Φαντάσου να μπορούσε ο χώρος να «μεταφράζει» και να διαβάζει τις σκέψεις των ατόμων που φιλοξενεί και να τις μεταφέρει ως εικόνες, σκέφτηκε η ομογενής αρχιτέκτονας Ηλιάννα Γκιννή, όταν ξεκίνησε να σχεδιάζει την πτυχιακή της εργασία «Neural Sensorium» στο Πανεπιστήμιο Monash, πριν από μερικά χρόνια.

«Ήθελα να φανταστώ, στην πτυχιακή μου εργασία, μια ιδανική κατάσταση για τα άτομα με αναπηρία που δεν μπορούν να επικοινωνήσουν λεκτικά», εξηγεί η αρχιτέκτονας στον «Νέο Κόσμο».

Έναν χώρο δηλαδή, που θα τους δώσει τη δυνατότητα να επικοινωνήσουν μέσω της συμπεριφοράς τους ώστε να αποκαλύψουν στους γύρω τους, τον εσωτερικό τους λόγο. Δεν αποκλείει ότι μια μέρα θα γίνει πραγματικότητα, με τις εξελίξεις που σημειώνονται στον χώρο της τεχνολογίας στη Νευροβιολογία.

«Αλλά στο διδακτορικό μου τώρα, αποφάσισα να συγκεντρωθώ στο τι μπορούμε να κάνουμε σήμερα, πρακτικά, στο σχεδιασμό ενός χώρου, ώστε να τα άτομα αυτά να αποκτήσουν τη δύναμη της επικοινωνίας».

Το πάθος της Ηλιάννας Γκιννή να βοηθήσει τα άτομα με γνωστική αναπηρία, ξεκινάει απ’ όταν ήταν πολύ μικρή.

«Μεγάλωσα παρατηρώντας το ταξίδι της μικρότερης αδελφής μου που γεννήθηκε με νοητική αναπηρία.

Βλέποντας τις δυσκολίες που αντιμετώπιζε η αδελφή μου, ταυτίστηκα συναισθηματικά και ήθελα να βοηθήσω γενικότερα όλους εκείνους που δεν μπορούν να επικοινωνήσουν μέσω του λόγου».

ΣΧΕΔΙΑΖΕΙ ΜΕ ΒΑΘΙΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΗΣ ΩΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΣ

Η κα Γκιννή σήμερα εργάζεται ως αρχιτέκτονας στο αρχιτεκτονικό γραφείο «Visionary Design Development» που ειδικεύεται στην ενσωμάτωση λειτουργικών λύσεων στους χώρους που φιλοξενούν άτομα με ειδικές ανάγκες, ενώ μέσω του διδακτορικού της δημιουργεί συστήματα επικοινωνίας για τα άτομα που δεν μπορούν να μιλήσουν.

Από την στιγμή, όμως, που ξεκίνησε τις σπουδές, άρχισε να εργάζεται και ως φροντιστής με σκοπό να αποκτήσει βαθύτερη κατανόηση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν άτομα σε όλο το φάσμα των αναπηριών που σχετίζονται με τη σοβαρή λεκτική δυσπραξία.

Από τότε μέχρι σήμερα, φροντίζει ενήλικες, μικρά παιδιά με αναπηρίες, αλλά ακόμα και ηλικιωμένους που πάσχουν από άνοια.

«Είμαι η φωνή τους όταν ξεκινάω τα σχέδια. Δοκιμάζω τον χώρο μαζί τους, εξερευνούμε τις υφές των υλικών μαζί, μιλάω με την οικογένειά τους και τους παρατηρώ για να αντιληφθώ τις ανάγκες τους.

Γίνομαι η πλατφόρμα μέσω της οποίας μπορούν να εκφράσουν αυτά που ζητούν από τον περιβάλλοντα χώρο. Εστιάζω πρωτίστως στις ανάγκες του κάθε ατόμου και ύστερα εξετάζω πώς ο χώρος θα μπορούσε να λειτουργήσει προς όφελός του», μας εξηγεί η κα Γκιννή αναφερόμενη στον ρόλο της στον σχεδιασμό του Kilmiston Respite Home, ενός ειδικά διαμορφωμένου κέντρου για παιδιά με γνωστικές δυσλειτουργίες.

Στον ίδιο αυτό χώρο, η κα Γκιννή, εργάζεται και ως φροντιστής, οπότε και βλέπει από πρώτο χέρι τα θετικά οφέλη ενός περιβάλλοντος που έχει σχεδιαστεί με γνώμονα τις ανάγκες εκείνων που φιλοξενεί.

«Απολαμβάνουν το κάθε δωμάτιο κατά τη διάρκεια της ημέρας, ανάλογα με τις αισθητηριακές τους ανάγκες, και μοιράζονται τους χώρους, χωρίς να συγκρούονται μεταξύ τους.

Τους βλέπω πιο χαρούμενους, και δεν βασίζονται πια τόσο στις φαρμακευτικές αγωγές γιατί ο χώρος είναι φωτεινός και τους προσφέρει τη δυνατότητα να ηρεμούν».

ΟΙ ΠΙΟ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΕΝΟΙ ΤΩΝ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΕΝΩΝ

«Όταν ξεκίνησα το διδακτορικό μου συνειδητοποίησα ότι οι δημόσιοι χώροι δεν λαμβάνουν καθόλου υπόψη τους τα άτομα που δεν μπορούν να επικοινωνήσουν λεκτικά.

Είναι τεράστιο το κενό σε μουσεία, σε γκαλερί, σε εμπορικά κέντρα. Πάρε για παράδειγμα το εμπορικό κέντρο του Τσάντστον.

Είναι τόσο θορυβώδες, το φως είναι πολύ έντονο, και δεν έχουν συμπεριλάβει στις εγκαταστάσεις, δωμάτια εκτόνωσης ή ανακούφισης για τα άτομα αυτά που δεν μπορούν να ανεχτούν για πολύ τα δυνατά ερεθίσματα.

Είναι φανερό ότι δεν λαμβάνονται υπόψη όταν διαμορφώνουν τα σχέδια για τους δημόσιους χώρους», προσθέτει με απογοήτευση.

Ξεφυλλίζοντας το πορτοφόλιο της κας Γκιννή, αντιλαμβάνεται κανείς ότι το βασικότερο για εκείνην είναι να μπορεί ο καθένας να ζει τις στιγμές στο έπακρο.

Μπορεί να έχει επικεντρωθεί στα άτομα με ειδικές ανάγκες, αλλά διακατέχεται επίσης από την ανάγκη να συμμετέχει στους σύγχρονους δημόσιους διαλόγους, για επίκαιρα και φλέγοντα ζητήματα.

«Προφανώς, το πάθος μου είναι για τα άτομα με αναπηρία αλλά υπάρχουν και άλλα θέματα στην επικαιρότητα που με ενδιαφέρουν. Ζητήματα πολιτικά, τεχνολογικά, φυλετικά.

Θέλω να τα εξετάζω σε βάθος, να τα εξερευνώ. Και η αρχιτεκτονική μου δίνει τη δυνατότητα να τα διερευνήσω με δημιουργικό τρόπο. Τι είναι ένα σύγχρονο ζήτημα και τι μπορούμε να κάνουμε γι’ αυτό.

Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τους ανθρώπους που δεν ακολοθούν τους κοινωνικούς κανόνες να εκπροσωπηθούν και να διεκδικήσουν τη θέση τους στο περιβάλλον τους».

Η ενσυναίσθηση και η περιέργεια είναι τα βασικά στοιχεία του χαρακτήρα της, που την καθοδηγούν στη ζωή.

«Για μένα το πιο σημαντικό απ’ όλα είναι ο άνθρωπος, και πώς αισθάνεται. Θέλω να μπω στα παπούτσια του. Να μάθω για τον τρόπο ζωής του, τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει, τους στόχους του για να μπορέσω να βελτιώσω την ποιότητα ζωής του και την εμπειρία του, μέσω της αρχιτεκτονικής».

Όνειρό της είναι να γκρεμίσει τα εμπόδια στην επικοινωνία των ατόμων με νοητική υστέρηση, προτείνοντας την ανάπτυξη της δικής τους γλώσσας που εκδηλώνεται μέσω της συμπεριφοράς.

«Να έχουν την ελευθερία των επιλογών τους και τα εφόδια να επικοινωνήσουν τις ανάγκες τους στη σφαίρα της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής τους».

Το ιδανικό θα ήταν, προσθέτει η κα Γκιννής, να υπήρχε στενή συνεργασία του αρχιτέκτονα με νευροβιολόγους, ψυχολόγους, λογοθεραπευτές και εργοθεραπευτές.

Μέσω της κλινικής εκτίμησης επισημαίνονται οι ανάγκες, ενώ ο σχεδιασμός του χώρου έρχεται να ανταποκριθεί σε αυτές τις ανάγκες, εξηγεί η ομογενής αρχιτέκτονας τονίζοντας ότι ακριβώς αυτό μελετάει στο διδακτορικό της.

Πώς δηλαδή μπορεί αυτή η συνεργασία να φέρει το καλύτερο αποτέλεσμα στον σχεδιασμό εγκαταστάσεων για άτομα με σοβαρές γνωστικές δυσλειτουργίες.

Στις μελέτες και στα πρότζεκτ της, δίνει συχνά ελληνικούς τίτλους, καθώς αισθάνεται ιδιαίτερα συνδεδεμένη με τις ελληνικές της ρίζες.

«Η ελληνική κουλτούρα παίζει σημαντικό ρόλο στη ζωή μου. Οι Έλληνες έχουν ενσυναίσθηση, είναι κοινωνικοί και ανθρωπο-κεντρικοί και όλα αυτά τα στοιχεία προσαρμόζονται στη δουλειά μου».

*Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της Ηλιάννας Γκιννή στο www.ginnisdesign.com