Καλή νουμηνία, φίλοι και φίλες! Μερικές φορές, τα πικρά λόγια έχουν μια ιδιαίτερη γλύκα – για μένα τουλάχιστον. Όπου τα βρίσκω, σκύβω, τα μαζεύω και προσπαθώ να τα μοιραστώ μαζί σας. Τούτη τη φορά βρήκα τα γλυκόπικρα λόγια του καθηγητή Δημήτρη Λιαντίνη.

Ο καθηγητής Λιαντίνης γεννήθηκε τη χρονιά που γεννήθηκα κι εγώ (1942) και το 1998 εξαφανίστηκε. Εφτά χρόνια αργότερα βρέθηκε ο σκελετός του σε μια σπηλιά, στα ψηλώματα του Ταΰγετου. Ο ίδιος ο φιλόσοφος Λιαντίνης είχε αποφασίσει πότε και με ποιον τρόπο θα αναχωρούσε από τούτη τη ζωή. Εδώ στο νου μας έρχεται ένας άλλος ομογάλακτος αρχαίος φιλόσοφος, ο Εμπεδοκλής, ο οποίος, όταν αποφάσισε να πεθάνει, εξαφανίστηκε βουτώντας στον κρατήρα ενός ηφαιστείου!  

Έχω παρακολουθήσει κάποιες από τις ομιλίες του φιλόσοφου Λιαντίνη, και πραγματικά μ’ εντυπωσίασε ο τρόπος που επικοινωνούσε με το ακροατήριό του. Ο λόγος του όρθιος, καλοδεμένος και ζωντανός! Μεταφέρω κάποια αποσπάσματα, για να πάρετε μια γεύση.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΕΣ

 «Είμαστε ένας λαός χωρίς ταυτότητα. Με μια ιστορία που ο ίδιος τη νομίζει λαμπρή. Και απορεί, πώς και δεν πέφτουν οι ξένοι ξεροί μπροστά στο μεγαλείο της. Οι ξένοι όμως, σαν συλλογιούνται την ελληνική ιστορία –την αρχαία εννοώ, γιατί για τη νέα δεν έχουν ακούσει– και βάλουν απέναντί της εμάς τους Νεοέλληνες, φέρνουν στο μυαλό τους άλλες παραστάσεις…

»Εμείς θέλουμε να πιστεύουμε ότι τους αποσβολώσαμε με τους ιστορικούς, τους γλωσσολόγους και τους λαογράφους μας. Λάθος. Κρύβουμε το κεφάλι με το λιανό μας δάχτυλο. «Σχέση με τους αρχαίους Έλληνες έχουμε εμείς», λένε οι Γάλλοι, οι Εγγλέζοι και οι Γερμανοί. «Εμείς, που τους ανακαλύψαμε, τους αναστυλώσαμε, τους εξηγήσαμε».

»Για τους Ευρωπαίους, οι Νεοέλληνες είμαστε μια δράκα ανθρώπων απρόσωπη, ανάμεσα σε βαλκανιλίκι, τουρκολογιά και αράπηδες. Είμαστε οι ορτοντόξ… Με το ρούσικο τυπικό στη γραφή, με τους κουμπέδες και τους τρούλους πάνω από τα σπίτια των χωριών μας, με ακτινογραφίες σωμάτων και σκουληκόμορφες φιγούρες αγίων στους τοίχους των εκκλησιών.

»-Ακούς αναίδεια; Να μας ζητούν κι από πάνω τα ελγίνεια μάρμαρα! Ποιοι μωρέ; Οι χριστιανοχομεΐνηδες». Γιατί είμαστε σβησμένοι από τον κατάλογο των εθνών; Γιατί η Μακεδονία γίνεται Σκόπια, η Κύπρος γίνεται τουρκιά, το Αιγαίο διεκδικείται ως το mare nostrum των Οθωμανών; Είναι καιρός από τις ασκήσεις επί χάρτου να περάσουμε στα πεδία των επιχειρήσεων. Να κοιτάξουμε την πυρκαγιά που αποτεφρώνει το σπιτάκι μας . . .
»Το πράγμα έχει και περιγραφή και ερμηνεία. Μέσα στη χώρα, μέσα στην παιδεία δηλαδή και την παράδοσή μας, εμείς περνάμε τους εαυτούς μας λιοντάρια, εκεί που οι έξω από τη χώρα μας βλέπουνε ποντίκια. Θαρρούμε πως είμαστε τα παιδόγγονα του Αριστοτέλη και του Αλέξανδρου. Οι ξένοι όμως σε μας βλέπουνε τις μούμιες που βρεθήκανε σε κάποια ασήμαντα Μασταδά. Γιατί;

»Να υπάρχεις Ελληνικός, δηλώνεις τέσσερις τρόπους συμπεριφοράς: Ότι δέχεσαι την αλήθεια που έρχεται μέσα από την φύση, όχι την αλήθεια που φτιάχνει το μυαλό των ανθρώπων. Ότι ζεις σύμφωνα με την ηθική της γνώσης, όχι με την ηθική της δεισιδαιμονίας και των προλήψεων. Ότι αποθεώνεις την εμορφιά, γιατί η εμορφιά είναι δυνατή σαν το νου σου και φθαρτή σαν τη σάρκα σου. Και κυρίως αυτό: ότι αγαπάς τον άνθρωπο. Πώς αλλιώς! Ο άνθρωπος είναι το πιο τραγικό πλάσμα μέσα στο σύμπαν…»

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ

«Κανένας από μας δεν είναι χριστιανός, όπως διδάσκουν τα Ευαγγέλια. Αν ερχότανε δηλαδή σήμερα ο Χριστός και κατέβαινε εδώ σε μας, θα έλεγε: «Εγώ δεν είμαι χριστιανός», όπως είπε ο Φρόυντ: «Εγώ δεν είμαι φροϋδικός», όπως είπε ο Μαρξ: «Εγώ δεν είμαι μαρξιστής».

 «Τι θέλω να πω; Όλη η ουσία της χριστιανικής διδασκαλίας είναι σ’ αυτή την απόφαση για θυσία, σε σχέση με τον εαυτό μας. «Αν είσαι δικός μου», λέει ο Ιησούς Χριστός, «θα σηκώσεις τον σταυρό σου στην πλάτη σου και θα με ακολουθήσεις». Όταν το λέει αυτό, το εννοεί. Εμείς τι κάναμε; (Πως ήρθαν και διαστρέψανε, γιατί ήταν δύσκολο, το αντιλαμβάνεστε πόσο δύσκολο είναι αυτό, και φέρνει τον Χριστιανισμό κατευθείαν στην αρχαία τραγωδία, στα πιο ουσιώδη δηλαδή του ανθρώπου και τα πιο μεγάλα). Εμείς αντιστρέψαμε αυτό το νόημα, γιατί δεν αντέχουμε αυτό τον δρόμο, ν’ ανεβούμε Γολγοθά, και είπαμε τι; Αυτός σταυρώθηκε για μας.

»Εμ, δεν σταυρώθηκε αυτός για μας. Σταυρώθηκε για τον εαυτό του. Και ελύτρωσε το ανθρώπινο . . ., αυτό το λένε οι παπάδες για να διαιωνίζουν πια την εξουσία τους, γιατί εκείνοι που σταυρώσαν τον Χριστό, όπως ξέρετε, είναι ποιοι; Οι παπάδες, το ιερατείο της εποχής, οι ίδιοι οι παπάδες, που σήμερα τον έχουνε φλάμπουρό και δεν έχουν καμία σχέση με τον Χριστό (κοιτάξτε τι γίνεται εκεί πάνω στη Λάρισα, για να φέρουμε ένα τυπικό παράδειγμα).

»Αλλά αυτό το πράγμα έχει καθολική ισχύ. Να δείτε τι κάνει το Βατικανό. Τον Χριστιανισμό, δηλαδή σαν διδασκαλία γνήσια, τη διαστρέψαμε και την προσαρμόσαμε στην ανημπόρια μας. Γι’ αυτό ακριβώς από δω μπορούμε να κατανοήσουμε πόσο αληθινό είναι αυτό, όταν σκεφτούμε τον όρο Καισαροπαπισμός. Τι έκανε δηλαδή ο Χριστιανισμός; Πήγε να καταστρέψει τους Καίσαρες. Τους κατάστρεψε τους Καίσαρες, διέλυσε την Ρώμη και τον αρχαίο κόσμο, και μετά τι γίνεται; Οι ίδιοι οι Καίσαρες γίνονται Πάπες. Άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε τα ρούχα του αλλιώς. Γι αυτό εκείνος που είναι γνήσιος χριστιανός από μας, πρέπει να ντρέπεται να ανήκει στην κοινότητα τη χριστιανική. Πρέπει να παρουσιάζεται –αν είναι γνήσιος χριστιανός και πάσχων και κατανοεί τον λόγο του Ιησού Χριστού και είναι μαθητής και τον ακολουθεί– πρέπει να φαίνεται σαν αιρετικός».