Έχουμε πει στις προηγούμενές μας σημειώσεις πως ο προστακτική είναι μία έγκλιση του ρήματος. Αυτό σημαίνει πως παριστάνει το ρήμα σαν μία προσταγή ή και επιθυμία. Ρήμα: φεύγω, προστακτική γίνεται : φύγε από εδώ. Ακούω: Σε παρακαλώ άκουσέ με.

Α) Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της είναι πως ποτέ η προστακτική δεν παίρνει συλλαβική αύξηση. Φέρνω>φέρε, Λαμβάνω>λάβε.

Στα σύνθετα ρήματα όμως κάνουμε πολλοί λάθος όταν κρατούμε την αύξηση αυτή. Πολλοί λένε: ανέφερέ μου τα ονόματά τους, επανέλαβε τη ίδια συλλαβή, επέστρεψέ του το βιβλίο, υπεγράψτε παρακάτω.

Η σωστή προστακτική είναι: ανάφερέ μου, επανάλαβε, επίστρεψέ του, υπογράψτε παρακάτω. Επαναλαμβάνουμε πως Προστακτικές όπως υπέγραψε, διέγραψέ το, αντέγραψέ το, μετέβαλέ το, επέβαλέ το, ανέφερέ το, παρήγγειλέ μου, μετέφρασέ μου, επέλεξε συ το κείμενο, δεν υπάρχουν.

Οι ορθές προστακτικές εδώ είναι: υπόγραψε, διάγραψέ το, αντίγραψέ το, μετάβαλέ το, επίβαλέ το, ανάφερέ το, παράγγειλέ μου, μετάφρασέ μου, επίλεξε συ το κείμενο.

Επαναλαμβάνουμε πως η προστακτική δεν παίρνει αύξηση!

Β) Η φράση σαν εκπρόσωπος, σαν υπουργός αρμόδιος, σαν, σαν καθηγητής κτλ. δεν χρησιμοποιείται πάντοτε σωστά.

Π.χ. Παρέστη σαν εκπρόσωπος, σαν υπουργός αρμόδιος, άρα δεν είναι αντί του ορθού «παρέστη ως εκπρόσωπος», «ως υπουργός αρμόδιος», υπηρετεί σαν καθηγητής, αντί «υπηρετεί ως καθηγητής».

Το ως χρησιμοποιείται ως μόριο μπροστά από ονόματα που είναι κατηγορούμενα (δηλώνουν την ιδιότητα του υποκειμένου) και όχι ως μόριο που δηλώνει επίρρημα παρομοίωσης ή αιτίας. Ένα παράδειγμα θα δείξει τη σωστή χρήση.

Το ορθό είναι: ο Χ σαν υπουργός αρμόδιος είναι υποχρεωμένος να παραστεί ως εκπρόσωπος της Κυβέρνησης. Το σαν υπουργός δηλώνει την αιτία (επειδή είναι υπουργός αρμόδιος) και το «ως εκπρόσωπος» δηλώνει το πώς θα παραστεί.

Δουλεύει σαν καθηγητής στο Γυμνάσιο, Αυτό σημαίνει πως δεν είναι καθηγητής, αλλά κάνει τον καθηγητή. Το σωστό είναι δουλεύει ως καθηγητής. Είναι διορισμένος καθηγητής.

Γ) Η χρησιμοποίηση του επιθέτου μείζων, μείζον δείχνει άγνοια του τύπου του επιθέτου. Πρόκειται για τον συγκριτικό βαθμό του μέγας – μείζων – μέγιστος. Είναι από τις πρώτες γνώσεις που αποκτά κάποιος, όταν μαθαίνει την ελληνική γλώσσα. Δεν είναι ορθό να ακούγεται καθημερινά η φράση “είναι μείζον θέμα”.

Μεγαλύτερο από ποιο; Η ορθή έκφραση είναι: “είναι μεγάλο” ή “μέγιστο θέμα”, αν θέλουμε να τονίσουμε το μέγεθος του θέματος. Μόνο σε σύγκριση με κάποιο άλλο θέμα μπορούμε να πούμε “είναι μείζον θέμα από το τάδε…”.

Δυστυχώς όμως οι πολιτικοί μας έχουν ήδη καθιερώσει το «μείζον θέμα» να λέγεται το «μεγαλύτερο θέμα» και φρονούμε πως αυτό το έκανε η αγγλική γλώσσα που το θέλει ως «major theme».

Οι γλωσσολόγοι λένε πως όταν οι περισσότεροι λένε μία εκδοχή, αυτή πλέον είναι η σωστή έκφραση.

Η γλωσσική υποταγή μας στην αγγλική γλώσσα εδώ είναι ολοφάνερη.

Ο κορονοΐός μας έφερε το λόκνταουν και ποτέ δεν θα το πούμε πλέον ελληνικά εγκλεισμό. Σκύψαμε το κεφάλι ως δούλοι – λες και η ελληνική γλώσσα δεν είχε τέτοια λέξη – και μείναμε σκλάβοι στο… διπλοτονούμενο: λόκντάουν! Μπράβο μας: και λέμε φέτος πως γιορτάζουμε τα 200 χρόνια… Ελευθερίας!

Δ) Η χρήση του μ.Χ. δεν είναι μετά Χριστού.

Η χρήση του μετά με γενική σημαίνει μαζί, μαζί με τον Χριστό, ενώ με αιτιατική σημαίνει: έπειτα. Άρα μ.Χ = μετά Χριστόν και π.Χ=προ Χριστού.

Κατά τον ίδιο συλλογισμό το π.μ. και μ.μ., το μεσημβρίαν και μεσημβρίας μας μπερδεύει πολύ.

Δεν είναι καλύτερα να λέμε: π.μ.=πριν το μεσημέρι και μ.μ. = μετά το μεσημέρι, μια και o Μ. Τριανταφυλλίδης στη «συνταγματική μας πλέον Γραμματική» το προτείνει αυτό;