Οι στενοί δεσμοί ανθρώπου και γάτας

Για τον αρχαιολόγο που ειδικεύεται στην έρευνα για την ιστορική εξέλιξη της εξημέρωσης των ζώων, η Κύπρος είναι σήμερα «η γη των ονείρων του». Μολονότι εδώ και δεκαετίες το νησί εθεωρείτο αποσπασμένο από την υπόλοιπη ήπειρο, οι αρχαιολόγοι διαπίστωσαν ότι η Κύπρος σε πολλά ζητήματα προηγήθηκε των υπολοίπων, όπως σε αυτό της εξημέρωσης ζώων, συνδυάζοντας γνώσεις και παραδόσεις της Εγγύς Ανατολής με τη Δύση.

Στα ανατολικά της Μεσογείου, το μεγαλύτερο νησί της περιοχής, η Κύπρος, δεν έγινε αποικία άλλου κράτους παρά μετά το τέλος της νεολιθικής περιόδου και η πανίδα της δεν υπήρξε άγρια στην πλειονότητά της μετά την εμφάνιση του ανθρώπου, όχι μόνο λόγω των κλιματολογικών συνθηκών, αλλά και των τεχνικών του κυνηγιού.
Ποντικοί, ελέφαντες και ιπποπόταμοι ήταν οι κύριοι κάτοικοι του νησιού πριν από την εμφάνιση του ανθρώπου. Μετά τους ανθρώπους πέρασαν περίπου 12.500 χρόνια για να εμφανιστούν σαρκοβόρα ζώα και να αρχίσει το κυνήγι τους, που εξελίχθηκε σε τεχνική ελέγχου της άγριας πανίδας του νησιού.
 
ΚΥΝΗΓΙ ΠΟΝΤΙΚΩΝ

 Σε αυτές τις τεχνικές οι επιστήμονες εντάσσουν και την εξημέρωση της γάτας για το κυνήγι των ποντικών, που ήταν και οι πρώτοι ανεπιθύμητοι κάτοικοι του νησιού.

Στη λίθινη εποχή στην περιοχή του Σιλουροκάμπου η εκταφή χιλιάδων οστών αποκάλυψε την εξημέρωση σκύλων, αλόγων, προβάτων και αγελάδων πολύ πιο πριν από 10.000 χρόνια και την ύπαρξη πολλών ειδών κατοικιδίων κατά την ίδια περίοδο.

Επιπλέον, τα σφαγεία που βρίσκονταν σε μεγάλη απόσταση από τις πόλεις αλλά ακόμη και η μαγειρική ανέδειξαν την πολυετή ιστορία της εξημέρωσης των ζώων στην Κύπρο. Πρόβατα και κατσίκια χρησιμοποιήθηκαν από πολύ νωρίς για το γάλα και το κρέας τους ενώ απεικονίζονταν με διαφορετικό συμβολισμό καθώς ήταν γνωστές οι μεταξύ τους διαφορές και ιδιαιτερότητες.

Οι κατοικίδιες γάτες θεωρούνται απόγονοι της βορειοαφρικανικής αγριόγατας (Felis Silvestris). Η αρχαιολογική σκαπάνη αλλά και αρχαίοι αιγυπτιακοί πάπυροι μάς δείχνουν ότι η εξημέρωσή της ξεκίνησε πριν από 3.500 με 4.500 χρόνια. Ζωγραφικές παραστάσεις με γάτες που βρέθηκαν σε τάφους των Θηβών της Αιγύπτου είναι τα πρώτα ντοκουμέντα για την εξημέρωση της γάτας και χρονολογούνται στην Αίγυπτο του 1668 π.Χ.

Όμως νέα αρχαιολογικά ευρήματα στην Κύπρο αποκαλύπτουν πως οι στενοί δεσμοί ανθρώπου και γάτας είχαν ξεκινήσει πριν από 9.500 χρόνια, τουλάχιστον 5.000 χρόνια νωρίτερα από ό,τι μέχρι σήμερα πιστεύαμε. Γάλλοι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τα λείψανα ενός ανθρώπου και της γάτας του σε τάφο που χρονολογείται στο 7500 π.X. στην περιοχή του Σιλουρόκαμπου. Ο τάφος βρέθηκε στον νεολιθικό οικισμό της περιοχής που κατοικήθηκε από την ένατη μέχρι την όγδοη χιλιετία. Ο σκελετός της γάτας εντοπίστηκε σε απόσταση 40 εκατοστών από τον ανθρώπινο και στο ίδιο βάθος, θέση που υποδηλώνει την ιδιαίτερη σημασία του κατοικίδιου στη ζωή του νεκρού. H γάτα ήταν μεγαλόσωμη, μεγαλύτερη από τα σημερινά κατοικίδια, και μοιάζει περισσότερο με την αφρικανική αγριόγατα. Εικάζεται ότι έφτασε στην Κύπρο σε εξημερωμένη κατάσταση από τη γειτονική Μέση Ανατολή.