Ο Έλληνας της Αυστραλίας που έκανε τους άστεγους της Ελλάδας ορατούς

Ο Χρήστος Αλεφάντης, διευθυντής του περιοδικού «σχεδία» μιλά για το νέο έργο της ομάδας του, στο κέντρο της Αθήνας το «σχεδία home» που χτίστηκε πάνω στο όραμα της δημιουργίας ενός κόμβου αλληλεγγύης και εφαρμοσμένης κοινωνικής καινοτομίας

Ο Χρήστος Αλεφάντης γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αυστραλία, στη Μελβούρνη συγκεκριμένα). Εργάστηκε πολλά χρόνια στα παροικιακά μέσα ενημέρωσης αλλά από το 2005 ζει στην Ελλάδα. Στους αναγνώστες του «Νέου Κόσμου» είναι γνωστός από τις πολλές αναφορές μας σ’ αυτόν.

Γιατί;

Μα, για όσους δεν το ξέρουν, ο Χρήστος Αλεφάντης είναι ο άνθρωπος που από το 2013 έκανε τους αστέγους ορατούς μέσα από το πρώτο ελληνικό περιοδικό του δρόμου, δείχνοντας στην υπόλοιπη κοινωνία ότι πρόκειται πάνω απ’ όλα για άτομα με αξιοπρέπεια.

Ο Χρήστος Αλεφάντης στην Αυστραλία ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με τα περιοδικά δρόμου και από εκείνα τα χρόνια γοητευόταν από την ιδέα να είναι ενεργά δίπλα στους ανθρώπους που δοκιμάζονται, μέσα από τη δουλειά του, τη δημοσιογραφία. Στην Αυστραλία γνώρισε και τις ομάδες αστέγων, μια κοινωνική πρωτοβουλία που ξεκίνησαν το 2011 τα περιοδικά δρόμου. Απλώς στην Ελλάδα έγινε κάπως ανάποδα: πρώτα η εθνική ποδοσφαιρική ομάδα αστέγων και μετά το περιοδικό.

Ένα Σαββατιάτικο πρωινό, την άνοιξη του 2005, όπως ο ίδιος θυμάται, διάβασε σε εφημερίδα για την εθνική ομάδα αστέγων της Αυστραλίας. «Εντυπωσιασμένος πήγα να δω από κοντά σε γήπεδο προαστίου της Μελβούρνης την προπόνηση της ομάδας. Εκεί είδα ανθρώπους ταλαιπωρημένους από την έλλειψη στέγης και δουλειάς, οι οποίοι φωτίζονταν και άλλαζε το πρόσωπό τους με το που κλωτσούσαν την μπάλα στο γήπεδο» λέει ο ίδιος. Λίγους μήνες μετά, ο Χρήστος Αλεφάντης πήγε στην Ελλάδα.

Η κουζίνα

Από το γραφείο του, στην περιοχή των Εξαρχείων, έβλεπε ένα εγκαταλειμμένο κτίριο, από το παράθυρο του οποίου έβγαιναν κάθε πρωί τρεις άνθρωποι. Μάλιστα, φεύγοντας το «κλείδωναν» με ένα τούβλο. «Αναρωτιόμουν πού πάνε, πού τρώνε, πώς ζουν. Μερικές εβδομάδες αργότερα έγραψα για το Παγκόσμιο Κύπελλο Αστέγων και τότε μου ήρθε η ιδέα για τη δημιουργία της ελληνικής ομάδας».

Έτσι το 2007 γεννήθηκε η εθνική ομάδα αστέγων, η οποία έκανε την πρώτη της εμφάνιση στο Κύπελλο της Κοπεγχάγης. Τα γκολ που δέχτηκε η ελληνική ομάδα ήταν αμέτρητα. Αυτό, όμως, δεν είχε καμία σημασία, αφού τα μέλη της έπαιζαν μπάλα όχι γιατί ήταν καλοί ποδοσφαιριστές, αλλά για να ενεργοποιηθούν κοινωνικά. «Από εκεί που ήταν αόρατοι στην πόλη τους γίνονταν πρωταγωνιστές στο γήπεδο, ανάμεσα σε εκατοντάδες ανθρώπους που περνούσαν αυτά που περνούν και εκείνοι».-
Την ίδια χρονιά ήρθε σε επαφή και με το Διεθνές Δίκτυο Περιοδικών Δρόμου και λίγα χρόνια αργότερα ίδρυσε την ΜΚΟ Διογένης -από τον άστεγο φιλόσοφο- που θα αναλάμβανε την έκδοση του περιοδικού. Μεσούσης της κρίσης, τον Μάρτιο του 2013 κυκλοφορεί στην Αθήνα η «σχεδία», το πρώτο ελληνικό περιοδικό δρόμου, το οποίο μπορεί κάποιος να το αγοράσει μόνο από τα χέρια των πωλητών.

Από τη «σχεδία» έχουν περάσει επιχειρηματίες, δημοσιογράφοι, λογιστές, αρχιτέκτονες, ανειδίκευτοι εργάτες. Είναι άνθρωποι που ζουν στον δρόμο, αλλά και άτομα που μένουν σε ξενώνες φιλοξενίας. Είναι άνθρωποι που φιλοξενούνται από οικογενειακά ή φιλικά πρόσωπα αλλά και εκείνοι που μένουν στο νοίκι, το οποίο έχουν απλήρωτο για μήνες και ζουν με τον τρόμο της έξωσης. Είναι άνθρωποι που, ναι μεν, ζουν στο δικό τους σπίτι, αλλά χωρίς ρεύμα, χωρίς νερό. «Είναι άνθρωποι οι οποίοι μέχρι πρότινος είχαν τη δουλειά τους, την καθημερινότητά τους και ξαφνικά τα έχασαν. Με το που φορούν, όμως, το γιλέκο της “σχεδίας” από αόρατοι γίνονται ορατοί. Δεν επαιτούν, εργάζονται. Ακόμη και μία καλημέρα, ένα χαμόγελο για τους πωλητές μας είναι σωτήρια».

Τώρα ο Χρήστος Αλεφάντης κάνει το επόμενο, μεγάλο, βήμα. Στο Δελτίο Τύπου που στάλθηκε στο «Νέο Κόσμο» αναφέρεται:

«Σχεδία home», Κολοκοτρώνη 56 και Νικίου 2, Αθήνα. Σε μια από τις πιο όμορφες γωνιές της χώρας, στο ιστορικό κέντρο της πόλης, το σπίτι της «σχεδίας» άνοιξε και επίσημα τις πόρτες του. Ένας χώρος που περιλαμβάνει το εκθετήριο, το πωλητήριο και τα εργαστήρια «σχεδία αρτ», αλλά ακόμη και καφέ-μπαρ μαζί και ένα εστιατόριο με υπέροχες γεύσεις για τις οποίες έχει φροντίσει με περισσή αγάπη ο σπουδαίος άνθρωπος και σεφ Λευτέρης Λαζάρου. Ένας χώρος, ένα σπίτι που οι άνθρωποι της “σχεδίας” οραματίζονται και αγωνίζονται να καταστεί μια κυψέλη, ένας κόμβος εφαρμοσμένης κοινωνικής καινοτομίας και αλληλεγγύης.

Ανοίγουμε και σας περιμένουμε! Σας περιμένουμε να μιλήσουμε για το περιβάλλον, για την κοινωνία, για έναν κόσμο καλύτερο, για τον άνθρωπο. Και, βεβαίως, να ακούσουμε τις καλύτερες μουσικές, να φάμε το καλύτερο “φαγάκι” (όπως τόσο στοργικά το περιγράφει ο σεφ κ. Λαζάρου, που έχει την επιμέλεια του μενού και, με τον συνεργάτη του Γιάννη Υφαντίδη, εκπαίδευσε τους ανθρώπους της “σχεδίας” μας που θα το μαγειρεύουν), να διαλέξουμε το κοκτέιλ “σχεδία” (!) από τη λίστα που έχει επιμεληθεί ο bartender Πέτρος Μυτιληναίος, να δημιουργήσουμε υπέροχα αντικείμενα, μεταμορφώνοντας το χαρτί από περασμένα, απούλητα τεύχη της “σχεδίας”, να χαλαρώσουμε, να διασκεδάσουμε, να χορέψουμε, να συνομιλήσουμε, να συναντηθούμε, ακόμη και να διαβάσουμε”, προσκαλούν την κοινωνία ολόκληρη οι άνθρωποι της “σχεδίας”.

Από το υπόγειο μέχρι τον πρώτο όροφο του ιστορικού κτιρίου, σε αυτά τα τέσσερα επίπεδα θα απασχολούνται, θα δουλεύουν κοντά 30 άνθρωποι – πέρα από τους δεκάδες πωλητές του περιοδικού δρόμου “σχεδία”. Πολλοί από αυτούς, συνάνθρωποί μας που η αγορά εργασίας, η ζωή η ίδια έμοιαζε σαν να τους είχε ξεχάσει. –
“Και αυτό για αρχή. Ελπίζουμε, στοχεύουμε και αγωνιζόμαστε οι άνθρωποι να γίνουν περισσότεροι” δηλώνουν με αποφασιστικότητα οι άνθρωποι του περιοδικού.-

Στο υπόγειο βρίσκεται η κουζίνα, στο ισόγειο το πωλητήριο-εκθετήριο “σχεδία αρτ”, μαζί με το καφέ-μπαρ και το εστιατόριο, στο πατάρι τα εργαστήρια “σχεδία αρτ” και η διανομή του περιοδικού και στον πρώτο όροφο τα γραφεία αυτής της δομής αλληλεγγύης, απ’ όπου οκτώ άνθρωποι όλοι και όλοι αγωνίζονται να υλοποιήσουν αυτά και άλλα πολλά κοινωνικά προγράμματα που θα ακολουθήσουν».

ΤΙ ΛΕΕΙ Ο ΧΡΗΣΤΟΣ ΑΛΕΦΑΝΤΗΣ

«Όπως και με το περιοδικό δρόμου “σχεδία” αγωνιζόμαστε να σχεδιάσουμε ένα πολύ καλό έντυπο, ένα προϊόν που, ούτως ή άλλως, θα έχει πραγματική αξία αποκλειστικά και μόνο για τον ίδιο τον αγοραστή, πέρα από τη σπουδαιότητα της συμμετοχής σε μια σπουδαία κίνηση αλληλεγγύης, τη βοήθεια σε έναν συνάνθρωπο που βιώνει τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό σε ακραίες μορφές, έτσι και με το “σχεδία home” και το “σχεδία αρτ”. Αγωνιζόμαστε να δημιουργήσουμε έναν χώρο όπου ο επισκέπτης θα θέλει να έρθει, ούτως ή άλλως. Για το φαγητό, τη μουσική, τα κοσμήματα “σχεδία αρτ”, τα ροφήματα και τα κοκτέιλ, τη ζεστασιά του χώρου, το περιβάλλον, για όλους τους καλούς λόγους. Και η γνώση ότι με αυτή του την παρουσία, διασκεδάζοντας, στην ουσία, συμμετέχει ενεργά σε ένα τόσο ξεχωριστό κοινωνικό πρότζεκτ να γεμίζει ακόμη περισσότερο την ψυχή του. Αγωνιζόμαστε για το καλύτερο» δηλώνει ο Χρήστος Αλεφάντης, γι’ αυτό το τόσο ιδιαίτερο νέο κοινωνικό πρότζεκτ.

Στα ράφια του καφέ-μπαρ, πέρα από τη «σχεδία», θα βρίσκονται τα περιοδικά «New Yorker», «Der Spiegel» και «Le Monde Diplomatique» και, βεβαίως, περιοδικά δρόμου από όλα τα μέρη της γης, για όποιον θέλει να διαβάσει, ενώ αποτελεί και σημείο διάθεσης (πώλησης) του περιοδικού δρόμου «σχεδία».-
Το κατάστημα έχει μελετηθεί ώστε όχι απλά να είναι πλήρως προσβάσιμο, αλλά να το απολαμβάνουν και συνάνθρωποί μας με κινητικά προβλήματα, το μενού υπάρχει και σε ακουστική έκδοση για τους συμπολίτες μας με μειωμένη όραση, υπάρχει πρόβλεψη για όσο το δυνατόν μικρότερη χρήση πλαστικού μέχρι την οριστική εξάλειψή της (δεν υπάρχουν πλαστικά μπουκάλια, επί παραδείγματι), ο περαστικός έχει τη δυνατότητα να μπει και να γεμίσει με νερό το κενό μπουκαλάκι του, οι συσκευασίες για take away δεν είναι από πλαστικό, το γάλα, τα αυγά, το κοτόπουλο είναι βιολογικά.

Ένας από τους εσωτερικούς χώρους του «σχεδία home» στο κέντρο της Αθήνας

Ο χώρος, σεβόμενοι το νόμο, τους μη καπνιστές, αλλά και τους καπνιστές, είναι «άκαπνος». Το κάπνισμα δεν επιτρέπεται σε κανέναν από τους χώρους του κτιρίου.-
Αυτά είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά του νέου σπιτιού της «σχεδίας».

«Το “σχεδία home” χτίστηκε πάνω στο όραμα της δημιουργίας ενός κόμβου αλληλεγγύης και εφαρμοσμένης κοινωνικής καινοτομίας. Να ενεργοποιήσει, να ενδυναμώσει, να εκπαιδεύσει και να δημιουργήσει θέσεις εργασίας για τους πιο φτωχούς από τους φτωχούς της πατρίδας μας. Να μη στέκεται στα προβλήματα, αλλά να μιλάει και να αναδεικνύει λύσεις για τα κοινωνικά προβλήματα που ταλανίζουν τον τόπο. Να μας φέρει πιο κοντά στον αγώνα για μια δίκαιη κοινωνία, χωρίς φτώχεια, χωρίς αποκλεισμούς» επισήμανε ο κ. Αλεφάντης, προσκαλώντας μας να ανακαλύψουμε το χώρο και, βεβαίως, τους ανθρώπους του.

Θα πρέπει να σημειωθεί, πάντως, ότι άνθρωποι από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (Μέγας Δωρητής), το Κοινωφελές Ίδρυμα TIMA, τη VISA Ελλάς, μέσω του προγράμματος αλληλεγγύης, την Caritas είναι κάποιοι από εκείνους που πίστεψαν στο όραμα και το στήριξαν όλα αυτά τα χρόνια. Μαζί και οι απλοί αναγνώστες και οι υποστηρικτές του περιοδικού δρόμου «σχεδία».