Εδώ και δύο μήνες, στο τιμόνι του Master of Financial Technologies του Πανεπιστημίου Swinburne βρίσκεται ο νεοφερμένος στη Μελβούρνη Δημήτρης Σαλαμπάσης.
Ο 38χρονος, που διατηρεί παράλληλα θέση λέκτορα Επιχειρηματικότητας και Καινοτομίας, έφτασε στην Αυστραλία μόλις τον Μάρτιο του 2017.
Βέβαια, μια γρήγορη ματιά στο βιογραφικό του αρκεί για να συνειδητοποιήσει κανείς πως η γρήγορη ανέλιξή του κάθε άλλο παρά έκπληξη προκαλεί.
Έχοντας αποφοιτήσει από τη Σχολή Δημόσιας Διοίκησης του Παντείου το 2003, πραγματοποίησε το πρώτο του μεταπτυχιακό στο ίδιο πανεπιστήμιο με ειδίκευση σε θέματα Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ ακολούθησαν δύο ακόμη μεταπτυχιακά, πάνω στην εκπαίδευση και την επιχειρηματικότητα αντίστοιχα, και ένα διδακτορικό δίπλωμα σε πανεπιστήμιο της Φινλανδίας.
Μεταξύ άλλων, έχει εργαστεί ως επιστημονικός συνεργάτης σε δικηγορικό γραφείο, αναλυτής έρευνας αγοράς και πανεπιστημιακός ερευνητής, ενώ ίδρυσε και τη δική του εταιρεία συμβουλευτικής επιχειρήσεων, μέσω της οποίας ανέλαβε έργα τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.
Η τελευταία του εργασιακή εμπειρία στην Ελλάδα, προτού αποφασίσει να δοκιμάσει σε μόνιμη βάση την τύχη του στην Ευρώπη, ήταν στους Παγκόσμιους Αγώνες Special Olympics της Αθήνας.
Εκείνη τη χρονιά του δόθηκε η ευκαιρία μέσω μιας υποτροφίας να πραγματοποιήσει το τρίτο μεταπτυχιακό του με ειδίκευση σε θέματα επιχειρηματικής καινοτομίας στο πανεπιστήμιο του Λουξεμβούργου.
“Στα 28-29 μου χρόνια βρέθηκα και πάλι στα θρανία.
“Αναζητούσα μια διαφορετική οπτική στις σπουδές μου που θα με έφερνε κοντά στα νέα τεκταινόμενα αυτής της επιστήμης και θα μου άνοιγε καινούριες πόρτες στο εξωτερικό”, θυμάται χαρακτηριστικά.
Όντως, ακολούθησαν συνέδρια και δημοσιεύσεις, διδακτορικές σπουδές και εργασία σε ελεγκτική εταιρεία του Λουξεμβούργου.
Η πορεία του κ. Σαλαμπάση φέρνει στο νου αντίστοιχα “success stories” χιλιάδων νέων που έχουν φύγει από την Ελλάδα κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης.
Σύμφωνα με Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος, μεταξύ 2008 και 2013 περίπου 223.000 νέοι ηλικίας 25-39 ετών είχαν αναζητήσει εργασία εκτός συνόρων, ενώ πρόσφατη έρευνα της KPMG κατέδειξε πως ο συνολικός αριθμός τους την περίοδο 2008-2016 ανέρχεται σε περισσότερους από 450.000.
Στη συντριπτική τους πλειοψηφία πρόκειται για απόφοιτους ανώτατης εκπαίδευσης, με τις χώρες υποδοχής να επωφελούνται από το μεταναστευτικό κύμα εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού, ενώ την ίδια στιγμή οι οικονομικές απώλειες για την Ελλάδα εκτιμάται ότι αγγίζουν τα €15.3 δισ.
“Προσωπικά θεωρώ ότι το brain drain είναι αναπόφευκτο όταν μια χώρα δεν μπορεί να στηρίξει το ανθρώπινο δυναμικό που έχει.
“Βλέπουμε όλοι πώς είναι η οικονομία, ποια η κατάσταση των μισθών, ανθρώπους που έχουν σπουδάσει, έχουν φάει τη ζωή τους στα θρανία και δουλεύοντας και κάποια στιγμή θέλουν βέβαια να αμειφθούν και υλικά”, σχολιάζει ο κ. Σαλαμπάσης.
Απορρίπτει ωστόσο την άποψη που θέλει τη φυγή στο εξωτερικό ως μονόδρομο επιτυχίας.
“Ούτε πανάκεια είναι, ούτε όσο εύκολο ήταν στο παρελθόν, γιατί και οι δουλειές έχουν ‘στενέψει’ παγκοσμίως και η παροχή ανθρώπινου δυναμικού έχει μεγαλώσει.
“[…] Άλλοι φεύγουν υπό καλύτερες συνθήκες άλλοι κάτω από δυσκολότερες, αλλά πιστεύω ότι πολλές φορές όταν δεν συναντάς τις κατάλληλες συνθήκες δεν πρέπει να κάνεις το βήμα”, λέει αναφερόμενος σε περιπτώσεις ατόμων που μεταναστεύουν με τις όποιες προσδοκίες τους να διαψεύδονται λόγω έλλειψης προετοιμασίας και σχεδιασμού.
Αν και το επαγγελματικό του ξεκίνημα συνέπεσε με την περίοδο της κρίσης, εξηγεί πως η απόφασή του να στραφεί στο εξωτερικό για εύρεση εργασίας δεν κινητοποιήθηκε από έλλειψη ευκαιριών αλλά μάλλον ήρθε ως αποτέλεσμα των ερεθισμάτων που δέχτηκε ανά τα χρόνια.
“Από μικρή ηλικία μου άρεσε η ιδέα να εξερευνήσω τον κόσμο, να ταξιδέψω και από τη στιγμή που μπήκα στο πανεπιστήμιο άρχισα να παρακολουθώ προγράμματα ανταλλαγής μαθητών, πρακτικής άσκησης, συμμετείχα σε εθελοντικές δραστηριότητες και διάφορα συνέδρια στο εξωτερικό. Πάντα μου άρεσε να καλλιεργώ τον τρόπο με τον οποίο ήθελα να προχωρήσει η καριέρα μου”.
Σε ερώτηση σχετικά με το τι μπορούν να κάνουν νέοι σε χώρες με δυσμενείς κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, όπως η Ελλάδα, αναφέρει πως η έκθεση σε πολυπολιτισμικά ακαδημαϊκά και εργασιακά περιβάλλοντα είναι απαραίτητη προκειμένου κάποιος να επιλέξει συνειδητά να μεταναστεύσει και να είναι όσο το δυνατόν πιο προετοιμασμένος.
“Όπου και να είσαι έχεις να αντιμετωπίσεις προβλήματα.
“Για μένα, οποιοσδήποτε νέος […] πρέπει να ταξιδέψει να δει διαφορετικές παραστάσεις του κόσμου και αν μετά νιώσει ότι θέλει να ζήσει, να δουλέψει σε μια άλλη χώρα να το κάνει”.
Στην περίπτωσή του, ο πλούτος εμπειριών, οι επαφές με επαγγελματίες από διάφορα μέρη του κόσμου και οι δεξιότητες που ανέπτυξε ερχόμενος σε επαφή από νωρίς με την παγκόσμια αγορά σπουδών και εργασίας εξακολουθούν να αποδίδουν καρπούς σήμερα μέσα από την ακαδημαϊκή έρευνα και διδασκαλία.
“Απολαμβάνω πραγματικά τη δουλειά μου γιατί μου δίνει τη δυνατότητα να μεταλαμπαδεύσω τη γνώση και εμπειρία που έχω αποκτήσει σε νέους ανθρώπους, βοηθώντας τους να χτίσουν μια δική τους επιχείρηση ή να αλλάξουν τις δομές στον χώρο εργασίας που δουλεύουν.
“Μέχρι στιγμής βλέπω ότι [αυτή η προσέγγιση] έχει απήχηση στους φοιτητές, τους αρέσει δηλαδή ότι δεν παραδίδει το μάθημα ένας που δεν είναι απλά ακαδημαϊκός αλλά έχει στο ενεργητικό του εμπειρία από διάφορους τομείς και μπορεί να τους πει πέντε πράγματα εκτός βιβλίων”.
Άλλωστε, όπως εξηγεί, ό,τι έχει να κάνει με επιχειρηματικότητα και καινοτομία είναι περισσότερο τέχνη παρά επιστήμη.
“Πολλοί με ρωτούν ‘πώς διδάσκεται η επιχειρηματικότητα;’ και απαντώ πως αυτό που κάνω ουσιαστικά στην τάξη – και αυτό που κάνουμε γενικότερα στο Swinburne – είναι ότι δίνουμε στους φοιτητές που επιθυμούν να μπουν σε αυτό το ‘παιχνίδι’ τα απαραίτητα εργαλεία, τεχνικές και γνώσεις.
“Επιστρατεύω δηλαδή για παράδειγμα εκπαιδευτικό υλικό και ομιλητές από χώρες του εξωτερικού μέσω skype, προσπαθώ να δημιουργήσω τις προϋποθέσεις για να εκτεθούν σε διαφορετικές πτυχές του επιχειρείν. Αλλά και εκτός τάξης η δουλειά συνεχίζεται γιατί η πόρτα μου είναι πάντα ανοιχτή για συμβουλές και καθοδήγηση[…]
“Αυτό που λέω πάντα στους φοιτητές μου είναι ότι δεν έρχεστε να μάθετε από εμένα, εγώ λειτουργώ κατά κάποιον τρόπο ως ένας μαέστρος γνώσεων και εφοδίων”.
