Σαν σήμερα 20 Απριλίου 1959, έφυγε από κοντά μας ο μεγάλος μας γλωσσολόγος Μανόλης Τριανταφυλλίδης, στον οποίο το Ελληνικό Έθνος οφείλει πολλά και στη μνήμη του γράφονται τα παρακάτω λόγια ως ένας ελάχιστος φόρος τιμής για την προσφορά του.
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1883. Η μητέρα του καταγόταν από τη Χίο και ο πατέρας ήταν Μακεδόνας από την Κοζάνη.
Ο Τριανταφυλλίδης κωδικοποίησε συστηματικά τη σημερινή ελληνική μας γλώσσα με το μνημειώδες έργο του «Νεοελληνική Γραμματική (της Δημοτικής)», που ετοίμαζε από την αρχή του 20ού και εκδόθηκε στην Αθήνα –μέσα στη Γερμανική Κατοχή– το 1941 και εγκρίθηκε τελικά –μετά από τιτάνιους αγώνες- ως η επίσημη Γραμματική του ελληνικού κράτους μόλις το 1976 στη σωτήρια μας Γλωσσική Μεταρρύθμιση του έτους αυτού.
ΒΗΜΑ ΠΡΟΟΔΟΥ
Η πιο βασική και σπουδαία καινοτομία της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης του 1976 ήταν η καθιέρωση της σημερινής μας γλώσσας σε όλες τις βαθμίδες της εκπαιδεύσεως και αργότερα στη δημόσια διοίκηση. Ο πιο σημαντικός στόχος αυτής της επιλογής ήταν η σταδιακή εξάλειψη της γλωσσικής ακαταστασίας που συνεχιζόταν από την αρχή του νέου ελληνικού μας κράτους. Ο σκοπός ήταν να φτάσουμε -επιτέλους- στη χρησιμοποίηση από όλους τους Έλληνες ενός ενιαίου και δόκιμου γλωσσικού οργάνου, χωρίς ιδιωματισμούς και ακρότητες, διατηρώντας τον πλούτο, την εκφραστικότητα, τη ζωντάνια και την ομορφιά και την υψηλή ποιότητα του κλασικού ελληνικού λόγου προσαρμοσμένο στη σημερινή μας γλωσσική πραγματικότητα.
Το εγχείρημα δεν ήταν απλό και η πρακτική εφαρμογή του χρειαζόταν μια πανελλήνια προσπάθεια για την εμπέδωση της νέας μας γλώσσας. Επίσης – κατά την ταπεινή μου γνώμη – η εισαγωγή του Μονοτονικού Συστήματος το 1982 ήταν το σωστό βήμα για την προώθηση της νέας μας πραγματικότητας που έφερε μάλλον καλά αποτελέσματα. Η μετάβαση από την καθαρεύουσα στη δημοτική δεν ήταν εύκολη. Είχε πολλά εμπόδια, αλλά με λίγα λόγια ό,τι κατορθώθηκε δεν είναι ευκαταφρόνητο και σήμερα βλέπουμε μια νέα γλωσσική πραγματικότητα για την οποία πρέπει να είμαστε υπερήφανοι και οι νεότεροι πρέπει να τα γνωρίζουν όλα αυτά. Αλλιώς σήμερα θα είχαμε ένα γλωσσικό χάος και θα ήταν ένα πολύ μεγάλο εμπόδιο για την πρόοδό μας. Για το λόγο αυτό η «Γραμματική» του πρέπει να βρίσκεται σε κάθε ελληνικό σπίτι και όλοι να τη συμβουλευόμαστε κάθε μέρα.
ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΚΑΙ ΚΑΤΟΡΘΩΜΑ
Πολλά μπορεί να ειπωθούν για το θέμα αυτό, αλλά η προσφορά του Μανόλη Τριανταφυλλίδη -μαζί με τις χιλιάδες άλλους συνεργάτες του- πρέπει να μνημονεύεται συνέχεια για να γνωρίζουν όλοι σήμερα πως η στρωτή μας γλώσσα που απολαμβάνουμε σήμερα κατορθώθηκε με πολλούς αγώνες και θυσίες. Στη μεταρρύθμιση του 1976 απολήγει το κίνημα του δημοτικισμού, κυρίως όμως η γλωσσική πολιτική που συνδέθηκε, στις αρχές του 20ού αιώνα, με την κίνηση του «εκπαιδευτικού δημοτικισμού» και σχεδιάστηκε συστηματικά από τον Μανόλη Τριανταφυλλίδη.
Σήμερα διαπιστώνουμε μία στρωτή δημοτική γλώσσα που και αυτή ακόμη χρειάζεται πολλούς εργάτες του πνεύματος να την καλλιεργήσουν. Είναι όμως κοινή και ευχάριστη η διαπίστωσή μας πως η σημερινή μας γλώσσα είναι πολύ πλούσια, ευλύγιστη και συστηματική, η οποία παρά την ηλικία της, έχει μέσα της σφρίγος και ζωντάνια και στα χείλη αυτών που την αγαπούν είναι το κοφτερό σπαθί που είναι πάντα τροχισμένο και πρέπει να τη φυλάμε σαν τα μάτια μας και να μην τη θολώνουμε με τις ξένες λέξεις. Η σημερινή μας γλώσσα είναι η συνέχεια της αρχαίας μας και είναι η ίδια ελληνική γλώσσα που έχει τροφοδοτήσει πλουσιοπάροχα όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες.
Για όλα αυτά -και πάρα πολλά άλλα– μνημονεύουμε και τιμούμε σήμερα τον Μανόλη Τριανταφυλλίδη, γιατί αυτός με το τρόπο του δούλεψε αθόρυβα και κατόρθωσε κάτι άξιο μνείας για σήμερα και για το μέλλον, όχι μόνο για την Ελληνική μας γλώσσα, αλλά και για το μέλλον της γενέτειράς μας Ελλάδας που πάντοτε θα συνοδεύεται με αυτή την αθάνατη και καλλιεργημένη γλώσσα!
