Διακόσια χρόνια διπλωματικών διαπραγματεύσεων απέτυχαν και η μοναδική οδός για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα τα οποία οι Άγγλοι –όχι τυχαία– αποκαλούν «Μάρμαρα» είναι η δικαστική.

Αυτή η άποψη ακούστηκε σε πρόσφατο επεισόδιο της εκπομπής του Μαρκ Φένελ με τον γενικό τίτλο «Stuff the British Stole» (Αυτά που έκλεψαν οι Βρετανοί) του Εθνικού Ραδιοφωνικού Δικτύου ABC, στην πραγματοποίηση της οποίας συνέβαλε και ο «Νέος Κόσμος».

Το πάνελ των καλεσμένων του επεισοδίου με τον τίτλο: «Losing Your Marbles» (Χάνοντας τα Μάρμαρά σας) συνέθεσαν εξέχουσες προσωπικότητες από Αυστραλία και Ελλάδα, όπως ο παγκοσμίου φήμης δικηγόρος ανθρωπίνων δικαιωμάτων και συγγραφέας των βιβλίων «Who Owns History» και «Elgin’s Loot and the Case for Returning Plundered Treasure», Geoffrey Robertson QC, η δική μας, Elly Symons, Αντιπρόεδρος της Αυστραλιανής Επιτροπής για τον Παρθενώνα, ο Γιώργος Βάρδας, Αντιπρόεδρος της επιτροπής «Αυστραλοί για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα» (The Australians for the Return of the Parthenon Sculptures), η πρώην υπουργός Πολιτισμού της Ελλάδας Λυδία Κονιόρδου και ο David Hill, πρόεδρος της επιτροπής «Αυστραλοί για την Επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα» και πρώην πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης για την Αποκατάσταση των Μαρμάρων του Παρθενώνα.

ΜΟΝΗ ΛΥΣΗ Η ΠΡΟΣΦΥΓΗ ΣΤΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ

«Τα Μάρμαρα έχουν κλαπεί», είπε χωρίς περιστροφές ο Geoffrey Robertson και στη συνέχεια εξήγησε ότι σύμφωνα με τη βρετανική νομοθεσία δεν επιτρέπεται η επιστροφή οποιουδήποτε εκθέματος που ανήκει στο Βρετανικό Μουσείο, και ως εκ τούτου, είναι απίθανο να επιστρέψουν τα Μάρμαρα στην Ελλάδα.

Γι’ αυτό και προτείνει στην Ελλάδα αλλαγή στρατηγικής.
«Φοβάμαι ότι πρέπει να είναι μια νομική στρατηγική», είπε χαρακτηριστικά ο επιφανής νομικός.

Στο ίδιο μήκος κύματος και η τοποθέτηση του πρώην προέδρου του ABC και νυν προέδρου της επιτροπής «Αυστραλοί για την Επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα», David Hill.

Ο Αυστραλός βρετανικής καταγωγής που είναι παντρεμένος με Ελληνοαυστραλή, αγωνίζεται για περισσότερες από δύο δεκαετίες για την επιστροφή των Γλυπτών στην Ελλάδα.

«Η βρετανική κυβέρνηση και το Βρετανικό Μουσείο φαίνεται ότι ολοένα και περισσότερο χάνουν την επαφή τους και τον συντονισμό τους με τον υπόλοιπο κόσμο.

Η συντριπτική πλειοψηφία της παγκόσμιας κοινής γνώμης υποστηρίζει, εδώ και πολλά χρόνια, την επιστροφή των γλυπτών. Καμπάνιες και συζητήσεις όπως η σημερινή συμβαίνουν σε όλο τον κόσμο, όπου η ελληνική Διασπορά αγωνίζεται για να πείσει τα κράτη καταγωγής τους —αλλά και την ίδια την Ελλάδα— ότι είναι καιρός να προωθηθεί αυτό το ζήτημα στο Διεθνές Δικαστήριο των Ηνωμένων Εθνών» είπε ο κ. Hill.

ΤΟΠΟΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ Ο ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ

Η αρχαιολόγος Elly Symons η οποία ζει πλέον μόνιμα στην Ελλάδα περιέγραψε στην εκπομπή πώς από την πρώτη φορά που επισκέφτηκε την Ακρόπολη με τους γονείς της όταν ήταν 12 χρόνων αισθάνθηκε ότι κάτι έλειπε από τον Παρθενώνα.

Από τότε την έπνιγε το αίσθημα της αδικίας και η επιθυμία της να κάνει κάτι για την αποκατάσταση αυτής της αδικίας. Γι’ αυτό σπούδασε αρχαιολογία, γι’ αυτό εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα, γι’ αυτό τα τελευταία 8 χρόνια αγωνίζεται για την επιστροφή των Γλυπτών.

Αναφέρεται στον Παρθενώνα ως «τόπο εγκλήματος» εξαιτίας των όσων συνέβησαν. «Είναι μια πολύ άσχημη στιγμή στην ανθρώπινη ιστορία η ηθελημένη καταστροφή κάτι τόσο τέλειου και τόσο μοναδικού, ενός μοναδικού μέρους της ανθρωπότητας», είπε η κα Symons.

ΕΝΑ ΑΙΤΗΜΑ ΑΙΩΝΩΝ

Όπως αποκάλυψε στην εκπομπή ο Αντιπρόεδρος της επιτροπής «Αυστραλοί για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα», Γιώργος Βάρδας, το αίτημα για την επιστροφή των Γλυπτών στην Ελλάδα υποβλήθηκε για πρώτη φορά αμέσως την απελευθέρωση της Ελλάδας από τον οθωμανικό ζυγό.

«Ο βασιλιάς Όθων, ο πρώτος βασιλιάς του σύγχρονου ελληνικού κράτους έκανε μία έκκληση για την επιστροφή τους στα μέσα του 1830. Αυτή η έκκληση επαναλαμβάνεται αποτελεσματικά και με συνέπεια εδώ και δεκαετίες και αιώνες», είπε ο κ. Βάρδας.
Ωστόσο, τα τελευταία 200 χρόνια, αυτές οι εκκλήσεις έχουν πέσει στο κενό.

Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΟΔΟΣ ΑΠΕΤΥΧΕ

Το 2011, η ελληνική κυβέρνηση προσέγγισε τον Geoffrey Robertson για την επιστροφή των Γλυπτών.

Ο Αυστραλός νομικός που ζει στη Μεγάλη Βρετανία έχει ξεκάθαρη άποψη για το ζήτημα.

«Η διπλωματία είναι μάταιη. Ο μόνος τρόπος για να επιστρέψουν τα Μάρμαρα είναι να υπάρξει η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου» είπε στην εκπομπή.

Ο έγκριτος νομικός πιστεύει ότι θα ήταν καλύτερο να παρακαμφθούν τα βρετανικά δικαστήρια και η υπόθεση να πάει κατευθείαν στα Ηνωμένα Έθνη με βάση την αρχή που προβλέπει ότι αντικείμενα πολιτιστικής κληρονομιάς, που έχουν αποκτηθεί παράνομα θα πρέπει να επιστραφούν στην χώρα προέλευσής τους.

Ο Robertson αποδεικνύει ότι ο Έλγιν δεν είχε άδεια να πάρει τα Γλυπτά, καταρρίπτοντας τα περί έκδοσης ειδικού φιρμανιού από τον Σουλτάνο, που του έδινε το δικαίωμα να πάρει τα Μάρμαρα.

«Δεν υπήρξε ποτέ φιρμάνι. Αντίγραφα όλων των φιρμανιών κρατήθηκαν και έχουν ερευνηθεί, χωρίς αποτέλεσμα», είπε ο κ. Robertson.

Η νομιμότητα της αξίωσης του Βρετανικού Μουσείου για τα μάρμαρα βασίζεται σε αυτό το έγγραφο, αλλά το πρωτότυπο δεν βρέθηκε ποτέ.

«Ο Σουλτάνος δεν υπέγραψε ποτέ τίποτα. Αυτό έχει ισχυριστεί, αλλά είναι απλώς ένα ψέμα» είπε ο νομικός.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ

Εάν η υπόθεση παραπεμφθεί ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου του ΟΗΕ, η Αυστραλία θα μπορούσε να παίξει βασικό ρόλο, είπε ο κ. Robertson.

«Η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών μπορεί να ζητήσει συμβουλευτική γνώμη. Σε αυτήν την περίπτωση, οποιαδήποτε χώρα επιθυμεί να παρέμβει θα μπορούσε να προβάλει ένα επιχείρημα υπέρ ή κατά της Βρετανίας.

Και ελπίζω ότι η Αυστραλία θα ήταν υπέρ της Ελλάδας, απαιτώντας να γίνει αποδεκτή η αρχή, ότι τα παράνομα αποκτηθέντα αντικείμενα πολιτιστικής κληρονομιάς που ανήκουν σε άλλους πρέπει να επιστρέφονται».