Πρόσφατα εκδόθηκε από τον Εκδοτικό Οίκο Σ. Ι. Ζαχαρόπουλος Α. Ε., Αθήνα 2018, το βιβλίο του Δρα Χρήστου Φίφη «Η ΠΡΩΤΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ», Ιστορία της Ελληνικής Ορθόδοξης Κοινότητας Μελβούρνης και Βικτώριας, 1897 – 2018.
Από τα παρακάτω 10 Κεφάλαια, καθώς και από τα 4 Παραρτήματα, οι αναγνώστες της στήλης αυτής μπορούν να διαμορφώσουν γνώμη για την όλη δομή του νέου βιβλίου του Δρα Χρήστου Φίφη.
Προλογικό Σημείωμα.
Κεφάλαιο 1. Εισαγωγή
Κεφάλαιο 2. Η Ελληνική Κοινότητα Μελβούρνης. Οι Απαρχές.
Κεφάλαιο 3. Οι τρεις πρώτες ταραχώδεις δεκαετίες.
Κεφάλαιο 4. Περίοδος Ανόρθωσης, 1928 – 1941.
Κεφάλαιο 5. Περίοδος Σταθεροποίησης, 1942 – 1958.
Κεφάλαιο 6. 1958 – 1972: Μαζική Μετανάστευση και πόλωση.
Κεφάλαιο 7. 1972 – 1997: Η περίοδος του πολυπολιτισμού.
Κεφάλαιο 8. Η Κοινότητα στον 21ο αιώνα. Η περίοδος 1998 – 2018
Κεφάλαιο 9. Απόψεις και σκέψεις για παρελθόντα και παρόντα ζητήματα της Κοινότητας.
Κεφάλαιο 10. Συμπεράσματα.
Ακολουθούν τα παρακάτω Παραρτήματα.
Παράρτημα Α΄. Μερικά κείμενα από την Ιστορία της Κοινότητας.
Παράρτημα Β΄. Σύντομα βιογραφικά σημειώματα κοινοτικών προσωπικοτήτων και ατόμων που έδωσαν συνεντεύξεις.
Παράρτημα Γ΄. Χρονολόγιο σπουδαίων κοινοτικών γεγονότων.
Παράρτημα Δ΄. Οι Πρόεδροι της Κοινότητας.
Εισαγωγικά κρίνω αναγκαίο να τονίσω πως, από ό,τι γνωρίζω, αυτή είναι η πρώτη διεξοδική ιστορία της Ελληνικής Ορθόδοξης Κοινότητας Μελβούρνης και Βικτώριας, (ΕΟΚΜΒ), και ότι είναι αποτέλεσμα έρευνας δύο δεκαετιών, καθώς και συζητήσεων και συνεντεύξεων του Δρα Χ. Φίφη με άτομα που συνδέθηκαν με την Κοινότητα.
Στο Προλογικό Σημείωμα ο Δρ Χρήστος Φίφης δίνει τη δομή, και εξηγεί τους λόγους που τον έκαναν να προβεί στη συγγραφή του νέου του βιβλίου, όπως διαπιστώνουμε από το ακόλουθο απόσπασμα:
«Η παρούσα εργασία επιχειρεί μια κριτική εξέταση της ιστορίας της Ελληνικής Ορθόδοξης Κοινότητας της Μελβούρνης και της Βικτώριας, της αρχαιότερης Ελληνικής Κοινότητας στην Αυστραλία από την ίδρυσή της το 1897 μέχρι το 2018. Η ιστορία της Κοινότητας σχετίζεται με την ιστορία των άλλων Ελληνικών Κοινοτήτων της Αυστραλίας και της Διασποράς, την ιστορία της Ελληνικής Ορθόδοξης Αρχιεπισκοπής στην Αυστραλία, καθώς και με την ιστορία της ελληνικής παρουσίας στην Αυστραλία, αλλά και με πολλές φάσεις της ιστορίας της Αυστραλίας».
ΠΥΡΗΝΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΡΟΙΚΙΑΣ Η ΕΟΚΜΒ
Δεδομένου ότι η ΕΟΚΜΒ για πάνω από έναν αιώνα βρέθηκε στο επίκεντρο της παρουσίας και των δραστηριοτήτων των Ελλήνων στη Μελβούρνη και, κατ’ επέκταση, στην Πολιτεία της Βικτώριας, οι αναγνώστες του βιβλίου αυτού διαπιστώνουν ότι η σημερινή δομή, και τα πνευματικά και πολιτιστικά επιτεύγματα της παροικίας μας, σε μεγάλο βαθμό οφείλονται στις ακάματες δραστηριότητες των εκάστοτε Διοικητικών Συμβουλίων της Κοινότητας, και άλλων επώνυμων Ελλήνων.
Τώρα, με την ανάγνωση του εν λόγω βιβλίου, συνειδητοποιούμε και τη δική μας ευθύνη για τη διάσωση και μετάδοση στις επερχόμενες γενιές, της πολιτισμικής μας παράδοσης και των ελληνικών γραμμάτων.
Στο βιβλίο του αυτό ο Δρ Φίφης, παράλληλα με την πορεία της ΕΟΚΜΒ στο διαρκώς εξελισσόμενο αυστραλιανό κοινωνικό και ιστορικό πλαίσιο, σκιαγραφεί και τις προσωπικότητες των εκάστοτε προέδρων και μελών των Διοικητικών Συμβουλίων της Κοινότητας, με τις δικές τους ιδιοσυγκρασίες, αλλά και τις ιδιόμορφες πολιτισμικές τους ιδιαιτερότητες.
Με άλλα λόγια, ο ιστορικός άξονας του βιβλίου διευρύνεται με πολιτισμικά, κοινωνιολογικά, ανθρωπιστικά και εθιμικά στοιχεία, χαρακτηριστικά τα οποία προσδίδουν στο βιβλίο τη μορφή πολύμορφης και πολυδιάστατης μελέτης και όχι απλώς μονοδιάστατης χρονολογικής αφήγησης και περιγραφής γεγονότων και προσώπων. Επιπλέον, δίνει τη δυνατότητα στους αναγνώστες του βιβλίου να εκτιμήσουν τις ενέργειες και πρωτοβουλίες παραγόντων της Ελληνικής Κοινότητας που εξασφάλισαν για την ελληνική παροικία υπηρεσίες και προνόμια, τα οποία σήμερα τα λαμβάνουμε ως δεδομένα.
Για παράδειγμα. στην σελίδα 255, μεταξύ άλλων, ο Δρ Φίφης αναφέρει και τα ακόλουθα:
«Τον Αύγουστο του 1973 αντιπροσωπεία της Κοινότητας αποτελούμενη από τον Πρόεδρο Σκρινή, τους Μωραΐτη και Παπαδόπουλο αλλά και αντιπροσώπους από άλλες παροικιακές οργανώσεις επισκέφθηκαν τον πολιτειακό Πρωθυπουργό Rupert Hamer. Συζήτησαν επείγοντα ζητήματα συμπεριλαμβανομένων της εκπαίδευσης των μεταναστόπουλων, της έλλειψης διερμηνέων στα νοσοκομεία και στα σχολεία, της μη αναγνώρισης των τίτλων σπουδών από άλλες χώρες, της ανάγκης ίδρυσης παιδικών σταθμών και γηροκομείων και της ανάγκης της διδασκαλίας της Αγγλικής στους χώρους εργασίας. Ήταν η πρώτη φορά που αντιπρόσωποι της Κοινότητας παρουσίασαν παροικιακά ζητήματα σε έναν πολιτειακό Πρωθυπουργό. Ο Πρωθυπουργός Hamer υποσχέθηκε να τα εξετάσει με κατανόηση».
Στο πλαίσιο αυτό σημαντική ήταν η απόφαση της Ελληνικής Κοινότητας να προσφέρει το ποσό των 1.900 δολαρίων στον παροικιακό έρανο για την εισαγωγή της ελληνικής γλώσσας στο Πανεπιστήμιο Μελβούρνης, στο οποίο το 1974 άρχισε να λειτουργεί το τμήμα της Ελληνικής Γλώσσας.
Σημαντικός σταθμός στον τομέα της εκπαίδευσης ήταν η αγορά από την ΕΟΚΜΒ καθολικού σχολείου στο προάστιο Alphington, το οποίο άρχισε να λειτουργεί τον Ιανουάριο του 1989 με την επωνυμία Alphington Grammar School.
Παράλληλα, η Κοινότητα υποστήριξε τα δίγλωσσα προγράμματα των πολιτειακών γυμνασίων σε προάστια της Μελβούρνης με σημαντικό αριθμό Ελλήνων.
Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι το 1978 το Κοινοτικό Σχολείο διέθετε 45 παραρτήματα σε διάφορα προάστια της Μελβούρνης.
Παράλληλα, με τη συνεργασία της Διευθύντριας του Γραφείου Εκπαίδευσης του Ελληνικού Γενικού Προξενείου Μελβούρνης, κ. Παναγιώτας Γκίκα, η Κοινότητα οργάνωσε μια σειρά εκπαιδευτικών σεμιναρίων για τα απογευματινά σχολεία της Κοινότητας και άλλων προαστιακών Κοινοτήτων.
Μια σημαντική πρωτοβουλία της Ελληνικής Κοινότητας ήταν η καθιέρωση του Αντίποδες Φεστιβάλ τον Μάρτιο του 1987 με κυβερνητική επιχορήγηση. Στην έναρξη του Φεστιβάλ παρευρέθηκαν ο Πρωθυπουργός της Αυστραλίας Μπομπ Χοκ, ο πολιτειακός Πρωθυπουργός Τζον Κέιν, και αντιπρόσωποι της ελληνικής κυβέρνησης.
Σε επιστολή του στον Πρόεδρο της Ελληνικής Κοινότητας Σάββα Παπασάββα, ο Μπομπ Χοκ μεταξύ άλλων ανέφερε και τα ακόλουθα:
«Η επιτυχία του Φεστιβάλ είναι ένα θαυμάσιο παράδειγμα για το τι μπορεί να επιτευχθεί από τις εθνοτικές μας Κοινότητες όταν επιχειρούν τις δικές τους δημιουργικές και ανεξάρτητες προσπάθειες. Δεν θα μπορούσε να υπάρξει σαφέστερη απόδειξη της δύναμης και της ζωτικότητας του πολυπολιτισμού στην Αυστραλία από το πνεύμα που δημιουργήθηκε από το Φεστιβάλ», σελ. 311.
Κατά τα τέλη της δεκαετίας του 1980 η Κοινότητα βρέθηκε αντιμέτωπη με ένα οξύ οικονομικό πρόβλημα, καθότι οι οικονομικές υποχρεώσεις της αυξήθηκαν από τα $4.499.746 στα $4.912.000. Στις 30 Ιουνίου 1990 το συνολικό χρέος της Κοινότητας είχε φτάσει τα $6.271.671, ενώ το 1993 το χρέος εκτοξεύτηκε στα $8.200.000. Μετά από διαπραγματεύσεις με την Τράπεζα το χρέος μειώθηκε στα $4.750.000.
Ο κ. Γιώργος Φουντάς, που την περίοδο εκείνη ήταν Πρόεδρος της Κοινότητας, πήγε στην Ελλάδα, και διαμέσου ενός αδελφού του που ήταν βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, εξασφάλισε δάνειο από την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος ύψους $4.750.000 για 6,5 χρόνια για την αποπληρωμή του δανείου από την National Bank. Το δάνειο ήταν υπό την εγγύηση της ελληνικής κυβέρνησης και δεν απαιτήθηκε να υποθηκευτεί κανένα κοινοτικό περιουσιακό στοιχείο.
Στις σελίδες 312-320 γίνεται αναφορά στους στόχους και τα επιτεύγματα, αλλά και στις αποτυχίες των Διοικητικών Συμβουλίων της Κοινότητας.
Στο Κεφάλαιο 8 με τίτλο «Η Κοινότητα στον 21ο αιώνα. Η περίοδος 1998 – 2018», μεταξύ άλλων ο Δρ Χ. Φίφης δίνει πολύτιμες πληροφορίες για την αγορά του οικοπέδου στο προάστιο Μπουλίν, και τα διάφορα σχέδια για την αξιοποίησή του, τα οποία όμως δεν κατέληξαν σε κάποιο συγκεκριμένο πρόγραμμα.
Επίσης αναφέρεται και στην κατεδάφιση του παλιού κτιρίου της Κοινότητας στην οδό Lonsdale, στο κέντρο της Μελβούρνης, και την ανέγερση ενός νέου κτιρίου 14 ορόφων, ο ημιώροφος του οποίου στις ημέρες μας αποτελεί το πολιτιστικό κέντρο της ελληνικής παροικίας, και στον οποίο διοργανώνονται τα εβδομαδιαία προγράμματα Ελληνικής Ιστορίας και Ελληνικού Πολιτισμού από την Κοινότητα.
Κατά την άποψή μου, το νέο βιβλίο του Δρα Χρήστου Φίφη «Η ΠΡΩΤΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ» αποτελεί μια πολύ σημαντική ιστορική μελέτη, όχι μόνο αναφορικά με την εξέλιξη και τις δραστηριότητες της Ελληνικής Κοινότητας, αλλά και για τις εν γένει θρησκευτικές, κοινωνικές και πολιτισμικές δραστηριότητες της ομογένειας στη Μελβούρνη.
