Από τότε που τα smartphones εισέβαλαν στην ζωή μας, άλλαξαν -μεταξύ άλλων- και τον τρόπο που ταξιδεύουμε.
«Τα κοινωνικά δίκτυα έχουν επιφέρει επανάσταση όχι μόνο στον τρόπο αλλά και στον λόγο για τον οποίο ταξιδεύουμε» εξηγεί στον «Νέο Κόσμο» η καθηγήτρια Τουριστικών Σπουδών και διευθύντρια του Business School του Πανεπιστημίου Νότιας Αυστραλίας (University of South Australia), Μαριάννα Σιγάλα.
«Πλέον, η επιλογή του προορισμού και του ξενοδοχείου διαμονής καθώς και όλων των δραστηριοτήτων που θα προγραμματίσει ένας επισκέπτης στον προορισμό που θα επιλέξει να βρεθεί, επηρεάζονται από πληροφορίες που ο τελευταίος βρίσκει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και από πληροφορίες που θα λάβει ο ίδιος από σχόλια, κριτικές και τουριστικό υλικό που έχει δημιουργηθεί και διαμοιραστεί μεταξύ των διαδικτυακών του φίλων, και όχι από την συμβουλή που θα του δώσει το εκάστοτε τουριστικό γραφείο και πράκτορας που μέχρι πρότινος αποτελούσαν για τον τουρίστα την μοναδική πηγή πληροφόρησης», εξηγεί η ομογενής καθηγήτρια, η οποία έλκει την καταγωγή της από την Σαντορίνη.
Βέβαια, παρά το γεγονός πως η νέα μορφή τουριστικού μάρκετινγκ που βασίζεται στο διαδίκτυο συνεπάγεται μια πιο αντικειμενική και άμεση απεικόνιση της πραγματικότητας, η εμμονή με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το μέλλον του τουρισμού αλλά και την ίδια την ψυχολογία του εκάστοτε επισκέπτη.
Σύμφωνα με την κ. Σιγάλα, για πολλούς ταξιδιώτες η χρήση των κοινωνικών δικτύων δεν λειτουργεί ως μια αξιόπιστη πηγή πληροφοριών ώστε να παίρνουν καλύτερες ταξιδιωτικές αποφάσεις γρηγορότερα και ευκολότερα.
«Τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργηθεί μια νέα ομάδα τουριστών που ανεπίσημα είναι γνωστή ως «selfie gaze tourists».
«Πρόκειται για τα άτομα εκείνα τα οποία δεν ταξιδεύουν σε προορισμούς και δεν επισκέπτονται αξιοθέατα γιατί έχουν ένα ειλικρινές ενδιαφέρον για αυτά, αλλά τα επιλέγουν αποκλειστικά και μόνο για να βγάλουν μια καλή φωτογραφία και να την ανεβάσουν στα κοινωνικά δίκτυα, ως απόδειξη ότι βρέθηκαν εκεί, με απώτερο στόχο να αποκομίσουν την κοινωνική αναγνώριση και θαυμασμό των φίλων τους για το επίτευγμά τους.
«Οποιαδήποτε δραστηριότητα βοηθάει κάποιον να ενδυναμώσει το εγώ του και να βελτιώσει την εικόνα και προσωπικότητα του, με τον καιρό γίνεται εθισμός και παθολογική ενέργεια» εξηγεί η κ. Σιγάλα.
«Για τους τουρίστες αυτούς το αξιοθέατο δεν είναι ο προορισμός αλλά αυτοί οι ίδιοι στον προορισμό. Ξοδεύουν ελάχιστο χρόνο να δουν το μέρος που επισκέπτονται και να συνδιαλλαγούν με ντόπιους ή τους συνταξιδιώτες τους. Αντίθετα, τον προορισμό τον βλέπουν κυρίως μέσα από την κάμερα τους και ξοδεύουν τον χρόνο τους για το πώς θα βγάλουν την καλύτερη φωτογραφία, εφόσον για εκείνους δεν έχει σημασία το πού βρίσκονται αλλά κύριο μέλημα τους είναι να αποδείξουν το πού βρίσκονται για αυτοπροβολή στο διαδίκτυο».
Αυτό το φαινόμενο έχει ως συνέπεια, πολλοί από τους χρήστες να μην ανεβάζουν πληροφορίες και φωτογραφίες για να βοηθήσουν άλλους και να δώσουν συμβουλές και καθοδήγηση. Για κάποιους από αυτούς το «ανέβασμα» πληροφοριών στο διαδίκτυο αποτελεί μέρος της διαμόρφωσης της προσωπικότητάς τους και της αυτοπροβολής τους.
Την ίδια στιγμή, τα κοινωνικά δίκτυα έχουν αλλάξει και τον λόγο για τον οποίο κάποιοι ταξιδεύουν καθώς και το πού ταξιδεύουν αλλά και πώς «καταναλώνουν» και βιώνουν τον προορισμό μέσα από τα σχόλια και συζητήσεις άλλων στο διαδίκτυο. «Εφαρμόζουν αυτό που, δυστυχώς, έχει επικρατήσει. «Είμαι αυτό που μπορώ να καταναλώσω» και συνδέουν την προσωπικότητα τους με τη δυνατότητα που έχουν να αγοράζουν και καταναλώνουν ακριβά προϊόντα, να τρώνε σε ακριβά εστιατόρια».
«Τέλος τα κοινωνικά δίκτυα επηρεάζουν και την ικανοποίηση που παίρνει ένας επισκέπτης από τον προορισμό που επιλέγει και αυτό συμβαίνει γιατί εφόσον το κύριο κίνητρο για να ταξιδέψει κανείς είναι να τραβήξει μια φωτογραφία και να συλλέξει πολλά likes, τότε το αν κάποιος θα μείνει ευχαριστημένος από το ταξίδι του εξαρτάται κυρίως από το πόσα likeς θα πάρει και όχι από την ποιότητα της ταξιδιωτικής του εμπειρίας, από το τί είδε και τι έμαθε στον προορισμό που επέλεξε να επισκεφθεί».
Σύμφωνα με την κ. Σιγάλα, το ίδιο φαινόμενο συναντάται και στις ανθρώπινες σχέσεις.
«Θέλει κάποιος για παράδειγμα να αυτοπροβληθεί σαν τη ζωή της παρέας και ως κοινωνική προσωπικότητα; Ανεβάζει φωτογραφικό υλικό και βίντεο με ανάλογο περιεχόμενο το οποίο πολλές φορές είναι και πλασματικό και ουδεμία σχέση έχει με την πραγματικότητα του συγκεκριμένου ατόμου.
Τα συμπεράσματα αυτά είναι όντως πολύ ανησυχητικά όχι μόνο για την ψυχολογική και κοινωνική υγεία και ευεξία των ανθρώπων αλλά και για τις κοινωνικές αξίες και πρότυπα συμπεριφοράς που διαμορφώνονται στις κοινωνικές μας σχέσεις.
«Η λύση είναι σίγουρα η εκπαίδευση όλων μας σε μια πιο προσεκτική και συνειδητοποιημένη χρήση των κοινωνικών δικτύων στην κοινωνική και ιδιωτική μας ζωή» καταλήγει η καθηγήτρια κ. Σιγάλα.
