Σε νέες περιπέτειες μπαίνουν και πολλοί Έλληνες του εξωτερικού, καθώς αυτή τη φορά καλούνται να αποδείξουν ότι ακίνητη περιουσία που κατέχουν στην Ελλάδα δεν είναι… δάσος.

Και αν σκέφτεστε πώς το θέμα δε σας αφορά, καθώς τα κτήματά σας βρίσκονται σε περιοχή όπου δεν υπάρχει έστω ένα δέντρο κοντά, καλό είναι να θυμάστε πως η Ελληνική νομοθεσία χαρακτηρίζει ως δασική βλάστηση σχοίνους, ασπάλαθους, ρείκια και άλλα φυτά στα νησιά, ενώ προστατεύονται από το νόμο και οι χορτολιβαδικές εκτάσεις.

Γι’ αυτό και καλλιέργειες, βοσκοτόπια, ελαιώνες, παραλιακές εκτάσεις και κατοικίες εμφανίστηκαν ως δασικές -ή αναδασωτέες- στους Δασικούς Χάρτες (ktimatologio.gr/categories/dasikoi-hartes) που αναρτήθηκαν πρόσφατα (gis.ktimanet.gr/gis/forestsuspension), ανάβοντας… φωτιές στους ιδιοκτήτες, ιδιώτες, αλλά και δημόσιους φορείς ανά την Ελλάδα.

Αυτό συνέβη καθώς, μεταξύ άλλων παραλείψεων, σε πολλές περιπτώσεις δεν έχουν ενσωματωθεί στους εν λόγω Χάρτες, όπως θα έπρεπε, πράξεις της Διοίκησης για τη χρήση γης, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται πολλά πρόδηλα σφάλματα (λάθη του κράτους), για τα οποία οι πολίτες δε φέρουν ευθύνη, αλλά σε αυτούς πέφτει ο κλήρος για τη διόρθωσή τους, με το όποιο κόστος και μάλιστα το συντομότερο.

Η δασική κάλυψη της χώρας ανέρχεται σήμερα στο 60%, από 55% που ήταν το 1945 και με τα ποσοστά αυξήσεων στα νησιά να φθάνουν π.χ. στο 10,6% στα Δωδεκάνησα και στο 35,4% στην Λευκάδα.

Το φαινόμενο αυτό, που εν μέρει οφείλεται και στην εγκατάλειψη της υπαίθρου, γίνεται ακόμα πιο εμφανές στην απεικόνιση των χορτολιβαδικών εκτάσεων, όπου ο μέσος όρος αύξησης είναι 652%, με την Λέσβο να φθάνει το 1158,7%, την Σάμο το 1045%, όπως επεσήμανε το ΚΙΝΑΛ σε ερώτησή τους προς τη κυβέρνηση.

Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει σε πολλές περιοχές ανά τη χώρα.

Στα θετικά είναι ότι το αρμόδιο Υπουργείο (Περιβάλλοντος και Ενέργειας – ΥΠΕΝ) σε πλείστες περιπτώσεις έχει επισημάνει πως «γνωρίζει πολύ καλά τα ζητήματα» και «θα διασφαλίσει με κάθε νόμιμο τρόπο ότι δεν θα αδικηθεί ούτε ένας».

ΟΙ ΔΑΣΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ

Όντας η τελευταία χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς Δασολόγιο, η Ελλάδα έχει αναλάβει τη μνημονιακή υποχρέωση για την ολοκλήρωσή του εντός του 2021.

Μετά τα προβλήματα που έχουν παρουσιαστεί ο στόχος για την κυβέρνηση αναθεωρήθηκε στο 90% έως το τέλος του έτους.

Πέρα από υποχρέωση ωστόσο είναι σημαντικό για τη χώρα να ξεκαθαρίσει το «τοπίο» προς όφελος της αναπτυξιακής προοπτικής της και της προστασίας του περιβάλλοντος.

Οι Δασικοί Χάρτες απεικονίζουν τα όρια των εκτάσεων δασικού και μη δασικού χαρακτήρα και έρχονται σε συνέχεια του Κτηματολογίου.

Το περιεχόμενο τους εμφανίζει τον χαρακτήρα των εκτάσεων (γεωργική, δασική, χορτολιβαδική κ.ά).

Αυτός καθορίζεται από τη μορφή που είχαν στο παρελθόν εκτάσεις (από μελέτη των αεροφωτογραφιών παρελθόντων ετών κυρίως του 1945 ή κάτω από προϋποθέσεις του 1960) και από τη μορφή που έχουν σήμερα.

Οι Δασικοί Χάρτες, άμεσα τουλάχιστον, δε θίγουν ιδιοκτησιακά συμφέροντα των πολιτών – σχετικά θέματα αφορούν το Κτηματολόγιο- αλλά αν μία έκταση χαρακτηριστεί δασική ή αναδασωτέα και ο χάρτης κυρωθεί, ο ιδιοκτήτης χάνει αρκετά δικαιώματα επί αυτής, έως σε σημείο απαξίωσής της.

Ακόμη αν ένα οικόπεδο σας αναγνωρίστηκε ως ιδιωτικό κατά τη διαδικασία κτηματογράφησης (Κτηματολόγιο), αυτό έχει να κάνει με το ιδιοκτησιακό καθεστώς του και όχι τον «χαρακτήρα» του. Δηλαδή καλείται κανείς να αποδείξει πως δεν είναι δασική έκταση.

Σε όλη σχεδόν την Ελλάδα, με εξαίρεση τις Περιφέρειες των Πρωτοδικείων των Ιονίων Νήσων, της Κρήτης, των νομών Λέσβου, Σάμου, Χίου και Κυκλάδων, των νήσων Κυθήρων και Αντικυθήρων, καθώς και της περιοχής της Μάνης, κάθε δασική έκταση θεωρείται και δημόσια εκτός και αν ο ιδιοκτήτης αποδείξει ότι είναι ιδιωτική σύμφωνα με αναγνωρισμένους τίτλους.

Στις δασικές εκτάσεις απαγορεύεται η αλλαγή χρήσης και προβάλλονται δικαιώματα του Δημοσίου επί της ιδιοκτησίας τους, εκτός και αν ισχύει η εξαίρεση.

Οι χορτολιβαδικές εφόσον αποδειχθεί ότι είναι ιδιωτικές επιτρέπεται να αλλάξουν χρήση.

Η ΠΑΡΑΤΑΣΗ

Οι ημερομηνίες για την επίλυση των προβλημάτων, με ευθύνη των ιδιοκτητών ήταν ιδιαίτερα πιεστικές: 105 ημέρες για κατοίκους Ελλάδας και επιπλέον 20 ημέρες για Έλληνες του εξωτερικού, από την ημέρα ανάρτησης των αναμορφωμένων Δασικών Χαρτών που ξεκίνησε από τον Ιανουάριο και κλιμακώθηκε τον Φεβρουάριο.

Δηλαδή ανάλογα με το πού είναι η περιουσία τους στην Ελλάδα, οι ομογενείς είχαν περιθώριο από τον Μάιο έως τον Ιούνιο για να προβούν στις ενστάσεις που προβλέπονται για τους Δασικούς Χάρτες.

Ωστόσο, η κυβέρνηση, στον απόηχο των αντιδράσεων αποφάσισε να δοθεί παράταση έξι μηνών στη διαδικασία υποβολής αντιρρήσεων, οι οποίες σημειωτέον δεν είναι σε κάθε περίπτωση χωρίς κόστος.

Συγκεκριμένα, τα ζητήματα που έχουν προκύψει από την ανάρτηση των Δασικών Χαρτών, συζητήθηκαν σε συνάντηση που έγινε την περασμένη Δευτέρα, υπό τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη.

Σε αυτή συμμετείχε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), Κώστας Σκρέκας, o υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (και πρώην ΥΠΕΝ), Κωστής Χατζηδάκης και οι υφυπουργοί ΠΕΝ, Νίκος Ταγαράς και Γιώργος Αμυράς.

Όπως επεσήμανε σε σχετική ανακοίνωση του ΥΠΕΝ, συζητήθηκαν οι πρωτοβουλίες που θα αναληφθούν «άμεσα για την επίλυση των προβλημάτων που κληρονομήθηκαν από τον νόμο 4389/2016 της προηγούμενης κυβέρνησης, οι διατάξεις του οποίου έχουν καταπέσει με αποφάσεις του ΣτΕ, τόσο σε ό,τι αφορά τις οικιστικές πυκνώσεις, όσο και τις εκχερσωμένες εκτάσεις».

Υπενθύμιζε δε ότι «για τον λόγο αυτόν η κυβέρνηση ψήφισε τον Μάιο του 2020 τον νόμο 4685/2020», ενώ το ΥΠΕΝ «θα καταθέσει άμεσα νομοθετική ρύθμιση και θα προχωρήσει σε οριζόντιες παρεμβάσεις για την επίλυση των σφαλμάτων που έχουν προκύψει στο είδος χαρακτηρισμού της γης».

Μεταξύ αυτών, «είναι η οριζόντια παράταση έξι μηνών για την υποβολή αντιρρήσεων από τους πολίτες επί του περιεχομένου των δασικών χαρτών και η μείωση του τέλους άσκησης αντιρρήσεων κατά 50%».

Η ΑΝΑΣΤΑΤΩΣΗ

Οι έξι μήνες δίνουν μία ανάσα, αλλά η αγωνία παραμένει για τους ιδιοκτήτες, που περιμένουν εναγωνίως τις επερχόμενες νομοθετικές ρυθμίσεις.

«Οι αναμορφωμένοι χάρτες, φέρνουν πολλούς πολίτες προ δυσάρεστων εκπλήξεων, καθώς διαπιστώνουν ότι η περιουσία τους αποτυπώνεται ως δάσος. Αρκετοί, μάλιστα εξ΄ αυτών διαπίστωσαν ότι δεν μπορούν να υποβάλλουν αντιρρήσεις, καθώς αυτή η δυνατότητα παρέχεται μόνο για τα αναμορφωμένα τμήματα ενός χάρτη», επεσήμανε στον «Νέο Κόσμο» ο έμπειρος δημοσιογράφος σε θέματα Περιβάλλοντος και Υποδομών, Βασίλης Παπακωνσταντόπουλος (εφημερίδα Δημοκρατία).

Τα περιφερειακά και δημοτικά συμβούλια συνεδριάζουν διαρκώς, οι ερωτήσεις στη Βουλή είναι πολλές, όπως και οι επιστολές προς την ηγεσία του ΥΠΕΝ.

Η ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ

Η αναμόρφωση των Δασικών Χαρτών έγινε, προκειμένου το δημόσιο και ιδιώτες να καταθέσουν διοικητικές πράξεις με τις οποίες έχουν στο παρελθόν αποχαρακτηριστεί εκτάσεις που έχουν απολέσει τον δασικό τους χαρακτήρα, όπως:

Διανομές, αναδασμοί, παραχωρητήρια, αποφάσεις επιτροπών απαλλοτριώσεων, άδειες μεταβίβασης καλλιεργήσιμων εκτάσεων προς ακτήμονες, ειδικά αγροτικά μητρώα καθώς και εκτάσεις όπου υπάρχει κτίσμα με νόμιμη οικοδομική άδεια.

Σύμφωνα με τις επίσημες κρατικές ανακοινώσεις κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, που έχει έννομο συμφέρον, μπορεί να υποβάλει αντιρρήσεις κατά του περιεχομένου του Δασικού Χάρτη.

Ακόμη:

-Οι εκκρεμείς αντιρρήσεις που ικανοποιούνται μέσω της αναμόρφωσης του Δασικού Χάρτη με το ν. 4685/20, τίθενται στο αρχείο.

-Οι υπόλοιπες παραπέμπονται στις νέες Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠΕΑ), δεχόμενες συμπλήρωση με νέα δικαιολογητικά από τους πολίτες.

-Οριοθετούνται ευρύτερα οι περιοχές που δέχθηκαν αιτήσεις αναμόρφωσης, ώστε να τεθούν εκ νέου στη διαδικασία υποβολής αντιρρήσεων από τους πολίτες.

-Οι αιτήσεις αναμόρφωσης που δεν εξετάστηκαν ή δεν ικανοποιήθηκαν από την οικεία Δασική Υπηρεσία, μετατρέπονται ατελώς σε αντιρρήσεις και αποστέλλονται για εξέταση στις ΕΠΕΑ.

-Διορθώνονται αυτοδίκαια τα πρόδηλα σφάλματα, ενώ τα υπόλοιπα παραπέμπονται ατελώς στις νέες ΕΠΕΑ για εξέταση ως αντιρρήσεις.

-Οι υπόλοιπες περιοχές για τις οποίες δεν εκδηλώθηκε κανένα ενδιαφέρον αντίρρησης ή αίτησης αναμόρφωσης από τους πολίτες, είτε με την προηγούμενη είτε με την τωρινή διαδικασία, διατηρούν το ισχύον καθεστώς μερικής κύρωσης του χαρακτήρα τους.

Ειδικά για τους αγρότες, το ΥΠΕΝ, αναφέρει ότι θα αναλάβει άμεσα πρωτοβουλίες για την επίλυση των θεμάτων.

Το ίδιο, έχει ανακοινωθεί πως θα συμβεί και για την επίλυση του ιδιοκτησιακού ζητήματος που αφορά στις χορτολιβαδικές εκτάσεις των νησιών, καθώς και στο θέμα των «δασωμένων αγρών» με ολοκληρωμένες προτάσεις που θα δίνουν οριστική λύση.

ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ

Επί της ουσίας… «δαρμένοι» για ακόμη μία φορά είναι οι πολίτες, που θα χρειαστεί να προβούν σε νέες ενέργειες, έξοδα κατά περιπτώσεις -χώρια το άγχος- για να τακτοποιήσουν το όποιο πρόβλημα έχει δημιουργηθεί.

Για τους ομογενείς ειδικά, όντας μακριά -και στην περίπτωση της Αυστραλίας με κλειστά τα σύνορα να μην μπορούν να πάνε στην Ελλάδα- θα είναι μία ακόμη περιπέτεια να καταθέσουν τις αντιρρήσεις που έχουν προκύψει σχετικά με τους χαρακτηρισμούς εκτάσεων.

Μεγάλο μέρος της διαδικασίας μπορεί να γίνει διαδικτυακά, αλλά καλό θα είναι να είστε σε επικοινωνία με τον πληρεξούσιό σας στην Ελλάδα, τον τοπογράφο-μηχανικό, το δικηγόρο, ή με όποιον είχατε συνεργασία και για το Κτηματολόγιο.

Κανείς δεν αμφισβητεί πως η τακτοποίηση του ζητήματος των Δασικών Χαρτών στην Ελλάδα είναι αναγκαία, όπως ήταν και η κτηματογράφηση.

Για χρόνια υπήρξαν γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και «θολά» σημεία στη νομοθεσία που αποτέλεσαν τροχοπέδη για όλους τους εμπλεκόμενους, φορείς και άτομα (ιδιοκτήτες, επενδυτές, κληρονόμους).

Ουκ ολίγοι επιτήδειοι μάλιστα εκμεταλλεύτηκαν την κατάσταση αυτή για ίδιον όφελος, εις βάρος των πολλών.

Θα πρέπει όμως να υπάρξει συνεργασία της κυβέρνησης, τις αποκεντρωμένες διοικήσεις και τις κατά τόπους τεχνικές υπηρεσίες, οι οποίες έχουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες ως προς τη χρήση γης ανά περιοχή και βέβαια σωστή και έγκαιρη ενημέρωση των πολιτών.

*Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα για τους Δασικούς Χάρτες στην ιστοσελίδα www.ktimatologio.gr.

Ακόμη, σε κάθε περιοχή για την οποία αναρτάται Δασικός Χάρτης συγκροτούνται Σημεία Υποστήριξης Ανάρτησης Δασικών Χαρτών (ktimanet.gr/CitizenWebApp/PinakasSYADX.aspx) στα οποία μπορείτε να απευθυνθείτε.

Πληροφορίες για τις ενέργειες που πρέπει να κάνετε σε σχέση με τους Δασικούς Χάρτες θα δημοσιευτούν και στην έκδοση του «Νέου Κόσμου» την επόμενη Πέμπτη, 15 Απριλίου.