Σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα, προβλέπεται δικαίωμα διατροφής μεταξύ των συζύγων σε περίπτωση διαζυγίου. Επίσης, δικαίωμα διατροφής προβλέπεται σε περίπτωση διακοπής της συμβίωσης. Υποχρέωση διατροφής έχουν σύμφωνα με το νόμο και οι δύο γονείς ως προς τα ανήλικα τέκνα τους.

Σε περίπτωση διαζυγίου, το δικαίωμα διατροφής των συζύγων και οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες αναγνωρίζεται το σχετικό δικαίωμα ρυθμίζονται από τα άρθρα 1442-1445 Αστικού Κώδικα. Δικαίωμα διατροφής μετά το διαζύγιο έχει ο ένας από τους πρώην συζύγους εάν δεν μπορεί να εξασφαλίσει ο ίδιος την διατροφή του από τα εισοδήματά του ή από την περιουσία του.

Στην περίπτωση αυτή μπορεί να ζητήσει διατροφή, εφόσον θα συντρέχει επιπλέον ένας από τους ακόλουθους λόγους: α. Εάν κατά την έκδοση του διαζυγίου βρίσκεται σε ηλικία ή κατάσταση υγείας που δεν επιτρέπει να ξεκινήσει ή να συνεχίσει την άσκηση κατάλληλου επαγγέλματος, β. Εάν έχει την επιμέλεια ανήλικου τέκνου και για το λόγο αυτό δεν μπορεί να εργασθεί, γ. Εάν δεν βρίσκει σταθερή κατάλληλη εργασία ή χρειάζεται επαγγελματική εκπαίδευση, για διάστημα όμως που δεν μπορεί να ξεπεράσει τα τρία έτη από την έκδοση του διαζυγίου, δ. Σε κάθε άλλη περίπτωση που η επιδίκαση διατροφής επιβάλλεται από λόγους επιείκειας. 

Για την διεκδίκηση δικαιώματος διατροφής απαιτείται να κατατεθεί σχετική αγωγή ενώπιον του αρμόδιου Δικαστηρίου. Το Δικαστήριο θα κρίνει περί της υπάρξεως δικαιώματος διατροφής και σε περίπτωση αναγνώρισης του σχετικού δικαιώματος καθορίζει το ύψος της διατροφής με βάση τις ανάγκες και την οικονομική δυνατότητα των διαδίκων. Η διατροφή προκαταβάλλεται σε χρήμα κάθε μήνα. Σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα προβλέπεται δυνατότητα καταβολής της διατροφής εφάπαξ, εάν οι πρώην σύζυγοι συμφωνούν σε αυτό ή με απόφαση του Δικαστηρίου, εφόσον συντρέχουν ιδιαίτεροι λόγοι. Το δικαίωμα διατροφής μπορεί να αποκλεισθεί εάν αυτό επιβάλλεται από σπουδαίους λόγους και ιδίως αν ο γάμος είχε ιδιαίτερα μικρή διάρκεια ή αν ο δικαιούχος είναι υπαίτιος του διαζυγίου ή προκάλεσε εκούσια την απορία του. Σε περίπτωση που ο δικαιούχος διατροφής ξαναπαντρευτεί ή συζεί μόνιμα με κάποιον, το δικαίωμα διατροφής παύει να υπάρχει.

Υποχρέωση διατροφής μεταξύ των συζύγων υπάρχει και στην περίπτωση διακοπής της συμβίωσης, σύμφωνα με το άρθρο 1391 του Αστικού Κώδικα. Το εν λόγω δικαίωμα αναγνωρίζεται στον σύζυγο που διέκοψε την έγγαμη συμβίωση για εύλογη αιτία. Κατά τη διάρκεια του γάμου οι σύζυγοι συνεισφέρουν στις οικογενειακές ανάγκες σύμφωνα με τις δυνάμεις τους. Έτσι, σε περίπτωση διακοπής της συμβίωσης, ο σύζυγος με την μικρότερη συνεισφορά στις οικογενειακές ανάγκες, έχει δικαίωμα διατροφής έναντι του άλλου συζύγου, προκειμένου να εξασφαλισθεί γι αυτόν το ίδιο βιοτικό επίπεδο που απολάμβανε όσο διαρκούσε η συμβίωση.

* Το παρόν άρθρο συντάχθηκε από το Δικηγορικό Γραφείο του κ. Ιωάννη Μ. Τριπιδάκη & Συνεργατών www.greeklawyersonline.gr / tel.: +30 210 8949037.