Ο γλωσσικός ελληνισμός της Αγγλικής

Oι εκλογές σε κάθε δημοκρατική χώρα είναι η διαδικασία όπου οι πολίτες αποφασίζουν –μέσω αυτών– ποια άτομα θα τους αντιπροσωπεύσουν στη Βουλή τους. Εξάλλου, γι’ αυτό λέγεται βουλή = θέληση (του λαού). Επίσης, για το λόγο αυτό το πολίτευμα λέγεται Αντιπροσωπευτική Δημοκρατία. Έτσι οι πολίτες επιλέγουν και διαλέγουν με την ψήφο τους τούς «εκλεκτούς» που θα ασκούν τη διακυβέρνηση της χώρας αντί γι’ αυτούς. Το πρώτο χαρακτηριστικό της δημοκρατίας –της όποιας δημοκρατίας– είναι το γεγονός ότι σε τακτά χρονικά όρια γίνονται εκλογές.

Όλες οι εκλογές διαφέρουν από χώρα σε χώρα και διεξάγονται σύμφωνα με ένα σύστημα που το διαλέγει η κάθε μια ξεχωριστά. Το σπουδαιότερο εδώ είναι ότι το αποτέλεσμα των εκλογών –με αυτό το σύστημα– γίνεται σεβαστό από όλα τα κόμματα.

ΛΙΓΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

Για πρώτη φορά έχουμε εκλογές στην Αθήνα τον 6ο αιώνα π.Χ. Επίσης, ο εξοστρακισμός στην Αθήνα είναι ένα είδος εκλογών όπου οι πολίτες ψήφιζαν εάν ένας πολίτης έπρεπε να εξοριστεί από την πόλη για 10 χρόνια. Στη Σπάρτη έχουμε τη ρήτρα του Λυκούργου όπου το 51% είναι ο νικητής πράγμα που ισχύει μέχρι σήμερα.
Στη νεότερη ιστορία εκλογές γίνονται για πρώτη φορά το 1770 στη Γαλλία για τα μέλη της Γαλλικής Ακαδημίας Επιστημών. Το αναλογικό σύστημα άρχισε να χρησιμοποιείται τον 18ο αιώνα στις ΗΠΑ, ενώ στην Ευρώπη το 19ο αιώνα. Τον 20ο αιώνα ακολούθησαν πολλά και διάφορα εκλογικά συστήματα.

Έτσι οι εκλογές έγιναν ένα παγκόσμιο δημοκρατικό φαινόμενο. Οι ελληνικές ιδέες είναι ζωντανές σε κάθε δημοκρατία του κόσμου και η Democracy μπήκε σε κάθε γλώσσα του πλανήτη. Η λαϊκή κυριαρχία είναι η κορωνίδα κάθε δημοκρατίας και αυτό την αναδεικνύει ως το δημοφιλέστερο πολιτικό σύστημα, ώσπου η ανθρωπότητα σοφιστεί κάποιο άλλο. Για σήμερα –τουλάχιστον– αυτό το άλλο δεν υπάρχει.

ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Το ρήμα εκλέγω είναι σύνθετο: πρόθεση εκ και ρήμα λέγω = εκλέγω, που σημαίνει διαλέγω και επιλέγω με διάφορες αποχρώσεις. Ο αόριστος είναι εξέλεξα και όχι έκλεξα. Γιατί αυτό; Διότι η αύξηση «ε» εδώ τονίζεται και μπαίνει ανάμεσα στην πρόθεση εκ και το ρήμα λέγω. Λέμε: Τα μέλη του συλλόγου τον εξέλεξαν γραμματέα. Όταν, όμως, δεν τονίζεται η αύξηση «ε» μπορούμε να την παραλείψουμε. Παράδειγμα: τον εκλέξαμε πρόεδρο και του εκφράσαμε τα συγχαρητήρια. Το λέγω όμως το χρησιμοποιούμε και με άλλες προθέσεις όπως: συλλέγω=μαζεύω και καταλέγω=συμπεριλαμβάνω και συγκαταλέγω=περιλαμβάνω.

Το ρήμα τούτο είναι «ευλύγιστο» και έχει πάμπολλες συνθέσεις.
Από το εκλέγω –το ρήμα της συζήτησής μας– παράγουμε πάρα πολλές άλλες λέξεις. Ας δούμε ποιες έρχονται στο νου: εκλεκτός, εκλέξιμος, εκλεκτικός, εκλέκτορας, εκλογολόγος, εκλογολογία, εκλογέας, εκλογικός, εκλόγιμος και λέξη του τίτλου μας «εκλογές». Ίσως και άλλες που μπορείτε να βρείτε μόνοι σας.

ΤΟ ΕΚΛΕΓΩ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ

Η αρχική σημασία του λέγω στον Όμηρο ήταν: αφηγούμαι, μιλώ, λέω. Παράδειγμα: Οδύσσεια Ραψωδία Τα, στίχος 203: «Προσποιούνταν λέγοντας πολλά ψέματα που έμοιαζαν αληθινά». Οι Λατίνοι/Ρωμαίοι το είπαν Lego με τη σημασία του συλλέγω, συγκεντρώνω, λέγω. Ο εκλεκτός έγινε electus. Προσέξτε: τα δύο «κ» στο εκλεκτός ήταν πολλά. Είχαν καταργήσει το «κ» και αυτό το «κ» αποδόθηκε στα λατινικά με το «c». Η προφορά του, όμως, δεν ήταν ακριβώς σαν το «κ» και το πρώτο «κ» το απέβαλαν και γι’ αυτό στα αγγλικά έγινε elections=εκλογές.

Από το λέγω και lego έγινε το legend = μία όμορφη ιστορία που λέγεται. Από εδώ έγινε και το eligible = αυτός που έχει τα προσόντα. I am eligible for a pension =δικαιούμαι σύνταξη. Από εδώ και ο diligent = επιμελής, αλλά και το elegant = κομψός. Το collect είναι συλλέγω (φαίνεται ολόκληρο) και ο εκλεκτός μέσω της γαλλικής έγινε elit, μία λέξη ολκής. Εμείς κρατήσαμε τον εκλεκτό, αλλά ως αναδάνειο πήραμε τη λέξη ελίτ από το οποίο κάναμε τον ελιτισμό, τον ελιτιστή, αλλά και τον ελιτιστικό. Ας γνωρίζουμε μόνο ότι προέρχεται από την ελληνική γλώσσα, και αν ντύθηκε…  ελιτιστικά και αυτό… χαλάλι του.

ΚΑΙ ΤΟ ΕΠΙΜΥΘΙΟ ΜΑΣ

Καταπληκτικό ρήμα το λέγω, απ’ όπου βγήκε ο λόγος και οι εκλογές. Ο λόγος μάς ξεχώρισε από τα ζώα και μάς έδωσε τον πολιτισμό, μια και αυτός δεν υπάρχει χωρίς το λόγο. Προσέξτε όμως. Ο ποιητής, Ράντγιαρντ Κίπλινγκ, είπε: «Το πιο δυνατό ναρκωτικό που επινόησε η ανθρωπότητα είναι τα λόγια». Μήπως αυτά κάνουν τις εκλογές τόσο πληκτικές; Τι λέτε; Μας ναρκώνουν;

Την απάντηση την έδωσε λαγωνικά ο αμίμητος σκιτσογράφος μας, Κώστας Μητρόπουλος: «Θα τους μαυρίσω όλους. Θα ρίξω λευκό»! Όμως, για τις εκλογές του 2012 ούτε αυτή είναι λύση. Όλοι ψάχνονται χωρίς να γνωρίζουν κατά πού να βαΐσουν. Καλά το είπε ο Σαμαράκης: ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΕΛΠΙΣ!