Σε προεκλογικό βηματισμό μπαίνει η κυβέρνηση Turnbull και ο υπό κατάθεση προϋπολογισμός φαίνεται ότι θα αποτελέσει ένα εργαλείο προσέλκυσης ψηφοφόρων για τον κυβερνητικό συνασπισμό, ο οποίος επιθυμεί, αφενός, να τονίσει την επιτυχία της οικονομικής πολιτικής του και, αφετέρου, να προειδοποιήσει για τους κινδύνους αλλαγής κυβέρνησης και ανάληψης της εξουσίας από το Εργατικό Κόμμα. Ως εκ τούτου, αυτό που αναμένεται στον προϋπολογισμό που θα καταθέσει την Τρίτη ο Θησαυροφύλακας Scott Morrison και ο Υπουργός Οικονομικών Mathias Cormann, είναι ένα μείγμα φοροαπαλλααγών και δημοσίων επενδύσεων με πολλούς αποδέκτες.

Όπως όλα δείχνουν, ο προϋπολογισμός θα περιλαμβάνει περικοπές φόρων σε ολόκληρη την γκάμα των εισοδημάτων, επενδύσεις σε έργα υποδομής, επενδύσεις στον τομέα της φροντίδας ηλικιωμένων και της υγείας, αλλά και μία μικρή αύξηση της εισφοράς στο Medicare, της τάξης των 55 σεντ για κάθε επίσκεψη σε Γενικό Γιατρό, βάζοντας έτσι τέλος στο τετραετές πάγωμα της συμμετοχής των ασθενών. Αυτό, παρά το ότι τον περασμένο μήνα η κυβέρνηση υπαναχώρησε στην πρόθεσή της να αυξήσει την εισφορά του Medicare κατά 8 δισεκατομμύρια που είχε εξαγγελθεί στον περσινό προϋπολογισμό, με σκοπό την χρηματοδότηση του Εθνικού Προγράμματος Αναπηρικής Ασφάλισης – κι αυτό γιατί η αύξηση εσόδων από φορολογία επιτρέπει την χρηματοδότηση χωρίς αύξηση της εισφοράς.

Συγκεκριμένα για τις υπηρεσίες φροντίδας ηλικιωμένων, ο προϋπολογισμός προβλέπει τη διάθεση 100 δισ. δολαρίων σε άξονα πενταετία, με πρώτη προτεραιότητα τους 103 χιλιάδες ανθρώπους που βρίσκονται τώρα σε λίστα αναμονής για φροντίδα κατ’ οίκον.

Παράλληλα, αναμένεται να διατηρηθεί το επίδομα ενέργειας που είχε θεσπίσει η κυβέρνηση του Εργατικού Κόμματος, στο πλαίσιο της νομοθεσίας για την τιμολόγηση του άνθρακα.

ΠΕΡΙΚΟΠΕΣ ΦΟΡΟΥ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΚΛΙΜΑΚΙΑ

Αλλά το πιο αμφιλεγόμενο μέτρο που θα περιλαμβάνει, κατά τα φαινόμενα, ο φετινός προϋπολογισμός, είναι οι φοροαπαλλαγές για τις μεγάλες επιχειρήσεις, μέτρο που ο Υπουργός Οικονομικών υπερασπίστηκε έντονα την περασμένη εβδομάδα, παρά το ότι η κοινή γνώμη είναι αντίθετη, ειδικά μετά και τις αποκαλύψεις που έγιναν στο πλαίσιο της βασιλικής εξεταστικής επιτροπής για τον τραπεζικό κλάδο.

Απαντώντας σ’ αυτές τις επικρίσεις, η κυβέρνηση τονίζει ότι προτεραιότητα στις περικοπές φόρων θα έχουν τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα. Ειδικά για τους πολίτες που βρίσκονται στα πιο χαμηλά εισοδηματικά στρώματα, ο Υπουργός Οικονομικών παραδέχθηκε ότι δεν έχουν ακόμη επωφεληθεί από την αύξηση των θέσεων εργασίας που έχει σημειωθεί τελευταία. “Ως εκ τούτου, είναι ξεκάθαρο ότι οι περικοπές στον φόρο εισοδήματος που βάζουν σε προτεραιότητα τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, είναι κάτι καλό για τους ίδιου και για την οικονομία” τόνισε ο Υπουργός.

Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, αυτές οι περικοπές θα έχουν άμεση ισχύ για τους φορολογούμενους στα δύο χαμηλότερα κλιμάκια, αυτούς δηλαδή με ετήσιο εισόδημα μέχρι $87000, ενώ από το 2024 θα ισχύσουν οι περικοπές για το επόμενο κλιμάκιο, για όσους δηλαδή έχουν εισόδημα μέχρι $180000 τον χρόνο.

Υπερασπιζόμενος την πρόθεση της κυβέρνησης να θεσπίσει φοροαπαλλαγές για τα υψηλότερα εισοδήματα, ο Mathias Cormann ισχυρίστηκε ότι πρόκειται για τους πολίτες που επιβαρύνονται περισσότερο με φόρολογία. “Αν θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι οι Αυστραλοί έχουν κίνητρα και ενθάρρυνση για να δουλεύον σκληρά και να δίνουν τον καλύτερό τους εαυτό, θα πρέπει προφανώς να υπάρχει και μία ανταμοιβή γι’ αυτήν τους την προσπάθεια”, δήλωσε ο Υπουργός. Από την μεριά του, ο Θησαυροφύλακας Scott Morrison εξέφρασε την προσδοκία ότι οι περικοπές φόρων θα σηματοδοτήσουν αύξηση στην κατανάλωση, ρίχνοντας νέο χρήμα στην αγορά. “Η φορολογική ελάφρυνση των πολιτών που ανήκουν στα χαμηλά εισοδήματα, τονίζει τις οικονομικές πολιτικές που στηρίζουν την αύξηση της κατανάλωσης, τόσο από οικονομικής πλευράς, όσο και από πλευράς κατανόησης.”

Το ακριβές ύψος αυτών των φοροαπαλλαγών παραμένει αδιευκρίνιστο. Απαντώντας στις επικρίσεις ότι δεν πρόκειται παρά για φιλοδωρήματα, ο Θησαυροφύλακας τόνισε: “δεν πρόκειται να ισχυριστώ ότι πρόκειται για γιγάντιες περικοπές φόρων, θα είναι όμως αυτές που μπορούμε να διαθέσουμε”.

Από την πλευρά του, ο τομεάρχης Οικονομικών της Αντιπολίτευσης, Jim Chalmers, τόνισε ότι το Εργατικό Κόμμα από καιρό υποστηρίζει την ανάγκη φοροελαφρύνσεων για τους εργαζομένους, αλλά κράτησε επιφυλακτική στάση: “Θα δούμε τι ακριβώς προτείνει ο προϋπολογισμός, όταν τα δούμε γραμμένα, αλλά πάντοτε λέγαμε ότι είναι προτιμότερο να δούμε τις φοροελαφρύνσεις να πηγαίνουν σε εκείνους που τις έχουν περισσότερο ανάγκη – τους ανθρώπους της μεσαίας τάξης της Αυστραλίας” δήλωσε, φροντίζοντας να επισημάνει ότι οι μεγαλύτερες περικοπές θα πάνε σε εκείνους που έχουν λιγότερο ανάγκη. Για το Εργατικό Κόμμα, το καθοριστικό σημείο του προϋπολογισμού είναι το δώρο 80 δισ. που κάνει η κυβέρνηση στις μεγάλες επιχειρήσεις. Η κυβέρνηση υπερασπίζεται αυτήν την επιλογή, τονίζοντας ότι ο στόχος είναι να δημιουργηθούν περισσότερες θέσεις εργασίας.

ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΥΠΟΔΟΜΗΣ

Κεντρικός άξονας της πολιτικής της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, όπως διαφαίνεται από τον προϋπολογισμό, είναι και οι επενδύσεις σε έργα υποδομής, με στόχο την προετοιμασία των μεγάλων αστικών κέντρων για τις επιπτώσεις της μετανάστευσης. Η κυβέρνηση απαντά έτσι στα επιχειρήματα όσων τονίζουν ότι πρέπει να περιοριστεί το μεταναστευτικό ρεύμα προς την Αυστραλία, λόγω του συνωστισμού που σημειώνεται στις μεγάλες πόλεις. Από τις σημαντικότερες επενδύσεις σε έργα υποδομής είναι και τα 5 δισ. δολάρια που η κυβέρνηση θα διαθέσει για την κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής που θα συνδέει το αεροδρόμιο Tullamarine με το κέντρο της Μελβούρνης.

Επίσης, η κυβέρνηση την περασμένη εβδομάδα δεσμεύτηκε για την διάθεση 155 εκατομμυρίων δολαρίων για την κατασκευή γέφυρας με τέσσερις λωρίδες κυκλοφορίας στον ποταμό Shoalhaven στο Nowra της Νότιας Νέας Ουαλίας. Εκτός αυτού, ο πρωθυπουργός, Malcolm Turnbull αποκάλυψε ότι σκοπεύει να επενδύσει 3,2 δισ. δολάρια για έργα υποδομής στην Δυτική Αυστραλία, όπου ο Συνασπισμός βλέπει την εκλογική του επιρροή να μικραίνει. Από αυτά τα χρήματα, 1,67 δισ. θα διατεθούν για έργα οδικού δικτύου, 1,05 δισ. για τον μητροπολιτικό σιδηρόδρομο Metronet, $189 εκατομμύρια για νοσοκομειακή υποδομή και $140 εκ. για έργα ύδρευσης.

Αντίστοιχα, ένα παρόμοιο πακέτο επενδύσεων προβλέπεται για το Κουίνσλαντ, όπου 800 εκατομμύρια θα διατεθούν για την αναβάθμιση του σιδηροδρομικού δικτύου του Sunshine Coast και $1 δισ. για την αναβάθμιση του αυτοκινητόδρομου M1 στο Gold Coast.

Παράλληλα, η κυβέρνηση σκοπεύει να επενδύσει $140 εκ. για την παροχή κινήτρων σε κινηματογραφικές παραγωγές που θέλουν να πραγματοποιήσουν γυρίσματα στο Gold Coast.

ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ

Ωστόσο, ένα ερώτημα που δεν έχει ακόμη απαντήσει ο Scott Morrison, είναι το κατά πόσον ο προϋπολογισμός θα οδηγήσει ταχύτερα σε πλεονάσματα. Πέρσι, ο Θησαυροφύλακας είχε προβλέψει ότι ο προϋπολογισμός θα ξαναγίνει πλεονασματικός το 2021, καθώς το 2020 το έλλειμμα δεν θα ξεπεράσει τα 2,5 δισ. δολάρια. Στις ίδιες εξαγγελίες, η κυβέρνηση είχε δεσμευτεί ότι οι επόμενοι προϋπολογισμοί θα εμφανίζουν πλεόνασμα τουλάχιστον 1% του ΑΕΠ, ωστόσο φέτος μέχρι στιγμής δεν υπάρχει καμία σχετική αναφορά.O φετινός προϋπολογισμός εκτιμάται ότι θα έχει δραματική βελτίωση στα κρατικά έσοδα, καθώς υπολογίζεται αύξηση $36,2 δισ. στα έσοδα από φόρους επιχειρήσεων και $10.6 δισ. σ’ αυτά από φόρους εισοδήματος.

Για τον ίδιο τον Scott Morrison, το διακύβευμα είναι πολύ μεγάλο, καθώς η επιτυχία του προϋπολογισμού είναι το κλειδί για τις προσωπικές του πολιτικές φιλοδοξίες. Είναι γνωστό ότι ο Θησαυροφύλακας εποφθαλμιά την ηγεσία του Φιλελεύθερου Κόμματος, παρά το γεγονός ότι στις δημοσκοπήσεις, αυτήν την φιλοδοξία στηρίζει μόλις το 2% των ψηφοφόρων. Από ό,τι φαίνεται, στον φετινό προϋπολογισμό, ο Θησαυροφύλακας αλλάζει πορεία μετά τον περσινό, o οποίος δέθχηκε τα πυρά τόσο της αντιπολίτευσης όσο και του κυβερνητικού στρατοπέδου, τόσο για τις αλλαγές στην νομοθεσία των συνταξιοδοτικών λογαριασμών (superannuation), όσο και στο δεκαετές πρόγραμμα περικοπών φόρων που παραμένει δέσμιο της Γερουσίας, κυρίως όμως γιατί ο περσινός προϋπολογισμός οδήγησε στην μεγαλύτερη συρρίκνωση ανάπτυξης τριμήνου από την εποχή της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης.