Τρία χρόνια μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές και τη φαινομενική επούλωση των πληγών, τα αποκαΐδια που άφησαν πίσω τους, εξακολουθούν να γκρεμίζουν νοικοκυριά και να καταστρέφουν ζωές.

Αυτή είναι η εκτίμηση της ανώτατης νομικού (SC), Ολίβιας Νίκου, η οποία έρχεται σε άμεση επαφή με το πρόβλημα η συχνότητα του οποίου την ανάγκασε, όπως θα πει, να κάνει κάτι.

«Με τους συνεργάτες μου, δικηγόρους, γιατρούς, ψυχίατρους και ψυχολόγους, προσέξαμε ότι η συχνότητα και ομοιότητα, αν θέλετε, των προβλημάτων ατόμων που υπήρξαν θύματα των τρομερών πυρκαγιών τις αρχές του 2009 και ιδιαίτερα του Μαύρου Σαββάτου –9 του Φλεβάρη– παρουσίαζαν πολλά κοινά σημεία.

«Διαπιστώσαμε ότι στο διάστημα των τριών χρόνων, μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές στη Βικτώρια, υπήρξε κάθετη αύξηση στην ενδοοικογενειακή βία, την κακοποίηση παιδιών και τα διαζύγια».

ΔΡΑΣΤΕΣ ΟΙ ΠΡΩΗΝ ΗΡΩΕΣ

Εκείνο το οποίο θα το χαρακτήριζε κανείς σχήμα οξύμωρο, είναι ότι οι δράστες είναι οι πρώην ήρωες.
«Εκείνοι που έβαλαν σε κίνδυνο τη ζωή τους για να σώσουν τις ζωές των άλλων και να αποτρέψουν τις πυρκαγιές να καταστρέψουν τα σπίτια τους και ό,τι δημιούργησαν μια ολόκληρη ζωή, είναι εκείνοι που προκαλούν τρόμο και πληγές στην ίδια την οικογένειά τους.

Οι οικογένειες υποφέρουν ξανά και τα περισσότερα θύματα της κακοποίησης είναι γυναίκες και παιδιά. Οι άντρες υποφέρουν από άγχος και διάφορα άλλα ψυχολογικά προβλήματα, συμπεριφέρονται δε, μ’ έναν τρόπο που δεν υπήρχε πριν τις πυρκαγιές. Είναι μια φοβερή συνέπεια που άφησαν πίσω τους οι φωτιές», θα πει η Ολίβια Νίκου, η οποία θεωρείται κορυφή στο χώρο της ενδοικογενειακής βίας και της κακοποίησης παιδιών, σε παναυστραλιανή κλίμακα.
Ερχόμενη σε άμεση επαφή με το πρόβλημα, η ίδια, πήρε την πρωτοβουλία να σχηματίσει μια ομάδα από ειδικούς, δικηγόρους, γιατρούς, ψυχολόγους, ψυχίατρους που είναι διατεθειμένοι να βοηθήσουν αυτές τις οικογένειες αφιλοκερδώς.

«Αυτοί οι άνθρωποι έχουν υποφέρει ήδη αρκετά. Να τις επιφορτίσει κανείς με νομικά και ιατρικά έξοδα, είναι, το λιγότερο, απάνθρωπο».
Η ίδια μόλις έχει ολοκληρώσει μια περιοδεία που έκανε σ’ όλες τις πληγείσες περιοχές της Βικτώριας.

ΒΛΕΠΕΙΣ ΤΗ ΔΥΣΤΥΧΙΑ

«Βλέπεις τη δυστυχία κατάματα. Συχνά σε εκπλήσσει η καρτερικότητα πολλών γυναικών. Αποφεύγουν να καταφύγουν στα άκρα. Να καταγγείλουν τη βία και να τιμωρηθεί από το νόμο ο σύντροφός τους. Εκείνο που επιθυμούν είναι ‘να γίνουν τα πράγματα όπως ήταν πριν’».

Το ‘πριν’ και το ‘μετά’, εντούτοις, φαίνεται να είναι σε ζωηρή αντίθεση, εκεί που χτύπησε πριν τρία χρόνια η λαίλαπα των πυρκαγιών.
«Πολλές γυναίκες εξομολογούνται ότι, ενώ οι άντρες τους πριν ήταν επιδεικτικά τρυφεροί, τώρα είναι απόμακροι, κλεισμένοι στον εαυτό τους και κρύοι.
Φαίνεται τα συναισθήματά τους να έχουν τραυματιστεί ή νεκρώσει και να βρίσκονται κοινωνικά αποκομμένοι» θα πει η Ολίβια Νίκου, η οποία είναι αποφασισμένη να φέρει ξανά το χαμόγελο και τη ζωή που άρπαξαν οι φοβερές φλόγες του Μαύρου Σαββάτου, στα μέρη που έζωσαν.

Η ίδια θα πει ότι «δεν πρόκειται για ένα πρόβλημα που αφορά ορισμένους ανθρώπους, αλλά για ένα εξαιρετικά σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα και όλοι θα πρέπει να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν προκειμένου να σταματήσει εδώ. Όλους, πιστεύω, μας ενδιαφέρει να ζούμε σ’ ένα ασφαλές και πολιτισμένο περιβάλλον, με μειωμένο κίνδυνο αυτοκτονιών, κακοποίησης και χρήσης ναρκωτικών. Είναι κάτι που επεκτείνεται και στις επόμενες γενιές. Έχει σχέση με την ποιότητα όλων των πλευρών της κοινωνίας μας και του περιβάλλοντος στο οποίο θα ζήσουν οι επόμενες γενιές.

Οι επιπτώσεις της σημερινής βίας που παρατηρείται σ’ αυτές τις περιοχές, είναι πολλές, με κυριότερες επιδράσεις στην υγεία, την οικονομία, τον εργασιακό χώρο και τη στέγαση. Επομένως, δεν έχουμε δικαίωμα να αδιαφορήσουμε».

ΓΕΝΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ

Η ίδια μας πληροφορεί ότι έρευνες έχουν δείξει ότι αυτό παρατηρείται σ’ όλες τις χώρες του κόσμου που έχουν πληγεί από μεγάλες καταστροφές.
«Οι άντρες υποφέρουν από μεγάλο άγχος, συχνά καταφεύγουν στην υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, χάνουν τον αυτοέλεγχο και είναι κοινωνικά αποκομμένοι. Πολλοί, φαίνεται, να νιώθουν ανίκανοι, να έχουν τύψεις γιατί δεν μπόρεσαν να αποτρέψουν την καταστροφή, πράγμα που τους οδηγεί στο να επιτίθενται σ’ αυτά τα ίδια τα άτομα που ήθελαν να προστατέψουν».

Το τραγικό, συνεχίζει η Ολίβια Νίκου, ότι η βία που ακολουθεί καταστροφές αυτού του μεγέθους, ‘καλύπτεται’ από την ανάγκη να ξαναχτιστούν τα καμένα σπίτια. Να μπορέσουν οι οικογένειες να στεγαστούν ξανά».

Πράγμα που οδηγεί στο εύλογο ερώτημα ‘έχει η βία να κάνει με την ολιγωρία της Πολιτείας να δράσει άμεσα και αποτελεσματικά;’
«Θα πρέπει να γίνουν σοβαρές και σε βάθος έρευνες, πριν μπορέσει κανείς με ασφάλεια να απαντήσει σ’ αυτό το ερώτημα. Εκείνο, όμως, που βλέπουμε σήμερα και μας επιτρέπει να κάνουμε κάποια εκτίμηση, είναι ότι κι εκεί που δεν υπάρχουν προβλήματα στέγασης και αλλαγής στα οικονομικά της οικογένειας, πάλι έχουμε περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας. Η αλλαγή στη συμπεριφορά παρατηρείται επίσης και σ’ εκείνους που γυρίζουν από κάποια εμπόλεμη ζώνη. Επομένως είναι πολύ βαθύτερα τα αίτια».
Απορία που μεταφράζεται σε ερώτημα, είναι ‘πώς δέχονται να στηριχτούν και να βοηθηθούν ψυχολογικά οι άντρες των οποίων η συμπεριφορά είναι αυτή που περιγράψατε’;
«Ένα πολύ εύστοχο ερώτημα. Στην αρχή δεν παραδέχονται ότι υπάρχει πρόβλημα. Δυστυχώς, μόνο όταν η κατάσταση φτάσει στα άκρα και η γυναίκα δεν έχει άλλη επιλογή από το να ζητήσει διαζύγιο, φαίνεται να γίνεται δεκτή η εξωτερική στήριξη. Μπροστά στον κίνδυνο δηλαδή να διαλυθεί η οικογένεια, να χάσει ο πατέρας τα παιδιά του, δέχεται να βοηθηθεί από τους ειδικούς επιστήμονες».

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ

Ένα από τα ερωτήματα που θέσαμε στην Ολίβια Νίκου είναι ‘γιατί αλλάζει μόνο η συμπεριφορά των αντρών, μετά από μια καταστροφή; Έχει μήπως να κάνει με το ότι η γυναίκα, έχει εκτιμηθεί, ότι είναι πιο δυνατή ψυχολογικά;’

« Αυτό είναι ένα ερώτημα στο οποίο θα μπορούσε ίσως να απαντήσει ένας ψυχολόγος ή ψυχίατρος. Στη συγκεκριμένη, όμως, περίπτωση, αυτή των πυρκαγιών, δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει ότι οι άντρες είναι εκείνοι οι οποίοι έμειναν πίσω για να αποτρέψουν την καταστροφή. Εκείνοι πάλεψαν με τις φλόγες, ενώ οι γυναίκες έπρεπε να πάρουν τα παιδιά και να τρέξουν μακριά από το πεδίο της μάχης. Από τον πόλεμο μ’ έναν πανίσχυρο και απρόβλεπτο εχθρό».

Μια πάλη άνιση που άφησε, όπως φαίνεται, βαθιές πληγές που ακόμη ματώνουν.
Το χειρότερο, τις συνέπειες πληρώνουν οι πιο ευάλωτοι και αθώοι.
Η Ολίβια Νίκου κάνει έκκληση σε γιατρούς, δικηγόρους, ψυχολόγους, ψυχίατρους και κοινωνικούς παράγοντες με πείρα στην ενδοοικογενειακή βία, που είναι διατεθειμένοι να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους εθελοντικά, να έλθουν σ’ επαφή μαζί της στο τηλέφωνο 9225 7131.