Το ακριβό μύρο της πόρνης, το ευχέλαιο και οι παραδόσεις

Μεγάλη Τετάρτη: Η μέρα που είναι αφιερωμένη στην αμαρτωλή γυναίκα

Η Μεγάλη Τετάρτη είναι αφιερωμένη στην αμαρτωλή γυναίκα, που μετανιωμένη άλειψε τα πόδια του Κυρίου με πολύτιμο μύρο και συγχωρήθηκε για τα αμαρτήματα της, καθώς μετανόησε ειλικρινά.

Η τιμή του μύρου ήταν γύρω στα τριακόσια δηνάρια και γι’ αυτό οι μαθητές την επέκριναν και περισσότερο απ’ όλους ο Ιούδας. 

Γνώριζαν οι μαθητές καλά πόσο μεγάλο ζήλο έδειχνε πάντοτε ο Χριστός για την ελεημοσύνη προς τους φτωχούς. 

Ο Χριστός όμως την υπερασπίσθηκε, επισημαίνοντας ότι τον προετοιμάζει για την ταφή του. Άλλωστε, είπε στους μαθητές, «εμένα θα με έχετε για λίγο ακόμα κοντά σας, τους φτωχούς θα τους βοηθάτε καθ΄όλη τη διάρκεια της ζωής σας». 

Ο Ιούδας αποχώρησε δυσαρεστημένος και πήγε στους Αρχιερείς, όπου και διαπραγματεύτηκε την παράδοση του Διδασκάλου του έναντι 30 αργυρίων. Η υμνογραφική παράδοση συγκρίνει την μετάνοια της πόρνης με το φοβερό ολίσθημα του Ιούδα και παραλληλίζει τις δύο ψυχικές καταστάσεις. 

Η πόρνη ελευθερώνεται από την αμαρτία και μετανοεί, ενώ ο Ιούδας αιχμαλωτίζεται από τη φιλαργυρία και αποχωρίζεται απ’ το Θεό. 

 

ΤΟ ΕΥΧΕΛΑΙΟ 

Την Μεγάλη Τετάρτη το πρωί γίνεται η Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία και το απόγευμα ή το βράδυ γίνεται το Μυστήριο του Αγίου Ευχελαίου, όπου ο παπάς διαβάζει επτά Ευαγγέλια και επτά ευχές για να ευλογήσει λάδι που το χρησιμοποιούμε για τη θεραπεία ψυχικών και σωματικών ασθενειών. 

Μετά την ακολουθία του Ευχελαίου ο ιερέας σταυρώνει τους πιστούς με λάδι στο μέτωπο, τα μάγουλα, το πρόσωπο και τα χέρια. 

ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ 

Σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας, οι γυναίκες πηγαίνουν στο Άγιο Ευχέλαιο έχοντας μαζί τους μια σουπιέρα με αλεύρι. Σε αυτό στερεώνουν τρία κεριά, τα οποία καίνε κατά την τέλεση του Μυστηρίου. Το αλεύρι αυτό το χρησιμοποιούν για να φτιάξουν τα πασχαλινά κουλούρια την επόμενη ημέρα. Παλιότερα, στην Αθήνα οι γυναίκες της εκκλησίας πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι και μάζευαν αλεύρι, το οποίο ζύμωναν χωρίς προζύμι. 

Ο παπάς ακουμπούσε πάνω στη ζύμη το Σταυρό με το Τίμιο Ξύλο και το ζυμάρι φούσκωνε. Αυτό αποτελούσε το προζύμι της χρονιάς.

Το ευχέλαιο, που γίνεται στις εκκλησίες, σε μερικούς τόπους, όπως στον Πόντο, γινόταν και στο σπίτι. Στα αντικείμενα που ευλογούνται στη διάρκεια αυτής της τελετής, αποδίδεται ξεχωριστή θεία ιδιότητα και δύναμη.

Στα Κοτύωρα, ο παπάς τη Μεγάλη Τετάρτη, γύριζε στα σπίτια για ευχέλαιο. Είχαν σε κάθε σπίτι, έτοιμα αυγά ωμά, αλεύρι και αλάτι. Ο παπάς τους έκανε ευχέλαιο και τη Μεγάλη Πέμπτη αφού έβαφαν τα αυγά, τα πήγαιναν μαζί με το «ευχελιασμένο» αλεύρι και το αλάτι, στην Εκκλησία στον Εσπερινό, μέσα σε καλαθάκια σκεπασμένα καλά με πανί.

Στη Σπάρτη, τρώνε κάθε πρωί, ένα κομμάτι από αυτό το αλεύρι. Τότε παρασκευάζεται και η νέα ζύμη, το προζύμι της χρονιάς. 

Η ζύμη του ψωμιού, μπορεί λόγω πολυκαιρίας και μακρόχρονης χρήσης να χάσει την αρχική της δύναμη και καθαρότητα. Για αυτό πρέπει να ανανεωθεί και να αποκτήσει νέα πλήρη δύναμη.

 Έτσι στην Αθήνα, τη Μεγάλη Τετάρτη, η εκκλησάρισσα, πήγαινε από σπίτι σε σπίτι και μάζωνε αλεύρι και το ζύμωνε χωρίς προζύμι. Ο παπάς, ακουμπούσε απάνω το Σταυρό με το Τίμιο Ξύλο και το ζυμάρι ανέβαινε. Αυτό θα ήταν το προζύμι της χρονιάς. Η εκκλησάρισσα το μοίραζε κατόπιν στα σπίτια. Με αυτό, ζυμώνουν και τις κουλούρες της Λαμπρής.