Ο κ. Χριστόφιας, στην εναρκτήρια τοποθέτησή του και αναφερόμενος στο Κυπριακό, είπε ότι «δυστυχώς, δεν μπορώ να δώσω αισιόδοξο μήνυμα ότι είμαστε κοντά σε μια λύση του Κυπριακού, αλλά ούτε και απαισιόδοξο μήνυμα ότι δεν θα υπάρξει λύση. Αυτές οι ακραίες διαπιστώσεις πρέπει να αποφεύγονται. Είναι δυνατόν να υπάρξουν εξελίξεις στο πρόβλημα υπό κάποιες προϋποθέσεις. Έχουμε σοβαρές εξελίξεις στο Κυπριακό και η πιο βασική είναι ο κύριος παίκτης που κρατά το κλειδί, να έχει την καλή θέληση να προχωρήσει και να δώσει μηνύματα και εντολές στον κ. ΄Ερογλου, ούτως ώστε να υπάρξει η αναγκαία στροφή για τη λύση. Το υπόβαθρο υπάρχει και είναι αυτά που έχουν συμφωνηθεί με τον κ. Ταλάτ -το θεωρώ σημαντικό αυτό το υπόβαθρο-, έχουμε προχωρήσει έμπρακτα παραπέρα από ό,τι προηγουμένως σε ό,τι αφορά τη βάση του Κυπριακού. Γίνεται αναφορά στα ψηφίσματα του ΟΗΕ, στις συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου του 1977 και του 1979 και στη θέση ότι το κράτος είναι ένα με μία κυριαρχία, μία ιθαγένεια και μία διεθνή προσωπικότητα».
Πρόσθεσε ότι «όταν ήρθε ο κ. ΄Ερογλου, αμφισβήτησε αυτή τη βάση και αυτό σημαίνει πισωγύρισμα».
Αναφερόμενος στις διεθνείς εξελίξεις και πώς αυτές μπορεί να επηρεάσουν και το Κυπριακό, ο κ. Χριστόφιας είπε ότι η προσοχή της ανθρωπότητας είναι στραμμένη σε κάποια «θερμά σημεία» στον πλανήτη, όπως η Μέση Ανατολή και οι αραβικές χώρες, με τις οποίες η Κύπρος διατηρούσε παραδοσιακά πολύ καλές σχέσεις. Όπως είπε, αυτή η κατάσταση «μας ανησυχεί. Την ίδια ανησυχία έχουν και οι Παλαιστίνιοι, διότι θεωρούσαν ότι πολλές από αυτές τις χώρες ήταν αποκούμπι στο δικό τους αγώνα».
«Το πού θα καταλήξει η διαδικασία σε αυτές τις χώρες δεν είναι εύκολο να υπολογίσει κανείς. Είναι ρευστή η κατάσταση. Υπάρχει και η ανησυχία μήπως επικρατήσουν οι φανατικοί ισλαμιστές, εξέλιξη που θα ήταν πολύ αρνητική» είπε και πρόσθεσε ότι «σε αυτή την κατάσταση αναμιγνύεται η Τουρκία που θέλει να παρουσιάσει τον εαυτό της ως τη μεγάλη περιφερειακή δύναμη και ως παράδειγμα για τις άλλες χώρες, ως δημοκρατικό ισλαμικό καθεστώς. Είναι γεγονός ότι ο δυτικός παράγοντας ενθαρρύνει την Τουρκία και τη στηρίζει προς αυτή την κατεύθυνση και αυτό δημιουργεί για μας ακόμη μεγαλύτερα προβλήματα».
Ο κ. Χριστόφιας επεσήμανε ότι «παίζεται ένα παιγνίδι σκληρής προπαγάνδας από μέρους της Τουρκίας. Θέλει να μας παρουσιάζει ως την πλευρά που ‘ροκανίζει’ το χρόνο, ότι τάχατες μας συμφέρει η μη λύση στο Κυπριακό, διότι η Κύπρος είναι ενταγμένη στην Ε.Ε. Αυτά είναι αποκυήματα φαντασίας της τουρκικής διπλωματίας, διότι εμείς δεν μπορούμε να ξεχάσουμε την πατρίδα μας».
Αναφερόμενος στο εσωτερικό της Κύπρου, ο πρόεδρος κ. Χριστόφιας είπε ότι «το χαρακτήρισα πολλές φορές ως αλαλούμ. Είμαστε πολύ μακριά από το να πετύχουμε την αναγκαία ενότητα και σύμπνοια που χρειάζεται για να αντιμετωπίσουμε τον προπαγανδιστικό μηχανισμό της Τουρκίας. Τώρα έχουν τελειώσει οι εκλογές. Θέλω να πιστεύω ότι γυρίζουμε σελίδα».
Για τις σχέσεις Κύπρου–Αυστραλίας ο κ. Χριστόφιας είπε ότι «με την Αυστραλία μας συνδέει φιλία εδώ και χρόνια, παίρνουν μέρος και στην Αστυνομική Δύναμη της ΟΥΝΦΙΚΥΠ. Οι διμερείς σχέσεις στον πολιτικό τομέα είναι στενές και θερμές, αλλά στις οικονομικές και εμπορικές ανταλλαγές υστερούμε και πρέπει να γίνουν πιο συγκεκριμένες προσπάθειες για να έχουμε πρακτικά αποτελέσματα, όπως έχουν διαπιστώσει οι δύο πλευρές».
Τέλος, ευχαρίστησε για τη θερμή στήριξη και υποδοχή της οποίας έτυχε τόσο από τις Αρχές της Αυστραλίας όσο και από τους ομογενείς.
Ερωτηθείς αν πραγματοποίησε επαφές με Τουρκοκύπριους της Αυστραλίας, αλλά και κληθείς να σχολιάσει την κατάσταση στα κατεχόμενα, ο πρόεδρος κ. Χριστόφιας είπε ότι «είναι συμπατριώτες μας με ίσα δικαιώματα με τους Ελληνοκύπριους. Πρέπει να βρούμε τη φόρμουλα ώστε η πλειοψηφία να φαίνεται πλειοψηφία και η μειοψηφία να μην καταπιέζεται. Εναντιώνονται στον Ερντογάν, δεν είναι φανατικοί μουσουλμάνοι. Η Τουρκία και το ψευδοκράτος προσπαθούν να δώσουν τη λεγόμενη υπηκοότητα στους ξένους και να απαγορεύσουν στους Τουρκοκύπριους να νιώσουν Κύπριοι, έχει τεράστια σημασία. Την Τουρκία τη θεωρούν ξένη χώρα και είναι σαφές ότι η πατρίδα τους είναι η Κύπρος και με έχουν συγχαρεί για τις προσπάθειες και για ό,τι κάνουμε για να λυθεί το Κυπριακό πάνω στη σωστή βάση και δέχονται τη φόρμουλα που εμείς προτείνουμε στο Κυπριακό».
«Συνάντησα κάποιους Τουρκοκύπριους στο επίπεδο ηγεσίας τους στη Μελβούρνη στο περιθώριο γεύματος που παρέθεσε ο πρωθυπουργός της Βικτώριας, αλλά θα συναντηθώ με Τουρκοκύπριους στο Σίδνεϊ».
Σε ερώτηση για το θέμα της εκμετάλλευσης του υποθαλάσσιου πλούτου και πώς αυτό το ζήτημα μπορεί να επηρεάσει τις εξελίξεις στο Κυπριακό, ο πρόεδρος κ. Χριστόφιας είπε: «Είναι σοβαρό το ζήτημα για τους Τουρκοκύπριους εάν μονομερώς εκμεταλλευτούμε τον υποθαλάσσιο πλούτο, είναι σοβαρό και για μας. Εγώ λέω στον κ. ΄Ερογλου συνέχεια ότι θέλω να λύσουμε το Κυπριακό και να μοιραστούμε τα κέρδη από τον υποθαλάσσιο πλούτο και ότι αν δεν λυθεί, εμείς, επειδή εκπροσωπούμε την Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία έχει τα κυριαρχικά της δικαιώματα στον χώρο της Αποκλειστικής Οικονομικής της Ζώνης θα προχωρήσουμε στην εκμετάλλευση αυτού του χώρου. Μένει να διαπιστώσουμε 100% ότι υπάρχει και αυτό θα γίνει σύντομα, τέλος του χρόνου αρχές του νέου χρόνου. Αν κάτσουμε και περιμένουμε να εκμεταλλευτούμε τον υποθαλάσσιο πλούτο για να λύσουμε τα προβλήματα που προέκυψαν από την οικονομική κρίση, αυτό είναι κοντόφθαλμη πολιτική».
Σχετικά με την κυπριακή οικονομία ο κ. Χριστόφιας είπε ότι έχουν εκτεθεί κυπριακές τράπεζες στα ελληνικά χρεόγραφα, αλλά υπάρχει και μια υπερβολή σε ό,τι αφορά το μεγάλο κίνδυνο χωρίς να μην αναγνωρίζει κανείς ότι υπάρχει αυτός ο κίνδυνος.
Κληθείς να σχολιάσει την οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα, ο Δημήτρης Χριστόφιας είπε ότι «οι εμπορικές συναλλαγές με την Ελλάδα λαμβάνουν χώρα κανονικά. Σίγουρα, κανείς δεν είναι ευτυχής με την κατάσταση στην Ελλάδα. Αντίθετα, λυπούμαστε γι΄ αυτό. Εύχομαι η Ελλάδα να αρχίσει να βγαίνει από αυτή τη βαθιά κρίση το συντομότερο δυνατόν, διότι πληρώνει μεγάλο τίμημα ο ελληνικός λαός και είναι κρίμα».
Κληθείς να σχολιάσει τα ποσοστά που έλαβε το ΑΚΕΛ στις βουλευτικές εκλογές και σε παρατήρηση δημοσιογράφου ότι ο ΔΗΣΥ σημείωσε άνοδο στα ποσοστά του, ο κ. Χριστόφιας είπε ότι «το ΑΚΕΛ είναι το μοναδικό κόμμα στην Ευρώπη που είναι κύρια δύναμη στην κυβέρνηση και δεν έχει χάσει αλλά έχει κερδίσει ποσοστά. Ανέβηκε το κόμμα κατά 1,5% από τα ποσοστά που πήρε το 2006 όταν καταποντίζονται κυβερνήσεις και κόμματα σε ολόκληρη την Ευρώπη είτε συντηρητικά είτε σοσιαλιστικά».
Σε ερώτηση για τις διμερείς σχέσεις Κύπρου και Αυστραλίας, είπε ότι «είναι στο τραπέζι το θέμα συμφωνίας για αποφυγή διπλής φορολογίας, σημαντικό για τις εμπορικές και οικονομικές συναλλαγές των δύο χωρών, και συζητείται η κατάσταση στις τουριστικές και τις οικονομικές ανταλλαγές. Αυτή την ώρα δεν υπάρχει κάτι το πολύ συγκεκριμένο, όμως υπάρχει η πρόθεση».
Ερωτηθείς για τον ρόλο του ειδικού συμβούλου του γενικού γραμαμτέα του ΟΗΕ για το Κυπριακό, ο κ. Χριστόφιας είπε ότι «το Κυπριακό είναι στην ατζέντα του ΟΗΕ και αυτό είναι πολύ θετικό. Στον ΟΗΕ έχουμε ‘αποκούμπια’, φίλους και μεταξύ των Μονίμων Μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας. Υπήρξαν στιγμές που μας έσωσαν, όπως μετά το σχέδιο Ανάν η απειλή για χρησιμοποίηση του βέτο ούτως ώστε να μην τεθεί καν πάνω στο τραπέζι η έκθεση του τότε γενικού γραμματέα η οποία ήταν καταστροφική και κτυπούσε κατακέφαλα την οντότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Άρα, πρέπει το Κυπριακό να μείνει στα Ηνωμένα Έθνη και να αξιοποιήσουμε την ευρωπαϊκή μας ιδιότητα και την Ε.Ε. Για το τι ρόλο παίζουν διάφοροι διορισθέντες από τους εκάστοτε γενικούς γραμματείς του ΟΗΕ ως ειδικοί σύμβουλοι, υπήρξαν διαφόρων ειδών τέτοιοι σύμβουλοι. Άνθρωποι που έδειξαν πολλή κατανόηση και που σεβάστηκαν τα ψηφίσματα του ΟΗΕ υπήρξαν και άλλοι που έκαναν το αντίθετο. Προσπαθούν και πρέπει να προσπαθούν να είναι ουδέτεροι».
Πρόσθεσε ότι «υπήρξαν άλλοι που δεν διαδραμάτισαν θετικό ρόλο και προώθησαν θέσεις του σχεδίου Ανάν που αντίκεινται στα ψηφίσματα του ΟΗΕ, στο Διεθνές Δίκαιο και τον Καταστατικό Χάρτη». Όπως είπε, ένεκα εκείνης της κατάστασης εμείς θέσαμε ενώπιον του γενικού γραμματέα ότι δεν είναι διαμεσολαβητές ο γενικός γραμματέας και οι ειδικοί σύμβουλοι, αλλά ο ρόλος τους αφορά την παροχή διευκολύνσεων.
Ο κ. Χριστόφιας πρόσθεσε ότι οι συνομιλίες διεξάγονται υπό την αιγίδα του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, «αλλά δεν μπορεί να κάνει προτάσεις και να φέρει σχέδια. Και ο νέος γενικός γραμματέας το δέχθηκε. Επίσης, συμφωνήσαμε με τον νέο γενικό γραμματέα ότι δεν θα τεθούν χρονοδιαγράμματα αυστηρά και ότι δεν θα υπάρξει επιδιαιτησία, διότι είναι μια μέθοδος που μας ‘έκαψε’ στο Μπούργκενστοκ. Ο ρόλος του ΟΗΕ είναι διευκολυντικός. Αν διαδραματίζει αυτό τον ρόλο ο ειδικός σύμβουλος είναι κάτι για το οποίο στην ελληνοκυπριακή πλευρά, στους πολιτικούς παράγοντες, υπάρχουν μεγάλες αμφιβολίες και αυτό λέγεται και δημόσια. Πήγε και στη Βουλή το θέμα. Βέβαια, αυτό δεν αρέσει στον ίδιο. Εγώ συζητώ μαζί του ειλικρινά και του υποδεικνύω ότι ο ρόλος του πρέπει να είναι ουδέτερος και αντικειμενικός. Σας διαβεβαιώνω πως ό,τι έχω να πω το λέω με πολλή παρρησία, πρόσωπο με πρόσωπο».
Σε ερώτηση ποιο θα είναι το επόμενο βήμα στο Κυπριακό, ο πρόεδρος κ. Χριστόφιας είπε ότι «θα είναι το βήμα περίσκεψης και συλλογικής ανάλυσης της κατάστασης πριν πάμε να συναντηθούμε με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ στις 7 Ιουλίου. Πρέπει να αναλυθεί και από την Κυβέρνηση, την ομάδα Κυπριακού και τους πολιτικούς αρχηγούς και φρονώ και το Εθνικό Συμβούλιο, για το πού πάμε, πού βρισκόμαστε και πού μπορεί να οδηγηθούμε και ποιο είναι το επόμενο βήμα. Έχω κατά νου συνέχεια πώς να αναλάβουμε νέες πρωτοβουλίες και ποιες θα είναι αυτές. Δεν μπορώ να εξαγγείλω τώρα αλλά αυτό με βασανίζει συνέχεια διότι πρέπει πάντα να βρισκόμαστε μπροστά, αναλαμβάνοντας νέες πρωτοβουλίες και επαναβεβαιώνοντας τη βούλησή μας να λυθεί το Κυπριακό, δημόσια προς τον κυπριακό λαό και στο εξωτερικό», κατέληξε ο Πρόεδρος Χριστόφιας.
