Το Σαββατοκύριακο 17-18/11/2018 έγιναν στην Ελλάδα και στην παροικία οι εκδηλώσεις για τα 45 χρόνια από την εξέγερση των φοιτητών κατά της Χούντας στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο το Νοέμβριο του 1973. Στα Ελλαδικά εκπαιδευτικά ιδρύματα σημειώθηκαν τα συνηθισμένα έκτροπα.

Θα πρέπει να σημειωθούν η λανθασμένη τροπή και τα έκτροπα που συνήθως παίρνουν οι εορτασμοί στην Ελλάδα για πάρα πολλά χρόνια τώρα, με ενέργειες που αμαυρώνουν την επέτειο, τη μνήμη και τον σκοπό των εκδηλώσεων. Η εξέγερση του Πολυτεχνείου τον Νοέμβριο του 1973 ήταν μια κορυφαία στιγμή του φοιτητικού κινήματος που σήμανε την αρχή του τέλους της δικτατορίας. Στην πάλη κατά της δικτατορίας συμμετείχαν το 1973-1974 και οι Έλληνες φοιτητές της Μελβούρνης, με πορείες διαμαρτυρίας στο Ελληνικό Προξενείο, δημόσιες εκδηλώσεις και θεατρικές παραστάσεις στο Πανεπιστήμιο Μελβούρνης.

Αργότερα, στην Ελλάδα οι εκδηλώσεις μνήμης της εξέγερσης του Πολυτεχνείου τυποποιήθηκαν σε συγκεντρώσεις, αψιμαχίες με την Αστυνομία, πορείες στην Αμερικανική Πρεσβεία και δημιουργία από τους αποκαλούμενους αναρχικούς και κουκουλοφόρους μπάχαλων στο κέντρο της Αθήνας. Τέτοιες ενέργειες κάθε άλλο παρά τιμούν τον αγώνα του Πολυτεχνείου, στην πραγματικότητα αμαυρώνουν τη μνήμη του.

Θα πρέπει οι ίδιοι φοιτητές, αλλά και όλοι οι άλλοι, να συζητήσουν και να εξετάσουν τους λόγους αυτού του ευτελισμού της επετείου. Γιατί εξετράπησαν και κάθε χρόνο εκτρέπονται οι εκδηλώσεις σε αψιμαχίες αναρχικών, κατασκευή και χρήση βομβών μολότοφ και καταστροφές περιουσιών;

Θα πρέπει να συμφωνούμε ότι η μνήμη της εξέγερσης του Πολυτεχνείου ανήκει σε όλους τους φοιτητές και όλες τις γενιές και δημοκρατικές παρατάξεις των Ελλήνων. Καμιά ομάδα και καμιά πολιτική παράταξη δεν έχει την αποκλειστική κυριότητα της επετείου και των εκδηλώσεων. Εντούτοις, κάποιες μειοψηφίες εμπόδισαν την αντιπροσωπεία της κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ να καταθέσουν στεφάνια. Ο ΣΥΡΙΖΑ, αν δεν πρόκειται απλώς για χειρισμούς εντυπώσεων, δρέπει και ο ίδιος τα αποτελέσματα των πολιτικών του αποφάσεων. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι κάποιες μειοψηφίες έχουν το δικαίωμα αποκλεισμού οργανώσεων από τον εορτασμό της επετείου.

Αλλά γιατί γίνεται αυτή η εκτροπή που παρατηρείται; Κατά τη γνώμη μου, αυτό οφείλεται στο ότι το ελλαδικό φοιτητικό κίνημα έχασε την ανεξαρτησία και την ελεύθερη σκέψη του και έγινε υποχείριο των διαφόρων κομματικών ομάδων και των αναρχικών. Το φοιτητικό κίνημα είναι διαιρεμένο και κατακερματισμένο στις διάφορες κομματικές νεολαίες και ομάδες ή συλλογικότητες, όπως κατήντησαν να αποκαλούνται οι διάφορες κομματικές ή ιδεολογικές μειοψηφίες. Μπορούμε να το διαπιστώσουμε αυτό όταν αναλογιστούμε ότι η οργάνωση της ΕΦΕΕ, δηλαδή το οργανωμένο πανελλήνιο φοιτητικό κίνημα που θα έπρεπε να εκπροσωπείται από εκλεγμένο κεντρικό Διοικητικό Συμβούλιο, έχει να λειτουργήσει από το 1988. Ουσιαστικά, δεν το επιτρέπουν οι κομματικές νεολαίες που κυριάρχησαν στα Ελληνικά πανεπιστήμια και προσπαθεί η καθεμιά να καπελώσει το κίνημα για τον εαυτό της.

Για να ξαναζωντανέψουν το φοιτητικό κίνημα και το ελληνικό πανεπιστήμιο χρειάζονται ελεύθερη σκέψη και απαλλαγή από τις παρωπίδες και τις αγκυλώσεις που τους επιβάλουν τα κόμματα και οι αναρχικοί με τις κομματικές νεολαίες τους. Το Ελληνικό φοιτητικό κίνημα χρειάζεται την ανάπτυξη μιας κριτικής στάσης έναντι όλων των κομμάτων και ελεύθερη συζήτηση και κριτική έναντι όλων των ιδεών. Δεν είναι, όμως, εύκολη αυτή η απαλλαγή γιατί οι ομάδες και οι μειοψηφίες εκμεταλλεύονται το αποκαλούμενο άσυλο, κάτι που παρεμποδίζει την ελεύθερη συζήτηση και διακίνηση των ιδεών και που αποκόβει το πανεπιστήμιο από την κοινωνία και το διάλογο. Το αποκαλούμενο πανεπιστημιακό άσυλο στα ελληνικά πανεπιστήμια, αποτελεί μια κυβερνητική πολιτική που έχει παραδώσει το ελληνικό πανεπιστήμιο έρμαιο στην ανομία, τον φασισμό των διαφόρων ομάδων, στους εμπόρους και τη διακίνηση ναρκωτικών, στη μεταβολή του ναού της γνώσης σε ελεύθερα εργαστήρια κατασκευής μολότωφ και διοργάνωσης αντικοινωνικών εκτρόπων.

Αντίθετα, να σημειώσουμε ότι η επέτειος στη Μελβούρνη γιορτάζεται πιο κοντά στο σωστό της νόημα. Φέτος οι διοργανωτές σκέφτηκαν να εκφράσουν το πνεύμα της αντίστασης που εμπεριέχει η επέτειος με την αντίσταση των ιθαγενών της Αυστραλίας κατά των εισβολέων αποίκων και ζήτησαν από την κυρία Lidia Thorpe να κάνει την κύρια ομιλία. Η κυρία Thorpe είναι Αυστραλή ιθαγενής, μέλος της φυλής Gunnai-Gunditimara και είναι επίσης βουλευτής των Πράσινων στην πολιτειακή εκλογική περιφέρεια Northcote. Η κυρία Thorpe αναφέρθηκε στους αγώνες αντίστασης των ιθαγενών.

Ο αγώνας των Αυστραλών ιθαγενών κατά των λευκών αποίκων παρουσιάζεται έντονα στο συγκινητικό ποίημα του Νίκου Νινολάκη «Πιο πέρα από το Μουλαμίν» που γράφτηκε στη Μελβούρνη το 1969. Το Moulamein είναι ένας μικρός οικισμός στη νοτιοδυτική Νέα Νότια Ουαλία, κοντά στον ποταμό Murray, την πανάρχαια περιοχή μιας αρχέγονης φυλής ιθαγενών. Με βάση το ποίημα αυτό, ο Κώστας Τσικαδέρης έκανε τη μουσική σύνθεση «Beyond Dreamtime». Στο ποίημα αυτό, ο Νινολάκης αναφέρεται στον τρόπο που οι ιθαγενείς κατασκεύαζαν τις ασπίδες τους από φλοιούς δέντρων, ασπίδες που αργότερα δεν μπορούσαν να τους προστατέψουν από την υπεροπλία των εισβολέων:

«… Κάμανε μιαν ασπίδα/ σε άλλα χρόνια μακρινά/ τα χέρια τ’ ανθρωπινά»,/ μούπε σα να μην ήθελε ν’ ακούσουν άλλοι&

«Μα ήρθε η καταιγίδα/ κι ήταν μικρή κι ανήμπορη/ στο σίδερο και στη φωτιά/ για να προτάξει άμυνα/ του δέντρου τούτου η φλύδα».

… Κι είδα σα δάκρυα να κυλούν/ στον ποταμό τον Μπιλαμπόν/ θολά νερά που φεύγανε αθόρυβα&/ Τι σπαραγμός αλήθεια!»

Η σημασία της εξέγερσης του Πολυτεχνείου και ο σκοπός της επετείου δεν θα πρέπει να αφήνεται στον ευτελισμό των εμπόρων του «πανεπιστημιακού ασύλου» και των διαφόρων μειοψηφικών συλλογικοτήτων.

*Ο Δρ Χρήστος Ν. Φίφης είναι επίτιμος ερευνητής στη Σχολή Ανθρωπιστικών Σπουδών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου La Trobe.