Πρόσφατο δημοσίευμα της εφημερίδα The Age, για μετακίνηση του αντιπρύτανη του Πανεπιστημίου La Trobe, καθηγητή Paul Johnson, στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αυστραλίας, αφύπνισε το λανθάνον ενδιαφέρον της ευρύτερης ομογένειας της Βικτωρίας για την τύχη του Κέντρου Ελληνικών Μελετών και Έρευνας (Research Centre for Greek Studies), που ο καθηγητής Johnson είχε συνυποσχεθεί στον Ελληνισμό μετά το κλείσιμο του Εθνικού Κέντρου Ελληνικών Μελετών και Έρευνας (ΕΚΕΜΕ).
Η ομογένεια διερωτάται, αν μετά την αποχώρηση του καθηγητή Johnson, στο τέλος του έτους, το πανεπιστήμιο La Trobe θα τιμήσει τις υποσχέσεις που έχει δώσει στον Ελληνισμό για το Πρόγραμμα Ελληνικών και το νεοϊδρυθέν Κέντρο Ελληνικών Mελετών και Έρευνας.
Στις 20 Οκτωβρίου 2008 η σύγκλητος του Πανεπιστημίου La Trobe αποφάσισε ομόφωνα το κλείσιμο του ΕΚΕΜΕ και την αντικατάστασή του από νέο κέντρο με την επωνυμία «Research Centre for Contemporary Greek Studies». Έτσι στις 31 Δεκεμβρίου 2008 το ΕΚΕΜΕ έκλεινε οριστικά τις πόρτες του και η Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Σπουδών (Faculty of Humanities and Social Sciences) του πανεπιστημίου αναλάμβανε τη σύσταση και τη στέγαση του νέου κέντρου.
Η απόφαση της συγκλήτου να κλείσει το ΕΚΕΜΕ θεμελιώθηκε στις εκτιμήσεις και προτάσεις της Επιτροπής Αξιολόγησής του (Review Committee of the National Centre for Hellenic Studies and Research) που παραδόθηκε στο πανεπιστήμιο στις 30 Σεπτεμβρίου 2008 και που η σύγκλητος υιοθέτησε στην ολότητά τους.
Η Επιτροπή Αξιολόγησης πρότεινε στο πανεπιστήμιο «να κλείσει το ΕΚΕΜΕ, αλλά να το αντικαταστήσει με άλλο ίδρυμα έρευνας για την ελληνική γλώσσα και τον ελληνικό πολιτισμό, που θα υπαγόταν στη Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Σπουδών του La Trobe» – «that the University disestablish the NCHSR (EKEME) and replace it with a Centre for Hellenic Studies (provisional title) within the Faculty of Humanities and Social Sciences» (Recommendation 3).
H Επιτροπή πρότεινε, ακόμη, το πανεπιστήμιο να διατηρήσει το πρόγραμμα Ελληνικών Σπουδών, να μην εγκαταλείψει την έρευνα στους τομείς «ελληνική γλώσσα και λογοτεχνία», αφού ενημερώσει τις κυβερνήσεις της Ελλάδας και της Κύπρου για τον αναπροσανατολισμό των ελληνικών σπουδών.
«That the University make clear that it is maintaining the Greek Studies program, maintaining Greek language and literature subjects, and that it has not abandoned its commitment to fostering research in these areas, provided that this can be maintained in an academically and financially viable form . To this end, it should contact the agencies of the Greek and Cyprus governments to explain the realignment of research that is recommended in the present review» (Recommendation 7)
Αποδεχόμενη τις εκτιμήσεις και τις προτάσεις της Επιτροπής Αξιολόγησης η σύγκλητος του Πανεπιστημίου La Trobe δεσμευόταν να διατηρήσει το Πρόγραμμα Ελληνικών Σπουδών και να αντικαταστήσει το ΕΚΕΜΕ με ισάξιο, ακαδημαϊκά, ίδρυμα ερευνών.
Στις 23 Νοεμβρίου 2008 ο Νέος Κόσμος ανακοίνωνε με τον πηχυαίο τίτλο: «Λουκέτο Στο ΕΚΕΜΕ» το κλείσιμο του Εθνικού Κέντρου Ελληνικών Μελετών και Έρευνας. Το προαναφερόμενο δημοσίευμα περιελάμβανε συνέντευξη του προέδρου της Επιτροπής Αξιολόγησης του ΕΚΕΜΕ, καθηγητή Andrew Brennan, ο οποίος απαντώντας στην ερώτηση, «…υπάρχει ρητή δέσμευση του πανεπιστημίου για τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας;» είπε: «Ακριβώς. Υπάρχει δέσμευση του πανεπιστημίου για διαρκή στήριξη του Προγράμματος Ελληνικών και ελπίζουμε, ότι η προσθήκη στο Πρόγραμμα Ελληνικών ενός Κέντρου Ελληνικών Ερευνών θα ενισχύσει και το Πρόγραμμα».
Μία εβδομάδα αργότερα στη δημόσια συγκέντρωση, που κλήθηκε από το πανεπιστήμιο στους χώρους του ΕΚΕΜΕ, ο καθηγητής Tim Brown διαβεβαίωνε την ομογένεια, παρουσία και του τότε Γενικού Προξένου της Ελλάδας στη Μελβούρνη, κ. Χρήστου Σαλαμάνη:
«Το ΕΚΕΜΕ θα αντικατασταθεί από Κέντρο Ελληνικών Μελετών το οποίο θα ενταχθεί στη Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Μελετών {…} το πανεπιστήμιο θα καλύπτει το μισθό του διευθυντή/διευθύντριας και τα λειτουργικά έξοδα του Κέντρου κατά την πρώτη πενταετία λειτουργίας του» (Νέα Ελλάδα 01/11/2008).
Πέρυσι, η σύγκλητος του πανεπιστημίου διόρισε διευθυντή του νεοσύστατου Κέντρου τον καθηγητή Chris McKie, διακεκριμένο κλασικιστή που στρατολόγησε από το Πανεπιστήμιο Μελβούρνης. Η ομογένεια και το ευρύ κοινό δεν γνωρίζουμε, όμως, αν το Κέντρο άρχισε να λειτουργεί, αν λειτουργεί ως αυτόνομο Κέντρο Ελληνικών Μελετών και Έρευνας, τα γνωστικά του αντικείμενα, το είδος/τα είδη των σπουδών που προσφέρει.
Ο «Νέο Κόσμος» πληροφορείται, ότι τα καθήκοντα του καθηγητή MacKie διαφοροποιήθηκαν πρόσφατα με την ανάληψη της διεύθυνσης της Σχολής Ιστορικών και Ευρωπαϊκών Σπουδών (Historical and European Studies), διαφοροποίηση που του δίνει, μεν, την υψηλή εποπτεία των προγραμμάτων διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού, αλλά εμποδίζει την αποκλειστική ενασχόλησή του με τη διδασκαλία ελληνικών και την έρευνα.
Οι ίδιες πηγές πληροφορούν το «Νέο Κόσμο», ότι το πανεπιστήμιο επιχειρεί το συγκερασμό Αρχαίων Ελληνικών και Νεοελληνικών σπουδών «για να προσελκύσει περισσότερους φοιτητές». Ο συγκερασμός αυτός επιχειρείται σε συνεργασία με το Trendall Centre του πανεπιστημίου, γεγονός που εγείρει ερωτηματικά για την αυτονομία του Κέντρου Ελληνικών Μελετών και Έρευνας.
Όμως, εκφράζονται φόβοι, ότι ο συγκερασμός αυτός και η στροφή στις αρχαίες ελληνικές σπουδές ενδέχεται να ζημιώσει τις νεοελληνικές σπουδές, που ενδιαφέρουν όλο και περισσότερους φοιτητές.
Δύο χρόνια μετά τη σύστασή του το Κέντρο Ελληνικών Μελετών και Έρευνας δεν φαίνεται να έχει σαφώς καθορισμένη ταυτότητα, σαφώς καθορισμένο επιστημονικό αντικείμενο και αυτόνομη διοίκηση. Δοθείσης δε της εκτίμησης της Επιτροπής Αξιολόγησης, ότι «η προσθήκη στο Πρόγραμμα Ελληνικών ενός Κέντρου Ελληνικών Ερευνών θα ενισχύσει και το Πρόγραμμα» δικαιολογείται απόλυτα η ανησυχία της ομογένειας για την τύχη και των δύο – Προγράμματος Ελληνικών και Κέντρου Ελληνικών Μελετών.
Επίσης, δύο χρόνια μετά την ίδρυσή του το Κέντρο δεν έχει καμία επαφή και συνεργασία με την ομογένεια. Δεν γνωρίζουμε, μέχρι σήμερα, αν το νέο Κέντρο έχει διασυνδεθεί με την ομογένεια και με ποιον τρόπο. Απεναντίας, ακούμε, ότι το πανεπιστήμιο αντιδικεί με την Hellenic Studies Society, τον ομογενειακό φορέα στον οποίον είχε διαθέσει τα κτίρια στα οποία στεγάζονταν το ΕΚΕΜΕ, για τα κτίρια του ΕΚΕΜΕ και τα Αρχεία Δαρδάλη. Ο πρόεδρος της Hellenic Studies Society, κ. Τάσος Ρέβης, τον οποίον ρωτήσαμε, δήλωσε στο «Νέο Κόσμο»:
«Με μεγάλη απογοήτευση διαπιστώνουμε, ότι το πανεπιστήμιο La Trobe δεν έχει τιμήσει τις υποσχέσεις που έδωσε στην ομογένεια, όσον αφορά το ίδρυμα-αντικαταστάτη του ΕΚΕΜΕ. Δεν γνωρίζουμε, αν το κέντρο άρχισε να λειτουργεί, πώς λειτουργεί και τι προσφέρει σε ενδιαφερόμενους φοιτητές ελληνικής και μη καταγωγής. Ελπίζαμε σε κάτι ισάξιο επιστημονικά, του ΕΚΕΜΕ, με δυνατότητες να επιβιώσει οικονομικά και να ενισχύσει το Πρόγραμμα Ελληνικών Σπουδών του πανεπιστημίου.
Στην παρούσα φάση γνωρίζουμε όσα γνωρίζει ο υπόλοιπος Ελληνισμός. Εννοώ ελάχιστα και όχι από επίσημα στόματα».
Η επικεφαλής του Προγράμματος Ελληνικών Σπουδών, κυρία Μαρία Ηροδότου, εξέφρασε την ανησυχία της, όσον αφορά τη στροφή και την έμφαση που δίνεται στις Αρχαιοελληνικές σπουδές. «Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αυξανόμενο ενδιαφέρον για τη σύγχρονη Ελλάδα. Γι’ αυτό το λόγο αναπτύξαμε μαθήματα σύγχρονης ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού, ενταγμένα σ’ ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο. Τα μαθήματα αυτά, που αποδείχτηκαν πολύ δημοφιλή, θα πρέπει επίσης να ενισχυθούν και να εξασφαλιστεί η συνέχειά τους».
Ο «Νέος Κόσμος» επικοινώνησε επανειλημμένα με το γραφείο του αντιπρύτανη του La Trobe και ζήτησε πληροφορίες για το Κέντρο Ελληνικών Μελετών και Έρευνας. Μέχρι χθες ο υπεύθυνος τύπου του γραφείου του γραφείου του καθηγητή Johnson, που ανέλαβε να μας φέρει σε επικοινωνία, δεν είχε επανέλθει.