Ο κόσμος συνήθως γιορτάζει τα Χριστούγεννα ως τη γιορτή μιας βολικής αγάπης που αιωρείται μέσα στο φαρισαϊκό και υπό πτώχευση «φάντασμα–πνεύμα των Χριστουγέννων (Holy Ghost)
Φ.Φ.: «Για πολλές μέρες πριν τα Χριστούγεννα επικρατεί ένας τρομακτικός οργασμός προετοιμασίας. Διακοσμούνται και φωταγωγούνται οι δρόμοι και τα καταστήματα. Ο κόσμος τρέχει να ψωνίσει δώρα, να αγοράσει καινούργια ρούχα και να προμηθευτεί τρόφιμα. Στολίζονται τα σπίτια, παρασκευάζονται γλυκά και φαγητά και, τέλος, ετοιμάζεται με ιδιαίτερη φροντίδα το χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Και μετά απ όλα αυτά, γύρω στις δύο με τρεις το μεσημέρι της ημέρας των Χριστουγέννων, το τραπέζι έχει μεταβληθεί σε σκουπιδότοπο με τσαλακωμένες πετσέτες, λερωμένα πιάτα με παγωμένο λίπος, κόκαλα και, ίσως, αποτσίγαρα και στάχτες. Κι εμείς καθισμένοι ακόμα γύρω από το τραπέζι ρευόμαστε, ξεκουμπώνουμε το γιακά του πουκαμίσου και αισθανόμαστε βαρυστομαχιά και ανία. Προσπαθούμε, όμως, απεγνωσμένα να διατηρήσουμε το εορταστικό κλίμα.

Προφασιζόμαστε ότι διασκεδάζουμε και επιχειρούμε κάτω από αυτήν την επίπλαστη ευφορία να κρύψουμε την πλήξη και την απογοήτευσή μας. Είναι ολοφάνερο ότι αυτό που προσδοκούμε δεν ήρθε. Τα Χριστούγεννα είχαν δώρα, φώτα, γαλοπούλα, αλλά δεν είχαν αυτό που όλοι προσδοκούμε, είτε το συνειδητοποιούμε είτε όχι, κι αυτό είναι ο λυτρωτής».
Θέλετε να πείτε, ίσως, ότι με τη συμπεριφορά μας ματαιώνουμε τη σύλληψη και τη γέννηση του Χριστού μέσα στην καρδιά μας;

Φ.Φ.: Ναι, γιατί παραλείπουμε την απαραίτητη γι’ αυτό προπαρασκευή. Για να φθάσουμε στη σύλληψη και γέννηση του Χριστού μέσα μας, είναι απαραίτητο να αξιοποιήσουμε μια σειρά από ευκαιρίες που μας προσφέρονται για να κινηθούμε από την κατάσταση της ψυχολογικής και πνευματικής νηπίασης σε αυτήν της ενηλικίωσης. Μερικές από αυτές τις ευκαιρίες είναι σημαντικά γεγονότα, όπως η βασιλεία του Δαυίδ ή η μετοικεσία της Βαβυλώνας. Μπορεί δηλαδή να είναι μία δραματική εμπειρία μεταστροφής, όπως εκείνη του Παύλου στην πορεία του προς τη Δαμασκό που ακολουθεί μια μεγάλη δοκιμασία και μια θαυμαστή υπέρβασή της.
Όμως οι πιο κρίσιμες ευκαιρίες είναι οι σχεδόν αδιόρατες που μας δίνει συνεχώς η καθημερινότητα και που χτίζουν πετραδάκι-πετραδάκι το οικοδόμημα της πνευματικής μας ανάπτυξης. Μπορεί να είναι το να παρατηρήσουμε μία έκφραση στεναχώριας στο σύντροφό μας, να τονώσουμε το πεσμένο ηθικό κάποιου, εκφράζοντας την εκτίμησή μας γι’ αυτόν, να παραβλέψουμε μια ενοχλητική εκδήλωση κάποιου άλλου, να απλώσουμε το χέρι μας σε κάποιον αποθαρρυμένο, να σταθούμε πλάι σε έναν θλιμμένο.

Ακόμα, οι ευκαιρίες αυτές μπορεί να είναι να δούμε πώς το κίνητρό μας για την κριτική που κάνουμε για έναν άλλο άνθρωπο δεν είναι το πάθος μας για την αλήθεια αλλά ο φθόνος. Να αναγνωρίσουμε ότι τις ιδεολογικές μας πεποιθήσεις τις έχουμε διαμορφώσει έτσι ώστε να μας δικαιώνουν και να καλύπτουν τη διαφθορά μας, να δούμε ότι τα κίνητρα πολλών ενεργειών μας είναι εγωκεντρικά. Όμως, συνήθως, αφήνουμε όλες αυτές τις ευκαιρίες ανεκμετάλλευτες και παραμένουμε τυφλοί και νήπιοι. Κρύβουμε πίσω από διάφορες νευρώσεις την πραγματική μας κατάντια, όπως η στρουθοκάμηλος κρύβει από τα μάτια της τον κίνδυνο χώνοντας το κεφάλι της μέσα στην άμμο.

Με αυτόν τον τρόπο, η καρδιά μας γίνεται ένας αποκρουστικός σκουπιδότοπος και όταν ζητήσει να συλληφθεί και να γεννηθεί μέσα της ο Χριστός δεν υπάρχει εκεί χώρος.
Έτσι ακριβώς συνέβη με την ιστορική Του γέννηση που «επέστη ο καιρός ο της γεννήσεως και τόπος ην ουδείς τω καταλύματι» (ώρα πρώτη Χριστουγέννων). Αν και μέσα από τις λειτουργικές γεννήσεις του Χριστού ο υμνωδός προτρέπει «Χριστός εξ ουρανού απαντήσατε» (Κανών Χριστουγέννων ωδή α’) εμείς δεν κινούμεθα προς Εκείνον, δεν Τον προσδοκούμε πραγματικά. Πολλές φορές εμείς, όταν νιώθουμε το θείο βρέφος να σκιρτά μέσα μας και να ζητάει να γεννηθεί και να ανδρωθεί και να πληρώσει όλο το χώρο της καρδιάς μας, το πνίγουμε με τις βιοτικές μέριμνες και τα άλλα μας πάθη. Θυμηθείτε τον πλούσιο νέο που ένιωσε να αναδύεται ο Χριστός μέσα του σαν ανάγκη για την κληρονομιά της αιώνιας ζωής, αλλά που Τον έπνιξε αμέσως στη γένεσή του με το πάθος της πλεονεξίας.

Μαζί με τον Χριστό γεννιέται ένα απέραντο πλήθος ευλογημένων κλίσεων, τάσεων, διαθέσεων και προθέσεων που βρίσκονται σε νηπιακή κατάσταση και που, αν τους το επιτρέψουμε, θα αναπτυχθούν και θα ανδρωθούν και που τις νεκρώνουμε, όταν νεκρώνουμε Εκείνον. Έτσι, όταν έρχεται λειτουργικά η ημέρα των Χριστουγέννων και η Εκκλησία μας διαβεβαιώνει ότι «Γεννήθηκε για μας μικρό παιδί, δόθηκε σε μας ο υιός του οποίου η αρχή και η εξουσία υπάρχει απαρχής πάνω στους ώμους του και θα ονομάζεται αγγελιοφόρος της μεγάλης βουλής του Θεού, θαυμαστός σύμβουλος, Θεός ισχυρός, εξουσιαστής, αρχηγός της ειρήνης, πατήρ του μέλλοντος αιώνος» (Ησ. 9, 6), εμείς αντιμετωπίζουμε τη διαβεβαίωση με σκεπτικισμό. Ο κόσμος γύρω μας εξακολουθεί να είναι η ζούγκλα που ήταν πάντοτε και ούτε το Θεό βρίσκουμε κοντά μας ούτε εμείς αισθανόμαστε να ανεβαίνουμε στους ουρανούς.

Τι μας μένει να κάνουμε για να αναστρέψουμε αυτήν την κατάσταση;
Φ.Φ.: Η προσευχή θα μας βοηθήσει για να βγούμε από το φοβερό αυτό τέλμα. Δεν μας μένει παρά με συντριβή και πόνο να πούμε: «Με το θεϊκό σου φως, σε παρακαλώ θερμά Αγαθέ, τις ψυχές αυτών που από νωρίς το πρωί έχουν σηκωθεί , φώτισε καλά, να γνωρίσουν εσένα, Λόγε Θεού , τον αληθινό Θεό , ο οποίος μας ανορθώνεις από το φοβερό σκοτάδι της αμαρτίας (Κανών ΚΘ’ Δεκ, Ωδή ε’).
Ο Χριστός γεννιέται διαρκώς για χάρη μας κι αν Του το ζητήσουμε με την καρδιά μας, θα γεννηθεί για μας υπαρξιακά και όταν δεν είναι καιρός να γεννηθεί λειτουργικά. Και τότε εμείς αντί για τα άχρηστα καταναλωτικά Χριστούγεννα, του χριστουγεννιάτικου δέντρου , της φάτνης και του στρουμπουλού μπέμπη με το γουρουνόπουλο ή τη γαλοπούλα θα ζήσουμε τα ένχριστα Χριστούγεννα , που μπορεί να μην έχουν ούτε τα δώρα ούτε τα φώτα ούτε το επίσημο χριστουγεννιάτικο τραπέζι, αλλά που θα έχουν το Χριστό, που είναι ουσιαστικά όλα όσα γνήσια επιθυμεί η καρδιά μας και που είναι ο Λυτρωτής Τον οποίο πραγματικά προσδοκούμε.