ΤΗΝ άλωση των τηλεοπτικών δεκτών ανά τον κόσμο πανηγυρίζει η Τουρκία, με μπροστάρηδες τη «Σεχραζάτ» και τον «Σουλεϊμάν τον Μεγαλοπρεπή», που έχουν αποκτήσει φανατικούς τηλεθεατές από τη Μέση Ανατολή μέχρι τα Βαλκάνια και από την Ανατολική Ευρώπη μέχρι την Λατινική Αμερική και βεβαίως και στην Ελλάδα (Από τις 55 τουρκικές σειρές που προβλήθηκαν στη χώρα μας οι 18 προβλήθηκαν στον ΑΝΤ1, 17 στο παλιό ΜΕGA μέχρι το 2018, 7 στον ALPHA, 7 στο STAR, 5 στον SKAI και 1 στο EPSILON).

Τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, η τουρκική τηλεοπτική βιομηχανία γνωρίζει μεγάλη οικονομική άνθηση και η Τουρκία κατατάσσεται στη δεύτερη θέση, μετά τις ΗΠΑ, των εξαγωγών τηλεοπτικών σειρών.

Την ανακοίνωση της κατάκτησης της δεύτερης θέσης είχε κάνει ο υπουργός Τουρισμού και Πολιτισμού Νουμάν Κουρτουλμούς, μιλώντας στην Επιτροπή Σχεδιασμού και Προϋπολογισμού, λέγοντας ακόμα πώς το 48% του τουρκικού τηλεοπτικού κοινού παρακολουθεί εγχώριες σειρές, την ώρα που στην Ευρώπη τα τουρκικά σήριαλ κατέχουν την πρώτη θέση στις προτιμήσεις των τηλεθεατών.

Η «έκρηξη» της ακροαματικότητας των τουρκικών σήριαλ ξεκίνησε το 2006 με τη σειρά «Χίλιες και μια νύχτες», που η πλοκή της περιστρέφεται γύρω από την ιστορία μίας μητέρας που προσπαθεί να σώσει τον άρρωστο 5χρονο γιο της ζητώντας δάνειο από τον διευθυντή της, που τελικά την ερωτεύεται.

Η σειρά πουλήθηκε σε 80 χώρες προκαλώντας για πρώτη φορά μια έκρηξη θεαματικότητας και ο λόγος για την «Σεχραζάτ», την οποία ενσάρκωσε η Μπεργκιουζάρ Κορέλ, σύζυγος του Τούρκου ηθοποιού Χαλίτ Εργκέντς που γνώρισε παγκόσμια επιτυχία μέσα από το ρόλο του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς, που επίσης αποτελεί μία από τις ναυαρχίδες της τουρκικής τηλεοπτικής βιομηχανίας που παρακολούθησαν 500 εκατομμύρια τηλεθεατές.

Ο Η υπερπαραγωγή «Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής» προβλήθηκε για πρώτη φορά στην Τουρκία το 2011 και η δημοτικότητά της εκτινάχθηκε στα ύψη καθηλώνοντας κάθε βράδυ το ένα τρίτο του τηλεοπτικού κοινού της χώρας. Ο ξένος Τύπος αποκάλεσε τη σειρά «το “Sex and the City” της Οθωμανικής αυτοκρατορίας», ενώ τη συνέκρινε με το «Game of Thrones».

Επιπλέον η Κορέλ και ο Εργκέντς στο σήριαλ επιδοτούμενου τουρκικού εθνικισμού “Είσαι η πατρίδα μου” ήταν τόσο δημοφιλής στη Μέση Ανατολή, ώστε στη συνέχεια εκτινάχθηκε στα ύψη και ο αριθμός των τουριστών που έφθαναν στην Κωνσταντινούπολη από τις Αραβικές χώρες. Ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού, μάλιστα, σταμάτησε να χρεώνει ορισμένες αραβικές χώρες με το ειδικό τέλος για τους τουρίστες.

Εκτός όμως από τις ιστορίες με κοινωνικό περιεχόμενο και τα πέντε μεγάλα τηλεοπτικά κανάλια της Τουρκίας προβάλλουν σειρές που δοξάζουν τον στρατό και οι κακοί είναι είτε «εσωτερικοί εχθροί» είτε ξένοι κακοποιοί (που συνήθως υπονοούνται ως Κούρδοι και Έλληνες). Το «Söz», για παράδειγμα, εκτυλίσσεται σε μια Τουρκία που βιώνει βία και υπαρξιακές απειλές, οι στρατιώτες πυροβολούν μέσα σε συντρίμμια βομβιστικών επιθέσεων αυτοκτονίας κυνηγώντας τρομοκράτες.

Χάρη στις διεθνείς πωλήσεις και την παγκόσμια τηλεθέαση, η Τουρκία διαθέτει τεράστιο κοινό στη Ρωσία, την Κίνα, την Κορέα και τη Λατινική Αμερική. Ειδικότερα η Χιλή είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής των σειρών, ενώ το Μεξικό και η Αργεντινή, πληρώνουν τα περισσότερα χρήματα για να τις αγοράσουν.

Υ.Γ. 1 Από το 2002, περίπου 150 τουρκικά σήριαλ έχουν πωληθεί σε περισσότερες από 100 χώρες με απαράβατο όρο είναι ότι η σειρά θα προβάλλεται αποκλειστικά και μόνο στην τουρκική γλώσσα.

Υ.Γ. 2 Τον 2013 το Time αποκάλυψε πως οι τουρκικές σειρές «αποτελούν το κρυφό όπλο του Ερντογάν», ο οποίος μέσα από τις επιδοτούμενες σειρές προβάλλει με καλυμμένο τρόπο το πρόσωπο του τουρκικού εθνικισμού. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο τηλεοπτικός ιμπεριαλισμός έφθασε στο σημείο να βάλει στη σειρά που αφορά το σουλτάνο Αμπντούλ Χαμίτ Β΄ τις ίδιες φράσεις που αναφέρει ο Ερντογάν στις ομιλίες του.

Υ.Γ. 3. Σύμφωνα με την Τουρκική Ένωση Τηλεοπτικών Παραγωγών το 2018 ο Ερντογάν επιχορήγησε με 30 εκατ. λίρες (περίπου 7.7 εκατ. δολάρια) 200 τηλεοπτικά σχέδια, ενώ 2019 διέθεσε το διπλάσιο ποσό…

*Ο ΘεοφάνηςΜαλκίδης είναι διδάκτωρ Κοινωνικών Επιστημών.