Το θέμα της μεταγραφής στα Ελληνικά των ξένων λέξεων έχει απασχολήσει όλους μας όλα τα χρόνια που γράφουμε στη γλώσσα μας.
Κατά καιρούς έχουν εκδοθεί πολλά εγχειρίδια της ορθής γραφής, αλλά πάντοτε δεν μπορέσαμε να συμφωνήσουμε σε όλα και μέχρι σήμερα διαπιστώνουμε αρκετές σοβαρές ατασθαλίες και γλωσσικές παρεκτροπές.
Σήμερα όμως δεν μπορούμε ο καθένας μας να κάνει του κεφαλιού του. Μετά τη Γλωσσική μεταρρύθμιση του 1976, όλο το Πανελλήνιο έχει την εγκεκριμένη και συνταγματικά κατοχυρωμένη πλέον τη Γραμματική του Τριανταφυλλίδη του 1941 και αυτήν ακολουθούμε όλοι μας.
Ο σημερινός ορθογραφικός κανόνας είναι: «Όλες οι ξένες λέξεις που μεταφέρονται στα Ελληνικά πρέπει να γράφονται με την απλούστερη ορθογραφία». Σύμφωνα με τη Γραμματική του Μανόλη Τριανταφυλλίδη, ο κανόνας διατυπώνεται ως εξής: «οι ξενικές λέξεις μεταγράφονται φωνητικά καθώς και οι μεταχριστιανικές γενικά λέξεις και καταλήξεις ξένης καταγωγής, γράφονται με απλά φωνήεντα και με απλά σύμφωνα».
Έτσι γράφουμε: Χόλιγουντ αντί Χόλλυγουντ, στιλ αντί στυλ, πίτα αντί πίττα, καβγάς αντί καυγάς, Σλάβος αντί Σλαύος.
Σύμφωνα με αυτόν τον κανόνα στις μεταγραφές ξενικών λέξεων δεν χρησιμοποιούνται ποτέ κάποια γράμματα και συνδυασμοί γραμμάτων.
Έτσι δεν χρησιμοποιούνται:
Α) τα η, υ, ει, υι, οι (αντ’ αυτών μόνο το ι, = π.χ. πάρτι, σίριαλ),
Β) το ω (αντ’αυτού το ο, = π.χ.μαγιό, πανό, γιοτ),
Γ) το αι (αντ’αυτού το ε, = π.χ. τρένο,),
Δ) το αυ, ευ (αντ’αυτών τα αβ, εβ ή αφ,εφ, = π.χ. καβγάς)
Ε)το διπλό σύμφωνο γγ (αντ’αυτού το γκ, = π.χ. ξίγκι)
Ζ) και τα διπλά σύμφωνα τ τ, λλ, νν κ.λπ. (αντ’αυτών τα αντίστοιχα απλά σύμφωνα τ, λ, ν κλπ, = π.χ. Κένεντι, πίτα, χολ)
Ο κανόνας είναι σαφής, αλλά σπάνια εφαρμόζεται πιστά στην πράξη. Γι’ αυτό προτείνεται να ακολουθούνται οι παραπάνω πρακτικές που είναι πολύ πιο κοντά στην απλότητα και πραγματικότητα.
Είναι παράλογο να αποδίδονται στα Λατινικά λέξεις και ονόματα που προέρχονται από γλώσσες που δεν χρησιμοποιούν το «λατινικό» αλφάβητο. Έτσι, τα ρωσικά, κινεζικά, αραβικά κ.ά. ονόματα αποδίδονται, όπως είναι ευνόητο, πάντα με ελληνικούς χαρακτήρες (Τολστόι και όχι Tolstoy).
Η απόδοση στα ελληνικά πρέπει να αντιστοιχεί, όσο αυτό είναι δυνατό, στη λεγόμενη λατινική τους ορθογραφία. Υπέρ αυτής της άποψης ήταν τόσο ο Μ. Τριανταφυλλίδης, όσο και ο σύγχρονός μας Γ. Μπαμπινιώτης.
Πολλά ξένα κύρια ονόματα έχουν μια εδραιωμένη ιστορική απόδοση στα Ελληνικά όπως Βολταίρος, Σαίξπηρ, Κέννεντυ, Μπωτλαίρ. Φρονούμε όμως πως εάν όλα αυτά απλοποιηθούν με τον παραπάνω κανόνα – που θα πρέπει διδάσκεται συστηματικά και υποδειγματικά σε όλα τα σχολεία – θα είναι σωστό να γράφονται: Βολτέρος, Σέξπιρ, Κένεντι και Μποτλέρ.
Έχουμε όμως και τις ξενικές λέξεις που έχουν, τρόπον τινα, ελληνοποιηθεί (με ελληνικές καταλήξεις και πτώσεις) και πρέπει να γράφονται πάντα με την ιστορική τους ορθογραφία, π.χ. Ζυρίχη, Ρώμη, Ναπολέων.
Δυστυχώς, σήμερα οι δημοσιογράφοι και όλα τα έντυπα – εφημερίδες βιβλία, διαφημίσεις, και όλοι οι τίτλοι των προγραμμάτων της τηλεόρασης και ραδιοφώνου – στην Ελλάδα δεν ακολουθούν έναν κανόνα ελληνοποίησης αυτών των λέξεων – όχι μόνο των ονομάτων – αλλά και των αγγλικών λέξεων που μπαίνουν στη γλώσσα μας κατά χιλιάδες και σε καθημερινή βάση και πνίγεται η γλώσσα μας με το καταχρηστικά λεγόμενο λατινικό αλφάβητο.
Από πού και ως πού είναι αυτό «λατινικό»;
Το θέμα μας δεν τελειώνει εδώ. Το Υπουργείο Παιδείας της Ελλάδας δεν έχει πάρει στα σοβαρά την ατασθαλία μας αυτή και το πρόβλημά μας αυτό δυστυχώς διαιωνίζεται με μία ασυγχώρητη ασυνέπεια.
