί από αυτούς αναδείχθησαν σε σημαντικούς παράγοντες της αυστραλιανής κοινωνίας.
Περισσότερο σημαντική είναι, κατά τη γνώμη μου, η συμμετοχή των Ελλήνων μεταναστών στην οικοδόμηση αυτής της χώρας, στους νευραλγικούς τομείς που συνέθεσαν το λεγόμενο αυστραλιανό όνειρο, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας.
Ωστόσο, θα περίμενε κανείς ότι η πλευρά αυτής της ελληνικής μετανάστευσης στην Αυστραλία, θα τύχαινε αν όχι ενδελεχούς διερεύνησης και ανάλυσης, τουλάχιστον μιας προσοχής από ερευνητές, πανεπιστημιακούς και μη.
Όμως, πολύ δύσκολα συναντά κανείς εκδόσεις του είδους και όσες ερευνητικές εργασίες εκδόθηκαν -χωρίς, φυσικά, να κρίνονται απορριπτέες- δεν ρίχνουν αρκετό φως στην εργασιακή κατάσταση των Ελλήνων μεταναστών, δεν φωτίζουν επαρκώς όλες τις παραμέτρους και τις διαστάσεις υπό τις οποίες έλαβε αυτή χώρα.
Αντίθετα, έχουμε κάποιες εργασίες για παράπλευρα ζητήματα της παρουσίας και δράσης των Ελλήνων στην έβδομη ήπειρο (εκκλησιαστικό, ενδοκοινοτικές διαμάχες κ.λπ.) που αναδεικνύουν μια μόνο από τις πολλές πλευρές της γενικότερης ελληνικής παρουσίας στην Αυστραλία, αλλά όχι το όλον.
Η συμμετοχή των Ελλήνων -όπως βέβαια και άλλων- μεταναστών στα μεγάλα κατασκευαστικά έργα που διαμόρφωσαν την υλικοτεχνική υποδομή της σύγχρονης Αυστραλίας, δεν έχει φωτιστεί όπως θα έπρεπε και, ειδικά στην ελληνική γλώσσα, υπάρχουν τραγικά ελάχιστα πράγματα.
Όσες εργασίες καταπιάνοναι με αυτήν την -ίσως σημαντικότερη πλευρά της μετανάστευσης στην Αυστραλία, είναι στην αγγλική γλώσσα και, έτσι, εκτός από μερικούς “μυημένους”, στα στοιχεία αυτά δεν έχει πρόσβαση η πλειοψηφία της παροικίας.
Το βιβλίο του κ. Αθανάσιου Γ. Δημητρόπουλου «Snowy Mountains Scheme και ο Ελληνισμός της Cooma 1949-1974», που γράφτηκε μεν στο Σίδνεϊ, όπου διαμένει ο συγγραφέας, αλλά εκτυπώθηκε στην Πάτρα το 2016, είναι μια σταγόνα στον ωκεανό.
Είναι, όμως, μια αρκετά πολύτιμη σταγόνα που φωτίζει, στο μέτρο του δυνατού, και από αρκετά προσωπική θέαση, τη συμμετoχή των Ελλήνων στην κατασκευή των μεγάλων υδροηλεκτρικών φραγμάτων και άλλων κατασκευών, στο ψηλότερο βουνό της Αυστραλίας, το περίφημο Kosciuszko στην περιοχή Cooma της Νέας Νότιας Ουαλίας.
Να σημειώσουμε εδώ ότι το όνομά του το βουνό το πήρε από τον Πολωνό μηχανικό, γεωλόγο και οραματιστή Thaddaeus Kosciuszko, ο οποίος εξερεύνησε τις απάτητες πριν βουνοκορφές. Η εξερεύνηση αυτή οργανώθηκε και χρηματοδοτήθηκε τον Μάρτιο του 1840, από τον James Macarthur, ο οποίος ήταν μεγάλος κτηνοτρόφος, με βάση το Camden, που στην ουσία έθεσε τις βάσεις της βιομηχανίας παραγωγής μαλλιού προβάτων Μερινός.
Ο Macarthur, ως ανήσυχος που ήταν για την τύχη και το μέλλον των κοπαδιών του, σκέφτηκε να ξεκινήσει την εξερεύνηση για την ανακάλυψη νέων γαιών, με παρθένο αλλά και εύφορο και παραγωγικό έδαφος. Ο Kosciuszko ξεκίνησε από τις πεδιάδες των ποταμών Murray και Murrumbidgee, έχοντας συντροφιά δύο ιθαγενείς και τον συμπατριώτη του Paul Strzelecki.
Το βιβλίο του Αθανάσιου Δημητρόπουλου αφορά το περίφημο και μεγαλεπήβολο έργο με την γενική επωνυμία Snowy Mountains Scheme, την περίοδο 1949-1974, δηλαδή το χρόνο που άρχισε και το χρόνο που τελείωσε το όλο έργο.
Η ελληνική μετανάστευση στην Αυστραλία «άνοιξε» επίσημα το 1953. Τα έργα στο Snowy Mountains είχαν ήδη ξεκινήσει και πολλοί Έλληνες που έφταναν στο Σίδνεϊ ένα από τα πρώτα πράγματα που μάθαιναν ήταν ότι στο εν λόγω έργο ζητούν πολλά εργατικά χέρια, γιατί έχει πάντα δουλειά και με καλό μισθό.
Έτσι έτρεξαν, μιας και γι’ αυτό ήρθαν, να βρουν μια δουλειά, να στεριώσουν και να ξεκινήσουν μια διαφορετική, αλλά αξιοπρεπή ζωή. Κάτι που, δυστυχώς, δεν μπορούσε να τους το δώσει η πάντα όμορφη πατρίδα.
Έτσι, λοιπόν, εκεί, στις απάτητες και άγριες οροσειρές του Kosciuszko ξεφύτρωσαν μικροί καταυλισμοί, αρχικά, που γρήγορα εξελίχθηκαν σε κανονικά χωριά, με καταστήματα, τράπεζες, ιατρεία και ό,τι άλλο χρειάζεται μια κοινότητα ανθρώπων για να λειτουργήσει σε καθημερινό επίπεδο.
Η φύση ανελέητη και οι καιρικές συνθήκες, ειδικά τον χειμώνα, απερίγραπτες, δεν έδειχναν κανένα οίκτο στους διαμένοντες. Όμως η δουλειά ήταν δουλειά και τα πλάνα ήταν πλάνα. Όλα έπρεπε να γίνουν σύμφωνα με το σχέδιο και να προχωρήσουν.
Ο Αθανάσιος Δημητρόπουλος περιγράφει στο βιβλίο του ανάγλυφα αυτά που έζησαν οι Έλληνες μετανάστες όλα αυτά τα χρόνια που εργάστηκαν στα φοβερά αυτά βουνά για να φέρουν σε πέρας ένα από τα τεράστια έργα στην Αυστραλία, τα υδροηλεκτρικά αυτά φράγματα, που κάποιοι, όπως και ο ίδιος ο συγγραφέας -και όχι άδικα- έχουν χαρακτηρίσει θαύματα της ανθρώπινης επινόησης και συνεργασίας.
Είναι έργα τα οποία αποδεικνύουν περίτρανα τι μπορεί να επιτύχει ο άνθρωπος όταν εργάζεται συλλογικά και με πνεύμα σύμπνοιας και συνεργασίας.
Το βιβλίο του Αθανάσιου Δημητρόπουλου δε διεκδικεί λογοτεχνικές δάφνες, αυτό είναι γεγονός. Διεκδικεί όμως κάποιες άλλες δάφνες, αυτές της προσωπικής και ανόθευτης μαρτυρίας, όχι μόνο της δικής του, αλλά και πολλών άλλων που εργάστηκαν μαζί του, που διέμειναν στα χωριουδάκια αυτά, που υπέμειναν μαζί τις όποιες δυσκολίες και τα εμπόδια και που γεύτηκαν από κοινού τους καρπούς της δουλειάς και της μακρόχρονης φιλίας που αναπτύχθηκε όλα αυτά τα χρόνια.
Πέρα από αυτό, όμως, θεωρώ ότι το βιβλίο είναι πολύτιμο και για κάποια άλλα χαρίσματά του. Από τη μια, παρέχει πολύτιμες πληροφορίες για την ιστορία ολόκληρης της περιοχής του Kosciuszko, την μορφολογία του εδάφους και των βουνών, τη χλωρίδα και πανίδα της περιοχής, τη σχέση των ιθαγενών με αυτή, αλλά και για την εξέλιξη των εργασιών του Snowy Mountains Scheme.
Από την άλλη, παρέχει άκρως σημαντικές πληροφορίες για την ελληνική κοινότητα της περιοχής, ειδικά για τους Έλληνες της Cooma, δηλαδή της μητρόπολης -όπως χαρακτηρίζεται- των βουνών του Kosciuszko.
Παρουσιάζει εν ολίγοις τη δημιουργία της ελληνικής παροικίας της περιοχής, το δέσιμο μεταξύ των Ελλήνων μεταναστών και την πατροπαράδοτη ελληνική φιλοξενία έτσι όπως ξετυλίχθηκε μέσα από την πολύπλευρη σχέση των Ελλήνων με τους υπόλοιπους κατοίκους και συναδέλφους στην Cooma και την υπόλοιπη περιοχή.
Παρατίθεται επίσης πλούσιο φωτογραφικό υλικό αναδεικνύοντας μια ακόμα πτυχή του. Το βιβλίο χωρίζεται σε 27 μικρά κεφάλαια, το καθένα από τα οποία όμως ένας φιλότιμος και φιλόπονος ερευνητής θα μπορούσε να το χρησιμοποιήσει ως οδηγό για μια περαιτέρω έρευνα πάνω στις διαφορετικές πτυχές που συνθέτουν ολόκληρη την ιστορία.
Ο συγγραφέας προνόησε, επιπλέον, να παραθέσει διάφορα ευρετήρια που βοηθούν την όλη εξερεύνηση.
Διάβασα με τεράστιο ενδιαφέρον το βιβλίο του Αθανάσιου Δημητρόπουλου και έμαθα αρκετά πράγματα που δεν τα ήξερα.
Κατάλαβα ότι η ιστορία των Ελλήνων μεταναστών στην Αυστραλία -και όχι μόνο αυτών- δεν είναι μία, αλλά πολλές και διάσπαρτες, που όμως συνθέτουν έναν και μοναδικό καμβά, αυτόν της πραγματικότητας που λέει ότι η χώρα που ζούμε έχει μια περήφανη, άλλοτε χαρούμενη, άλλοτε δυσάρεστη και άλλοτε κάτι άλλο, μεταναστευτική ιστορία, η οποία έχει ήδη δημιουργήσει ένα σύνολο αξιών, που εμείς και οι μετά από μας καλούνται να αναδείξουν, διαφυλάξουν και διευρύνουν, αν δε θέλουν να ισοπεδωθούν από τη λογική της μιας και μόνης κυρίαρχης κουλτούρας.
Για μένα, το βιβλίο του Αθανάσιου Δημητρόπουλου, με όλες τις ατέλειές του, βάζει αποφασιστικά ένα λιθαράκι στο δρόμο για την επίτευξη αυτού του σκοπού.