Κι αν χωρίσω;

Μία από τις μορφές συμβίωσης που είναι πολύ δημοφιλής στη εποχή μας είναι η de facto σχέση [de facto relationship]. De facto σχέση είναι εκείνη όπου δύο άτομα –του ίδιου ή του αντίθετου φύλου- δεν έχουν συνάψει μεταξύ τους γάμο ή σύμφωνο συμβίωσης, αλλά ζουν μαζί, ή συνήθως ζουν μαζί ως ζευγάρι. Δύο σύντροφοι θεωρείται ότι βρίσκονται σε de facto σχέση από τη στιγμή που αρχίζουν να ζουν μαζί ως ζευγάρι για δύο ή περισσότερα χρόνια.

Ένα πρόβλημα που συχνά απασχολεί τα άτομα που βρίσκονται σε μια τέτοια σχέση είναι η οικονομική ασφάλεια και εξασφάλιση. Με άλλα λόγια τι θα συμβεί αν τα πράγματα δεν πάνε καλά και το ζευγάρι χωρίσει; Τι γίνεται με τα ατομικά περιουσιακά τους στοιχεία ή με εκείνα που απέκτησαν μαζί κατά τη διάρκεια της σχέσης;
Για νομικούς λόγους, το αν μια σχέση μπορεί να χαρακτηριστεί ως de facto συχνά εξαρτάται από το βαθμό οικονομικής εξάρτησης, το χρονικό διάστημα κατά το οποίο τα άτομα βρίσκονται σε ρομαντική σχέση και εάν έχει καταχωρηθεί η σχέση σε κάποια πολιτεία ή εδαφική περιοχή της Αυστραλίας.

Όλα αυτά ενδιαφέρουν, γιατί είναι δυνατό να έχουν συνέπειες για τους δύο συντρόφους και τα οικονομικά τους, ειδικά αν έχουν ένα σπίτι μαζί.

ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΟΤΑΝ ΧΩΡΙΣΕΙ ΤΟ ΖΕΥΓΑΡΙ

Το Οικογενειακό Δικαστήριο δεν κάνει πλέον διάκριση σε σχέση με τα ζευγάρια ή τα de facto ζευγάρια (ιδίου ή αντίθετου φύλου).

Έτσι, σε περίπτωση χωρισμού, το ζευγάρι έχει τρεις επιλογές: να προσπαθήσουν να επιτύχουν μια συμφωνία εξωδικαστικά, να καταφύγουν στα δικαστήρια για την έκδοση μιας επίσημης συμφωνίας ή να υποβάλουν αίτηση στο δικαστήριο για δικαστική ρύθμιση.

Το δικαστήριο μπορεί να εξετάσει και κάποιους άλλους παράγοντες, όπως την ύπαρξη γάμου, τον τύπο της σχέσης που συνδέει τους συντρόφους, το αν η κυριότητα των ακινήτων ανήκει σε έναν ή και στους δύο συντρόφους από κοινού, την ύπαρξη παιδιών αλλά και τις δημόσιες πτυχές της σχέσης.

Όσον αφορά το είδος των περιουσιακών στοιχείων που εξετάζονται κατά το χωρισμό, αυτά μπορούν να περιλαμβάνουν την περιουσία που έχετε μαζί ή ξεχωριστά, το εφάπαξ, καθώς και την πιθανή υποχρέωση συντήρησης του συζύγου.

Άλλοι τύποι περιουσιακών στοιχείων που μπορούν να διαιρεθούν περιλαμβάνουν: χρήματα, επενδύσεις, ασφαλιστικά συμβόλαια, κληρονομιά, μετοχές, οποιαδήποτε άλλα περιουσιακά στοιχεία, όπως αυτοκίνητα, έπιπλα ή κοσμήματα αλλά και χρέη, όπως στεγαστικά δάνεια, δάνεια, πιστωτικές κάρτες και προσωπικά χρέη.

Αυτά θα ληφθούν υπόψη κατά τη διευθέτηση ανεξάρτητα από το ποιου το όνομα υπάρχει στα έγγραφα, ποιος έκανε την αγορά ή ποιος είναι οφειλέτης.

Η Stephanie Doyle, δικηγόρος που ειδικεύεται στο οικογενειακό δίκαιο και το δίκαιο σχέσεων στη νομική εταιρία Landers & Rogers ανέλυσε για λογαριασμό του ABC την κάθε περίπτωση ξεχωριστά.

ΠΩΣ ΕΠΗΡΕΑΖΕΤΑΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΡΟΦΩΝ

Αρχικά, ένας χωρισμός θα μπορούσε να σημαίνει ότι πρέπει να χωριστεί η περιουσία και το εφάπαξ.

Όσον αφορά το θέμα της περιουσίας, η κυρία Doyle λέει ότι δεν υπάρχει κανένας γενικός κανόνας όσον αφορά τη διαίρεση των περιουσιακών στοιχείων.

Αυτό που συνήθως συμβαίνει είναι τα περιουσιακά στοιχεία να προστίθενται και στη συνέχεια να ακολουθείται μια συγκεκριμένη διαδικασία διαίρεσής τους.

Η συμβουλή της για τα ζευγάρια είναι να προσπαθούν να επιλύουν ζητήματα επίπλων και άλλων μικρών περιουσιακών στοιχείων μεταξύ τους, αποφεύγοντας να παγιδευτούν σε παρατεταμένες δικαστικές διαμάχες.

Εάν το ζευγάρι μοιράζεται ένα κοινό δάνειο, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι ο κάθε σύντροφος ευθύνεται για το ήμισυ του χρέους. Ενδεχομένως ο ένας να είναι υπόχρεος για ολόκληρο το ποσό, εάν ο σύντροφός του δεν δύναται να αποπληρώσει το μερίδιό του, ακόμη και αν η σχέση έχει διαλυθεί.

Επίσης για χρέη στις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας ευθύνεται το πρόσωπο το οποίο αναγράφεται στο λογαριαμό. Όποιος έχει μπει ως εγγυητής σε δάνειο του συντρόφου του παραμένει υπόχρεος και μετά το χωρισμό.

Η κυρία Doyle συμβουλεύει ότι η καλύτερη προστασία είναι ο έλεγχος πριν την υπογραφή και η αναζήτηση νομικών συμβουλών.

ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΤΟΥ ΕΦΑΠΑΞ

Η σύμβουλος της Νομικής Υπηρεσίας Γυναικών της Βικτώριας (WLSV) Tania Clarke, λέει ότι σε πολλές περιπτώσεις η συνταξιοδοτική αποζημίωση μπορεί να αποτελέσει λόγο ανησυχίας, ειδικά για τις γυναίκες που μένουν στο σπίτι για να φροντίζουν τα παιδιά.

Μια έρευνα του WLSV το 2018 σχετικά με την εμπειρία των ευάλωτων γυναικών που προσέφυγαν σε δικαστικούς διακανονισμούς μετά από τη διάλυση μιας σχέσης, διαπίστωσε ότι στο 21% των περιπτώσεων των μικροδιεκδικήσεων ο συνταξιοδοτικός λογαριασμός ήταν το κύριο – αν όχι το μοναδικό – περιουσιακό στοιχείο στην οικογένεια.

«Γενικά, το δικαστήριο εξετάζει το μέγεθος της συμβολής του κάθε συντρόφου», λέει η κ. Clarke.

«Ένα πράγμα που ορισμένοι άνθρωποι δεν φαίνεται να καταλαβαίνουν πλήρως είναι ότι το δικαστήριο θα εξετάσει τόσο τις οικονομικές όσο και τις μη οικονομικές συνεισφορές. Το δικαστήριο θα εξετάσει επίσης τις μελλοντικές ανάγκες.

«Οι μη οικονομικές συνεισφορές περιλαμβάνουν την φροντίδα των παιδιών στο σπίτι και την κατ ‘αυτόν τον τρόπο συμβολή στο σπίτι, παρόλο που αυτή η εργασία θεωρείται συχνά απλήρωτη εργασία».

Η κ. Doyle λέει ότι σύμφωνα με τους νόμους περί κατανομής των περιουσιακών στοιχείων, μέρος μιας συμφωνίας διακανονισμού περιουσιακών στοιχείων μπορεί να περιλαμβάνει την κατανομή των δικαιωμάτων συνταξιοδότησης ανάλογα με τη διάρκεια της σχέσης.

«Συνήθως σε μια μακρά σχέση θα υπάρξει μια εξίσωση των συνεισφορών στον συνταξιοδοτικό λογαριασμό», εξηγεί η κα Doyle.

Ωστόσο, σύμφωνα με την κα Clarke δεν υπάρχει σαφής κανόνας για το διαχωρισμό των συνταξιοδοτικών εισφορών και ότι αντιμετωπίζεται και πάλι κατά περίπτωση.

Δήλωσε επίσης ότι σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι δύσκολο να μάθετε το ακριβές ποσό που είναι διαθέσιμο, ιδίως σε περιπτώσεις οικονομικής κακοποίησης.

«Συχνά αυτό συνεπάγεται ότι ο θύτης έχει τον πλήρη έλεγχο των οικονομικών και το θύμα δεν έχει ιδέα τι είναι ο συνταξιοδοτικός λογαριασμός ή και οτιδήποτε άλλο πραγματικά», αναφέρει.

Σε αυτές τις περιπτώσεις, στο παρελθόν έπρεπε να απευθυνθείτε στο ταμείο για να πάρετε τις σχετικές πληροφορίες, μια διαδικασία νομικά περίπλοκη η οποία σχεδόν πάντα απαιτούσε τη συμμετοχή δικηγόρου.

Ένα επιπλέον κόστος είναι τα τέλη που χρεώνουν τα ταμεία για την παροχή των πλροφοριών αυτών.

Η κ. Clarke λέει ότι η κυβέρνηση μελετά επί του παρόντος μια πρόταση της Νομικής Υπηρεσίας Γυναικών σύμφωνα με την οποία τα δικαστήρια θα μπορούν να έχουν άμεση πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με το συνταξιοδοτικό μέσω του ATO.

Η κα Doyle λέει επίσης ότι ορισμένοι μπορούν να επιλέξουν να παραιτηθούν από το διαχωρισμό της συνταξιοδοτικής αποζημίωσης, διεκδικώντας μεγαλύτερο ποσοστό άλλων περιουσιακών στοιχείων όπως τα ακίνητα.

ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΕΣ ΚΑΙ «ΔΩΡΑ»

Οι κληρονομίες και τα δώρα μπορεί να αποτελέσουν πρόκληση σε περίπτωση χωρισμού.

Η εξεύρεση δίκαιου διαχωρισμού σε αυτές τις περιστάσεις δεν είναι απαραίτητα λογιστική άσκηση αλλά μπορεί να σχετίζεται με τη συμβολή του κάθε μέρους. Αυτό δεν είναι πάντα ευκολο να αποδειχτεί ενώ η συναισθηματική εμπλοκή και φόρτιση κάνουν συχνά την κατάσταση ακόμη πιο δύσκολη, σύμφωνα με την κα Clarke.

Κάποιος μπορεί να έχει πρόσβαση στην κληρονομιά του συντρόφου του αν αυτή αποτελείται από τα περιουσιακά στοιχεία που μοιράζονται μεταξύ τους.

«Επίσης, αν η κληρονομιά ληφθεί πριν από καιρό και ο ένας σύντροφος στη συνέχεια το επενδύσει σε μια κοινή ιδιοκτησία ή επιχείρηση, τότε είναι δύσκολο να προσδιοριστεί και / ή να ποσοτικοποιηθεί η αξία της κληρονομιάς στο νέο περιουσιακό στοιχείο, ακριβώς όπως είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις ένα χτυπημένο αυγό», συμπληρώνει η κα Clarke.

ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΣΥΝΤΡΟΦΟΥ

Ενδεχομένως να εκπλαγείτε αν μάθετε ότι αν είστε αυτός που κερδίζει τα περισσότερα, ίσως χρειαστεί να πληρώνετε για τη συντήρηση του πρώην συντρόφου σας.

Σύμφωνα με την κυρία Doyle, θα μπορούσατε να υποχρεωθείτε να πληρώνετε τα έξοδα «συντήρησης» του πρώην σας, αν φυσικά είστε σε θέση να το κάνετε και το άλλο μέρος αδυνατεί να υποστηρίξει τον εαυτό του.

Σε αυτή την περίπτωση, το δικαστήριο θα εξετάσει το μέγεθος των οικονομικών αναγκών του «αδύναμου» πρώην συντρόφου και ποιες από αυτές μπορεί να καλύψει ο οικονομικά ισχυρότερος σύντροφος. Αυτό συνήθως συμβαίνει για τον σύντροφο που έχει την επιμέλεια και τον έλεγχο ανήλικου τέκνου του ζευγαριού ή η ηλικία, η σωματική ή διανοητική του κατάσταση τον εμποδιζουν να έχει μια κερδοφόρα απασχόληση και για οποιοδήποτε άλλο λόγο.

Η κα Doyle επισημαίνει επίσης ότι οι διαταγές συντήρησης συντρόφου μπορούν να λάβουν πολλές μορφές και μπορούν να πληρώνονται κατ ‘αποκοπήν ή περιοδικά.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΑΠΟ ΜΙΑ DE FACTO ΣΧΕΣΕΙΣ

Είναι δυνατόν κάποιος να βρίσκεται σε περισσότερες από μία de facto σχέσεις. Το Οικογενειακό Δικαστήριο αναγνωρίζει ότι οι άνθρωποι μπορούν να παντρευτούν με ένα άτομο και να εξακολουθούν να βρίσκονται σε de facto σχέση με κάποιον άλλο.

Σύμφωνα με τη Νομική Βοήθεια Βικτώριας, πρέπει να υποβάλετε αίτηση για δικαστική απόφαση σχετικά με τον διακανονισμό της ιδιοκτησίας και τη συντήρηση του συντρόφου εντός δύο ετών από το χωρισμό από τον σύντροφό σας. Διαφορετικά, δεν θα έχετε δικαίωμα στο διαχωρισμό των περιουσιακών στοιχείων.

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

Στις περισσότερες περιπτώσεις, ενθαρρύνεστε να συνάψετε μια οικονομική συμφωνία (παρόμοια με το προγαμιαίο συμβόλαιο) σχετικά με την περιουσία σας πριν, κατά τη διάρκεια ή στο τέλος της σχέσης σας, ώστε να μην χρειάζεται να μπλεχτείτε με τα δικαστήρια.

Η συμφωνία αυτή μπορεί να καλύπτει ζητήματα όπως τον τρόπο διαχωρισμού των περιουσιακών στοιχείων ή τη συνεχιζόμενη οικονομική συντήρηση του συντρόφου και άλλα θέματα.

Ωστόσο, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι υπάρχουν αυστηρές προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται προκειμένου μια οικονομική συμφωνία να θεωρείται νομικά εκτελεστή.

Σύμφωνα με την Νομική Βοήθεια Βικτώριας, πρέπει και οι δύο σύντροφοι να την υπογράψουν ενώ απαιτείται να περιέχει δήλωση ότι κάθε συμβαλλόμενο μέρος έχει λάβει ανεξάρτητη νομική συμβουλή σχετικά με το πώς η συμφωνία θα επηρεάσει τα δικαιώματά του και το εάν η συμφωνία είναι προς όφελός του ή όχι.

Για του λόγου το αληθές, ο δικηγόρος του κάθε συντρόφου πρέπει να υπογράψει έγγραφο που να πιστοποιεί ότι παρασχέθηκε η νομική συμβουλή.

Όμως, η κ. Clarke αναφέρει ότι οι οικονομικές συμφωνίες μπορούν να ανατραπούν από το δικαστήριο εάν δεν θεωρούνται «δίκαιες και ισότιμες» και σε περιπτώσεις οικονομικής κακοποίησης ή οικογενειακής βίας είναι σημαντικό να αναζητηθεί ανεξάρτητη νομική καθοδήγηση.

Αυτό το άρθρο περιέχει γενικές πληροφορίες. Ο αφαλέστερος τρόπος για να βρείτε απαντήσεις στα ερωτηματικά που σας απασχολούν σχετικά με το θέμα είναι να απευθυνθείτε στο δικηγόρο σας ή σε κάποιον πιστοποιημένο οικονομικό προγραμματιστή στους οποίους μπορείτε να εκθέσετε τις ιδιαίτερες συνθήκες που αφορούν την περίπτωσή σας.