Ιδιαίτερα δύσκολη προδιαγράφεται η Σύνοδος για το Μεταναστευτικό στις Βρυξέλλες, χωρίς να προδιαγράφονται μεγάλες πιθανότητες για επίτευξη ευρωπαϊκής ομόνοιας. Η εικόνα αυτή τη στιγμή είναι ότι οι ακραίες απόψεις φαίνεται να υπερισχύουν, θέτοντας εν αμφιβόλω ακόμα και τα συμπεράσματα της Συνόδου για ένα θέμα που «καίει» την Ελλάδα.
Το προσχέδιο του κειμένου των συμπερασμάτων αναφέρει ότι η ΕΕ θα συνεχίσει να υποστηρίζει την Ιταλία και τα άλλα κράτη-μέλη πρώτης υποδοχής στο θέμα της μετανάστευσης. Θα ενισχύσει την υποστήριξή της για την ακτοφυλακή της Λιβύης, τις παράκτιες και τις νότιες κοινότητες, τις ανθρώπινες συνθήκες υποδοχής, τις εθελοντικές ανθρωπιστικές επιστροφές, τη συνεργασία με άλλες χώρες καταγωγής και διέλευσης, καθώς και την εθελοντική επανεγκατάσταση.
«Δεν μπορώ να σας πω ότι όλα έχουν διευθετηθεί» τόνισε στους δημοσιογράφους ο Γάλλος διπλωμάτης. «Αλλά είναι σημαντικό ότι μπορέσαμε να συνεργαστούμε με τον Ιταλό πρωθυπουργό και να πετύχουμε πρόοδο στην ιδέα των “ελεγχόμενων κέντρων”, που θα έχουν μεγαλύτερη ευρωπαϊκή στήριξη» συμπλήρωσε.
Αν και οι αφίξεις μεταναστών έχουν μειωθεί σε μεγάλο βαθμό σε σχέση με το 2015, τα ευρωπαϊκά προβλήματα παραμένουν και η κόντρα μεταξύ Γερμανίας και Ιταλίας όλο και μεγαλώνει. Από τη μία, η νέα κυβέρνηση της Ιταλίας έχει δεσμευτεί σε μια πολύ πιο αυστηρή μεταναστευτική στάση, απωθώντας σκάφη που έχουν σώσει μετανάστες και πρόσφυγες στη Μεσόγειο.
Από την άλλη, η Γερμανία –και, κυρίως, ο εταίρος της κυβέρνησης Μέρκελ, Χορστ Ζεεχόφερ από τη Βαυαρία- απειλεί την Μέρκελ, αν δεν επιστρέφει όποιον παράτυπο μετανάστη βρει στη χώρα πρώτης εισόδου, ζητώντας κλείσιμο των συνόρων.
Οι Γαλλία και Ισπανία, θέλουν να υπάρχουν hotspot αντίστοιχα με αυτά της Ελλάδας σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς η ιδέα των εξωτερικών πλατφορμών είναι αντίθετη στο διεθνές δίκαιο.
Στο θέμα της επιστροφής των μεταναστών από τη Γερμανία σε χώρες πρώτης γραμμής, που ζητούν οι Βαυαροί, η Μέρκελ επιζητεί την λύση μέσω διμερών Συμφωνιών με τις τρίτες χώρες απ’ όπου προέρχονται οι μετανάστες, αλλά και με χώρες της ΕΕ όπως η Ελλάδα, όπου φαίνεται ότι βρήκε «ευήκοα ώτα». Όμως η Ιταλία είναι πλήρως αντίθετη στο να δεχθεί μετανάστες ή να περιοριστεί η απάντηση εκεί.
Στο πλαίσιο αυτό, η Γερμανίδα καγκελάριος δέχθηκε με ικανοποίηση το «δώρο» του Αλέξη Τσίπρα. Ο Έλληνας πρωθυπουργός δήλωσε στους «Financial Times» ότι είναι ανοιχτός σε ειδική Συμφωνία με το Βερολίνο, προκειμένου «να περιορίσει τις «δευτερογενείς μετακινήσεις» των προσφύγων που φθάνουν στα νότια σύνορα της ΕΕ, αλλά έπειτα ταξιδεύουν βόρεια στη Γερμανία».
Έτσι, την ώρα που αυξάνεται η δημοτικότητα των λαϊκιστών πολέμιων της μετανάστευσης στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, η Αυστραλία περηφανεύεται για τη δική της δρακόντεια πολιτική που αποτρέπει τους πρόσφυγες και τους μετανάστες να φτάσουν στις ακτές της.
Μετά την υιοθέτηση της σκληρής γραμμής από τους συντηρητικούς στην Αυστραλία, πριν πέντε χρόνια, η Καμπέρα έχει προκαλέσει ταυτόχρονα σφοδρές επικρίσεις και εγκώμια.
Μέχρι πρότινος, απελπισμένοι πρόσφυγες από το Αφγανιστάν, τη Σρι Λάνκα και χώρες της Μέσης Ανατολής διέσχιζαν τη θάλασσα από την Ινδονησία για να φτάσουν στις βόρειες ακτές της Αυστραλίας.
Περίπου 1.200 άνθρωποι έχουν πνιγεί στη διάρκεια του διάπλου, αν και η αυστραλιανή κυβέρνηση προωθεί την πολιτική μηδενικής ανοχής, η οποία, σύμφωνα με την ίδια, δικαιολογείται προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι διακινητές και να αποτραπούν οι παράτυποι μετανάστες να διακινδυνεύουν τη ζωή τους.
Τα πλοιάρια που μετέφεραν πρόσφυγες εμποδίζονταν τακτικά από τα πλοία του Πολεμικού Ναυτικού της Αυστραλίας, ενώ οι επιχειρήσεις του στη θάλασσα παραμένουν καλυμμένες με μυστικότητα.
Όσοι πρόσφυγες καταφέρνουν να περάσουν, στέλνονται σε απομονωμένα κέντρα κράτησης στον Ειρηνικό Ωκεανό, το Ναούρου και την Παπούα Νέα Γουινέα. Ακόμη κι αν γίνει δεκτό το αίτημά τους για την παροχή ασύλου, δεν γίνονται δεκτοί στο έδαφος της Αυστραλίας.
Η πολιτική αυτή έχει στεφθεί με επιτυχία καθώς ο αριθμός των προσφύγων που προσπαθούν να φτάσουν στην Αυστραλία έχει μειωθεί δραματικά, όμως έχει διχάσει την κοινή γνώμη και έχει αμαυρώσει τη διεθνή φήμη της χώρας.
Οι υπέρμαχοι των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καθώς και ο ΟΗΕ επικρίνουν την πλούσια χώρα που γυρνά την πλάτη της στους ευάλωτους πληθυσμούς. Εξάλλου, οι πληροφορίες που καταφέρνουν να βγουν από τους καταυλισμούς κράτησης των προσφύγων κάνουν λόγο για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κατάθλιψη μεταξύ των κρατούμενων, ακόμη και αυτοκτονίες.
Όμως στην ΕΕ και τις ΗΠΑ κάποιοι ακροδεξιοί πολιτικοί εμφανίζουν την Αυστραλία ως πρότυπο.
Η επικεφαλής του Εθνικού Συναγερμού (πρώην Εθνικό Μέτωπο), Μαρίν Λεπέν, ο Βρετανός εθνικιστής Νάιτζελ Φάρατζ και ο ακροδεξιός Ιταλός υπουργός Εσωτερικών, Ματέο Σαλβίνι, κάποια στιγμή έχουν αναφερθεί στην Αυστραλία ως παράδειγμα προς μίμηση.
Λίγο μετά την ορκωμοσία του, ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, είχε μια θυελλώδη τηλεφωνική συνομιλία με τον Αυστραλό πρωθυπουργό Μάλκολμ Τέρνμπουλ. Όμως στο θέμα της μετανάστευσης συμφώνησαν.
«Είναι καλή ιδέα, πρέπει να το κάνουμε και εμείς. Είστε χειρότερος από εμένα» σχολίασε ο Τραμπ, σύμφωνα με την «Washington Post».
Αναλυτές εκτιμούν ότι αν και η Καμπέρα κατάφερε να σταματήσει τους πρόσφυγες, όμως το μοντέλο που χρησιμοποίησε δεν είναι εύκολο να ακολουθηθεί από άλλες χώρες, καθώς η Αυστραλία δεν έχει χερσαία σύνορα και περιστοιχίζεται από επικίνδυνες θάλασσας.
«Υπάρχει μια μεγάλη διαφορά: Η Ευρώπη και οι ΗΠΑ έχουν χερσαία σύνορα και είναι πολύ δύσκολο να εμποδίσεις τους ανθρώπους να έρθουν» σχολίασε ο Στίβεν Καστλς, ειδικός σε θέματα διεθνούς μετανάστευσης στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ.
«Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η Αυστραλία παρουσιάζεται ως παράδειγμα από τις ΗΠΑ και κάποιους Ευρωπαίους ηγέτες. Όμως, ντε φάκτο η Αυστραλία παραβιάζει τις υποχρεώσεις της σε ό,τι αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα καθώς έχει υπογράψει τις συμβάσεις του ΟΗΕ (για τους πρόσφυγες)» πρόσθεσε.
Το κέντρο κράτησης προσφύγων στο νησί Μάνους στην Παπούα Νέα Γουινέα έκλεισε, καθώς κρίθηκε αντισυνταγματικό. Οι 600 πρόσφυγες που διέμεναν εκεί στάλθηκαν σε τρία προσωρινά κέντρα. Αυτή τη στιγμή 225 άνθρωποι κρατούνται στο νησί Ναούρου, στην πλειονότητά τους οικογένειες, μεταξύ των οποίων και 22 παιδιά.
Πολλοί πρόσφυγες στέλνονται σε τρίτες χώρες. Ειρωνικά, κάποιοι κρατούνται και στις ΗΠΑ βάσει των Συμφωνιών που είχε υπογράψει η Καμπέρα με τον πρώην πρόεδρο, Μπαράκ Ομπάμα.
Η κυβέρνηση της Αυστραλίας εκτιμά ότι η πολιτική μηδενικής ανοχής απέναντι στους παράτυπους μετανάστες σώζει ζωές και της επιτρέπει να αντιμετωπίζει καλύτερα όσους έρχονται μέσω νόμιμων οδών για να ζητήσουν άσυλο.
Αν τα σύνορά μας είναι ερμητικά κλειστά, υπογράμμισε ο Τέρνμπουλ την προηγούμενη εβδομάδα, τα ανθρωπιστικά προγράμματα και τα προγράμματα για τους πρόσφυγες είναι γενναιόδωρα.
«Ο λόγος είναι ότι αποφασίζουμε, η αυστραλιανή κυβέρνηση αποφασίζει εξ ονόματος του αυστραλιανού λαού, ποιος έρχεται στην Αυστραλία, όχι οι διακινητές» τόνισε.
