Θα αρχίσω με μία απλή ερώτηση σήμερα; Τι σημαίνει ο τίτλος μας αυτός; Η λέξη μας εδώ είναι η λεξιπενία. Παρατηρούμε ότι είναι σύνθετη, δηλαδή αποτελείται από δύο μέρη: από τη λέξη και την πενία, που σημαίνει φτώχεια, η στέρηση των αναγκαίων και πένης είναι ο φτωχός. « Κατήντησα σχεδόν ανέστιος και πένης» που λέει ο ποιητής μας Κωνσταντίνος Καβάφης στο υπέροχο και επίκαιρο για σήμερα ποίημά του «Ας Φρόντιζαν».

Άρα λεξιπενία είναι η φτώχεια από λέξεις. Και τι σημαίνει ανέστιος; Είναι αυτός που δεν έχει εστία, δεν έχει σπίτι, πατρίδα και περιπλανιέται από ένα σε άλλο τόπο. Παρατηρούμε εδώ πως εάν κάποιος υποφέρει από λεξιπενία, δεν καταλαβαίνει ούτε έναν ΕΛΛΗΝΙΚΟ στίχο του Καβάφη! Ποιος φταίει όμως γι’ αυτό; Απάντηση: Όλοι οι Έλληνες και ειδικότερα το εκπαιδευτικό μας σύστημα!

ΕΧΟΥΜΕ ΤΗΝ ΠΛΟΥΣΙΟΤΕΡΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

Είναι πραγματικά κρίμα ενώ έχουμε την πλουσιότερη γλώσσα στον κόσμο –μην το αμφιβάλλετε αυτό ΠΟΤΕ!- μια γλώσσα τουλάχιστον πέντε χιλιάδων ετών και ολοζώντανη μέχρι σήμερα και υπόδειγμα για όλες τις γλώσσες και ΕΜΕΙΣ η σημερινή γενιά των Ελλήνων –τρομάρα μας!– την αφήνουμε να φτωχαίνει τόσο πολύ –στην Ελλάδα και τη Διασπορά- και να αργοπεθαίνει, επιτρέποντας σε ξενόφερτες λέξεις να «εισβάλλουν» ως άγριοι και βάρβαροι κατακτητές μέσα της και να την λεηλατούν και να την αλλοιώνουν ανεπανόρθωτα.

Φταίμε και εμείς όλοι οι Αυστραλιώτες Έλληνες που πληρώνουμε χιλιάδες δολάρια το χρόνο τον τηλεοπτικό σταθμό ΑΝΤέννα, ο οποίος είναι ο πρώτος και ο συστηματικός βάρβαρος καταστροφέας της γλώσσας μας και τον κρατάμε στο σαλόνι μας όλοι και τον προσκυνούμε κάθε μέρα βράδυ και πρωί. Φυσικά, δεν είναι ο μόνος. Το ίδιο κάνουν και όλοι οι άλλοι τηλεοπτικοί σταθμοί, ελληνικό ραδιόφωνο, εφημερίδες και ιδίως αυτά τα «ελληνικά περιοδικά» που στο σύνολό τους κάπου-κάπου γράφουν και καμιά ελληνική λέξη! Μεγάλο το χάλι μας και η αδιαφορία μας!

Πρέπει να είμαστε -ίσως- το μόνο έθνος στον κόσμο που δεν φροντίζουμε για τη γλώσσα μας όπως πρέπει. Δεν διδαχτήκαμε ποτέ τη σωστή χρήση της γλώσσας μας. Το εκπαιδευτικό μας σύστημα δεν ενδιαφέρθηκε να μας μορφώσει να εκτιμούμε τη γλώσσα μας ως κόρη οφθαλμού που λέει ο λαός μας. Το ίδιο αυτό σύστημα και σήμερα ακόμη φαίνεται ότι διακατέχεται από μία ανεξήγητη γλωσσική ακηδία και αφήνει τη γλώσσα μας σαν ένα ξέφραγο αμπέλι.

Εξάλλου, ο Νομπελίστας ποιητής μας, Γιώργος Σεφέρης, στις «Δοκιμές Α’» (σελ. 321), μιλάει με ένα μάλλον σκληρό τρόπο γι’ αυτήν ακριβώς την αδιαφορία προς τη γλώσσα μας: «…όλα γίνουνται στην Ελλάδα σα να μας κινεί ένα θανάσιμο μίσος για τη λαλιά μας. Το κακό είναι τόσο μεγάλο, που μόνο σαν ένα φαινόμενο ομαδικής ψυχοπάθειας θα μπορούσε κανείς να το εξηγήσει». Και το γράφει αυτό το 1946!…

ΕΝΑ ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΣΥΝΤΟΜΟ… ΜΑΘΗΜΑ

Αφού είπαμε όλα τα παραπάνω, σκέφτηκα να κάνουμε ένα βήμα μπρος με μερικές λέξεις που είναι άκρως δυναμικές, αλλά δυστυχώς δεν τις χρησιμοποιούμε για να κάνουμε το λόγο μας πιο μελίρρυτο, περίφημο και περιεκτικό. Θα αναφερθώ τυχαία σε τρεις από κάθε γράμμα του αλφάβητου. Άρα εδώ έχουμε 24Χ3=72. Μερικές εύκολες και άλλες πιο δύσκολες. Όλες όμως αρκετές για κάποια προσωπική γλωσσική άσκηση και βαθμολόγηση και περισσότερο για κάποια προσωπική βελτίωση. Τίποτε στη ζωή μας δεν είναι εύκολο!

Α) αδυσώπητος, αλώβητος, άφατος. Β) βούληση, βρίθω, βρούβα. Γ) γονυπετής, γαλουχώ, γόνιμος. Δ) δερματοστιξία, δημαγωγός, διαπρύσιος. Ε) εγείρω, εκμαυλίζω, εναργής. Ζ) ζοφερός, ζωογόνος, ζόφος. Η) ημαρτημένος, ήμαρ, ήρα. Θ) θαλερός, θεμιτός, θωπεύω. Ι) ιλαρός, ιταμός, ιθαγενής. Κ) καινοφανής, καραδοκώ, καπηλεύομαι. Λ) λεξιθηρία, λίκνο, λιποψυχώ. Μ) μειλίχιος, μέμφομαι, μνησίκακος. Ν) νύξη, νηπενθής, νωχελικός. Ξ) ξέπνοος, ξέσμα, ξύλευση. Ο) οδυρμός, ουτοπία, οδύνη. Π) παιανίζω, πακτωλός, πένης. Ρ) ρακένδυτος, ρηξικέλευθος, ρητός. Σ) σφαλερός, σιγή, σπίλος. Τ) τραγέλαφος, ταχυφαγείο, τροχοπέδη. Υ) υπεισέρχομαι, υπονομεύω, υποσκελίζω. Φ) φείδομαι, φενάκη, φυσιοδίφης. Χ) χίμαιρα, χειραφέτηση, χαβαλές. Ψ) ψήγμα, ψύχραιμος, ψιττακίζω. Ω) ωδείο, ωμός, ωφέλιμος.

ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ

Α) Πόσες λέξεις σας είναι μάλλον άγνωστες; Με το λεξικό να βρείτε τι σημαίνουν. Κάντε την άσκηση μαζί με ένα παιδί ή εγγόνι σας. Θα την χαρείτε όλοι σας!

Β) Προφορικά μόνο: Να βάλετε όλες τις λέξεις αυτές σε μία δική σας πρόταση. Παράδειγμα: Ο πιο ωφέλιμος τρόπος να απαλλαγείς από τη λεξιπενία είναι να διαβάζεις βιβλία.

Γ) Από κάθε λέξη που μπορείτε, να παράγετε μία ή περισσότερες άλλες λέξεις. Π.Χ. Παίζω = παιδί, παιχνίδι, παίχτης κ.λπ. Εάν είναι πάνω από 100 καλά πάτε.

Δ) Εάν κερδίσατε κάτι από το άρθρο τούτο και τις ασκήσεις του, πέστε το στον αρχισυντάκτη της εφημερίδας σας. Θα χαρεί πολύ να σας ακούσει με σκοπό να κάνει την εφημερίδα σας πιο διασκεδαστική και περισσότερο ωφέλιμη και διδακτική. Οψόμεθα! (Τι σημαίνει αυτό; = Θα δούμε!).