Η λέξη μας ανάστασις που σήμερα την ορθοφωνήσαμε και την ορθογραφήσαμε ως ανάσταση, προέρχεται από το αρχαίο μας ρήμα ανίστημι που σημαίνει σηκώνω, εγείρω. Συναντιέται πολλές φορές στους αρχαίους μας συγγραφείς και δηλώνει τη μετατόπιση.
Ο Θουκυδίδης αναφέρει την «ανάσταση του στρατεύματος» (Ιστορία 7,75). Επίσης, δηλώνει το ξύπνημα από τον ύπνο. Αυτή η δεύτερη σημασία έδωσε το έναυσμα για το συσχετισμό της λέξης με μεταφορική σημασία για την ανάσταση των νεκρών. Οι αρχαίοι μας δεν είχαν ακούσει για ανάσταση νεκρών, γιατί απλούστατα κανένας δεν είχε «αναστηθεί» για αυτούς. Η λέξη με τη μεταφορική της σημασία έγινε το σήμα κατατεθέν και χρησιμοποιείται με την ιδιαίτερη αυτή αξία μετά την επικράτηση του Χριστιανισμού.
Η ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ
Στην Καινή Διαθήκη μόνο έχουμε την Ανάσταση του Χριστού και για αυτό αρχίζει μία νέα χρήση της λέξης με έναν εξειδικευμένο τρόπο. Εδώ η ανάσταση περιγράφεται συνήθως με το ρήμα εγείρομαι = σηκώνομαι. Στις 5 Μαΐου 2013 ακούσαμε το περίφημο «Ηγέρθη, ουκ έστιν ώδε, ιδέ ο τόπος όπου έθηκαν αυτόν». Δεν λέει «ανέστη, ουκ έστιν ώδε…», αλλά αργότερα επικράτησε η λέξη ανάσταση η οποία είναι πολύ πιο εκφραστική από κάθε άλλη και στη σημασία εμπεριέχεται η επαναφορά σε μία όρθια στάση.
Αργότερα η ανάσταση διαδόθηκε ως η καταλληλότερη να εκφράσει το νέο «Δόγμα της Αναστάσεως» και έτσι επικρατεί ο Χριστιανισμός που χωρίς τις κατάλληλες λέξεις είναι άσημος, αλλά με την Ανάσταση γίνεται επίσημος, αξιοπρόσεχτος και πολύ διάσημος με τη χρήση της λέξης αυτής. Και η θρησκεία χρειάζεται τις ελληνικές λέξεις και με το όχημά τους ως βάση επιβάλλεται : Ανάσταση , Χριστός, Χριστιανισμός και όλη η επιστράτευση των ελληνικών λέξεων τον ανεβάζουν σε πνευματικά πεδία.
Επίσης, ο απόστολος Παύλος δεν χρησιμοποιεί τη λέξη ανάσταση όπως επικράτησε πολύ αργότερα. Στην Α’ Προς Κορινθίους Επιστολή ΚΕ 15 λέει: Ει δε Χριστός ουκ εγείρεται, κενόν άρα και το κήρυγμα ημών, κενή και η πίστις υμών. Έτσι όταν οι λεγόμενοι πατέρες της Εκκλησίας συνέταξαν το Σύμβολο της Πίστεως, δεν χρησιμοποίησαν τη γλώσσα του Παύλου, αλλά τη γλώσσα του 4ου μ.Χ. αιώνα: «Προσδοκώ ανάστασιν νεκρών» εννοώντας την ανάσταση όλων των ανθρώπων, όπως αναστήθηκε ο Χριστός.
ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ
Η λέξη Ανάσταση χρησιμοποιείται σήμερα με ιδιαίτερη μεταφορική σημασία που προήλθε από τις ανωτέρω χρήσεις. Λέμε: Η Ανάσταση του Γένους και εννοούμε την αναζωογόνηση και την έξοδο από την παρακμή. Οι αποχρώσεις της μεταφοράς ποικίλουν για πολλά πράγματα και γεγονότα.
Επίσης, το Πάσχα το εξελληνίσαμε σε Λαμπρή, αλλά και στην υμνογραφία ονομάζεται και λαμπροφόρος εορτή, γιατί οι ελληνικές λέξεις μάς περιγράφουν γεγονότα πιο προσιτά προς την Ελληνικότητά μας. Το Πάσχα το οποίο υποψιάζομαι πως προέρχεται από ελληνική ρίζα, εμείς σήμερα το κάναμε και Πασχαλιά. Η ευχή μας Καλό Πάσχα λέγεται συχνά, αλλά συχνότερα σήμερα λέμε Καλή Ανάσταση, γιατί αυτό έχει περισσότερη εκφραστικότητα στην ελληνική γλώσσα και φέρνει πιο κοντά την Ανάσταση του Γένους μέσα από τόσες σκλαβιές και βάσανα. Με τη λέξη Ανάσταση εννοούμε σήμερα και τη Ελευθερία μας. Το «Πάσχα των Ελλήνων» έχει μία ιδιαίτερη σημασία για μάς.
Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ
Επειδή η Ανάσταση δεν αναφερόταν στα ευαγγέλια για το λόγο τούτο -υποθέτω- πως δεν πέρασε στις ευρωπαϊκές γλώσσες. Στα Αγγλικά όμως προσαρμόστηκε με τη λέξη Resurrection που είναι πολυσύνθετη χωρίς να λείπει ο μεστωμένος και γόνιμος ελληνικός σπόρος.
Η πρώτη συλλαβή Re είναι η ελληνική Ανά. Ακολουθεί η συλλαβή Sur που είναι η ελληνική λέξη Υπέρ στη οποία το S είναι η δασεία και το ελληνικό ρήμα Ορέγω που σημαίνει εκτείνω = stretch. Από το Ορέγω σήμερα έχουμε τις λέξεις μας: όρεξη, ορεκτικός, οργή και άλλες. Άρα στα Αγγλικά σημαίνει Αναεκτείνομαι με τη σημασία του σηκώνομαι πάλι. Τα αγγλικά λεξικά το λένε: To rise again. Με δυσκολία αλλά η ελληνική Ανάσταση… αναστήθηκε ως Resurrection! Το διπλό RR είναι εκεί να θυμίζει τα δύο ελληνικά ΡΡ στις λέξεις υπέΡ και οΡέγω.
ΚΑΙ ΤΟ ΕΠΙΜΥΘΙΟ ΜΑΣ
Όπως βλέπετε χωρίς την ελληνική γλώσσα δεν υπάρχει ούτε Ανάσταση, αλλά ούτε και Resurrection. Μόνο με την ελληνική γλώσσα χτίζονται όλα τα ανώγια και όλα τα κατώγια. Αθάνατη ελληνική γλώσσα! Σήμερα που διάγουμε τις χρονιάρες αυτές μέρες, ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ και χαρούμενα σε ΟΛΟΥΣ εσάς που διαβάζετε με υπομονή, αλλά και με επιμονή τη Στήλη τούτη και συμμετέχετε στην ανάσταση των λέξεών μας.
