Χριστούγεννα. Μέρες γιορτής. Φώτα, στολίδια, κόσμος που τρέχει φουριόζος στα μαγαζιά με τις μαγευτικές βιτρίνες.

Σχέδια για οικογενειακές συγκεντρώσεις, πάρτι με φίλους, εκδρομές και νυχτερινές εξόδους γεμίζουν το ημερολόγιό μας κάθε χρόνο τέτοιες μέρες.
Είναι η πιο αγαπημένη, η πιο υπέροχη εποχή του χρόνου για όλο τον κόσμο.

Ή μήπως όχι; Μήπως για κάποιους αυτές οι ημέρες δεν είναι γιορτινές αλλά μέρες θλίψης και απόγνωσης; Μήπως σε κάποιους δεν φτάνουν τα πολύχρωμα φώτα και μένουν ξεχασμένοι στη σκοτεινή πλευρά των Χριστουγέννων;

Είναι αυτοί που ζουν μόνοι, αυτοί για τους οποίους δεν υπάρχει θέση σε κάποιο χριστουγεννιάτικο τραπέζι, αυτοί που θα περάσουν τις γιορτές στο κρεβάτι του σπιτιού τους ή κάποιου νοσοκομείου, αυτοί που τα προβλήματα της ζωής και οι απώλειες δεν τους αφήνουν να μπουν στο πνεύμα των ημερών και να το χαρούν.

Είναι αυτοί που σαν το κοριτσάκι του γνωστού παραμυθιού του Άντερσεν θα κρυφτούν και φέτος στη γωνιά του πολυσύχναστου δρόμου ανάβοντας ένα – ένα τα σπίρτα της ψυχής τους για να γευτούν έστω και για λίγα δευτερόλεπτα – όσο κάνει να καεί ένα σπίρτο – το όνειρο μιας άλλης ζωής, χωρίς έννοιες, χωρίς μοναξιά, χωρίς θλίψη.

Μπορεί να είναι οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας, του γηροκομείου της γειτονιάς μας, του κοινοτικού νοσοκομείου, ο γείτονας, ο συνάδελφος, ο πατέρας, η γιαγιά, ο αδερφός, ο γνωστός μας, ο φίλος μας, το παιδί μας. Μπορεί να είναι ο οποιοσδήποτε. Τόσο κοντινός όσο και μακρινός μας.

Γιατί η μοναξιά είναι μια πανδημία, πιο παλιά κι ενδεχομένως πιο επικίνδυνη από αυτή που βιώνουμε στις μέρες μας.

«Πριν ξεσπάσει ο COVID-19, λέγαμε ότι η μοναξιά θα είναι η επόμενη πανδημία, καθώς ήταν ένα κοινωνικό φαινόμενο που μεγάλωνε, γενικά και όχι μόνο τα Χριστούγεννα», λέει στοn «Νέο Κόσμο» η ψυχολόγος κα Άντζελα Ζερβού.

«Φέτος, ήταν πολύ πιο δύσκολο καθώς πολλοί άνθρωποι που οι οικογένειές τους είναι μακριά, σε άλλη πολιτεία ή χώρα, δεν μπόρεσαν να δουν τους δικούς τους λόγω των περιορισμών».

ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΗΣ ΜΕΛΑΓΧΟΛΙΑΣ

Σύμφωνα με έρευνες πανεπιστημίων που έχουν διεξαχθεί παγκοσμίως, αναφορικά με τα συναισθήματα των ανθρώπων κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων, περίπου το 50% απάντησαν ότι αισθάνονται μοναξιά, ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που βυθίζονται σε αρνητικές σκέψεις, που οδηγούν ακόμα και σε κατάθλιψη.

Συγκεκριμένα, υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι δηλώνουν πως θα προτιμούσαν να κάνουν μια υπνωτική ένεση μια βδομάδα πριν τα Χριστούγεννα και να ξυπνήσουν δυο βδομάδες μετά.

Γιατί, όμως, αυτές τις ημέρες φαίνεται ότι εντείνονται τα αρνητικά συναισθήματα και πού οφείλεται η χριστουγεννιάτικη μελαγχολία;

«Η περίοδος των Χριστουγέννων επιδεινώνει την κατάσταση γιατί φέρνει στην επιφάνεια αναμνήσεις. Μνήμες από το παρελθόν που προκαλούν πόνο. Θυμόμαστε τους ανθρώπους που δεν είναι πια μαζί μας, τυχόν διαφωνίες με την οικογένεια έρχονται στην επιφάνεια και οι άνθρωποι αναπολούν τις εποχές που τα πράγματα ήταν καλύτερα.

Από την άλλη είναι η δουλειά. Αυτή την περίοδο, ειδικά και λόγω της πανδημίας, πολλοί είναι αυτοί που έχουν χάσει τις δουλειές τους και αναπολούν παλαιότερα Χριστούγεννα με τα χριστουγεννιάτικα πάρτι στο γραφείο και τώρα αισθάνονται άσχημα γιατί δεν αποτελούν πλέον μέρος αυτού», εξηγεί η κα Ζερβού και καταλήγει: «Όλες αυτές οι αιτίες μπορεί να ωθήσουν τα αρνητικά συναισθήματα να βγουν στην επιφάνεια κάτι που είναι πολύ πιο συνηθισμένο από όσο νομίζουμε».

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΟΙΚΙΑ

Η χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα θα είναι πιο βαριά φέτος σε αρκετά ελληνικά σπιτικά που έχασαν κάποιον ηλικιωμένο από τον κορονοϊό. Θα είναι πολύ δύσκολο για τις οικογένειές τους να χαλαρώσουν και να απολαύσουν τις γιορτές υπό το πρίσμα της απώλειας και των αναπάντητων ερωτηματικών που την προκάλεσαν. Από την άλλη, αρκετοί είναι οι συμπάροικοί μας – κυρίως οι πιο ηλικιωμένοι – που κάθε χρόνο επιλέγουν να περνούν τα Χριστούγεννα με τις οικογένειές τους στην Ελλάδα. Μια επιλογή που αυτή τη χρονιά θα παραμείνει άσκηση επί χάρτου.

«Για την ελληνική κοινότητα είναι εξαιρετικά δύσκολο γιατί οι περισσότεροι, ειδικά οι ηλικιωμένοι έχουν τις οικογένειές τους πίσω στην Ελλάδα και τα Χριστούγεννα επιλέγουν να είναι εκεί. Τώρα, λόγω της πανδημίας αυτό δεν πρόκειται να γίνει και είναι πολύ στενάχωρο γι’ αυτούς καθώς κάθε χρόνος που περνά και μεγαλώνουν τους κάνει να αναρωτιούνται με ανασφάλεια: πότε θα μπορέσουμε να πάμε τώρα;», λέει η ψυχολόγος κα Άντζελα Ζερβού.

Το ίδιο, βέβαια, ισχύει και για τους νεοφερμένους Έλληνες που περιμένουν τις «μεγάλες διακοπές» των Χριστουγέννων για να μπορέσουν να επισκεφτούν τους δικούς τους που άφησαν πίσω φεύγοντας. Η απογοήτευση και το άγχος της ανατροπής των σχεδίων τους σίγουρα δεν θα αφήσει ανεπηρέαστη τη φετινή γιορτινή τους διάθεση.

ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΧΑΡΟΥΜΕΝΟΣ!

Η τόση χριστουγεννιάτικη χαρά και ανεμελιά που επικρατεί κατά την περίοδο των Χριστουγέννων μας κάνει να αισθανόμαστε αναπόφευκτα ότι ΠΡΕΠΕΙ να είμαστε χαρούμενοι και σε ευχάριστη ψυχολογική διάθεση ακόμα κι αν εμείς δεν είμαστε.

Αυτό μας γεμίζει με ενοχές και μας κάνει να αισθανόμαστε ανεπαρκείς, εντείνοντας ακόμα πιο πολύ τη μελαγχολία μας και τη μοναξιά μας, καθώς ενώ θα έπρεπε να νιώθουμε χαρούμενοι κι ευτυχισμένοι όπως όλοι οι άλλοι, εμείς δεν τα καταφέρνουμε. Η μοναξιά, λοιπόν, από τη μία και η επίγνωση της ευτυχίας των άλλων από την άλλη, κάνουν τα μοναχικά άτομα ακόμα πιο μελαγχολικά.

ΚΙ ΟΜΩΣ ΚΑΤΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ

Υπάρχει στα αλήθεια κάτι που μπορούμε να κάνουμε για να απαλύνουμε τη μελαγχολία των Χριστουγέννων είτε την αισθανόμαστε εμείς είτε οι άλλοι;

«Το πιο σημαντικό για τα άτομα που βιώνουν την λεγόμενη «κατάθλιψη των Χριστουγέννων» είναι να συνειδητοποιήσουν πως αυτό που τους συμβαίνει, συμβαίνει και σε πολλούς άλλους.

Πρέπει να τους βοηθήσουμε να αλλάξουν τον τρόπο σκέψης τους, εξηγώντας τους πως αυτό που βιώνουν είναι κάτι προσωρινό και κάνοντας γι’ αυτούς μικροπράγματα μεγάλης σημασίας. Όπως το να είμαστε ευγενικοί με τους γείτονές μας και τους ανθρώπους γύρω μας.

Ας νοιαστούμε ο ένας για τον άλλον. Ένα πιάτο κουραμπιέδες, μια χριστουγεννιάτικη κάρτα, ένα τηλεφώνημα, είναι πράγματα που έχουμε σταματήσει να κάνουμε εδώ και χρόνια. Είναι αυτά τα μικρά και συνάμα μεγάλα πράγματα που έχουν ένα και μόνο στόχο: να ξανασυνδεθούμε. Παρόλο που ζούμε στην εποχή της επικοινωνίας με το ίντερνετ, είμαστε πιο απομονωμένοι από ποτέ», διαπιστώνει η κα Ζερβού.

ΚΑΠΟΙΟΣ ΜΑΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ

Ας βγούμε, λοιπόν, από το καβούκι μας φέτος κι ας επιτρέψουμε στους «παρίες» των Χριστουγέννων να «χαλάσουν» τη γιορταστική μας διάθεση. Ας μην ψάξουμε το γιατί κάποιοι είναι μόνοι και κακότροποι. Μπορεί να φταίει η ζωή, μπορεί να είναι επιλογή τους, χίλια μπορεί και άλλα τόσα επειδή, τι σημασία έχει, αλήθεια;

Ας κοιτάξουμε δίπλα μας, σίγουρα κάποιος μας χρειάζεται, ακόμα κι αν δεν το ομολογεί. Ας βρούμε λίγο χρόνο στο φρενήρες κυνηγητό μας για μια νότα χριστουγεννιάτικης γκλαμουριάς μεταξύ πολυκαταστημάτων και κομμωτηρίου, για να σταθούμε δίπλα σε έναν μοναχικό άνθρωπο και να τον βοηθήσουμε να αισθανθεί λιγότερο μόνος και παρείσακτος.

Ας γίνουμε η αιτία να κρατηθεί η φλόγα του σπίρτου του αναμμένη, όχι μόνο για τα Χριστούγεννα αλλά και για όλες τις υπόλοιπες σκοτεινές μέρες που θα έρθουν.

Αντί να γυρεύουμε την τεχνητή λάμψη μέσα στη χρυσόσκονη και τα πολύχρωμα λαμπιόνια, ας γίνουμε εμείς η λάμψη και η χαρά των ημερών.

Αρκεί ένα λεπτό από το χρόνο μας, μια αγκαλιά, ένα χάδι, ένα χαμόγελο. Δώρα απλά, μα ανεκτίμητα.